LexUZ шарҳи
Ўзбекистон Республикаси мазкур 2-қўшимча Протоколга Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг 1996 йил 27 декабрдаги 362-I-сонли «1929 йил 12 октябрда Варшавада имзоланган ва 1955 йил 28 сентябрда Гаагада тузилган Протокол билан ўзгартирилган Ҳаво орқали халқаро ташишга тааллуқли айрим қоидаларни бирхиллаштиришга доир Конвенцияга ўзгартиришлар тўғрисидаги 2-қўшимча Протоколга қўшилиш ҳақида»ги қарорига асосан қўшилган.
Қуйида имзолаган ҳукуматлар,
Варшавада 1929 йил 12 октябрда имзоланган ва Гаагада 1955 йил 28 сентябрда тузилган протокол билан ўзгартирилган. Халқаро ҳаво транспорти билан боғлиқ айрим қоидаларни бирлаштириш учун Конвенцияни ўзгартиришни талаб қилган,
Ушбу бобнинг қоидалари билан ўзгартирилган Конвенция 1955 йилда Гаага шаҳрида ўзгартирилган Варшава конвенциясидир.
1. Йўловчиларни ташишда ташувчининг ҳар бир йўловчига нисбатан жавобгарлиги 16600 та «махсус қарз олиш ҳуқуқи» миқдори билан чекланади. Агар суд иши кўриб чиқилаётган суд қонунига мувофиқ, қайтариб олиш даврий тўловлар шаклида белгиланиши мумкин бўлса, ушбу тўловларнинг капиталлаштирилган миқдори ушбу чегарадан ошмаслиги керак. Бироқ, махсус йўловчи ташиш шартномаси бўйича, юқори масъулият чегараси ҳам ўрнатилиши мумкин.
2. а) рўйхатдан ўтган багаж ва юкларни ташишда ташувчининг жавобгарлиги ҳар бир килограмм учун 17 та «махсус қарз олиш ҳуқуқи» миқдори билан чекланади, бундан йўловчи ёки жўнатувчи жойни ташувчига етказиб беришга қизиқиш тўғрисида махсус баёнот берган ва агар керак бўлса қўшимча ҳақ тўлаган ҳоллар бундан мустасно. Бундай ҳолда, агар у жўнатувчининг етказиб беришга бўлган қизиқишидан ошиб кетмаслигини исботламаса, ташувчи эълон қилинган миқдордан ошмайдиган миқдорни тўлаши керак.
б) рўйхатдан ўтган багаж ёки юкнинг бир қисмини ҳамда унинг таркибидаги объектни йўқотиш, зарар етказиш ёки кечиктириш ҳолатларида, ташувчининг жавобгарлиги чегарасини аниқлашда фақат маълум бир жой ёки жойнинг умумий оғирлиги ҳисобга олинади. Бироқ, рўйхатдан ўтган багажнинг ёки юкнинг бир қисмини ёки унинг таркибидаги объектни йўқотиш, зарар етказиш ёки кечиктириш бир хил багаж квитанциясига ёки бир хил ҳаво юкига киритилган бошқа жойларнинг қийматига таъсир қилганда, бундай жой ёки жойнинг умумий оғирлиги жавобгарлик чегарасини белгилашда ҳисобга олиниши керак.
3. Йўловчининг ўзи билан бирга қолдирган нарсаларга нисбатан ташувчининг жавобгарлиги йўловчига «махсус қарз олиш ҳуқуқи»нинг 332 та суммаси билан чекланади.
4. Ушбу моддада белгиланган чегаралар судни ўз қонунига мувофиқ, суд харажатларининг ҳар қандай қисмини ёки бир қисмини ва даъвогар томонидан олиб борилган суд харажатларининг бошқа харажатларини тўлаш тўғрисида қарор чиқаришга тўсқинлик қилмайди. Юқоридаги қоида, агар суд харажатлари ва суд билан боғлиқ бошқа харажатлар бундан мустасно, компенсация тартибида берилган маблағ зарар етказилган кундан бошлаб олти ой мобайнида даъвогарга ёзма равишда тақдим этилган миқдордан ошмаса ёки суд бошланишидан олдин, агар бу сана кейинроқ бўлса, қўлланилмайди.
5. Ушбу мақолада «махсус қарз олиш ҳуқуқи» бирликларида кўрсатилган суммалар халқаро валюта жамғармаси томонидан белгиланганидек, «махсус қарз олиш ҳуқуқи» га тегишли деб ҳисобланади. Ушбу суммаларни миллий валюталарга ўтказиш суд иши бўйича суд қарори қабул қилинган санада «махсус қарз олиш ҳуқуқи» бирликларида бундай валюталарнинг қийматига мувофиқ амалга оширилади. Халқаро валюта жамғармаси аъзоси бўлган юқори Аҳдлашувчи томоннинг «махсус қарз олиш ҳуқуқи» бирликларида миллий валютанинг қиймати халқаро валюта жамғармаси томонидан суд қарори санасида ўз операциялари ва ҳисоб-китоблари учун қўлланиладиган қийматни аниқлаш усулига мувофиқ ҳисоблаб чиқилади. Халқаро валюта жамғармаси аъзоси бўлмаган юқори Аҳдлашувчи томоннинг «махсус қарз олиш ҳуқуқи» бирликларида миллий валютанинг қиймати ушбу юқори Аҳдлашувчи томон томонидан белгиланган усул бўйича ҳисобланади.
Шу билан бирга, халқаро валюта жамғармасига аъзо бўлмаган ва қонун ҳужжатлари 22-модданинг 1, 2а ва 3-бандлари қоидаларини қўллашга имкон бермайдиган давлатлар ратификация қилинишида ёки ундан кейин исталган вақтда ўз ҳудудида суд жараёнида ташувчининг жавобгарлиги чегараси 22-модданинг 1-бандига нисбатан йўловчига икки юз эллик минг валюта бирлиги миқдорида белгиланишини, 22-модданинг 2а-бандига нисбатан кило бошига икки юз эллик бундай валюта бирлиги олтмиш беш ярим миллиграмм олтиндан иборат бўлиб, тўққиз юз мингинчи кўрсатилган. Қайд этилган суммалар тегишли миллий валютага юмалоқ рақамларда ўтказилиши мумкин. Бундай суммаларни миллий валютага ўтказиш тегишли давлат қонунчилигига мувофиқ амалга оширилади».
Конвенциянинг I-моддасида белгилаб қўйилганидек, чиқиш ва тайинлаш пунктлари ушбу Протоколнинг тарафлари бўлган икки давлатнинг ҳудудида ёки ушбу Протоколнинг тарафи бўлган бир давлат ҳудудида, агар бошқа давлат ҳудудида тўхташ назарда тутилган бўлса, 1955 йилда Гаагада ўзгартирилган Варшава конвенцияси ва ушбу протокол, халқаро ташиш учун қўлланилади.
Варшава конвенцияси протоколи томонлар ўртасида кўриб чиқилган, 1955 йилда Гаага ўзгартирилган ва ягона ҳужжат сифатида талқин этилади. У Варшава конвенцияси деб аталади ва 2-сонли қўшимча протокол 1975 йил Монреалда имзоланган.
Ушбу протокол кучга киргунга қадар VII-модданинг қоидаларига мувофиқ ҳар қандай давлат томонидан имзоланиши учун очиқ бўлади.
2. Ушбу Протоколни Варшава конвенциясининг тарафи бўлмаган ҳар қандай давлат ёки 1955 йилда Гаагада ўзгартирилган ҳар қандай давлат томонидан ратификация қилиш Варшава конвенциясига ва 1975 йилда Монреалда амалга оширилган қўшимча протоколга қўшилишни англатади.
1. Ушбу Протоколни имзолаган ўттиз давлат ўз ратификация ҳужжатларини сақлаш учун топширгандан сўнг, улар ўттиз ратификация гувоҳномасини топширгандан сўнг, улар ўртасида тўқсон кун давомида кучга киради. У кейинчалик уни ратификация қилган ҳар бир давлат учун, ушбу давлатнинг ратификация гувоҳномасини топширгандан сўнг, тўқсонинчи куни кучга киради.
2. Ушбу протокол кучга киргандан сўнг, у Полша Халқ Республикаси ҳукумати томонидан Бирлашган Миллатлар ташкилотида рўйхатга олинади.
1. Ушбу протокол кучга киргандан сўнг, унга имзо чекмаган ҳар қандай давлатни қўшиш учун очиқ бўлади.
2. Варшава конвенциясининг тарафи бўлмаган ҳар қандай давлатнинг ушбу протоколига ёки 1955 йилда Гаага шаҳрида ўзгартирилган Варшава конвенциясининг тарафи бўлмаган ҳар қандай давлатга қўшилиш 1955 йилда Гаага шаҳрида ўзгартирилган Варшава конвенциясига ва 1975 йилда Монреалда тузилган 2-сон қўшимча протоколга қўшилишни англатади.
3. Иштирок этиш тўғрисидаги ҳужжат Полша Халқ Республикаси ҳукуматига топширилади ва уни сақлаш учун топширилгандан сўнг тўқсон кун давом этади.
1. Ушбу Протоколнинг ҳар қандай томони Полша Халқ Республикаси ҳукуматини хабардор қилиш орқали уни рад этиши мумкин.
2. Денонсация Полша Халқ Республикаси ҳукумати томонидан денонсация тўғрисида хабарнома олинган кундан олти ой ўтгач амалга оширилади.
3. Ушбу Протоколнинг тарафлари ўртасида Варшава конвенциясининг бекор қилиниши ушбу конвенциянинг 39-моддасига ёки ушбу Протоколнинг ХХIV моддасига мувофиқ, 1955 йилда Гаага ўзгартирилган Гаага протоколининг Варшава конвенциясининг бекор қилиниши ва 1975 йилда Монреалда 2-сонли қўшимча протокол сифатида талқин қилинмаслиги керак.
Ушбу Протоколга кўра, Полша Халқ Республикаси ҳукуматига ушбу протокол томонидан ўзгартирилган Конвенция мазкур давлатда рўйхатдан ўтган ҳаво кемаларида ҳарбий органлари учун амалга оширилган шахслар, багаж ва юкларни ташиш учун қўлланилмаслигини хабардор қилиш орқали Давлат ҳар қандай вақтда эълон қилиши мумкин бўлган бундай органлар ёки уларнинг номидан ҳимояланган барча жойлар.ҳолати бундан мустасно.
Полша Халқ Республикаси ҳукумати зудлик билан Варшава конвенцияси ёки унинг кейинги ўзгаришлар билан бу Конвенция барча давлат — партиялар хабардор, бу протокол имзолаган ёки унга қўшилган барча давлатлар, шунингдек, ҳар бир имзоланган сана фуқаро авиацияси халқаро ташкилоти, ҳар бир ратификация ҳужжати ёки қўшилиш ҳужжати, ушбу протокол кучга кирган сана ва бошқа барча тегишли маълумотларни эълон қилади.
Бундан ташқари, Конвенция тарафлари бўлган, бу протокол томонлар ўртасида, шартнома остида ташувчилар бўлмаган шахслар томонидан амалга оширилган халқаро ҳаво транспорти билан боғлиқ айрим қоидаларни бирлаштириш учун Варшава конвенцияси қўшимча, 1961 йил 18 сентябрда Гуадалажара имзоланган (бундан кейин «Гуадалажара конвенцияси» деб аталади), Гуадалажара конвенциясида мавжуд бўлган «Варшава конвенцияси» Гаагада 1955 йилда ўзгартирилган Варшава конвенциясига ва 2-сонли 1975 йилда Монреалда имзоланган, Гуадалажара конвенциясининг I моддаси б) бандида кўрсатилган шартномага мувофиқ амалга оширилган транспорт ушбу протокол билан тартибга солинади.
Ушбу протокол 1976 йилнинг 1-январга қадар халқаро фуқаро авиацияси ташкилотининг бош қароргоҳида ва ундан кейин Полша халқ Республикаси ташқи ишлар вазирлигида VII-моддага мувофиқ кучга киргунга қадар имзоланиши учун очиқ қолган. Халқаро фуқаро авиацияси ташкилоти зудлик билан Полша Халқ Республикаси ҳукуматига фуқаро авиацияси халқаро ташкилотининг штаб-квартирасида имзолаш учун протокол очилиши керак бўлган давр мобайнида имзоланган ҳар қандай имзо ва сана ҳақида хабар беради.