O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi Botanika instituti faoliyatini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2018-yil 17-iyuldagi PQ-3861-son qarori ijrosini ta’minlash, kamyob va yo‘qolib ketish xavfi ostidagi yovvoyi hayvonlar va yovvoyi tarzda o‘suvchi o‘simliklarning turlari (kichik turlari)ni saqlab qolish va qayta ko‘paytirishni ta’minlash maqsadida Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
O‘zbekiston Respublikasi Qizil kitobini tayyorlash, nashr etish va yuritish tartibi to‘g‘risidagi nizom 1-ilovaga muvofiq;
Kamyob va yo‘qolib ketish xavfi ostidagi hayvonlar va o‘simliklarni saqlab qolish bo‘yicha idoralararo komissiya tarkibi 2-ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
2. O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining 3-ilovaga muvofiq ayrim qarorlari o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblansin.
3. O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi manfaatdor vazirliklar va idoralar bilan birgalikda o‘zlari qabul qilgan normativ-huquqiy hujjatlarni ushbu qarorga muvofiqlashtirsin.
4. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining birinchi o‘rinbosari — “O‘zbekiston temir yo‘llari” AJ boshqaruvi raisi A.J. Ramatov, O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosari — O‘zbekiston Respublikasi Investitsiyalar bo‘yicha davlat qo‘mitasi raisi S.R. Xolmuradov hamda O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi raisi B.T. Qo‘chqorov zimmasiga yuklansin.
1. Mazkur Nizom O‘zbekiston Respublikasi Qizil kitobini (keyingi o‘rinlarda Qizil kitob deb ataladi) tayyorlash, nashr etish va yuritish tartibini belgilaydi.
2. Qizil kitob O‘zbekiston Respublikasi hududida yashaydigan hayvonlar, yovvoyi o‘simliklar va qo‘ziqorinlar (keyingi o‘rinlarda hayvonlar va o‘simliklar deb ataladi) turlarining (kenja turlarining) holati, tarqalishi, kamyoblik maqomi va yo‘qolib ketish xavfining maqomi va muhofaza choralari (keyingi o‘rinlarda kamyoblik maqomi deb ataladi) to‘g‘risidagi ma’lumotlar majmui hisoblanib, kamyob va yo‘qolib ketish xavfi ostidagi turlarning (kenja turlarning) muhofazasi va ularni qayta tiklash maqsadida tashkil etiladi.
3. Quyidagilar Qizil kitobni tayyorlash, nashr etish va yuritish bo‘yicha vakolatli davlat tashkilotlari hisoblanadi:
uni nashr etishni tashkil qilish va yuritish bo‘yicha — O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza etish davlat qo‘mitasi (keyingi o‘rinlarda Davlat ekologiya qo‘mitasi deb ataladi);
4. Qizil kitobga hayvonot va o‘simlik olami turlarini (kenja turlarini) kiritish (undan chiqarish) bo‘yicha takliflar va tavsiyalarni tegishli ravishda O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasining Zoologiya instituti va Botanika instituti ishlab chiqadi.
Qizil kitobga turlarni (kenja turlarni) kiritish (undan chiqarish) va ularni muhofaza qilish bo‘yicha chora-tadbirlarni muvofiqlashtirish Kamyob va yo‘qolib ketish arafasida turgan hayvonlar va o‘simliklarni muhofaza qilish bo‘yicha idoralararo komissiya (keyingi o‘rinlarda Komissiya deb ataladi) tomonidan amalga oshiriladi.
5. Komissiya hayvonot va o‘simliklar olamini muhofaza qilish va undan foydalanish borasida faoliyat olib boradigan mahalliy davlat organlari, ilmiy muassasalar va nodavlat notijorat tashkilotlari o‘rtasidagi aloqalarni amalga oshiradi.
Qizil kitobga turlarni (kenja turlarni) kiritish bo‘yicha takliflarni tayyorlash va ularning muhokamasida ishtirok etish;
Qizil kitobga kiritilgan turlarning (kenja turlarning) davlat hisobini yuritish (zamonaviy holati va holatining o‘zgarishi borasidagi tendensiyalar to‘g‘risidagi ilmiy ma’lumotlarni yig‘ish va tahlil etish bilan birgalikda);
Qizil kitobga turlarni (kenja turlarni) kiritish va undan chiqarish bo‘yicha takliflarni ko‘rib chiqishni tashkillashtirish;
Qizil kitobga kiritilgan turlarni (kenja turlarni) muhofaza qilish va ulardan foydalanish borasidagi davlat ekologik nazoratini amalga oshirish;
Qizil kitobga kiritilgan turlardan (kenja turlardan) foydalanish sohasi bo‘yicha ruxsat berish tusidagi hujjatlarni taqdim etish;
Qizil kitobga kiritilgan turlarning (kenja turlarning) davlat hisobini yuritishni tashkil etish va ta’minlash;
Qizil kitobga kiritilgan turlar (kenja turlar) populatsiyalari va ularning holati bo‘yicha davlat monitoringini amalga oshirish;
Qizil kitobga kiritilgan turlarni (kenja turlarni) muhofaza qilish, qayta tiklash borasidagi chora-tadbirlarni ishlab chiqish, tasdiqlash va amalga oshirishda ishtirok etish.
8. Qizil kitobga turlarni (kenja turlarni) kiritish (undan chiqarish) borasidagi chora-tadbirlar mazkur Nizom ilovasidagi sxema bo‘yicha amalga oshiriladi.
9. Qizil kitobga O‘zbekiston Respublikasi hududining tabiiy sharoitlarida doimiy yoki vaqtincha yashaydigan yoki o‘sadigan va O‘zbekiston Respublikasi qonunchiligi bo‘yicha muhofazaga olingan turlar (kenja turlar) kiritiladi.
respublika flora va faunasini saqlab qolish uchun ahamiyatga ega bo‘lgan muhofazaga muhtoj, tor arealli va kamyob turlar.
11. Davlat ekologiya qo‘mitasi Qizil kitobga kiritish (undan chiqarish) yoki turlarning (kenja turlarning) kamyoblik maqomini o‘zgartirish borasida jismoniy va yuridik shaxslardan (tashkiliy-huquqiy shakllaridan qat’i nazar) kelib tushadigan takliflarni ko‘rib chiqadi.
Davlat ekologiya qo‘mitasi takliflar kelib tushgandan so‘ng uch kun mobaynida ularni O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasining Zoologiya institutiga va/yoki Botanika institutiga, shuningdek, Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish ilmiy-tadqiqot institutiga zamonaviy holati va holatining o‘zgarishi tendensiyalari bo‘yicha ilmiy ma’lumotlarni yig‘ish va tahlil etish uchun yuboradi.
O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasining Zoologiya instituti va/yoki Botanika instituti, shuningdek, Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish ilmiy-tadqiqot instituti o‘n uch kun mobaynida takliflarni ko‘rib chiqadi va ekspert xulosasi tarzida tavsiyalar tayyorlaydi.
Ekspert xulosasi O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasining prezidenti yoki vitse-prezidenti tomonidan tasdiqlangandan so‘ng besh kun mobaynida Davlat ekologiya qo‘mitasiga yuboriladi.
Davlat ekologiya qo‘mitasi O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasining Zoologiya institutidan va/yoki Botanika institutidan ekspert xulosasi olingandan so‘ng o‘n kun mobaynida Komissiya yig‘ilishini tashkil etadi va unda turlarni (kenja turlarni) Qizil kitobga kiritish yoki undan chiqarish masalasi muhokama etilishini ta’minlaydi.
12. Qizil kitobga turlarni (kenja turlarni) kiritish yoki kamyoblik maqomini o‘zgartirish uchun miqdori va (yoki) areali xavfli ravishda qisqarib borayotganligi, arealining parchalanish darajasi ortayotganligi, yashash sharoitlarining noqulay tarzda o‘zgarishi va boshqa ma’lumotlarga tayanadi hamda ularning turlarini (kenja turlarini) muhofaza etish va qayta tiklash borasida maxsus choralar qabul qilinishi zarurligidan dalolat beradi.
13. Qizil kitobdan turlarni (kenja turlarni) chiqarish yoki kamyoblik maqomini o‘zgartirish miqdori va (yoki) areali tiklanayotganligi, yashash sharoitlari ijobiy tarzda o‘zgarayotganligi borasidagi ma’lumotlarga tayanadi va ularning turlarini (kenja turlarini) muhofaza etish va qayta tiklash borasida maxsus choralar qabul qilinishiga asos yo‘q ekanligidan dalolat beradi, shuningdek, turlar (kenja turlar) tiklab bo‘lmas darajasida yo‘q bo‘lib ketgan holatlarda ro‘y beradi.
14. Qizil kitobga turlarni (kenja turlarni) kiritish (undan chiqarish), shuningdek, kamyoblik maqomini o‘zgartirish O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tegishli Kompleksining rahbari tomonidan tasdiqlangan Komissiya qarori asosida amalga oshiriladi.
Davlat ekologiya qo‘mitasi Fanlar akademiyasi va O‘zbekiston Respublikasi O‘rmon xo‘jaligi davlat qo‘mitasi bilan kelishilgan Komissiya qarorini o‘n kun mobaynida O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga tasdiqlash uchun kiritadi.
15. Qizil kitobga kiritilgan turlar (kenja turlar) ro‘yxati O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tegishli Kompleksining rahbari tomonidan tasdiqlanadi.
16. Qizil kitobga kiritilgan turlar (kenja turlar) tabiiy yashash sharoitlaridagi holatini aks ettiruvchi, shuningdek, ularni saqlab qolish uchun olib boriladigan muhofaza choralarining dolzarbligidan kelib chiqqan holda belgilanadigan kamyoblik maqomi va yo‘qolib ketish xavfiga ko‘ra quyidagi kategoriyalarga mansub bo‘ladi:
4-bob. Qizil kitobga kiritilgan turlarning (kenja turlarning) davlat hisobi, monitoringi va kadastri
17. Qizil kitobga kiritilgan turlarning (kenja turlarning) zamonaviy holati va holatining o‘zgarishi tendensiyalari borasidagi ilmiy ma’lumotlarni yig‘ish va tahlil etish hayvonot va o‘simliklar olami obyektlarining davlat hisobi, davlat kadastri va davlat monitoringini yuritish davomida amalga oshiriladi.
18. Hayvonot va o‘simliklar olami obyektlarining davlat hisobi, shuningdek, Qizil kitobga kiritilgan turlar (kenja turlar) to‘g‘risidagi ilmiy ma’lumotlarni yig‘ish va tahlil etish ularning ro‘yxatlarini tuzish, respublika xududlari bo‘ylab tarqalish areallarini ko‘rsatish, shuningdek, yashash (o‘sish) sharoitlaridagi holatini aniqlash orqali amalga oshiriladi va belgilangan tartibda Davlat ekologiya qo‘mitasiga taqdim etiladi.
19. Qizil kitobga kiritilgan turlarning (kenja turlarning) davlat monitoringi atrof-muhit bo‘yicha davlat monitoringining tarkibiy qismi hisoblanadi va hayvonot va o‘simliklar olami obyektlarining tarqalishi, miqdori, holati, shuningdek, yashash (o‘sish) sharoitlarining tuzilishi, sifati va maydonlari to‘g‘risidagi ma’lumotlarni qamrab oladigan davriy kuzatuvlar tizimidan iborat.
20. Qizil kitobga kiritilgan turlarning (kenja turlarning) davlat monitoringini tashkil etish va yuritish qonunchilikda belgilangan tartib asosida amalga oshiriladi.
21. Qizil kitobga kiritilgan turlarning (kenja turlarning) davlat kadastri yovvoyi hayvonlar va yovvoyi o‘simliklarning geografik tarqalishi, miqdori, populatsiyalarining tuzilishi, shuningdek yashash (o‘sish) muhitining tavsifi, cheklovchi omillar to‘g‘risidagi ma’lumotlar, muhofaza choralari va boshqa zarur ma’lumotlar majmuasidan iborat bo‘ladi.
22. O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi kamyob va yo‘qolib ketish xavfi ostidagi hayvonot va o‘simliklar olami obyektlarining davlat kadastrini qonunchilikda belgilangan tartib asosida yuritadi.
23. Davlat ekologiya qo‘mitasi manfaatdor davlat boshqaruvi organlari, jismoniy va yuridik shaxslardan Qizil kitobga kiritilgan turlarni (kenja turlarni) muhofaza qilish va qayta tiklash, muhofaza etiladigan tabiiy xududlar, hayvonot va o‘simliklar olami obyektlarini tabiatga reintroduksiya (introduksiya) qilish uchun maxsus pitomniklar, genetik banklar tashkil etish borasidagi takliflarni ko‘rib chiqadi.
24. Davlat ekologiya qo‘mitasi manfaatdor davlat boshqaruvi organlari, jismoniy va yuridik shaxslar bilan birgalikda qonunchilikka muvofiq Qizil kitobga kiritilgan turlarni (kenja turlarni) muhofaza qilish va qayta tiklash bo‘yicha chora-tadbirlarni ishlab chiqadi.
25. Qizil kitobga kiritilgan turlarni (kenja turlarni) muhofaza qilishga qaratilgan chora-tadbirlar qonunchilikka muvofiq hayvonot va o‘simliklar olami obyektlari va ularni yashash (o‘sish) muhitlarini muhofaza qilishga doir davlat dasturlari doirasida faoliyati Qizil kitobga kiritilgan turlarni (kenja turlarni) o‘rganish, muhofaza qilish, qayta tiklash va foydalanishga qaratilgan manfatdor davlat hokimiyati organlari, jismoniy va yuridik shaxslar bilan birgalikda olib boriladi.
26. O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi Qizil kitobni nashr etishga tayyorlashni amalga oshiradi.
mazkur Nizom asosida Qizil kitobga kiritilgan (undan chiqarilgan) turlar (kenja turlar) ro‘yxatlarini shakllantirish;
Komissiyaning takliflari asosida suratli va xarita ma’lumotlarini qamrab oladigan Qizil kitobning qo‘lyozmasini va elektron maketini tayyorlash.
28. Qizil kitobga turlarni (kenja turlarni) kiritish (undan chiqarish), shuningdek Qizil kitobning tarkibiy qismi hisoblangan o‘zgartirishlar va unga qo‘shimchalar to‘g‘risidagi qaror O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi va Davlat ekologiya qo‘mitasining rasmiy veb-saytlariga joylashtiriladi.
29. Qizil kitobni nashr etish O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi tomonidan amalga oshiriladi.
O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi huzuridagi Ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va chiqindilar bilan bog‘liq ishlarni amalga oshirish fondi mablag‘lari;
32. Qizil kitob qonunchilikka muvofiq ravishda, shuningdek, O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi va Davlat ekologiya qo‘mitasining jahon internet tarmog‘i rasmiy veb-saytlariga joylashtirish orqali tarqatiladi.
O‘zbekiston Respublikasi Qizil kitobini tayyorlash, nashr etish va yuritish to‘g‘risidagi nizomga
ILOVA
ILOVA
Qo‘chqorov B.T. | — | O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi raisi, Komissiya raisi |
Ibragimov B.T. | — | O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi vitse-prezidenti, Komissiya raisining o‘rinbosari |
Xakimov O.A. | — | O‘zbekiston Respublikasi O‘rmon xo‘jaligi davlat qo‘mitasi raisining birinchi o‘rinbosari |
Xolmatov B.R. | — | O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi Zoologiya instituti direktori |
Tojibayev K.Sh. | — | O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi Botanika instituti direktori |
Ayupov S.S. | — | “O‘zbekovchibaliqchi” sport birlashmasi raisi |
Musayev O.M. | — | “O‘zbekbaliqsanoat” uyushmasi boshqaruvi raisi |
To‘rayev A.S. | — | Mirzo Ulug‘bek nomidagi Milliy universitetning ilmiy ishlar va innovatsiyalar bo‘yicha prorektori |
1. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasining Qizil kitobi to‘g‘risida” 1992-yil 9-martdagi 109-son qarori.
2. Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining ayrim qarorlariga o‘zgartirishlar kiritish va ayrim qarorlarini o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblash to‘g‘risida” 2000-yil 14-apreldagi 149-son qaroriga (O‘zbekiston Respublikasi QT, 2000-y., 4-son, 20-modda) ilovaning 4-bandi.
3. Vazirlar Mahkamasining “O‘rmon xo‘jaligini boshqarish tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2017-yil 19-iyuldagi 530-son qaroriga (O‘zbekiston Respublikasi QHT, 2017-y., 30-son, 734-modda) 8-ilovaning 1-bandi.