LexUZ шарҳи
Мазкур ҳужжатда кўрсатилган йўналишли таксилар ҳаракати жадвалини тасдиқлаш тўғрисидаги, йўналишли таксилар ҳаракати жадвалини тасдиқлаш тўғрисидаги, автомобиль транспортида йўловчилар ташиш йўналиши схемасини, йўналишли автобус ҳаракати жадвалини тасдиқлаш тўғрисидаги, автомобиль транспортида йўловчиларни ташиш йўналишининг паспортини тасдиқлаш тўғрисидаги, йўналишли автобус ҳаракати жадвалини тасдиқлаш тўғрисидаги қарорларини келишиш Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2011 йил 25 августдаги ПҚ-1604-сон қарорига асосан 2011 йилнинг 1 сентябридан бекор қилинган.
«Автомобиль транспорти тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси Қонунини бажариш юзасидан, Ўзбекистон Республикасида автомобиль транспорти фаолиятининг ҳуқуқий асосларини янада шакллантириш мақсадида Вазирлар Маҳкамаси қарор қилади:
Ўзбекистон Республикасида Автомобиль транспортида йўловчилар ва багаж ташиш қоидалари 1-иловага мувофиқ;
Олдинги таҳрирга қаранг.
Ўзбекистон Республикасида автобусларда ҳамда йўналишли таксида йўловчилар ташиш хавфсизлигини таъминлашга доир талаблар 2-иловага мувофиқ тасдиқлансин.
(1-банднинг учинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2021 йил 6 декабрдаги 738-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 06.12.2021 й., 09/21/738/1133-сон)
2. Белгилаб қўйилсинки, ушбу қарорга 2-илова 15-бандининг назорат приборлари (тахографлар) билан жиҳозлашга доир талаблари 2004 йил 1 январдан бошлаб кучга киради.
3. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг «Ўзбекистон Республикасида Автобусларда йўловчилар ташиш хавфсизлигини таъминлашга доир талабларни тасдиқлаш тўғрисида» 1997 йил 31 июлдаги 378-сон қарори ўз кучини йўқотган деб ҳисоблансин.
4. Мазкур қарорнинг бажарилишини назорат қилиш Ўзбекистон Республикаси Бош вазирининг биринчи ўринбосари К.Н. Тўлаганов зиммасига юклансин.
1. Автомобиль транспортида йўловчилар ва багажни ташишнинг ушбу Қоидалари (кейинги ўринларда Қоидалар деб юритилади) «Автомобиль транспорти тўғрисида», «Шаҳар йўловчилар транспорти тўғрисида», «Йўлларда ҳаракатланиш хавфсизлиги тўғрисида», «Истеъмолчиларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси қонунларига мувофиқ ишлаб чиқилган ва Ўзбекистон Республикасида автомобиль транспортида йўловчилар ва багажни ташишга татбиқ этилади.
2. Автомобиль транспортида йўловчилар ва багажларни ташиш тегишли лицензия, тендер натижалари бўйича белгиланган тартибда тузилган мунтазам йўналишларда йўловчилар транспортида хизматлар кўрсатиш юзасидан тузилган шартномалар (контракт) мавжуд бўлган тақдирда амалга оширилади.
Олдинги таҳрирга қаранг.
3. Йўловчилар ва багажни ташишга тарифлар миқдорлари мазкур Қоидалар ва бошқа қонунчиликда белгиланган тартибда белгиланади.
(3-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 4 апрелдаги 153-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 05.04.2022 й., 09/22/153/0266-сон)
4. Автомобилда йўловчилар ва багажни халқаро ташишлар, шунингдек, Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномалари билан ҳам тартибга солинади.
Олдинги таҳрирга қаранг.
5. Йўл чипталари, йўл ва чиптани ҳисобга олиш варақалари реквизитлари, йўналишлар, автовокзаллар (автостанциялар) паспортлари, автомобиль транспортида йўловчилар ва багажни ташишга тааллуқли шакллар ва йўриқнома-методик ҳужжатлар Ўзбекистон Республикаси Транспорт вазирлиги томонидан тасдиқланади.
(5-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2020 йил 8 майдаги 271-сонли қарори таҳририда — Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси, 08.05.2020 й., 09/20/271/0565-сон)
автобус — йўловчиларни, багажни ташишга мўлжалланган ва ҳайдовчи ўрнини ҳисобламаганда 8 тадан ортиқ ўриндиққа эга бўлган автотранспорт воситаси;
автовокзал (автостанция) — транспорт-экспедиция, ташиш фаолиятини амалга оширувчи ва йўловчиларга бошқа хизматлар кўрсатувчи ташкилот;
Олдинги таҳрирга қаранг.
чипта — йўловчининг ҳақ тўлаган ҳолда автобусдан фойдаланишга бўлган ҳуқуқини ҳамда йўловчи ва ташувчи ўртасида ташувлар юзасидан ошкора шартномалар тузилганлигини тасдиқловчи қатъий ҳисобда турадиган ҳужжат;
(6-банднинг саккизинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2011 йил 16 февралдаги 34-сонли қарори таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2011 й., 7-8-сон, 58-модда)
йўл — қурилган ва транспорт воситаларининг ҳаракатланиши учун фойдаланиладиган ер полосаси ёхуд сунъий иншоот юзаси;
енгил автомобиль — йўловчилар ва багажни ташишга мўлжалланган ҳамда ҳайдовчи ўрнини ҳисобга олмаганда 8 тадан кўп бўлмаган ўриндиққа эга бўлган автотранспорт воситаси;
Олдинги таҳрирга қаранг.
йўналишсиз такси — йўловчиларнинг буюртманомаларига кўра таксометр функцияларини таъминлайдиган махсус иловага эга мослама кўрсаткичи бўйича ҳақ тўлаш ҳисобига ташиш хизматларини кўрсатадиган ҳайдовчидан ташқари тўрттадан ортиқ бўлмаган ўриндиққа эга енгил автотранспорт воситаси;
(6-банднинг ўн учинчи хатбоши Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2023 йил 18 мартдаги 116-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 22.03.2023 й., 09/23/116/0158-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
агрегатор — йўналишсиз таксида йўловчи ташувчиларга мижозларни излаш бўйича интерактив хизматларни кўрсатувчи юридик шахс;
(6-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2023 йил 18 мартдаги 116-сонли қарорига асосан ўн тўртинчи хатбоши билан тўлдирилган — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 22.03.2023 й., 09/23/116/0158-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
йўналишли таксилар — йўловчиларнинг талабига кўра тўхтаб ўтадиган мунтазам йўналишларда йўловчиларни ташишга мўлжалланган автотранспорт воситаси (микроавтобус ёки енгил автомобиль);
(6-банднинг ўн бешинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2021 йил 6 декабрдаги 738-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 06.12.2021 й., 09/21/738/1133-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
йўналиш паспорти (йўналиш ҳужжатлари) — йўналиш тўғрисидаги асосий маълумотларни тавсифловчи ҳужжатлар (йўналиш паспорти электрон шаклда бўлишига йўл қўйилади);
(6-банднинг ўн еттинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2021 йил 6 декабрдаги 738-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 06.12.2021 й., 09/21/738/1133-сон)
супача — йўл қопламаси сатҳидан баландроқ бўлган, автовокзалларда (автостанцияларда)ги йўловчиларни транспортга чиқариш ва ундан туширишга мўлжалланган майдонча;
Олдинги таҳрирга қаранг.
ташувчи — мулк ҳуқуқи ёки бошқа ашёвий ҳуқуқлар асосида автотранспорт воситасига эга бўлган, тижорат асосида йўловчилар, багаж ташиш хизматини кўрсатадиган ҳамда бунга махсус рухсатномаси (лицензияси) бўлган юридик шахс;
(6-банднинг йигирманчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2006 йил 29 майдаги 98-сон қарори таҳририда — Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2006 й 22 -сон, 194-модда)
қатнов жадвали — рейсни бажариш вақти, жойи ва изчиллиги тўғрисидаги маълумотлар мавжуд бўлган график (жадвал);
Олдинги таҳрирга қаранг.
мунтазам йўналишлар — тасдиқланган йўналиш схемаси, ҳаракатланиш жадвали, йўл ҳақи тарифларига мувофиқ автотранспорт воситаларининг муайян манзиллар оралиғида белгиланган қатнов йўли.
(6-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2021 йил 6 декабрдаги 738-сонли қарорига асосан йигирма еттинчи хатбоши билан тўлдирилган — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 06.12.2021 й., 09/21/738/1133-сон)
б) юридик ва жисмоний шахсларга уларнинг буюртманомалари (буюртмалари)га ёки ташишнинг бошқа шартномалари бўйича бериладиган автобус ва енгил автомобилларда;
Олдинги таҳрирга қаранг.
а) шаҳар йўналишларида — шаҳарлар ҳокимликлари ёки Қорақалпоғистон Республикаси Транспорт вазирлиги, вилоятлар ва Тошкент шаҳар транспорт бошқармалари томонидан;
б) шаҳар атрофи ва шаҳарлараро-вилоятлар ичидаги йўналишларда — вилоятлар ҳокимликлари ёки Қорақалпоғистон Республикаси Транспорт вазирлиги, вилоятлар транспорт бошқармалари томонидан;
в) вилоятлараро-шаҳарлараро ва халқаро йўналишларда — Ўзбекистон Республикаси Транспорт вазирлиги томонидан тузиладиган жадваллар бўйича ташкил этилади.
(8-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2020 йил 8 майдаги 271-сонли қарори таҳририда — Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси, 08.05.2020 й., 09/20/271/0565-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
а) шаҳарлар, шаҳар атрофи ва вилоятлар ичидаги йўналишларда — Ўзбекистон Республикаси Транспорт вазирлигининг (кейинги ўринларда — Транспорт вазирлиги) ҳудудий бўлинмалари томонидан;
в) халқаро йўналишларда — Транспорт вазирлиги томонидан хорижий мамлакатларнинг транспорт соҳасидаги ваколатли органи билан келишган ҳолда амалга оширилади.
(9-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2021 йил 6 декабрдаги 738-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 06.12.2021 й., 09/21/738/1133-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
10. Ҳар бир янгидан очиладиган ва фойдаланиладиган йўналишлар учун йўналиш паспорти йўналишнинг тегишлилиги бўйича Транспорт вазирлиги ёки унинг ҳудудий бўлинмалари томонидан ишлаб чиқилади ва тасдиқланади (шу жумладан электрон тарзда) ҳамда унда қуйидагилар бўлади.
(10-банднинг биринчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2021 йил 6 декабрдаги 738-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 06.12.2021 й., 09/21/738/1133-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
б) йўналиш схемаси (схемада тўхтаб ўтиш манзиллари, ҳаракатланиш учун хавфли бўлган йўл участкалари, темир йўлни кесиб ўтиш жойлари, кесишган йўл устидан ўтказилган кўндаланг йўллар ва шу кабилар кўрсатилади). Шаҳарлараро-вилоятлараро ва халқаро йўналишлар схемаларида, бундан ташқари, дам олиш жойлари, овқатланиш шохобчалари кўрсатилади;
(10-банднинг «б» кичик банди Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2011 йил 2 ноябрдаги 294-сонли қарори таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2011 й., 45-46-сон, 470-модда)
Олдинги таҳрирга қаранг.
Автомобиль транспортида имтиёзли юриш ҳуқуқига эга бўлган йўловчилар тоифалари ва ушбу имтиёзларни бериш тартиби қонунчиликка мувофиқ белгиланади.
(11-банднинг иккинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 4 апрелдаги 153-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 05.04.2022 й., 09/22/153/0266-сон)
12. Мунтазам йўловчилар ташиш йўналишларидаги автотранспорт воситаларида юришда йўловчи йўл чиптаси сотиб олиши, уни бутун йўлда юриш вақти давомида сақлаши ва уни назоратчининг биринчи талабига кўра кўрсатиши шарт.
14. Йўналишдаги автотранспорт воситаси носоз бўлган тақдирда йўловчиларга берилган йўлда юриш ҳужжатлари айнан шу йўналишдаги бошқа автотранспорт воситасида юриш учун ҳақиқий ҳисобланади. Йўловчиларни бошқа автотранспорт воситасига ўтказиш носоз автотранспорт воситасининг ҳайдовчиси томонидан амалга оширилади.
Олдинги таҳрирга қаранг.
(15-банднинг «б» кичик банди Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2012 йил 29 майдаги 148-сонли қарори таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2012 й., 22-сон, 244-модда)
Олдинги таҳрирга қаранг.
д) тез ёнувчан, портловчи, заҳарловчи, заҳарли, қўланса, радиоактив моддалар ва ашёларни, шунингдек қуролни ва совуқ қурол сифатида фойдаланилиши мумкин бўлган ашёларни очиқ (ғилофсиз) ҳолда олиб юриш;
(15-банднинг «д» кичик банди Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2020 йил 26 декабрдаги 810-сонли қарори таҳририда — Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси, 28.12.2020 й., 09/20/810/1673-сон — 2021 йил 29 мартдан кучга киради)
е) ўлчами 100 см х 50 см х 30 сантиметрдан катта ёки битта ўрин учун оғирлиги 60 килограммдан ортиқ буюмларни, шунингдек узунлиги 200 сантиметрдан ортиқ бўлган буюмларни олиб юриш;
16. Автотранспорт воситаларининг техник ҳолати ва анжомлари тегишли стандартлар ҳамда техник фойдаланиш қоидалари талабларига жавоб бериши керак.
17. Автотранспорт воситалари Dst 974/2000 Ўзбекистон давлат стандартига мувофиқ анжомларга эга бўлиши керак.
18. Автомобиль транспортида йўловчи ташувчи ҳайдовчилар Ўзбекистон давлат стандартларида ва бошқа қонун ҳужжатларида назарда тутилган талабларга жавоб беришлари керак.
19. Мунтазам қатновларни амалга оширувчи автобуслар ва йўналишли таксилар ҳайдовчилари йўналишда ишлаётганда:
Олдинги таҳрирга қаранг.
шартномага мувофиқ ушбу йўналишда автотранспорт воситасига қатновларни амалга ошириш ҳуқуқини тасдиқловчи гувоҳномага;
(19-банднинг иккинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2021 йил 6 декабрдаги 738-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 06.12.2021 й., 09/21/738/1133-сон)
йўл варақаларида йўлга чиқишдан олдин белгиланган тартибда ўтказиладиган автотранспорт воситасининг техник кўрикдан ва ҳайдовчиларнинг тиббий кўрикдан ўтганлиги ҳақидаги қайдларга;
қатнов жадвалига ва йўналиш схемасига (шаҳар атрофида, шаҳарлараро ва халқаро йўналишларда — унда аҳоли яшаш жойларидан ўтиш вақти, овқатланиш, дам олиш, тунги ухлаш вақти ва жойи кўрсатилган ҳолда) эга бўлиши керак.
Олдинги таҳрирга қаранг.
(19-банднинг саккизинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2023 йил 21 августдаги 406-сонли қарорига асосан чиқарилган — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 22.08.2023 й., 09/23/406/0625-сон)
20. Қуйидагилар йўловчилар ташувчи автотранспорт воситалари ишини ҳисобга олувчи асосий ҳужжатлар ҳисобланади:
б) шаҳарда, шаҳар атрофида ва шаҳарлараро қатновчи (йўналишсиз таксилардан ташқари) автотранспорт воситаларининг чипталарни ҳисобга олиш варақаси;
в) автобус ва енгил автомобилларнинг буюртманомалар (буюртмалар) ва бошқа шартномалар бўйича ишлаши юзасидан топшириқнома;
21. Автотранспорт воситаларининг йўл варақалари ва чипталарни ҳисобга олиш варақалари ҳамда буюртманомалар (буюртмалар) ва бошқа шартномалар бўйича ишлаши юзасидан топшириқнома бланкалари қатъий ҳисобда турадиган бланкаларни ҳисобга олиш ва сақлаш қоидалари бўйича ҳисобга олинади ва ташувчида сақланади.
22. Йўл ҳужжатларида тузатишлар ва ўчириб ёзишларга йўл қўйилмайди. Ҳайдовчи гаражда, йўлда, оралиқ манзилларга кириб ўтишда ва охирги манзилларда йўл ҳужжатларидаги барча қайдларнинг тўғрилигини кузатиб бориши шарт.
Шаҳардаги йўналишлар шаҳар (шаҳарча)даги турар жой ва саноат ҳудудларини маданий-маиший ва спорт-соғломлаштириш ташкилотлари, вокзаллар, аэропортлар, автостанциялар, метро станциялари, темир йўл платформалари, пристанлар ва шу кабилар билан транспорт алоқасини таъминлаши керак.
24. Аҳолига хизмат кўрсатиш хусусиятига мувофиқ шаҳардаги йўналишлар бир нечта иш режимига эга бўлиши мумкин:
б) дам олиш ҳудудлари, спорт-соғломлаштириш комплекслари, ярмаркалар ва шу кабилар фаолият кўрсатадиган даврда ташкил этиладиган мавсумий йўналишлар;
г) кўча–йўл шохобчаларида фавқулодда вазиятлар пайдо бўлганда, айрим участкалар, транспорт йўллари ва майдонлар ёпилганда жорий этиладиган вақтинчалик йўналишлар.
25. Йўлкира карточкаларини олдиндан сотиш махсус ташкил этилган сотиш шохобчаларида, шунингдек савдо ташкилотлари ва бевосита ташувчи орқали амалга оширилади.
Олдинги таҳрирга қаранг.
Йўлкира карточкалари сериялари, транспорт турлари бўйича бўлинади ва йўловчиларнинг барча тоифалари учун, имтиёзли карточкалар эса — пенсионерлар, ногиронлиги бўлган шахслар, талабалар ва ўқувчилар учун ҳақиқий ҳисобланади.
(25-банднинг учинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 8 февралдаги 62-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 08.02.2022 й., 09/22/62/0111-сон)
Шаҳар транспортида фойдаланиладиган барча серия ва турдаги йўл карточкалари таксилар, шаҳар атрофидаги ва шаҳарлараро (вилоятлараро ва халқаро) йўналишлар учун ҳақиқий ҳисобланмайди.
26. Йўловчиларни транспортга чиқариш ва ундан тушириш фақат тўхтаб ўтиш манзилларида амалга оширилиши мумкин. Йўналишда «талабга кўра» тўхташ жойлари мавжуд бўлганда йўловчи ҳайдовчига автотранспорт воситасини тўхтатиш зарурлиги тўғрисида олдиндан маълум қилиши керак.
27. Йўналишли ёки йўналишсиз таксилар йўловчиларини чиқариш ва тушириш йўловчилар талабига кўра, йўлларда ҳаракатланиш хавфсизлиги қоидаларига риоя қилган ҳолда амалга оширилади.
28. Йўл карточкаси ёхуд автобусда юриш ҳуқуқини тасдиқловчи бошқа ҳужжати бўлган йўловчи уни автобусга чиқиш вақтида кўрсатиши шарт.
29. Шаҳардаги автобус йўналишларида йўловчи етти ёшгача бўлган болаларни ўзи билан бирга бепул олиб юриш ҳуқуқига эга.
Олдинги таҳрирга қаранг.
30. Мактабгача ёшдаги болали йўловчилар, ҳомиладор аёллар, ногиронлиги бўлган шахслар ва кекса фуқаролар учун автобус салонида, унинг йўловчи сиғимига қараб, 6 та олдинги жойлар ажратилади. Ушбу жойларни эгаллаган бошқа йўловчилар уларни мазкур шахслар учун бўшатишлари керак.
(30-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 8 февралдаги 62-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 08.02.2022 й., 09/22/62/0111-сон)
31. Ҳайдовчи автобусни тўхташ жойидан фақат эшикларни ёпган ҳолда, йўловчилар тўлиқ тушириб ва чиқариб бўлингандан сўнг юргизиши, бекатларни аниқ ва тўғри эълон қилиши, қатнов йўналиши ўзгарган тақдирда эса бу тўғрида ҳар қайси бекатда эълон қилиши шарт. Автобус салонини автобуснинг муайян тури учун белгиланган умумий сиғимидан ортиқча тўлдиришга йўл қўйилмайди.
Олдинги таҳрирга қаранг.
32. Йўловчи ҳажми 60 см х 40 см х 20 см ва оғирлиги 20 килограммдан ортиқ бўлмаган қўл юки ҳамда мусиқа асбобини, 150 сантиметргача узунликдаги буюмларни, шунингдек қафасга солинган майда ҳайвонлар ва паррандаларни, аравачани (болалар, ногиронлиги бўлган шахслар ва бошқаларнинг аравачаларини), майда боғдорчилик инвентари, болалар чаналарини ўзи билан бирга бепул олиб юриш ҳуқуқига эга.
(32-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 8 февралдаги 62-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 08.02.2022 й., 09/22/62/0111-сон)
33. Ҳажми 60 см х 40 см х 20 сантиметрдан 100 см х 50 см х 30 сантиметргача бўлган ва узунлиги 150 сантиметрдан 200 сантиметргача бўлган буюмларни, шунингдек, ўлчамидан қатъи назар, оғирлиги 20 килограммдан ортиқ бўлган багажни олиб юриш тарифга мувофиқ ҳақ тўлаган ҳолда амалга оширилади.
34. Ўлчами 33-бандда кўрсатилган энг катта ҳажмларнинг ҳатто биттасидан ортиқ бўлган багаж белгиланган параметрларга номувофиқ ҳисобланади.
35. Багажнинг жойланиши ва ташилиши йўловчиларга ва автотранспорт воситасига бирон-бир зарар етказиш имкониятини тўлиқ истисно қилиши керак.
37. Аҳолига хизмат кўрсатиш хусусиятига мувофиқ шаҳар атрофи, шаҳарлараро ва халқаро йўналишлар қуйидаги бир нечта иш режимига эга бўлиши мумкин:
б) дам олиш зоналари, спорт-соғломлаштириш комплекслари, ярмаркалар ва шу кабилар фаолият кўрсатадиган даврда ташкил этиладиган мавсумий йўналишлар;
в) ишчилар, мутахассислар ва хизматчиларни иш жойига ва уйга ташиш учун ташкилотлар томонидан ташкил этиладиган махсус йўналишлар.
Олдинги таҳрирга қаранг.
38. Шаҳар атрофи йўналишларидаги бекатлар йўловчиларнинг у ерга хавфсиз ва қулай келишини таъминлашни ҳамда қонунчилик талабларини ҳисобга олган ҳолда жойлаштирилиши ва улар қуйидагиларга эга бўлиши керак:
(38-банднинг биринчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 4 апрелдаги 153-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 05.04.2022 й., 09/22/153/0266-сон)
а) павильонни жойлаштириш учун асфальтланган майдончалар ва йўловчиларнинг бекатга келиши учун асфальтланган йўлкалар;
г) йўналишлар кўрсаткичи, унда қуйидагилар кўрсатилади: йўналишларнинг тартиб рақами, уларнинг охирги манзили номи (қатнов йўналишлари бўйича), ҳаракатланиш оралиғи 30 минутдан ортиқ бўлганда ушбу манзилдан автобусларнинг жўнаш жадвали. Йўналишда автобуслар қатнови оралиғи 30 минутдан кам бўлганда жадвал ўрнига қатновлар оралиғи жадвали кўрсатилиши мумкин. Унда автобусларнинг биринчи ва охирги жўнаш вақти ҳамда сутка даврлари бўйича қатнов оралиқлари вақти кўрсатилган бўлади.
39. Шаҳар атрофи йўналишларида тўхтаб ўтиш манзиллари йўловчилар учун энг қулай жойларда бўлиши керак:
а) шаҳар атрофи йўналишларининг шаҳардаги сўнгги бекатлари йўловчилар гавжум бўладиган йирик манзиллар (темир йўл вокзаллари ва станциялари, дарё портлари, бозорлар, метрополитеннинг охирги бекатлари ва шу кабилар) ёнида бўлиши керак;
б) шаҳарда шаҳар атрофи йўналишларининг тўхтаб ўтиш манзиллари шаҳар йўловчи ташиш транспорти йўналишлари тўхтаб ўтиш манзиллари билан бир жойда бўлиши ва шаҳарнинг транспортни бошқариш бўйича ваколати органлари билан келишилган бўлиши керак;
в) аҳоли яшаш жойлари чегараларида жойлашган шаҳар атрофи йўналишлари тўхтаб ўтиш манзиллари оралиғидаги масофа 1,0 км атрофида, қолган ҳолларда — ўртача 1,5 км бўлиши керак;
40. Чипталари кассалар орқали сотиладиган шаҳарлараро (халқаро) йўналишлар тўхтаб ўтиш манзилларида (45-банднинг «а», «б» кичик бандларидаги шартлардан ташқари) қуйидагилар бўлиши керак:
41. Чипта сотиш кассаси бўлмаган павильонларда ва шаҳарлараро (халқаро) йўналишлар тўхтаб ўтиш манзилларида ушбу тўхтаб ўтиш манзили орқали ўтадиган автотранспорт воситаларининг қатнов жадваллари осиб қўйилади.
42. Шаҳар атрофи йўналишларидаги автобусларда юриш чипталари ҳайдовчилар (мавжуд бўлганда — кондукторлар) томонидан, чипта сотиш кассалари ташкил этилган йўналиш тўхтаб ўтиш манзилларида эса кассирлар томонидан сотилади.
44. Йўловчи томонидан шаҳар атрофи йўналишларига жорий сотиш кассаларидан сотиб олинган чипталар, агар чиптани сотиш чоғида ва чиптада ўзгача ҳол айтилмаган ва кўрсатилмаган бўлса, автобус жўнашидан 5 минут олдин қайтариб берилиши мумкин.
а) жорий кунги рейсларга — шаҳарлараро (халқаро) йўналишларнинг бошланғич манзилларидаги кассалардан автобус жўнайдиган кунда;
б) оралиқ манзиллардаги кассалардан — автобусда бўш ўринлар мавжудлиги тўғрисида маълумот олинган вақтдан бошлаб;
в) кассадан чипталар сотиш ташкил этилмаган тўхтаб ўтиш манзилида автобус жўнагунгача унга чиқиш вақтида — ҳайдовчидан;
г) олдиндан чипта сотиш кассаларидан (бошланғич ва охирги манзилларда, шунингдек транспорт-экспедиторлик ва бошқа манфаатдор ташкилотлар томонидан ташкил этилган манзилларда) — олдиндан чипта сотиш жўнаш куни арафасида тўхтатилган ҳолда, автотранспорт воситаси жўнашидан 10 сутка олдин сотиб олиш ҳуқуқига эгадир.
Бошланғич ва оралиқ манзиллардаги кассаларда жорий кунги қатновларга чипталар сотиш автобус жўнашидан 5 минут олдин тўхтатилади.
46. Йўловчидан, шу жумладан имтиёзли юриш ҳуқуқига эга бўлган йўловчидан чипталарни олдиндан банд қилиб қўйганлик учун чипта баҳосига қўшиладиган тўлов ундирилиши мумкин.
Автовокзал (автостанция) ёки ташувчи ўз хоҳишига кўра сотиш жойида ёки автотранспорт воситаси салонида чегирма шартлари ва миқдори тўғрисидаги эълон мажбурий кўрсатилиши шарти билан олдиндан сотиб олиш муддатига қараб чипталар олдиндан сотиш кассаларидан сотиб олинганлиги учун чегирма қилиши мумкин.
47. Чипталарга почта откриткаси, телеграмма, телефон, электрон почта ёки Интернет орқали олдиндан буюртма берилиши мумкин.
Буюртмада буюртмачининг фамилияси, жўнаш санаси ва вақти, бориладиган жой, чипталар сони, олиш усули (уйга элтиб бериш ёки элтиб бермасдан) кўрсатилади. Чиптага уйга элтиб берган ҳолда буюртма берилганда буюртмачининг манзили, хизмат ёки уй телефони мавжуд бўлганда эса — унинг рақами кўрсатилади.
Олдинги таҳрирга қаранг.
(47-банднинг учинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 4 апрелдаги 153-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 05.04.2022 й., 09/22/153/0266-сон)
48. Буюртма берилган чипталарни уйга элтиб берганлик учун йўловчидан тўлов ундирилади, тўловнинг тасдиғи сифатида йўловчига квитанция берилади, квитанцияда транспорт ташкилотининг номи ва квитанция берилган сана кўрсатилади. Ёзувлар аниқ ҳолда қайд этилади, берилган сана эса компьютер ёки штамп билан қўйилади.
49. Йўловчи буюртма берган ва ҳақи тўланган чипталар олдиндан чипта сотиш кассасида уни йўловчи талаб қилиб олгунгача сақланади.
Йўловчи томонидан буюртма берилган, лекин ҳақи тўланмаган чипталар олдиндан чипта сотиш кассасида сақланади ва йўловчи томонидан автобус жўнашидан камида бир соат олдин талаб қилиб олиниши керак. Талаб қилиб олинмаган чипталар сотиш учун жорий сотиш кассасига берилади.
50. Йўловчи ўзи билан бирга беш ёшгача бўлган бир болани бепул — алоҳида ўринсиз, беш ёшдан ўн ёшгача бўлган болани чиптанинг тўлиқ баҳоси 50 фоиз чегирилган ҳолда — алоҳида ўрин берилган ҳолда олиб юриш ҳуқуқига эгадир, ўн ёшгача бўлган икки нафар ва ундан кўпроқ болалар олиб юрилганда улардан биттаси бепул, қолганлари — чипта тўлиқ баҳосининг 50 фоизи чегирилиб, алоҳида ўрин берилган ҳолда олиб юрилади.
51. Йўловчиларнинг шаҳар атрофи йўналишларида автотранспорт воситаларида юриши ушбу Қоидаларнинг 26—28 ва 30-31-бандларига мувофиқ амалга оширилади.
52. Шаҳарлараро йўналишларда ташишда автотранспорт воситасидаги йўловчилар сони ўриндиқлар сонидан ошмаслиги керак.
53. Ҳайдовчининг иш вақти давомийлиги 9 соатдан ортиқ ёки йўналиш масофаси 400 км ва ундан кўп бўлганда йўловчилар ташилаётган автобусда ҳайдовчининг дам олиши учун жой жиҳозланган бўлиши ва қатновга икки нафар ҳайдовчи чиқарилиши керак.
54. Автотранспорт воситаси ҳайдовчиси қатнов жадвалида назарда тутилган автовокзаллар (автостанциялар)даги назорат шохобчаларида ва автокассаларда ёхуд охирги манзилларда чипталарни ҳисобга олиш варақасида келиш ва кетиш вақти, шунингдек сотилган чипталар сони тўғрисида белги қўйдириши шарт.
55. Шаҳарлараро йўналишларда ташиш йўловчиларни мажбурий равишда чипталар билан таъминлаган ҳолда автовокзаллар (автостанциялар) ёки ташувчилар томонидан махсус ташкил этилган жўнаш ва келиш манзиллари орқали амалга оширилади.
Олдинги таҳрирга қаранг.
Шаҳарлараро ва халқаро автобус йўналишларида йўловчилар қонунчиликда белгиланган тартибда мажбурий равишда суғурта қилинадилар.
(55-банднинг иккинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 4 апрелдаги 153-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 05.04.2022 й., 09/22/153/0266-сон)
навбатчи диспетчерга ҳайдовчиларнинг автобусни бошқариш ҳуқуқига гувоҳномани, йўл ва чипталарни ҳисобга олиш варақаларини, қатнов жадвалини ва йўналиш схемасини кўрсатиш;
ишда фойдаланиладиган автотранспорт воситасига лицензия (лицензия карточкаси) мавжуд бўлишини таъминлаш.
57. Автовокзал (автостанция)нинг навбатчи диспетчери ҳайдовчи ҳужжатларини тегишлича текширгандан кейин:
супача бўйича навбатчиларга — йўловчиларни чиқариш учун жойларни тайёрлаш тўғрисида кўрсатма бериши;
б) махсус қатнов йўналиши, жўнатилаётган йўловчилар сони ва қатновга чипталар сотишдан жами тушум суммасини кўрсатган ҳолда дафтарда ҳайдовчи(лар) ва автотранспорт воситаси тўғрисидаги маълумотларни рўйхатдан ўтказиши шарт.
58. Ташувчи автовокзал (автостанция)дан чиққандан сўнг йўналиш схемасига амал қилиши ва тезлик режимига риоя этиши, қатнов жадвалларида назарда тутилган оралиқдаги автовокзал (автостанция)ларга ҳамда автокассаларга мажбурий равишда кириб ўтиши шарт.
59. Қатнов тугаллангандан сўнг ҳайдовчи тунаш учун ташувчи жойлашган жойга ёки қатнов жадвалларида назарда тутилган автовокзал (автостанция)га келади.
60. Чипта сотиш кассаси мавжуд бўлган автовокзал (автостанция)ларда ва тўхтаб ўтиш манзилларида йўловчилар автотранспорт воситасига фақат кассадан сотиб олинган чипталарни кўрсатган тақдирда чиқарилади. Чипталар, агар ўзгача ҳол томонларнинг келишувида қайд этилмаган ва чипталарни сотишда эълон қилинмаган бўлса, фақат уларда кўрсатилган кун ва автобус қатнови учун ҳақиқий ҳисобланади.
61. Автобусга чиқариш бўйича навбатчи чиқариш вақтида йўловчиларда йўл чипталари мавжудлигини текширади. Чиқариш бўйича навбатчи бўлмаган пунктларда чипталарни ҳайдовчи текширади.
62. Шаҳарлараро ва халқаро йўналишларда, агар ўзгача ҳол томонларнинг келишувида қайд этилмаган ва чипталарни сотишда эълон қилинмаган бўлса:
а) чипта сотиб олинган автотранспорт воситасига унинг жўнаш вақтидан бошлаб уч соат атрофида, касаллик ёки бахтсиз ҳодиса оқибатида эса — уч сутка мобайнида кечикилганда йўловчининг хоҳишига кўра автобусда юриш ҳужжати чипта баҳосининг 25 фоизини қўшимча равишда тўлатган ҳолда тикланади ёки унга чиптанинг тўланган баҳоси 25 фоиз чегирилган ҳолда қайтариб берилади.
Йўловчининг автобусга касаллик ёки бахтсиз ҳодиса оқибатида кечикканлиги даволаш муассасасининг маълумотномаси ёки бахтсиз ҳодиса тўғрисидаги далолатнома билан тасдиқланиши керак;
б) чипта автовокзал (автостанция) кассасига автотранспорт воситаси жўнашидан кечи билан 2 соат олдин қайтарилган тақдирда, йўловчига чипта баҳоси унинг олдиндан сотиш тўлови чегирилган ҳолда қайтарилади. Чипта ушбу муддатдан кеч, бироқ автотранпорт воситаси жўнашидан олдин қайтариб берилганда, чипта баҳоси унинг қийматининг 15 фоизи ва олдиндан сотилганлиги учун тўлов чегириб ташланган ҳолда қайтарилади;
в) автотранспорт воситасининг жўнаши жадвалга нисбатан 1 соатдан ортиққа кечикканда, йўловчига чипта сотилганидан пастроқ юқори классли автотранспорт воситасидан жой берилганда, шунингдек унга чиптада кўрсатилган жой берилмаганда у чиптани автотранспорт воситаси жўнагунгача кассага қайтариб бериш ва чиптанинг тўлиқ баҳосини, шу жумладан унинг олдиндан сотилганлиги учун тўловни қайтариб олиш ҳуқуқига эга.
Йўловчи пастроқ классли автотранспорт воситасида кетишга рози бўлганда унга тўланган сумма билан тўланадиган йўл ҳақи ўртасидаги фарқ суммаси қайтариб берилади.
Пуллар автовокзал (автостанция), автотранспорт воситаларини жўнатиш пункти бошлиғи (ёки навбатчиси) кўрсатмасига биноан қайтариб берилади. Чипта унинг тескари томонига «қайтариш» штампи қўйилган ҳолда қайтарилади ҳамда йўловчи уни топширган вақт ва қайтарилган чиптанинг қиймати кўрсатилади.
Пуллар кассир томонидан, чипталарни қабул қилиб олиш ва пулларни қайтариб бериш ведомостидаги йўловчи имзоси билан берилади, ведомостда қатновнинг санаси, тартиб рақами, йўналиш номи, чиптанинг рақами ва баҳоси кўрсатилади.
Қайтариб берилган чипта ва пулларни қайтариб беришга асос бўлган бошқа ҳужжатлар (олдиндан сотилганлиги учун тўлов квитанцияси, багаж чиптаси ва ҳоказолар) ведомость билан бирга кассир ҳисоботига илова қилинади.
63. Агар жадвалда белгиланган автотранспорт воситаси ўрнига чиптанинг баҳоси юқори бўлган автотранспорт воситаси берилса, у ҳолда чиптани ушбу ҳақдаги эълонгача сотиб олган йўловчи мазкур чипта билан, қўшимча тўловсиз кетишга ҳақлидир. Автобус алмашгани тўғрисида эълон қилинган вақтдан бошлаб чипталар, йўловчиларни тегишли равишда огоҳлантирган ҳолда, белгиланган юқорироқ тариф бўйича сотилади.
64. Агар йўловчи қатнов йўлида бораётган автотранспорт воситасидан ўз айби билан қолиб кетса чипта кейинги қатновга қайта расмийлаштирилмайди ва юрилмаган масофа учун пуллар қайтариб берилмайди.
65. Ташкилотлар томонидан уларнинг олдиндан сотиб олган транспортда юриш ҳужжатлари автовокзаллар (автостанциялар) кассаларига автотранспорт воситаси жўнашидан 3 сутка олдин қайтариб берилган тақдирда, агар ўзгача ҳол томонларнинг келишувида ва чипталарни сотишда эълон қилинмаган бўлса, уларга юриш ҳужжатлари қиймати, уларнинг олдиндан сотилгани учун тўловни чегирган ҳолда қайтарилади. Юриш ҳужжатлари ушбу муддатдан кечикиб қайтарилганда йўл ҳақи қийматининг 15 фоизи ушлаб қолинади.
Автотранспорт воситасининг жўнаши бекор қилинганда ёки юриш ҳужжатларини қайтарилишда уларни қайтариш муддатидан қатъи назар йўл ҳақи қиймати суммаси ушлаб қолинмайди.
66. Қайтариб берилган фойдаланилмаган чипталар ва бошқа юриш ҳужжатлари қийматини тўлаш юриш ҳужжатлари сотиб олинган жойда амалга оширилади.
67. Ташишга топшириладиган багаж пухта ўраб-жойланган бўлиши керак. Ташишга қабул қилиб олинган багаж учун багаж чиптаси берилади.
Автомобилнинг багаж бўлими параметрларига кўра ташувчи, автомобилнинг умумий сиғими ва юк кўтарувчанлигини оширмасдан, ташишга қабул қилиб олинаётган багаж ўринлари сони ва оғирлигини кўпайтиришга ҳақлидир.
Олдинги таҳрирга қаранг.
68. Йўловчи ҳажми 60 см х 40 см х 20 сантиметргача ва оғирлиги 20 килограммдан ортиқ бўлмаган, 150 сантиметргача узунликдаги қўл юкини, шунингдек қафасга солинган ҳолдаги майда ҳайвонлар ва паррандаларни, аравачани (болалар, ногиронлиги бўлган шахслар аравачалари ва бошқаларнинг аравачаларини), кичик боғ жиҳозларини, болалар чаналарини ўзи билан бирга бепул олиб юриш ҳуқуқига эга.
(68-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 8 февралдаги 62-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 08.02.2022 й., 09/22/62/0111-сон)
69. Шаҳар атрофида ташишларни ҳамда авиайўловчиларни аэропортларга ва аэропортлар ўртасида ташишларни амалга оширувчи, багаж бўлими (отсеки) мавжуд бўлган автобусларда йўловчи иккита багаж ўрни учун ҳақ тўлаган ҳолда ҳар бирининг ҳажми 100 см х 50 см х 30 сантиметрдан ортиқ бўлмаган ва 150 дан 200 сантиметргача узунликдаги буюмларни ўзи билан бирга олиб юриш ҳуқуқига эга.
70. Ўлчами 69-бандда кўрсатилган энг катта ҳажмларнинг ҳатто биттасидан ортиқ бўлган багаж белгиланган параметрларга номувофиқ ҳисобланади.
71. Шаҳар атрофи йўналишларидаги автотранспорт воситаларида багажни олиб юришга чипталар ҳайдовчилар (мавжуд бўлганда — кондукторлар) томонидан, чипта сотиш кассалари ташкил этилган йўналишларнинг охирги манзилларида эса кассирлар (перрон назоратчилари) томонидан сотилади.
а) ҳажми 60 см х 40 см х 20 сантиметр бўлган ва оғирлиги 30 килограммдан ортиқ бўлмаган қўл юкини, шу жумладан қафасга солинган ҳолдаги майда ҳайвон ва паррандаларни ёки бир жуфт чанғини (болалар чаналарини), 150 сантиметргача узунликдаги буюмни — бепул;
б) багаж бўлими (отсеки) мавжуд бўлмаган автобусларда — ҳажми 100 см х 50 см х 30 см. дан ортиқ бўлмаган ва оғирлиги 60 килограммдан кўп бўлмаган багажни битта жой учун тариф бўйича ҳақ тўлаган ҳолда;
в) багаж бўлими (отсеки) мавжуд бўлган автобусларда ҳажми 100 см х 50 см х 20 сантиметрдан ортиқ бўлмаган, ҳар бирининг оғирлиги 60 килограммдан кўп бўлмаган багажни ва 150 сантиметрдан 200 сантиметргача узунликдаги буюмларни — иккита жой учун ҳақ тўлаган ҳолда олиб юриш ҳуқуқига эга.
73. Багажнинг ўлчамлари 72-бандда кўрсатилган энг катта ўлчамларидан биттасининг ўлчамидан ошса, белгиланган параметрларга номувофиқ ҳисобланади.
74. Йўловчи, багаж (юк) автомобиллари ҳаракати ташкил этилган шаҳарлараро (халқаро) йўналишларда, багаж автомобилларида багажини ташишга топшириш ҳуқуқига эга.
75. Йўловчиларнинг багажлари йўл чипталари тақдим этилганда, багаж автомобилларига ташиш учун қабул қилинади. Ҳар бир йўл чиптасига (тўлиқ ёки болалар чиптасига) умумий оғирлиги 150 килограммдан юқори бўлмаган багаж қабул қилиниши мумкин. Ташувчи багаж автомобилининг параметрига боғлиқ ҳолда, ташишга қабул қилинган багажнинг жойини ва оғирлигини кўпайтириш хуқуқига эга.
76. Ташиш учун топширилаётган багаж ўзининг ўлчамлари, ўрами ҳамда хусусиятлари бўйича багаж автомобилига юклаш ва жойлаштиришда қийинчиликлар туғдирмаслиги, шунингдек бошқа йўловчиларнинг багажига зарар етказмаслиги керак. Бутун ташиш вақтида багажнинг идиш ва ўрами бутунлигини ва сақланганлигини таъминлаши лозим.
Багаж ўралганда багажни йўқотиш хавфи ёки бузулиши мумкин бўлган камчиликлар бўлганда, бу камчиликлар тўғрисида ташиш ҳужжатларида белги қўйилиб, багаж қабул қилиниши мумкин.
77. Багаж автомобилида багажни жўнатишни хоҳлаган йўловчи, юкни олдиндан топшириши, лекин багаж автомобилининг жўнашидан 20 минутга кечикмасдан тақдим этиши лозим.
78. Багажни ташиш учун қабул қилишнинг тасдиғи сифатида йўловчига белгиланган намунадаги багаж квитанцияси берилади.
79. Йўловчи багажни ташиш учун топширганда, белгиланган тариф тўлови билан топширилаётган багажнинг қийматига қараб, унинг баҳосини эълон қилиш хуқуқига эга.
81. Йўловчидан алоҳида ташиш учун қабул қилинган багаж йўловчи белгиланган жойга жадвал бўйича етиб келиш кунидан кечикмасдан ушбу манзилга етказилиши керак.
82. Йўловчи томонидан талаб қилиб олинмаган багаж автовокзалда ёки белгиланган етказиб бериш манзилида ташувчи томонидан етказиб беришнинг назарда тутилган муддатидан кейин 30 кун мобайнида сақланади. Багаж сақланганлиги учун тариф бўйича тўлов ундирилади.
Олдинги таҳрирга қаранг.
Белгиланган етказиб бериш муддатидан 30 кун ўтгандан кейин талаб қилиб олинмаган багаж сотилиши, сотишдан тушган сумма эса қонунчиликда белгиланган тартибда тақсимланиши мумкин.
(82-банднинг иккинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 4 апрелдаги 153-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 05.04.2022 й., 09/22/153/0266-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
83. Йўловчиларнинг унутиб қолдирган буюмлари қатнов тугаши билан ҳайдовчи томонидан автовокзал (автостанция) смена навбатчисига ёки ташувчининг навбатчи диспетчерига, улар бўлмаганда эса — белгиланган тартибда давлат хизматлари марказига топширилиши шарт.
(83-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 18 январдаги 28-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 19.01.2022 й., 09/22/28/0041-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
84. Автовокзал (автостанция) навбатчиси, ташувчининг навбатчи диспетчери топилган буюмларни олиб келган шахс иштирокида унутилган буюмларнинг рўйхати билан икки нусхада далолатнома тузиши шарт.
(84-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 18 январдаги 28-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 19.01.2022 й., 09/22/28/0041-сон)
85. Далолатнома тузилгандан кейин омборчидан икки нусхага ҳам тилхат олиниб, биттаси ташувчида қолдирилади, бошқаси эса омборхонага топшириш учун омборчига барча буюмлар билан биргаликда берилади.
86. Автовокзал (автостанция) навбатчиси ёки ташувчининг навбатчи диспетчери йўловчининг автотранспорт воситасида унутиб қолдирган буюмларни қидиришга тегишли бўлган саволларига тушунтириш бериши шарт.
87. Автовокзаллар (автостанциялар) аҳоли яшаш жойларида ҳамда автомобиль йўллари трассаларида йўловчиларга хизмат кўрсатиш ва халқаро, шаҳарлараро ҳамда шаҳар атрофида қатновчи автобус йўналишларида автобуслар ҳаракатига тезкор раҳбарлик қилиш, фойдаланиш хизмат хоналарини ва ҳайдовчиларнинг дам олиш хоналарини жойлаштириш учун ташкил этилади.
Олдинги таҳрирга қаранг.
Ҳар бир автовокзал белгиланган намунадаги ўз паспортига эга бўлиши керак. Паспорт Қорақалпоғистон Республикаси Транспорт вазирлиги, вилоятлар ва Тошкент шаҳар транспорт бошқармалари томонидан берилади.
(87-банднинг иккинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2020 йил 8 майдаги 271-сонли қарори таҳририда — Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси, 08.05.2020 й., 09/20/271/0565-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
88. Автовокзаллар (автостанциялар) муайян тоифа ва классларга бўлинади. Йўловчилар автокзаллари (автостанциялари)ни тоифаларга ва классларга киритиш тартибини, уларнинг функциясини, ишларнинг технологик жараёнини белгиловчи Низом Ўзбекистон Республикаси Транспорт вазирлиги томонидан тасдиқланади.
(88-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2020 йил 8 майдаги 271-сонли қарори таҳририда — Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси, 08.05.2020 й., 09/20/271/0565-сон)
89. Ташувчи жисмоний ва юридик шахсларга уларнинг буюртманомалари (буюртмалари) ёки бошқа ташиш шартномалари бўйича автобуслар ва енгил автомобиллар беради.
90. Автобуслар ва енгил автомобиллар шаҳар ташқарисига буюртманомалар (буюртмалар) ёки бошқа ташиш шартномалари бўйича ташувчининг амалдаги йўналишлар тармоғи йўналиши бўйича берилади, амалдаги йўналишларга мос келмайдиган бошқа йўналишлар бўйича ҳайдовчиларга олдиндан ҳаракат хавфсизлиги бўйича йўл-йўриқ кўрсатилгандан кейин берилади.
91. Белгиланган йўналиш бўйича қатнашдан оғишиш, ҳаракат тезлигини ошириш, автотранспорт воситасида белгиланган сиғиш нормасидан ортиқ йўловчи ташиш, ҳайдовчиларнинг меҳнат тартибини ва дам олишини бузиш қатъиян ман қилинади.
92. Буюртманомада (буюртмада), ташиш шартномасида буюртмачи бориш жойини, қатнаш йўналишини, тўхтаб ўтиш жойини, ташилаётган йўловчилар сонини, ташиш учун масъул шахснинг (гуруҳ раҳбари, экскурсовод) фамилияси, исми, отасининг исмини, автотранспорт воситасининг буюртмачида бўлиш муддатини кўрсатиши лозим.
93. Болаларни ташишни ташкил этишга буюртманомалар ташувчилар томонидан гуруҳларни ўқитувчиларнинг ёки махсус белгиланган катта ёшдаги кишиларнинг (битта катта ёшдаги кишига 15 боладан кўп бўлмаган) кузатиб бориши шартлари бажарилганда қабул қилинади. Мактаб ёшидаги болалар гуруҳларини ташишда уларга ҳамроҳлик қилиш учун тиббиёт ходимлари ажратилади.
94. Болаларни оммавий равишда ташишда Йўл ҳаракати қоидаларида белгиланган болалар хавфсизлиги бўйича қўшимча чора-тадбирлар кўрилади.
95. Буюртманомалар (буюртмалар) ёки бошқа ташиш шартномалари бўйича бериладиган автобуслар ва енгил автомобилларда йўловчилар ва багажни ташишга тарифлар миқдорлари ташувчи билан мижоз ўртасидаги шартнома асосида белгиланади. Ажратилаётган автобуслар ва енгил автомобиллар ишларига тўлов вақтбай ёки ишбай тарифлари бўйича белгиланиши мумкин.
96. Автобус ва енгил автомобилдан фойдаланиш вақти, унинг гараждан чиқиш вақтидан гаражга қайтиш вақтигача ҳайдовчининг дам олиш вақти чиқариб ташланган ҳолда, буюртманомалар (буюртмалар)ни ёки бошқа ташиш шартномаларини расмийлаштиришда ҳисоблаб чиқилади.
97. Йўналишсиз таксилар якка тартибда фойдаланиш тартибида шаҳар, шаҳар атрофи, шаҳарлараро ва халқаро ташиш бўйича хизмат кўрсатишга мўлжалланган.
Олдинги таҳрирга қаранг.
а) аҳоли гавжум жойларда, автовокзал (автостанция), вокзал ва аэропортларга туташ ҳудудларда ташкил қилинган йўналишсиз таксиларнинг махсус жиҳозланган тўхташ жойларида;
(98-банднинг «а» кичик банди Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2023 йил 18 мартдаги 116-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 22.03.2023 й., 09/23/116/0158-сон)
в) йўловчиларнинг буюртмаси бўйича йўналишсиз таксиларни йўлга чиқариш жойларида йўловчиларни йўналишсиз таксиларга чиқариш ва ундан тушириш мумкин.
99. Йўналишсиз таксиларнинг йўловчиларни ташиш ва багажни ташиш тарифлари миқдори ташувчи томонидан белгиланади.
Олдинги таҳрирга қаранг.
Бунда агрегаторлар йўналишсиз таксиларда Тошкент шаҳрида хизмат кўрсатадиган автотранспорт воситалари турларига қараб, «Стандарт», «Бизнес», «Эконом», «Комфорт» тарифларини белгилаши мумкин.
(99-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2023 йил 18 мартдаги 116-сонли қарорига асосан хатбоши билан тўлдирилган — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 22.03.2023 й., 09/23/116/0158-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
Олдинги таҳрирга қаранг.
100. Йўл ҳақи йўловчи томонидан сафар тугагандан кейин ва багаж туширилгандан кейин у билан келган йўловчилар ҳамда ташиб келтирилган багаж сонидан қатъи назар, таксометр кўрсаткичи бўйича тўланади. Ҳайдовчи билан ҳисоб-китоб нақд пул билан ёхуд ҳисоб-китоб терминалидан фойдаланган ҳолда банк пластик карточкалари маблағлари билан амалга оширилади ёхуд интернет орқали электрон тўлов воситаси ёрдамида.
(100-банднинг биринчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2018 йил 9 июндаги 434-сонли қарори таҳририда — Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси, 11.06.2018 й., 09/18/434/1339-сон)
Йўналишсиз такси бир неча йўловчилар (навбатда турган биринчи йўловчининг розилиги билан) томонидан тўхташ жойида ёллаган ёки таксини ёллаган йўловчи розилиги билан йўли бир бўлган йўловчи чиқарилган тақдирда, йўл ҳақига тўловнинг умумий суммаси йўловчилар ўртасида ҳар бир йўловчининг босиб ўтган масофасига мутаносиб равишда тақсимланади.
101. Йўналишсиз таксига йўловчиларни чиқаришда ҳайдовчи багажни жойлаштиришда ёрдам кўрсатиши, сафар тугаганда эса йўловчига унинг буюмларини ва багажини тушириши тўғрисида эслатиши шарт.
Йўналишсиз таксига олдиндан буюртма берилганда ҳайдовчи автомобиль билан нарядда кўрсатилган вақтда келиши шарт.
103. Шаҳар четига йўналишсиз таксиларни йўлга чиқаришга буюртмалар диспетчер томонидан телефон орқали ва шахсан йўловчидан қабул қилинади.
Йўналишсиз таксини йўлга чиқариш қиймати буюртмачи томонидан буюртма бўйича белгиланган тарифга мувофиқ таксометр кўрсаткичи бўйича тўланади.
104. Йўналишсиз такси йўловчининг илтимосига кўра томонларнинг ўзаро келишувига кўра алоҳида тўлов эвазига йўловчини унинг илтимосига биноан кутиб туради.
105. Йўналишсиз таксиларнинг багаж бўлинмаларида багажни ташиш фақат ёпиқ багажхона бўлганда рухсат берилади.
Йўналишсиз таксиларнинг салонида автомобиль эшиги орқали бемалол сиғадиган, салон қопламасини ва унинг ускуналарини бузмайдиган ва ифлос қилмайдиган, ҳайдовчининг автомобилни бошқаришига ҳамда орқани кўриш кўзгусидан фойдаланишига халақит бермайдиган ҳар хил буюмлар ва ашёларни ташишига рухсат берилади.
Мушуклар, итларни тизгин ва тўшаги мавжуд бўлганда тумшуқбоғларда, кичик жониворларни саватларда, сумкаларда ҳамда қушларни қафасларда ташишга рухсат берилади.
Олдинги таҳрирга қаранг.
106. Ҳарбий йўловчиларга Ўзбекистон Республикаси Миллий гвардияси, Ўзбекистон Республикаси Мудофаа вазирлиги, Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги, Давлат хавфсизлик хизмати, Ўзбекистон Республикаси Давлат хавфсизлик хизмати Чегара қўшинларининг ҳарбийларни ташиш ҳужжатлари бўйича транспортда юриши расмийлаштирилган шахслар ҳамда ушбу ҳужжатларда ёзилган уларнинг оила аъзолари кирадилар.
(106-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2018 йил 20 сентябрдаги 748-сонли қарори таҳририда — Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси, 21.09.2018 й., 09/18/748/2024-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
107. Ҳарбий йўловчиларни ташиш бунинг учун кейинчалик Ўзбекистон Республикаси Марказий банки орқали марказлаштирилган тартибда тегишли равишда Ўзбекистон Республикаси Миллий гвардияси, Мудофаа вазирлиги, Ички ишлар вазирлиги, Давлат хавфсизлик хизмати ҳамда Давлат хавфсизлик хизмати Чегара қўшинлари томонидан ҳарбийларни ташиш ҳужжатлари бўйича ҳисоб-китоб қилинган ҳолда бажарилади.
(107-банднинг биринчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2018 йил 20 сентябрдаги 748-сонли қарори таҳририда — Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси, 21.09.2018 й., 09/18/748/2024-сон)
Ҳарбийларни ташиш умумий белгиланган тартибда Марказий банкнинг лимитланган дафтарчаларидан чеклар, банклар томонидан акцептланган тўлов топшириқномалари орқали ёки нақд пул билан тўлов тўланиши мумкин.
108. Ҳарбийларни ташиш ҳужжатлари Ўзбекистон Республикаси ҳудудида барча автовокзалларда (автостанцияларда) қабул қилинади.
Олдинги таҳрирга қаранг.
Ўзбекистон Республикаси Миллий гвардия, Мудофаа вазирлиги, Ички ишлар вазирлиги, Давлат хавфсизлик хизмати ва Давлат хавфсизлик хизмати Чегара қўшинларининг ҳарбий қисмлари ва муассасалари томонидан ташишга расмийлаштирилган ҳарбийларни ташиш ҳужжатларида, уларнинг тегишли вазирлик ва идорага алоқадорлигини аниқловчи ажратиб турадиган белгилари бўлиши керак.
(108-банднинг иккинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2018 йил 20 сентябрдаги 748-сонли қарори таҳририда — Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси, 21.09.2018 й., 09/18/748/2024-сон)
109. Ҳарбийларни ташиш ҳужжатлари автомобиль транспортида шаҳар атрофида, вилоят ичида, вилоятлараро ва халқаро қатновларда йўловчиларнинг манзилга бориши ва багажни ташишига чипталар олиш учун мўлжалланган.
б) автомобиль транспортида вилоят ичи ва вилоятлараро қатновларда манзилга бориш учун битта одамга ёки сони икки кишидан зиёд бўлган ҳарбий командага чипталар олиш учун — талабнома;
в) багажни ташиш учун — багаж талони. Багаж талонлари жўнаш автовокзаллари (автостанциялари) кассаларида багаж чипталарига ёки квитанцияларига алмаштирилади. Барча турдаги ҳарбийларни ташиш ҳужжатлари жўнаш шохобчаси чипта кассаларида умумий шаклдаги чипталарга, багаж чипталарига ёки квитанцияларга алмаштирилади.
110. Автотранспортда бепул ёки имтиёзли юриш ҳуқуқига эга бўлган шахсларга, мансублиги ёки мулкчилик шаклидан қатъи назар, йўналишли автобусларида бепул ва имтиёзли юришга рухсат берилади.
111. Автомобиль транспортида бепул юрувчи, шунингдек имтиёзли юришдан фойдаланувчи йўловчилар учун автомобиль транспортида йўловчи ташишнинг амал қиладиган қоида ва шартлари мажбурийдир.
112. Автобусларда бепул ёки имтиёзли юриш ҳуқуқига эга бўлган йўловчилар томонидан багажни ташиш ва хизматлар кўрсатиш учун тўловлар умумий асосларда амалга оширилади.
Олдинги таҳрирга қаранг.
113. Йўловчиларни ва багажни ташиш шартномасидан келиб чиқадиган мажбуриятларни бажарилмаган ёки зарур даражада бажарилмаган тақдирда, ташувчилар мазкур Қоидаларда ва бошқа қонунчиликда назарда тутилган тартибда моддий жавоб берадилар.
(113-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 4 апрелдаги 153-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 05.04.2022 й., 09/22/153/0266-сон)
114. Ташиш учун қабул қилинган багажнинг йўқолиши, камомади, бузилганлиги ёки шикастланганлиги учун, агар ташувчилар йўқолиш, камомад, бузилиш ёки шикастланиш уларнинг айби билан бўлмаганлигини исботлай олмасалар моддий жавоб берадилар ва зарарларни тўлайдилар.
багаж йўқолган ёки камомадга йўл қўйилган тақдирда — юк ёки багажнинг йўқолган ёки етмаган қиймати миқдорида;
багажга зарар етган (бузилган) тақдирда — унинг қиймати камайган сумма миқдорида, шикастланган (бузилган) багажни тиклаш имконияти бўлмаганда эса, унинг қиймати миқдорида;
қиймати эълон қилинган ҳолда ташиш учун топширилган багаж йўқолганда — багажнинг эълон қилинган миқдорида тўланади.
115. Ишига вақтбай тариф бўйича ҳақ тўланадиган автобуслар ва енгил автомобиллар ташувчи томонидан буюртманома (буюртма) ёки бошқа ташиш шартномалари бўйича бажариш учун қабул қилинган миқдорда етказиб берилмаганда ёки ушбу автобуслар ва енгил автомобилларни чиқариш кечиктирилганда, ташувчи, агар томонларнинг келишувида ўзгача ҳол назарда тутилмаган бўлса, буюртмачига буюртманомада (буюртмада) ёки шартномада кўрсатилган фойдаланиш вақтидан келиб чиққан ҳолда автобуслар ва енгил автомобиллардан фойдаланиш қийматининг 10 фоизини тўлайди.
116. Шаҳар йўналишларида йўловчилар ташишдан ташқари йўловчиларни ташиш учун автотранспорт воситасини жўнатиш кечикканлиги ёки белгиланган манзилга кечикиб келганлиги учун ташувчи, агар кечикишлар енгиб бўлмайдиган куч ҳолатлари ёки ташувчига боғлиқ бўлмаган бошқа сабаблар оқибатида юз берганлигини исботлаб беролмаса, йўловчига жарима шаклида неустойка тўлайди.
Йўловчилар ташиш учун автотранспорт воситасини жўнатиш кечикканлиги ёки белгиланган манзилга кечикиб келганлиги ҳолати юзасидан автовокзал (автостанция)нинг навбатчи диспетчери томонидан далолатнома тузилади. Далолатномада автотранспорт воситасининг тасдиқланган жадвал бўйича жўнаш (етиб келиш) вақти ва ҳақиқатда жўнаган (етиб келган) вақти кўрсатилади. Далолатнома навбатчи диспетчер ва икки йўловчи томонидан имзоланади. Автовокзалда (автостанцияда) навбатчи диспетчер бўлмаган тақдирда, далолатнома камида учта йўловчи томонидан имзоланади.
Автотранспорт воситасининг жўнаши (етиб келиши) кечиктирилганлиги учун йўловчига тўланадиган жарима миқдори – жўнаши (етиб келиш) кечикканлигининг биринчи тўлиқ соати учун (60 минут) чипта баҳосининг 10 фоизи ҳисобидан унинг давомийлигига боғлиқ ҳолда, жўнаш (келиш) кечикишининг ҳар бир кейинги 15 минути учун эса чипта баҳосининг 3 фоизи ҳисобидан аниқланади. Жарима умумий суммаси чипта баҳосининг 50 фоизидан ортиқ бўлмаслиги керак.
Йўловчига жарима ташувчи томонидан ёки автовокзал (автостанция) бошлиғининг ёзма кўрсатмаси бўйича тўланади.
Олдинги таҳрирга қаранг.
Йўловчига тўланган жарима, амалдаги қонунчиликка мувофиқ автотранспорт воситасининг жўнашга кечикканлиги ёки унинг белгиланган манзилга етиб келиши кечикканлиги оқибатида йўловчига етказилган зарарни унга тўлаш мажбуриятидан озод қилмайди. Автотранспорт воситасининг жўнаши кечикканлиги сабаби бўйича йўловчи ташишни рад этган тақдирда, ташувчи йўловчига йўл ҳақи тўловини ҳамда у томонидан кўрилган бошқа харажатларни қайтариши шарт.
(116-банднинг бешинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 4 апрелдаги 153-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 05.04.2022 й., 09/22/153/0266-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
117. Ташувчи йўловчининг ҳаёти ва соғлигига етказилган зарар учун қонунчиликка мувофиқ жавоб беради.
(117-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 4 апрелдаги 153-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 05.04.2022 й., 09/22/153/0266-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
118. Йўловчилар қонунчиликка мувофиқ автотранспорт воситалари ускуна ва инвентарларининг бузулиши ёки шикастланиши учун жавоб берадилар.
(118-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 4 апрелдаги 153-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 05.04.2022 й., 09/22/153/0266-сон)
119. Ушбу автотранспорт воситасида юриш ёки багаж ташиш ҳуқуқини бермайдиган чиптани ёки гувоҳномани назорат вақтида кўрсатган шахслар чиптасиз йўловчилар тоифасига киради. Қалбаки, нотўғри расмийлаштирилган ёки бошқа шахсга расмийлаштирилган йўл чипталари ва гувоҳномалар назорат қилувчи шахс томонидан олиб қўйилиши керак.
120. Жарималар Ўзбекистон Республикасининг Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексида назарда тутилган тартибда автомобиль транспорти ёки ички ишлар органлари ходимлари томонидан солинади.
121. Йўловчи томонидан жарима тўланганда, унга ундирилган сумма кўрсатилган ҳолда белгиланган шаклдаги квитанция берилади. Йўловчи томонидан жарима тўланиши, йўловчини йўл чиптаси сотиб олиш ёки багаж ташиш тўловидан озод қилмайди.
Автотранспортда юришга ва багажини ташишга чиптаси бўлмаган йўловчининг автотранспортга чиққан манзилини аниқлаш имкони бўлмаганда, унинг юриш ва багажини ташиш қиймати жўнаш манзилидан етиб келиш манзилигача бўлган масофа бўйича ҳисобланади.
122. Буюртманома (буюртма) берган ёки бошқа ташиш шартномаси тузган шахслар автобуслар ва енгил автомобиллардан фойдаланишни тўлиқ ёки қисман рад этганда уларнинг ишига буюртманомада (буюртма) ёки шартномада кўрсатилган миқдорда вақтбай тариф бўйича ҳақ тўланади, кўрсатилган шахслар ташувчига буюртманомада (буюртмада) ёки шартномада кўрсатилган фойдаланиш вақтидан келиб чиққан ҳолда, автобуслар ва енгил автомобиллардан фойдаланиш қийматининг 10 фоизини тўлайди.
123. Йўловчилар ва багажни ташиш жараёнида пайдо бўладиган эътирозлар ташувчига жўнаш ёки етиб келиш манзилида эътироз билдирувчининг хоҳиши бўйича берилиши мумкин.
124. Ташувчига эътирозлар 6 ой мобайнида, жарималар тўлаш тўғрисидаги эътирозлар эса 45 кун мобайнида берилиши мумкин.
а) багажнинг бузилганлиги, шикастланганлиги ёки камомади учун тўловлар тўғрисидаги эътирозлар бўйича — багаж берилган кундан;
б) багаж йўқолганлиги учун зарарни қоплаш тўғрисидаги эътирозлар бўйича — багаж етказиб берилган муддатлар тугагандан 10 кундан кейин;
в) қолган барча ҳолатларда — эътироз билдириш учун асос бўладиган воқеалар бўлган кундан бошлаб ҳисобланади.
в) жарима тўлаш тўғрисидаги эътирозлар бўйича — 45 кун мобайнида билдирилган эътирозни кўриб чиқиши ва унинг қаноатлантириши тўғрисида аризачига хабар бериши шарт.
Эътирозлар қисман қаноатлантирилганда ёки рад этилганда, ташувчи бу ҳақдаги билдиришномада қабул қилинган қарорнинг сабабини кўрсатиши ҳамда эътирозларга илова қилинган ҳужжатларни ариза берувчига қайтариши керак.
Олдинги таҳрирга қаранг.
1. Талаблар автобусларда ҳамда йўналишли таксида йўловчилар ташишда ҳаракатланиш хавфсизлигини таъминлаш тартибини белгиловчи ҳужжат ҳисобланади.
(1-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2021 йил 6 декабрдаги 738-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 06.12.2021 й., 09/21/738/1133-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
Олдинги таҳрирга қаранг.
янги автобус йўналишлари очиш ва ишлаб турганларидан фойдаланишни давом эттириш тўғрисида қарорлар қабул қилувчи Транспорт вазирлиги ва унинг ҳудудий бўлинмалари;
(2-банднинг иккинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2021 йил 6 декабрдаги 738-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 06.12.2021 й., 09/21/738/1133-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
вазирликлар ва идоралар, мулкчилик шаклларидан қатъи назар, ўз автотранспорти билан ташишларни амалга оширувчи ёки ўз тизимига кирмайдиган корхоналар (ташкилотлар) билан ташиш шартномалари тузган ташувчилар;
(2-банднинг учинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2021 йил 6 декабрдаги 738-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 06.12.2021 й., 09/21/738/1133-сон)
автомобиль йўллари, кўчалар, сунъий иншоотлар, темир йўлдан ўтиш жойлари, паромларни қуриш, реконструкция қилиш, таъмирлаш ва сақлашни таъминловчи вазирликлар, идоралар;
йўл ҳаракатини бошқаришнинг техник воситаларини ўрнатувчи ва улардан фойдаланувчи йўл, коммунал ташкилотлар, бошқа ташкилотлар;
ташувчилар ва йўл ташкилотларини, йўл ҳаракати хавфсизлиги давлат хизматларини об-ҳаво шароитларининг ноқулай ўзгаришлари тўғрисида хабардор қилувчи гидрометеорология тизими ташкилотлари;
йўл ҳаракати хавфсизлигини таъминлаш соҳасида нормативлар ва қоидаларга риоя қилиниши устидан назорат қилувчи, йўл ҳаракатини бошқариш ва ташкил этиш тадбирларини амалга оширувчи Йўл ҳаракати хавфсизлиги давлат хизмати;
ҳайдовчиларни қатновдан олдин ва қатновдан кейин тиббий кўрикдан ўтказишни таъминловчи Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги тизими ташкилотлари;
Олдинги таҳрирга қаранг.
бошқарув органлари ва хўжалик юритувчи субъектлар томонидан автомобилда ташиш хавфсизлигини ташкил этиш ва таъминлаш бўйича норматив-ҳуқуқий ҳужжатларга риоя қилинишини назорат қилувчи Ўзбекистон Республикаси Транспорт вазирлиги ҳузуридаги Транспорт назорати инспекцияси учун татбиқ этилади ва мажбурий кучга эгадир.
(2-банднинг ўнинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2023 йил 15 декабрдаги 668-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 18.12.2023 й., 09/23/668/0945-сон)
Мазкур Талаблар Ўзбекистон Республикаси Давлат хавфсизлик хизмати, Мудофаа вазирлиги, Ички ишлар вазирлиги ва Фавқулодда вазиятлар вазирлиги томонидан амалга ошириладиган автобусларда йўловчилар ташишга татбиқ этилмайди.
(2-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2020 йил 8 майдаги 271-сонли қарори таҳририда — Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси, 08.05.2020 й., 09/20/271/0565-сон)
тасарруфида автомобиль йўллари, кўчалар, сунъий иншоотлар, темир йўл кесишмалари, паромлар, йўл ҳаракатини тартибга солишнинг техник воситалари бўлган йўллардан фойдаланиш, коммунал ва бошқа ташкилотлар (корхоналар);
4. Қуйидагилар мулкчилик шаклларидан қатъи назар автобусларда йўловчилар ташишни амалга оширувчиларнинг хавфсизликни таъминлашдаги асосий вазифалари ҳисобланади:
Йўл ҳаракати қоидалари бўйича машғулотларни белгиланган муддатларда ўтказиш ва ҳайдовчиларнинг касб маҳоратини ошириш;
ҳайдовчиларнинг ўз вақтида тиббий қайта текширишдан ва йўлга чиқишдан олдин мунтазам тиббий кўрикдан ўтиши устидан назоратни ташкил этиш;
ҳайдовчиларни автобус йўналишлари схемалари, шунингдек йўналишдаги об-ҳаво шароитлари йўл ҳолатининг ўзгариши ва йўл ҳаракатини ташкил этиш тўғрисидаги ахборот билан таъминлаш;
ҳайдовчилар томонидан иш вақтининг йўл қўйиладиган муддатига риоя этилиши, шунингдек уларнинг дам олиши ва овқатланиши ташкил этилишини назорат қилиш;
хавфсизлик таъминланишини, ҳайдовчилар меҳнати ва дам олишини ҳисобга олган ҳолда йўловчилар оқимини, ҳаракат тезликларини нормалаш ва ҳаракат жадвалини тузиш;
автобуслардан фойдаланиш, ҳайдовчилар томонидан йўналиш бўйича ҳаракат жадвалига ва Йўл ҳаракати қоидаларига риоя этилишини назорат қилиш;
йўлларда ҳаракатланиш хавфсизлигини таъминлаш соҳасидаги қонун ҳужжатлари ва норматив-ҳуқуқий ҳужжатларга риоя этиш.
Олдинги таҳрирга қаранг.
5. Қуйидагилар Ўзбекистон Республикаси Транспорт вазирлиги ҳузуридаги Транспорт назорати инспекцияси мунтазам йўналишларда йўловчилар ташишда хавфсизликни таъминлашдаги асосий вазифалари ҳисобланади:
(5-банднинг биринчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2023 йил 15 декабрдаги 668-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 18.12.2023 й., 09/23/668/0945-сон)
автомобилларда ташишни ташкил этиш ва ҳаракатланиш хавфсизлигини таъминлаш бўйича норматив-ҳуқуқий ҳужжатларга риоя этилишини назорат қилиш;
автомобилларда ташишни амалга оширишда лицензия талаблари ва шартларига риоя этилишини назорат қилиш;
Ўзбекистон Республикаси иштирокчиси бўлган автомобиль транспорти соҳасидаги халқаро битимлар ва конвенцияларнинг асосий шартлари ва қоидаларига хорижий ва миллий ташувчилар томонидан риоя этилишини назорат қилиш;
Олдинги таҳрирга қаранг.
ҳайдовчиларнинг меҳнат ва дам олиш тартибига, автомобиль транспортида йўловчилар ва юкларни ташиш қоидаларига, оғир ва ҳажми катта ўлчамдаги автомобиль ташувлари хавфсизлигини таъминлаш бўйича талабларга риоя этишлари устидан назорат;
(5-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2018 йил 9 июндаги 434-сонли қарорига асосан бешинчи хатбоши билан тўлдирилган — Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси, 11.06.2018 й., 09/18/434/1339-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
тендер шартномаларига риоя этилишини назорат қилиш, мулкчиликнинг барча шаклларидаги ташувчилар учун фаолият кўрсатишнинг тенг шарт-шароитларини яратиш.
(5-банднинг олтинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2023 йил 15 декабрдаги 668-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 18.12.2023 й., 09/23/668/0945-сон)
6. Қуйидагилар йўллардан фойдаланиш, коммунал, темир йўл ташкилотлари ва бошқа ташкилотлар (корхоналар)нинг автобусларда йўловчилар ташишда хавфсизликни таъминлашдаги асосий вазифалари ҳисобланади:
ўзларининг тасарруфидаги автомобиль йўллари, кўчалар, сунъий иншоотлар, темир йўл кесишмалари, паромлар, йўл белгилари, йўл ҳаракатини тартибга солишнинг бошқа воситаларини тўсиқларсиз ва хавфсиз ҳаракатланишни таъминловчи техник соз ҳолатда сақлаш;
йўлларнинг хавфли участкаларини тезкорлик билан аниқлаш, хавф манбаларини белгиланган муддатларда бартараф этиш, бунинг имконияти бўлмаганда автобус йўналишини ёпиш чора-тадбирларини кўриш;
автомобиль йўллари, кўчалар, сунъий иншоотлар, темир йўл кесишмалари, паромларни жиҳозлаш ва сақлашга доир автобус йўналишларини текшириш комиссиялари томонидан аниқланган камчиликларни бартараф этиш бўйича тадбирларни ўз вақтида бажариш.
7. Қуйидагилар автобусларда йўловчилар ташиш хавфсизлигини таъминлашда ҳаракат қатнашчилари томонидан:
автомобиль йўллари, кўчалардаги хавфли участкаларни тезкорлик билан аниқлаш ва уларни бартараф этиш тартибини;
йўл-транспорт ҳодисаларини аниқлаш ва уларни бартараф этишни тартибга солувчи нормативлар ва қоидаларга риоя этилишини назорат қилиш Йўлларда ҳаракатланиш хавфсизлиги давлат хизмати бўлинмаларининг асосий вазифалари ҳисобланади.
Автобусларда йўловчилар ташишни тартибга солувчи кўрсатиб ўтилган нормативлар ва қоидалар бажарилмаган тақдирда, Йўлларда ҳаракатланиш хавфсизлиги давлат хизмати томонидан уларни бартараф этиш, зарур ҳолларда автобус ҳаракатини тўхтатиш чора-тадбирлари кўрилади.
Олдинги таҳрирга қаранг.
8. Мулкчилик шаклларидан қатъи назар автобусларда йўловчилар ташишни амалга оширувчи ёки таъминловчи ташувчилар раҳбарлари мазкур Талаблар бажарилмаганлиги учун амалдаги қонунчиликка мувофиқ шахсан жавоб берадилар.
(8-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 4 апрелдаги 153-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 05.04.2022 й., 09/22/153/0266-сон)
9. Йўловчилар ташишга мўлжалланган автобусларни бошқаришга тегишли тоифага (малакага) эга бўлган, 21 ёшга тўлган ва тиббий кўрикдан ўтган ҳайдовчилар қўйилади.
10. Шаҳарлараро, тоғ йўналишларига, шунингдек бир марталик буюртмалар бўйича сайёҳат-экскурсия ташишларига ва болаларни ташишга кейинги уч йилда автобус ҳайдовчиси бўлиб ишлаётган ҳайдовчилар қўйилади.
11. Халқаро йўналишларга кейинги уч йилда автобус ҳайдовчиси бўлиб ишлаётган ва халқаро автомобилларда йўловчилар ташиш соҳасида касб ваколати тўғрисида гувоҳномага эга бўлган шахслар қўйилади.
12. Автобуснинг ҳайдовчиси DST 974/2000 Ўзбекистон Давлат стандартлари талабларига, Автомобиль транспортида йўловчилар ва багаж ташиш қоидаларига мувофиқ бўлиши керак.
13. Автобусларнинг техник ҳолати ва уларнинг жиҳозлари тегишли стандартлар талабларига, техник фойдаланиш қоидаларига, автомобиль транспорти ҳаракатдаги қисмига техник хизмат кўрсатиш ва уни тузатиш тўғрисидаги Низомга, тайёрловчи корхоналарнинг йўриқномаларига ва бошқа норматив-техник ҳужжатларга жавоб бериши керак.
Олдинги таҳрирга қаранг.
Тунги вақтларда вилоятлараро, шаҳарлараро ва халқаро йўналишлар, туристик йўналишнинг қатнов йўли схемалари бўйича ҳаракатланаётган автобусларга ҳамроҳлик қилишни ташкил этиш учун Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлигининг Йўл ҳаракати хавфсизлиги давлат хизмати бўлинмаларини ёки хавфсиз туризмни таъминлаш бўлинмаларини хабардор қилиш ташувчи томонидан жўнаб кетишдан камида 12 соат олдин амалга оширилади.
(13-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2019 йил 22 майдаги 424-сонли қарорига асосан иккинчи хатбоши билан тўлдирилган — Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси, 23.05.2019 й., 09/19/424/3170-сон)
14. I—III тоифадаги автомобиль йўлларида барча тур ва русумдаги автобуслар ишлашига рухсат берилади.
IV-V тоифадаги автомобиль йўлларида ўқ нагрузкаси 6 тоннагача бўлган автобуслар ишлашига рухсат берилади.
15. Тоғ йўналишларида ва уларга тенглаштирилган йўналишларда фойдаланадиган автобуслар олдинги туманга қарши чироқлар ва орқа чироқлар, ғилдиракнинг остига ташлаш учун камида 2 та таянчга эга бўлиши керак.
Саёҳат-экскурсияларга ажратилган автобусларнинг олд томонида «саёҳатчи» ва «экскурсия» деган кўрсаткич, бир марталик буюртмалар бўйича махсус ташишлар учун эса «буюртма» деган кўрсаткич ўрнатилади.
Болаларни ташийдиган барча автобусларда йўл ҳаракати қоидаларида назарда тутилган танитиш белгиси ўрнатилиши керак.
Йўловчиларни шаҳарлараро-вилоятлараро ва халқаро ташувчи автобуслар сервис устахонаси пломбаси бўлган назорат приборлари (тахограф) билан жиҳозланган, халқаро ташишларда эса Ўзбекистон Республикасининг танитиш белгисига ҳам эга бўлишлари керак.
Олдинги таҳрирга қаранг.
(15-банднинг бешинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2006 29 майдаги 98-сон қарорига мувофиқ ўз кучини йўқотган— Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2006 й., 22 -сон, 1941-модда)
Олдинги таҳрирга қаранг.
16. Автобусда йўловчилар ва багажни ташиш Автомобиль транспортида йўловчилар ва багажни ташиш қоидаларига ва бошқа қонунчиликка риоя қилган ҳолда амалга оширилади.
(16-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 4 апрелдаги 153-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 05.04.2022 й., 09/22/153/0266-сон)
17. Йўловчиларни мунтазам (йўналишли) ташиш йўналишлари мулкчилик шаклларидан қатъи назар ташувчилар ўртасида тендер асосида жойлаштирилади.
Олдинги таҳрирга қаранг.
18. Йўловчиларни мунтазам йўналишларда ташиш ҳуқуқига ваколатли орган билан йўналишларида йўловчи ташиш хизматларини кўрсатиш ҳуқуқини берувчи шартномани тузган ташувчи эга бўлади.
(18-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2021 йил 6 декабрдаги 738-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 06.12.2021 й., 09/21/738/1133-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
19. Автобусларда йўловчи ташиш ташкилотчилари (автокорхоналар раҳбарлари) автомобилда ташишлари соҳасида касб ваколати тўғрисида Ўзбекистон Республикаси Транспорт вазирлиги томонидан белгиланган тартибда берилган тегишли гувоҳномага эга бўлишлари керак.
(19-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2020 йил 8 майдаги 271-сонли қарори таҳририда — Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси, 08.05.2020 й., 09/20/271/0565-сон)
20. Шаҳарлараро-вилоятлараро ва халқаро йўналишлар ҳайдовчиларининг йўл қўйиладиган бошқариш, танаффуслар, ҳар кунлик ва ҳафталик дам олиш вақти халқаро нормаларга мувофиқ белгиланади.
21. Автобусларда йўловчилар ташиш жадвали автоташувчи томонидан йўналишларнинг айрим босқичларида норматив тезликлар асосида, ушбу тезликлар йўл ҳаракати қоидаларида, йўл белгиларида рухсат берилган тезликка мувофиқ бўлиши шарти билан тузилиши керак.
22. Шаҳар ва шаҳар атрофидаги йўналишларда йўловчилар ташишда автобусдаги йўловчилар сони автобусларнинг тўлиқ сиғимидан ортиқ бўлмаслиги, шаҳарлараро, тоғ, саёҳат-экскурсия йўналишларида, болаларни ташишда ва бир марталик ташишларда эса — ўтириш учун белгиланган жойлар сонидан ортиқ бўлмаслиги керак.
23. Шаҳарлараро-вилоятлараро ва халқаро йўналишларда ишлаш учун фақат багаж бўлимлари мавжуд бўлган автобусларгина қўйилади.
Ҳайдовчининг автобусни бошқариш вақти 9 соатдан ортиқ бўлганда ёки йўналиш узоқлиги 400 км ва ундан ортиқни ташкил этганда автобусда йўловчилар ташишни ташкил этишда автомобилда ҳайдовчининг дам олиши учун жой жиҳозланиши ва қатновга икки ҳайдовчи юборилиши керак.
Олдинги таҳрирга қаранг.
Шаҳарлараро-вилоятлараро ва халқаро йўналишларда 400 км ва ундан узоқ йўналишларда автотранспорт воситаларида йўловчилар ташишни бир ҳайдовчи билан ташкил этиш тақиқланади.
(23-банднинг учинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2021 йил 6 декабрдаги 738-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 06.12.2021 й., 09/21/738/1133-сон)
24. Шаҳарлараро-вилоятлараро ва халқаро йўналишларда, саёҳат-экскурсия йўналишларида автобуслар ҳаракати жадвалида автобусни ҳар 1,5 соат бошқаришдан кейин ҳайдовчининг камида 15 минут ёхуд 4,5 соат бошқаришдан кейин 45 минут дам олиши мажбурий тартибда назарда тутилади.
25. Автобус ҳайдовчиси назорат пунктларида (автовокзаллар, автостанцилар, диспетчерлик пунктлари), ҳаракат жадвалида назарда тутилган ҳолларда, чипта-ҳисобга олиш варақасида келган ва жўнаб кетган вақти тўғрисида белги қўйдириши керак.
26. Автобусда ҳаракат хавфсизлигига хавф туғдирувчи носозликлар пайдо бўлганда, шунингдек ҳайдовчи ўзини ёмон ҳис этганда автобус ҳаракати дарҳол тўхтатилиши керак. Бу ҳақда энг яқин автовокзал (автостанция) диспетчерига ёхуд автобус ёки ҳайдовчини алмаштириши, ташишнинг бажарилишини таъминлаш чораларини кўриши мажбурий бўлган ташувчига хабар қилинади.
Олдинги таҳрирга қаранг.
Ўзбекистон Республикаси Транспорт вазирлигида (Қорақалпоғистон Республикаси Транспорт вазирлиги, вилоятлар ва Тошкент шаҳар транспорт бошқармаларида) ташувчиларда бир нусхадан сақлаш учун етарли бўлган нусхаларда тузилади.
Мунтазам халқаро автобус йўналиши ҳужжатлари йўналиш ҳудудлари орқали ўтадиган давлат ваколатли органларида ҳамда ташувчиларда бир нусхадан сақлаш учун етарли бўлган нусхаларда тузилади.
(27-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2020 йил 8 майдаги 271-сонли қарори таҳририда — Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси, 08.05.2020 й., 09/20/271/0565-сон)
28. Йўналиш ҳужжатлари заруриятга кўра, йўловчи оқимларини ўрганиш асосида, ҳаракат схемаси ва автобусларнинг техник тавсифи ўзгарганда қайта кўриб чиқилади ва тасдиқланади.
29. Саёҳат-экскурсия, махсус ёки бир марталик ташишлар учун ташкилотлар, корхоналар ва фуқароларга автобуслар ажратишга шартномаларни ва бир марталик буюртмаларни расмийлаштириш автомобиль транспортида йўловчилар ва багаж ташиш қоидаларига, бошқа норматив ҳужжатларга мувофиқ ташувчилар томонидан амалга оширилади.
Шартномалар ва буюртмалар буюртмачидан бориш жойи, бориш йўналиши, тўхташ жойи, ташилаётган йўловчилар сони, ташиш учун масъул шахс (гуруҳ раҳбари, экскурсовод) тўғрисидаги маълумотлар олингандан кейин расмийлаштирилади. Автобуснинг буюртмачида бўлиши муддати, ташиш учун масъул шахснинг фамилияси йўл варақасига киритилиши керак.
30. Ҳар бирига 30 кишидан ортиқ одам сиғадиган икки ёки ундан ортиқ автобусларда, ҳар бирига 30 кишидан кам одам сиғадиган йўловчилар ташилганда уларнинг ҳаракати колонна билан амалга оширилади. Ташувчи томонидан йўловчилар ва багаж ташиш қоидаларига, автобуслардан фойдаланиш қоидаларига, бошқа норматив ҳужжатларга, ҳаракат хавфсизлиги ва хавфсизлик техникаси талабларига риоя қилиниши устидан назорат қилиш учун масъул бўлган шахс белгиланади.
Колонналарни йўлларда ҳаракатланиш хавфсизлиги давлат хизмати транспорт воситалари билан кузатиб бориш ҳақидаги қарор ички ишлар бошқармалари раҳбарлари, ҳаракат хавфсизлиги хизмати автомобиллари билан кузатиб бориш ҳақидаги қарор эса — ташувчилар томонидан қабул қилинади.
Олдинги таҳрирга қаранг.
Туристлар автобуслари хавфсизлик талабларига (тахограф ва навигация қурилмалари, мажбурий ва (ёки) ихтиёрий суғурта полислари, ёруғлик қайтарувчи махсус мослама (линия), икки нафар ҳайдовчи ва уларда мобил алоқа мавжудлиги) жавоб берган тақдирда кузатиб борилмайди.
(30-банднинг учинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2023 йил 21 августдаги 406-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 22.08.2023 й., 09/23/406/0625-сон)
31. Ташувчи автобуслари ҳаракатининг тасдиқланган йўналишларига мувофиқ келмайдиган махсус ташишлар (вахта, меҳнаткашларни ишлаб чиқариш объектларига, қишлоқ хўжалиги ишларига ташиб бориш) ЙҲХДХ ҳудудий органлари рухсати билан амалга оширилади.
Бир марталик ташишларга буюртмалар ташувчида мўлжалланаётган йўналишнинг йўл шароитлари ҳақида ахборот мавжуд бўлган ёки бундай ахборот буюртмачидан олингандан кейин қабул қилинади. Буюртмачи берилган маълумотларнинг ишончлилиги учун тўлиқ жавоб беради.
Агар йўналишдаги йўл шароитлари йўловчилар ташиш хавфсизлигини таъминламаса, автобуслар ажратилмайди.
гуруҳ раҳбарини танлаш, тайёрлаш ва ҳаракат хавфсизлиги ва техника хавфсизлиги масалалари бўйича йўл-йўриқ берилишини;
сайёҳлар, болалар гуруҳлари билан йўлда ўзини тутиш ва автобусдан фойдаланиш қоидалари бўйича йўл-йўриқ берилишини;
гуруҳ раҳбарини йўловчиларнинг тасдиқланган рўйхати, ЙҲХДХни болалар ташилиши тўғрисидаги билдиришнома нусхаси билан;
33. Вилоят (республика) ташқарисига саёҳат-экскурсияларга мунтазам олиб борилган ҳолларда буюртмачи ташкилот (ташувчи) автобуснинг сақланишини, орқага қайтишга тайёр эканлигини, бошқа вилоятлар (республикалар) ҳудудида автобусга техник хизмат кўрсатиш имкониятини назарда тутиши керак.
34. Гуруҳларнинг раҳбарлари автобус ҳаракати, унга чиқиш ва тушиш пайтида ҳамда бекатларда йўловчилар орасида, айниқса болалар орасида зарур тартибни таъминлашга мажбурдирлар.
ҳайдовчиларга йўналиш хусусиятлари тўғрисида йўл-йўриқ беришга, ҳаракат хавфсизлигини таъминлашга, саёҳат-экскурсияга ташишга — шунингдек саёҳлар ва экскурсиячиларга хизмат кўрсатиш қоидалари, болаларни ташишда — бундай ташишларни амалга ошириш қоидалари тўғрисида йўл-йўриқ беришга, бу ҳақда йўл варақаси ҳамда ҳайдовчилар таркибига йўл-йўриқ бериш журналида қайд этишга;
автобуснинг корхонага қайтишининг назорат вақтини тайинлашга, назорат вақти тамом бўлгандан кейин икки соатдан сўнг автобус қаерда эканлигини аниқлаш чора-тадбирларини кўришга мажбурдир.
36. Саёҳат экскурсияларга олиб борувчи ёки бир марталик буюртмалар бўйича ташишларни амалга оширувчи ҳайдовчилар, агар улар йўловчилар ташиш қоидаларига, йўл ҳаракати қоидаларига зид бўлмаса, йўналиш ўзгариши билан боғлиқ бўлмаса, ташиш учун масъулларнинг (гуруҳ раҳбарларининг) кўрсатмаларини бажаришга мажбурдир.
буюртмачи билан биргаликда ташиш учун автобус моделини танлашга, йўналиш масофасини белгилашга ва ҳаракат тезлигини нормаллаштиришга, хавфсизлик таъминланишини, ҳайдовчиларнинг меҳнати ва дам олиши белгиланган режимини ҳисобга олган ҳолда автобуслар ҳаракати жадвалини тузишга ва тасдиқлашга;
буюртмачи билан биргаликда йўналиш ҳужжатларини тузишга, уларни давлат автомобиль назорати билан келишишга мажбурдир.
38. Болаларни (16 ёшгача бўлган) ташишни ташкил этиш Автомобиль транспортида йўловчилар ва багажни ташиш қоидаларига ҳамда мазкур Талабларга мувофиқ равишда амалга оширилади.
39. Болаларни автобусларда ташиш сутканинг ёруғ пайтида яқин масофани ёритадиган чироқлар ёқилган ҳолда амалга оширилиши керак. Ҳаракат тезлиги йўл, метеорология ва бошқа шароитларга кўра ҳайдовчи (кузатиб борилганда — унинг таъминланиши учун масъул бўлган шахс) томонидан танланади. Бунда барча ҳолларда ҳаракат тезлиги соатига 60 километрдан ошмаслиги керак.
40. Саёҳат-экскурсияларга олиб боришга ва болаларни ташишга бир марталик буюртмаларга шартномалар ташувчилар томонидан гуруҳга ўқитувчилар ёки махсус тайинланган катта ёшдаги кишилар ҳамкорлик қилиши шарти билан тузилади. Автобуслар колоннаси билан ташилаётган болаларга ҳамроҳлик қилиш учун тиббий ходимлар ажратиш тўғрисидаги масала жойларда соғлиқни сақлаш органлари томонидан қабул қилинади.
Олдинги таҳрирга қаранг.
Болалар, умумтаълим мактаблари ва ўрта махсус таълим муассасалари ўқувчиларининг экскурсия қилиш, туристик-экскурсия қилиш сафарларини ташкил этиш учун таълим муассасаси маъмурияти (ташкилотчи) жўнаб кетиш санасини, йўналишни ва жўнаб кетувчилар сонини кўрсатган ҳолда тегишли равишда туман (шаҳар) халқ таълими бўлимига ёки ўрта махсус таълим бошқармасига мурожаат қилади.
Болалар, умумтаълим мактаблари ва ўрта махсус таълим муассасалари ўқувчиларининг экскурсия қилиш, туристик ва бошқа гуруҳлари жўнаб кетиши тўғрисида қарорлар қабул қилиш, қоидага кўра, жўнаб кетиш санасигача 3 суткадан кечикмай қабул қилинади.
Жўнаб кетиш учун туман (шаҳар) халқ таълими бўлими ёки ўрта махсус таълим бошқармасининг рухсатномаси олингандан кейин таълим муассасаси маъмурияти (ташкилотчи) ташувчи билан шартнома тузади.
Таълим муассасаси маъмурияти (ташкилотчи) ташувчи билан шартнома тузилганидан кейин жўнаб кетиш санасигача уч иш кунидан кечикмай ҳаракатланиш санаси ва қатнов йўлини, шунингдек, барча йўловчилар рўйхатини, автобуслар тўғрисидаги (мансублилиги, маркаси, давлат рўйхатдан ўтказиш рақами белгиси) тўғрисидаги маълумотларни кўрсатган ҳолда ҳамроҳликни ташкил этиш учун буюртманомани Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлигининг Йўл ҳаракати хавфсизлиги давлат хизматига киритади.
Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлигининг Йўл ҳаракати хавфсизлиги давлат хизмати томонидан бориладиган қатнов йўлида об-ҳаво ёки йўл шароитларининг номувофиқлиги, шу жумладан, бориш пунктига ҳаракатланишда чекланишлар мавжудлиги, шунингдек, транспорт воситалари ва ҳайдовчилар малакасининг йўл ҳаракати хавфсизлиги талабларига номувофиқлиги ҳолатларида ҳамроҳлик қилиш рад этилиши ҳақида қарор қабул қилиниши мумкин.
(40-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2019 йил 22 майдаги 424-сонли қарорига асосан иккинчи — олтинчи хатбошилар билан тўлдирилган — Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси, 23.05.2019 й., 09/19/424/3170-сон)
болаларни бориш жойига ўз вақтида етказишни таъминловчи махсус қатновларни назарда тутишга, ушбу қатновлар кўп бўлишига йўл қўймасликка мажбурдир. Бундай ташишлар бажарилишини, автомобиль йўллари ҳолатини, болаларни тушириш ва чиқариш пунктларини мунтазам назорат қилишга;
йўналишларда болаларни ташиётган автобусларнинг ўтиш вақти кўрсатилган махсус тўхташ белгилари ўрнатишга мажбурдир.
43. Автобус йўналишлари ўтадиган автомобиль йўллари, кўчалар, сунъий иншоотлар, темир йўлдан ўтиш жойлари, паром орқали ўтиш жойларининг техник ҳолати, уларнинг муҳандислик жиҳозланиши қурилиш нормалари ва қоидалари, автомобиль йўлларини тузатиш ва сақлашнинг техник қоидалари, бошқа норматив ҳужжатлар билан белгиланган ҳаракат хавфсизлиги талабларини қаноатлантириши керак.
Олдинги таҳрирга қаранг.
(44-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2018 йил 29 майдаги 398-сонли қарорига асосан ўз кучини йўқотган — Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси, 01.06.2018 й., 09/18/398/1288-сон)
45. Йўл, коммунал ташкилотлари, бошқа ташкилотлар транспорт ҳаракатини қийинлаштирувчи автомобиль йўллари, кўчалар, сунъий иншоотлар ва бошқаларни қуриш, реконструкция қилиш ва тузатиш бўйича режали тадбирларни ўтказишда:
бу ҳақда 10 кундан кечикмай тегишли давлат автомобиль назорати органларини хабардор қилишга, уларга тузатиш-қурилиш ишларини бажариш даврида айланиб ўтишнинг келишилган вариантларини тақдим этишга;
айланиб ўтиш йўлини йўл ҳаракатини ташкил этишнинг зарур техник воситалари билан жиҳозлаб, уларни хавфсиз ҳаракат учун яроқли ҳолга келтиришга мажбурдир.
46. Автобус йўналишлари ўтадиган автомобиль йўлларини ёпиш билан боғлиқ тузатиш ишлари ва ишларнинг бошқа турларини бажаришга рухсатномалар ҳокимликлар томонидан берилади. Рухсатнома бундай ишларни бажариш жойи, вақти, ҳаракатни тартибга солишнинг вақтинчалик техник воситаларини жойлаштириш давлат йўл ҳаракати хавфсизлиги хизмати органлари билан келишилган схемаси мавжуд бўлган тақдирда берилади.
47. Автобуслар мунтазам ҳаракат қиладиган автомобиль йўллари, кўчаларни тузатиш ва сақлаш йўл, коммунал ташкилотлар ва ушбу йўллар тасарруфида бўлган бошқа ташкилотлар томонидан автомобиль йўлларини тузатиш ва сақлашнинг техник қоидаларига, йўллардан фойдаланиш қоидаларига, Ўзбекистон Республикаси вазирликлари ва идораларининг норматив ҳужжатларига, шунингдек ҳокимликлар томонидан белгиланган талабларга мувофиқ ўтказилади.
Автомобиль йўллари, кўчаларни қишда сақлаш (уларни қордан тозалаш, яхмалакка қарши кураш) тартибга солувчи ҳужжатлар асосида амалга оширилади.
48. Автомобиль йўлларининг қиш давридаги ҳолати ва қатновга яроқлилиги тўғрисида ушбу йўллар тасарруфида бўлган йўл ташкилотлари ва бошқа ташкилотлар йўл ҳаракати қатнашчиларини тегишли йўл белгилари ўрнатилганлиги ҳақида ўз вақтида хабардор қилишга мажбурдирлар.
49. Йўл ҳаракатини тартибга солишнинг техник воситаларини ўрнатиш ва улардан фойдаланиш йўллар тасарруфида бўлган тегишли йўл ташкилотлари ва бошқа ташкилотлар, шунингдек ички ишлар органларининг ихтисослаштирилган монтаж-фойдаланиш бўлинмалари (шаҳарларда ва бошқа аҳоли пунктларида) томонидан амалга оширилади. Бошқа ҳолларда бундай иш ички ишлар органларининг кўрсатиб ўтилган бўлинмалари томонидан ушбу йўллар балансида бўлган ташкилотлар ва идораларнинг маблағлари ҳисобига амалга оширилиши мумкин.
Тартибга солишнинг техник воситаларини ўрнатиш йўл ҳаракати хавфсизлиги давлат хизматининг ёзма кўрсатмаси ёки рухсатномасига кўра давлат стандартлари талабларига мувофиқ амалга оширилиши керак.
50. Ташувчилар, вокзаллар ва автостанциялар, автобусларнинг ҳайдовчилари йўл, коммунал органлари ва бошқа органларга тасарруфида автомобиль йўллари, кўчалар, темир йўлдан ўтиш жойлари, паром билан ўтиш жойларининг ҳолатидаги, муҳандислик ускуналаридаги ҳаракат хавфсизлигига хавф солувчи камчиликлар тўғрисида тасарруфида улар бўлган органларга ҳамда давлат автомобиль назоратларига дарҳол маълум қилишлари керак.
Автобусларда йўловчилар ташишни амалга оширувчи ташувчиларда ҳайдовчиларнинг йўл шароитларини, йўналишдаги ҳаракатни ташкил этиш тизимини яхшилашга оид таклифларини рўйхатдан ўтказиш учун махсус журналлар юритилиши керак.
51. Автобус бекатларининг жойлашишини танлаш қурилиш нормалари ва қоидалари талабларидан келиб чиқиб ташиш буюртмачиси ва йўл ташкилотлари тегишли хизматлари томонидан амалга оширилади. Бунда йўловчиларга энг кўп қулайликни таъминлаш, автобус бекатлари кўриниб туриши зарурлиги ҳамда уларнинг ҳудудида транспорт воситалари ҳаракати ва пиёдалар хавфсизлиги шартларига риоя этилиши керак. Автобус бекатлари жойлашган жой шаҳар (туман) бош меъмори, йўл ҳаракати хавфсизлиги давлат хизмати билан, темир йўлдан ўтиш жойлари ҳудудида эса — темир йўл бўлинмалари билан келишилади ва ҳокимликлар томонидан тасдиқланади.
Шаҳарларда автобус бекатларини ободонлаштириш ҳокимликлар томонидан, автомобиль йўлларида йўл ташкилотлари томонидан норматив ҳужжатлар талабларига мувофиқ амалга оширилади.
52. Ҳокимликлар ва йўл органлари қурилиш нормалари ва қоидаларига мувофиқ шаҳарларда ва аҳоли пунктларида сутканинг қоронғи вақтида автобус бекатлари ҳамда уларнинг атрофи ёритилишини ташкил этишни таъминлаши керак.
53. Автобус бекатларини сақлаш ва тозалаш тартиби ҳокимликлар, шунингдек ушбу ишни амалга оширувчи корхона ва ташкилотлар томонидан белгиланади.
54. Автобус йўналишларини белгилашда йўлнинг темир йўлни кесиб ўтишини истисно этувчи ечимлар қидирилиши керак.
Бундай ечимга келиш имкони бўлмаган истисно ҳолларда шлагбаумли ва шлагбаумсиз амалдаги ўтиш жойларида автобус ҳаракатини (доимий ёки вақтинча) очишга ҳар бир алоҳида ҳолатда йўл бўлими бошлиғининг ёки ўтиш жойи бўйсунишида бўлган бошқа ташкилотнинг рухсати билан йўл қўйилади. Бунда шлагбаумсиз ўтиш жойларида автобус ҳаракатига улар автоматик светофор сигнализацияси билан жиҳозлангандан кейин рухсат берилади. Шлагбаумсиз, автоматик светофор сигнализацияси ўрнатилмаган ўтиш жойлари бўйича автобус йўналишларини жорий этиш тақиқланади.
55. Темир йўлдан кечиб ўтиш йўллари кесиб ўтиш жойларини қуриш ва уларга хизмат кўрсатиш йўриқномасига қатъий мувофиқ ҳолда сақланади ва жиҳозланади.
56. «Ўзбекистон темир йўллари» давлат-акциядорлик компанияси темир йўллари умумий фойдаланиладиган автомобиль йўллари билан кесишган кесиб ўтиш йўллари умумий фойдаланиладиган кесиб ўтиш йўллари ҳисобланади ва компания маблағлари ҳисобига сақланади.
Идоравий кесиб ўтиш темир йўллари умумий фойдаланиладиган йўллар ёки алоҳида корхоналарнинг йўллари билан кесиб ўтиш йўллари кесиб ўтиш темир йўлларига қарашли бўлган ташкилотлар ҳисобига ёхуд улардан фойдаланувчи ташкилотлар ҳисобига сақланади.
57. «Ўзбекистон темир йўллари» давлат-акциядорлик компанияси ва унинг бўлинмалари, тасарруфида темир йўллар бўлган вазирликлар ва идоралар автобусда йўловчилар ташишни амалга оширувчи бошқа вазирликларни, шунингдек давлат автомобиль назоратини автобусда йўловчилар ташиш йўналишларида транспорт воситалари ўтиши қоидалари бузилаётган ёки қийинлашаётган темир йўлни кесиб ўтиш йўллари ёки йўлларни реконструкция ва тузатиш бўйича режали тадбирлар тўғрисида 5 кун олдин хабардор қилишлари керак.
58. Темир йўлдан кесиб ўтиш йўллари орқали ёки уларда транспорт воситалари ўтиши бузилганда ёки қийинлашганда тузатиш ишларини бажариш вақтида уларни айланиб ўтишдаги ҳаракат тартиби тузатишни амалга оширувчи ташкилотлар, давлат автомобиль назорати билан ўтиш жойининг пиёдалар юрадиган қисмини тузатишда эса тегишли йўл ташкилотлари билан келишилади. Темир йўлдан кесиб ўтиш йўллари орқали автобуслар ҳаракати Йўл ҳаракати қоидалари талабларини қатъий бажарган ҳолда алоҳида эҳтиёткорлик билан амалга оширилиши керак.
59. Темир йўлдан кесиб ўтиш йўллари ҳудудида тўхташ пунктлари энг яқин темир йўл рельсидан камида 100 м масофада жойлаштирилиши, уларнинг техник ечими эса автобус тўхтаган тақдирда транспортнинг асосий ҳаракат йўли бўйлаб тўсиқсиз ҳаракатини таъминлаши керак.
60. Автобус йўналишларидаги кўприклар, кесишган йўл устидан ўтказилган кўндаланг йўллар, эстакадалар ва бошқа сунъий иншоотлар қурилиш нормалари ва қоидалари ҳамда бошқа норматив ҳужжатлар билан белгиланган ҳаракат хавфсизлиги талабларига мувофиқ бўлиши керак.
Олдинги таҳрирга қаранг.
61. Очилиши режалаштирилаётган йўналишларининг ҳаракат хавфсизлиги талабларига мувофиқлигини аниқлаш ҳокимликлар, Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши, Ўзбекистон Республикаси Транспорт вазирлиги ҳузуридаги Автомобиль йўллари қўмитаси, Қорақалпоғистон Республикаси Транспорт вазирлиги, вилоятлар ва Тошкент шаҳар транспорт бошқармалари томонидан тасдиқланадиган манфаатдор ташкилотлар (транспорт, йўл, коммунал ва бошқа), шунингдек йўл ҳаракати хавфсизлиги бошқармаси вакилларидан иборат комиссиялар томонидан амалга оширилади.
Комиссиялар аъзолари ўз ваколатига кирувчи масалалар бўйича ишлаб турган ва янгидан очилаётган йўналишларнинг ҳаракат хавфсизлиги талабларига мувофиқлигини баҳолаш учун шахсан жавобгар бўладилар.
б) ҳаракат схемасини белгилайди ва автомобиль йўли шароитини ўрганади ҳамда йўналишни қонунчиликда белгиланган ҳаракат хавфсизлиги талабларига мос бўлишини аниқлайди;
(61-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2021 йил 6 декабрдаги 738-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 06.12.2021 й., 09/21/738/1133-сон)
транспорт ташкилоти ёки йўловчилар ташишни амалга оширувчи бошқа ташкилотлар томонидан тақдим этиладиган йўналиш тўғрисидаги ахборот;
йўл, коммунал ташкилотлар ҳамда ихтиёрида йўллар, сунъий иншоотлар, темир йўлдан кесиб ўтиш йўллари ва бошқалар бўлган бошқа ташкилотлар томонидан тақдим этиладиган йўналишдаги йўл шароитлари ҳақидаги маълумотлар (йўл четлари ўтиш жойлари параметрлари ва уларнинг ҳолати, йўл режаси ва профили элементлари, ҳаракат тиғизлиги ва таркиби, сунъий иншоотлар, темир йўлдан кесиб ўтиш йўллари, паром ва музликлар орқали ўтиш йўлларининг ҳолати, ҳаракатни ташкил этиш воситалари мавжудлиги ва бошқалар);
давлат автомобиль назоратининг йўл-транспорт ҳодисалари кўп бўладиган жойлар, уларнинг сабаблари тўғрисидаги маълумотлари;
Тегишли ташкилот раҳбарлари кўрсатиб ўтилган ахборотни комиссияларга ўз вақтида тақдим этишга мажбурдир.
63. Текшириш давомида ҳаракат шароитларига кўра йўловчилар ташиш хавфсизлигини таъминлаш бўйича норматив ҳужжатлар талабларини қониқтирмайдиган участкаларни аниқлашда ҳаракат учун хавф туғдирувчи аниқ йўл омиллари аниқланади, йўлнинг параметрлари, унинг техник тоифаси аниқланиши керак, йўналишнинг ва унинг айрим босқичларининг узунлиги ўлчанади.
Олдинги таҳрирга қаранг.
64. Текшириш натижаларига кўра йўналишларнинг ҳаракат хавфсизлиги талабларига мувофиқлиги ёки мувофиқ эмаслиги тўғрисида комиссиянинг хулосаси берилади. Хулосага, шунингдек, ҳаракат шароитларини яхшилашга ва йўналишда йўл-транспорт ҳодисаларининг олдини олишга қаратилган кечиктириб бўлмайдиган ва истиқболдаги тадбирларни ўтказиш бўйича комиссиянинг таклифлари ҳам киритилади. Текшириш хулосаси йўналиш ҳужжатлари билан биргаликда бир нусхаси Транспорт вазирлиги ёки унинг ҳудудий бўлинмаларида ва иккинчи нусхаси ташувчида сақланади.
(64-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2021 йил 6 декабрдаги 738-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 06.12.2021 й., 09/21/738/1133-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
65. Текшириш далолатномалари йўналишни очиш ёки йўналишдан фойдаланишни давом эттириш масаласини ҳал этиш, йўловчилар ташишни такомиллаштириш ва уларнинг хавфсизлигини ошириш чора-тадбирларини кўриш, автомобиль йўллари, кўчалар, сунъий иншоотлар ҳолатидаги асбоб-ускуналаридаги ва сақланишидаги камчиликларни бартараф этиш устидан назоратни ташкил этиш учун тегишли ҳокимликларга, Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгашига, Ўзбекистон Республикаси Транспорт вазирлигига (Қорақалпоғистон Республикаси Транспорт вазирлиги, вилоятлар ва Тошкент шаҳар транспорт бошқармаларига), Транспорт вазирлиги ҳузуридаги Автомобиль йўллари қўмитаси бўлинмалари ва ЙҲХДХга берилади.
(65-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2020 йил 8 майдаги 271-сонли қарори таҳририда — Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси, 08.05.2020 й., 09/20/271/0565-сон)
66. Далолатнома нусхалари камчиликларни бартараф этиш бўйича кечиктириб бўлмайдиган тадбирларни амалга ошириш ва ишларни режалаштиришда ҳисобга олиш йўл, коммунал ташкилотларга ҳамда ихтиёрида автомобиль йўллари, кўчалар, сунъий иншоотлар, темир йўлдан кесиб ўтиш йўллари мавжуд бўлган бошқа ташкилотларга юборилади. Далолатномалар нусхалари шунингдек ҳаракатланадиган таркибнинг йўл шароитларига мувофиқлигини таъминлаш, ҳайдовчиларга йўл-йўриқ беришда фойдаланиш, автобуслар ҳаракати тезлигини нормалаш учун автокорхонага ҳамда назорат учун ЙҲХДХга берилади.
67. Зиммаларига далолатномада қайд этилган камчиликларни бартараф этиш юкланган ташкилотлар раҳбарлари йўналишни очиш ёки ундан фойдаланишни давлат эттириш тўғрисида қарор қабул қилган органларга мўлжалланган ишларнинг бажарилиши тўғрисидаги ахборотни мунтазам тақдим этишлари керак.
Олдинги таҳрирга қаранг.
(IX бобнинг номи Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2021 йил 6 декабрдаги 738-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 06.12.2021 й., 09/21/738/1133-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
а) Нукус ва Тошкент шаҳри ҳамда вилоятларнинг маъмурий марказлари бўлган шаҳарлардаги шаҳар автобус ва йўналишли такси йўналишлари — ҳудудларнинг жамоат транспорти бош режаларига мувофиқ ишлаб чиқилган йўналишлар тармоғи асосида шаҳар ҳокимликлари ҳузурида тузиладиган комиссиялар томонидан;
халқ депутатлари вилоят, шаҳар, туман Кенгашлари, ҳокимликлар, фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари ва жамоатчилик вакилларининг таклифлари асосида ҳокимликлар ҳузурида тузиладиган комиссиялар томонидан;
(671-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2023 йил 18 мартдаги 116-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 22.03.2023 й., 09/23/116/0158-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
672. Ваколатли органлар томонидан мавжуд йўналишни очиш, ўзгартириш ёки ёпиш тўғрисидаги масалани кўриб чиқишда қуйидагилар эътиборга олинади:
а) йўналишлар тармоғида олиб борилган ўрганишлар асосида мавжуд йўналишларни оптималлаштириш зарурати;
б) автомобиль йўллари, кўчалар, сунъий иншоотлар, темир йўл кесишмалари, йўлларни тартибга солиш элементларининг эксплуатация ҳолати ва техник хизмат кўрсатиш даражасининг йўл ҳаракати хавфсизлиги ва йўловчилар ҳаракати талабларига мослиги (мос келмаслиги);
в) Транспорт вазирлигининг тегишли ҳудудий бошқармалари ҳамда ташувчилар томонидан ўрганишлар асосида аниқланган ва ваколатли органнинг далолатномаси билан тасдиқланган барқарор йўловчи оқимининг мавжудлиги (йўқлиги);
г) йўналишларда йўл ҳаракати хавфсизлигини ва йўловчилар ҳаракатини таъминлаш, шунингдек йўл ҳаракати шароитларини яхшилаш ва йўл-транспорт ҳодисаларининг олдини олишга қаратилган чора-тадбирларни кўриш имконияти мавжудлиги (мавжуд эмаслиги);
Йўналишларнинг ҳаракатланиш жадвалини (жадвалларини) ишлаб чиқиш ва ўзгартириш тўғрисидаги масалани кўриб чиқишда йўналиш бўйича аниқланган ва ваколатли органнинг далолатномаси билан тасдиқланган йўловчи оқимини ҳисобга олинади.
Йўналишга қўйилган автобусларнинг умумий сиғими йўналишдаги умумий йўловчилар оқимидан кам бўлмаслиги керак.
673. Йўналишларни очиш, ўзгартириш ва ёпиш тўғрисидаги ариза (таклиф) қуйидаги ҳужжатлар илова қилинган ҳолда ваколатли органга юборилади:
б) ўзгартирилаётган йўналиш бўйича транспорт воситаларининг тоифаси, жадваллар сони, ҳаракатланиш жадвали ва янги йўналиш схемасини ўз ичига олган таклиф;
в) ушбу Низомнинг 2-бандида кўрсатилган шартларни ҳисобга олган ҳолда йўналишни очиш, ўзгартириш ва ёпишнинг мақсадга мувофиқлигини асослаш.
674. Ваколатли орган аризани (таклифни) унга илова қилинган ҳужжатлар билан бирга рўйхатдан ўтказади ва ўн иш кунида кўриб чиқилишини таъминлайди.
Аризани (таклифни) кўриб чиқиш натижалари бўйича ваколатли орган йўналишни очиш, ўзгартириш ёки ёпиш тўғрисида қарор қабул қилади. Ваколатли орган қарори асосида йўналишлар паспортига ва ушбу йўналишлар бўйича амалдаги шартномаларга тегишли ўзгартиришлар киритилади.
675. Янги йўналиш ташкил этилган кундан бошлаб тўқсон кундан кечиктирмай мунтазам ташишларни амалга ошириш ҳуқуқини олиш учун очиқ тендерга қўйилиши керак.
Ваколатли органлар томонидан йўналишларни очиш, ўзгартириш ва ёпиш тўғрисидаги қарорлар қабул қилингандан бошлаб беш иш кунида Транспорт вазирлиги ёки унинг ҳудудий бошқармаларига электрон реестрга киритиш учун тақдим этилади. Транспорт вазирлиги ва унинг ҳудудий бошқармалари томонидан йўналишларни очиш, ўзгартириш ёки ёпиш тўғрисидаги қарорлар уч иш кунида электрон реестрга киритилади.
Маълумотлар электрон реестрга киритилган кундан бошлаб йўналиш очилган, ўзгартирилган ёки ёпилган деб ҳисобланади.
(672 — 676-бандлар Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2023 йил 18 мартдаги 116-сонли қарорига асосан киритилган — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 22.03.2023 й., 09/23/116/0158-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
68. Янги йўналишларини очишда йўл ҳаракати хавфсизлиги мақсадида темир йўлдан кесиб ўтишни инкор қилувчи ечим изланиши керак. Агар бунинг иложи бўлмаган тақдирда автотранспорт воситаларининг темир йўл кесишмаси орқали ҳаракатланишига йўналишни текширувчи комиссия тақдимномасига кўра, темир йўл бошлиғи ёки темир йўлларни кесиб ўтиш йўллари тасарруфида бўлган ташкилот раҳбарининг рухсати билан йўл қўйилади.
Шаҳарларда умумий узунлигига кўра бир-бирини 50 фоиздан кўп бўлган масофа оралиғида такрорловчи автобус билан йўналишли такси йўналишлари очилишига йўл қўйилмайди;
Шаҳар ва шаҳар атрофида янги йўналишларни ташкил қилишда йўналиш схемаси бир-бирини 50 фоиздан кўп бўлган масофа оралиғида такрорлаш ҳолатларини инкор қилувчи ечим изланиши керак. Бунда автобус йўналишлари устувор аҳамиятга эга бўлади.
(68-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2021 йил 6 декабрдаги 738-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 06.12.2021 й., 09/21/738/1133-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
автотранспортларнинг оғирлик параметрлари ва ҳажмларининг автомобиль йўллари ҳақиқий тоифаларига мувофиқлигини таъминлаш имконияти бўлмаса;
автомобиль йўллари, кўчалар участкалари бўйлаб, сунъий иншоот, темир йўлдан кесиб ўтиш йўллари ва паром орқали ўтиш бўйича уларнинг техник ҳолати, муҳандислик ускуналари, сақлаш даражаси норматив ҳужжатлар талабларидан четга чиқилганда автотранспорт ҳаракатини очиш зарур бўлганда ташкил этилиши мумкин.
(69-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2021 йил 6 декабрдаги 738-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 06.12.2021 й., 09/21/738/1133-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
70. Вақтинчалик йўналишларни очишда йўналишнинг амал қилиш муддати (даври), шунингдек автотранспорт ҳаракати хавфсизлигини таъминлаш мақсадида ташувчилар, йўл, коммунал ва бошқа ташкилотлар томонидан амалга оширилиши зарур бўлган чора-тадбирлар комплекси аниқ кўрсатилиши керак.
(70-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2021 йил 6 декабрдаги 738-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 06.12.2021 й., 09/21/738/1133-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
71. Йўналишларни ёпиш унинг ҳаракат хавфсизлиги талабларига ёхуд фаолият кўрсатиши мақсадга мувофиқ бўлмаган тақдирда амалга оширилади.
(71-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2021 йил 6 декабрдаги 738-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 06.12.2021 й., 09/21/738/1133-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
Олдинги таҳрирга қаранг.
72. Кечиктириб бўлмайдиган ҳолларда (табиий ҳодисалар сабабли йўллар, йўл иншоотлари бузилиши, йўл ёки метеорология шароитларининг ҳаракат хавфсизлиги таъминлаб бўлмайдиган даражагача ёмонлашиши, иссиқлик, газ, электр коммуникацияларида ва бошқа коммуникациялардаги авариялар) ташувчилар, йўл, коммунал ташкилотлар йўл ҳаракати хавфсизлиги бошқармалари, жойлардаги давлат ҳокимияти органлари ёки Транспорт вазирлиги ҳузуридаги Транспорт назорати инспекцияси автотранспортлар ҳаракатини дарҳол тўхтатиш ҳуқуқига эгадирлар, айни пайтда бу ҳақда тегишли ташувчилар, йўл, коммунал хўжалиги ташкилотларига, йўл ҳаракати хавфсизлиги бошқармаларига хабар берилади.
(72-банднинг биринчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2023 йил 15 декабрдаги 668-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 18.12.2023 й., 09/23/668/0945-сон)
Автотранспорт ҳаракатини вақтинча тўхтатиш тартиби йўналишларни очиш ва ёпиш ваколатлари берилган органлар томонидан белгиланади.
(72-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2021 йил 6 декабрдаги 738-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 06.12.2021 й., 09/21/738/1133-сон)
73. Йўл, коммунал ташкилотлар, автокорхоналар, давлат автомабиль назоратлари, гидрометерология хизматлари, ЙҲХДХ бўлинмалари, йўловчилар автовокзаллари, автостанциялари ҳаракат учун хавфли бўлган табиий офатлар тўғрисидаги огоҳлантириш олинганлиги тўғрисида дарҳол бир-бирларига хабар қиладилар.
Довуллар тўғрисида огоҳлантириш олингач ташувчилар, автовокзаллар, автостанциялар табиий офат минтақасида автобусларда йўловчилар ташишни амалга оширувчи барча автокорхоналарни, хусусий шахсларни ҳаракатнинг вақтинча тўхтатилганлиги тўғрисида зудлик билан хабардор қилиш чора-тадбирларини кўришлари шарт.
Олдинги таҳрирга қаранг.
74. Янги йўналишларнинг очилганлиги, ишлаб турганлари ёпилганлиги, уларнинг ўзгартирилганлиги, автобуслар ҳаракати вақтинча тўхтатиб турилиши тўғрисида ташувчилар, автовокзаллар, автостанциялар аҳолини, манфаатдор ташкилотларни хабардор қилади.
(74-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2021 йил 6 декабрдаги 738-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 06.12.2021 й., 09/21/738/1133-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
75. Автобус йўналишларини текшириш бўйича комиссия таркиби маҳаллий ижро ҳокимияти органлари қарорлари билан тузилади.
а) шаҳар, шаҳар атрофи ва шаҳарлараро-вилоятлар ичидаги йўналишларда — Транспорт вазирлигининг ҳудудий бўлинмалари бошлиқлари;
(75-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2021 йил 6 декабрдаги 738-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 06.12.2021 й., 09/21/738/1133-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
76. Ваколатли органнинг йўналишни очиш бўйича ижобий қарорига асосан йўналишлар ҳужжатлари (паспорти) ишлаб чиқилади.
Мунтазам йўналишлар йўл, об-ҳаво ва бошқа шароитлар оқибатида ҳамда узоқ давр мобайнида (камида 1 йил) ташувчисиз қолган тақдирда вақтинча тўхтатиб турилади.
Мунтазам йўналишларни вақтинча тўхтатиб туриш бўйича қарорлар йўналишларни очиш ва ёпиш бўйича ваколатга эга орган томонидан қабул қилинади.
(76-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2021 йил 6 декабрдаги 738-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 06.12.2021 й., 09/21/738/1133-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
77. Автобусда ташувларни амалга оширувчи корхоналар кўл остидаги барча ҳужжатлардан: ҳайдовчининг иш графиги, йўл варақаси, шахсий назорат китобчаси, тахограф ёзувларининг таҳлили натижаларидан фойдаланган ҳолда автобус ҳайдовчисини бошқарув вақти, иш ва дам олиш вақтини назорат қилиб боради. Меҳнат ва дам олиш тартиби бузилган ҳолларда корхона дарҳол уларни бартараф этиши ва келгусида уларга йўл қўймаслиги керак.
78. Автобуслар йўл-транспорт ҳодисаларининг олдини олиш мақсадида иш берувчи томонидан ҳайдовчиларни йўналишдаги ҳаракат вақтида чарчоғини аниқлаш қурилмалари билан жиҳозланиши зарур.
79. Ҳайдовчининг меҳнат ва дам олиш тартибини таъминламаган иш берувчилар Ўзбекистон Республикаси қонунчилигида кўрсатилган тартибда жавобгарликка тортиладилар.
80. Ўзбекистон Республикаси Ўлчов воситалари давлат реестрига киритилган ва белгиланган тартибда қиёслашдан ўтказилган тахографлардан фойдаланишга рухсат этилади. Линияга тахографи йўқ ёки тахограф носоз ҳолда автобусларни чиқарган иш берувчилар Ўзбекистон Республикаси қонунчилик ҳужжатларида белгиланган тартибда жавобгар бўладилар.
81. Корхона ҳайдовчининг ҳақиқий ишлаш ва дам олиш тартибини тасдиқловчи ҳужжатларни, тахограф ёзувларини, фойдаланилган шахсий назорат китобчаларини охирги ёзув қайд этилган кундан бошлаб ўн икки ой давомида сақлаши ва назоратчи талабига мувофиқ унга тақдим этиши керак.
82. Ҳар бир автобус ҳайдовчиси кун давомида шахсий назорат китобчасига дам олиш соатларини қайд этиб бориши керак. У ўз ёнида назорат китобчасини олиб юриши ва назоратчи талабига кўра тақдим этиши шарт. Агар автобус электрон ёки рақамли назорат мосламаси (тахограф) билан жиҳозланган бўлса, назорат китобчаси бўлиши талаб этилмайди.
83. Автобус ҳайдовчиларининг сменалар орасидаги дам олиш вақтини аниқлаш йўл варақасидаги ҳақиқий гараждан чиқиш маълумотлари билан аввалги кун учун гаражга кириб келганлик маълумотларини таққослаш йўли билан Чипта-ҳисоб ва йўл варақаларини тўлдириш бўйича йўриқномага мос равишда амалга оширилади.
(X боб Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2021 йил 6 декабрдаги 738-сонли қарорига асосан киритилган — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 06.12.2021 й., 09/21/738/1133-сон)