1996-yil 1-oktabrdan boshlab O‘zbekiston Respublikasida ishlab chiqariladigan va uning hududiga chetdan keltiriladigan tamaki mahsulotlarini va spirtli ichimliklarni (pivodan tashqari) majburiy ravishda aksiz markalari bilan markalashning joriy etilishi hamda ularni aksiz markalarisiz sotishning taqiqlanishi munosabati bilan Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. O‘zbekiston Respublikasida ishlab chiqariladigan va chetdan keltiriladigan tamaki mahsulotlariga hamda spirtli ichimliklarga aksiz markalarini qo‘llash tartibi to‘g‘risidagi Nizom, shuningdek aksiz solig‘i stavkalari miqdorlari 1 va 2-ilovalarga muvofiq tasdiqlansin.
tamaki mahsulotlarini va spirtli ichimliklarni markalash bo‘yicha mas’uliyat markalanadigan aksiz tovarlarini ishlab chiqaruvchilar va import qiluvchilar zimmasiga yuklanadi;
tamaki mahsulotlarini va spirtli ichimliklarni aksiz markalarisiz ulgurji yoki chakana savdo tarmoqlari orqali sotish savdo qoidalarini buzish deb hisoblanadi va buning uchun amaldagi qonunchilikka muvofiq choralar ko‘riladi;
jismoniy shaxslarga, notijorat maqsadlarida aksiz solig‘i to‘lamasdan, chetdan 2 litrgacha spirtli ichimliklar, 10 pachkagacha sigaretlar, 10 pachkagacha papiroslar keltirishga ruxsat etiladi.
Oldingi tahrirga qarang.
Bunda, O‘zbekiston Respublikasida ishlab chiqariladigan va uning hududiga chetdan keltiriladigan tamaki mahsulotlaridan faqat filtrli yoki filtrsiz sigaretalar, papiroslar, sigarillalar (sigaritalar), bidi, kreteklar majburiy ravishda aksiz markalari bilan markalanadi.
(2-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2021-yil 2-noyabrdagi 665-sonli qaroriga asosan xatboshi bilan to‘ldirilgan — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 02.11.2021-y., 09/21/665/1008-son)
3. Tamaki mahsulotlarini va spirtli ichimliklarni ishlab chiqaruvchi yoki import qiluvchi (shu jumladan sotuvchi) uyushmalar, konsernlar, birlashmalar, korxonalar va tashkilotlar:
1996-yil 1-oktabrgacha aksiz markalari bilan markalash uchun tamaki mahsulotlari va spirtli ichimliklar qoldiqlarini ro‘yxatdan o‘tkazishni;
1996-yil 1-oktabrdan boshlab ko‘rsatib o‘tilgan tovarlarni faqat standartlar talablariga muvofiq aksiz markalari yopishtirilgan holda sotishga doir tegishli tadbirlarni amalga oshirishni ta’minlasinlar.
Oldingi tahrirga qarang.
(4-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1998-yil 16-apreldagi 161-sonli qaroriga muvofiq chiqarilgan)
5. O‘zbekiston Teleradiokompaniyasi va ommaviy axborot vositalari tamaki mahsulotlarini hamda spirtli ichimliklarni markalash tizimini joriy etishning keng yoritilishini ta’minlasinlar.
6. Tashqi ishlar vazirligi xorijiy davlatlarning O‘zbekiston Respublikasida tamaki mahsulotlarini va spirtli ichimliklarni aksiz markalari bilan markalash tizimining joriy etilishi to‘g‘risida xabardor qilinishini ta’minlasin.
7. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish Bosh vazir o‘rinbosari B.S. Hamidov zimmasiga yuklansin.
1. Mazkur Nizom 1996-yil 1-oktabrdan boshlab amalga kiritiladi hamda aksiz markalarini sotish, ular bilan spirtli ichimliklar va tamaki mahsulotlarini belgilash, shuningdek bunday markalarni O‘zbekiston Respublikasi hududida qo‘llash tartibini belgilab beradi. Tamaki mahsulotlari va spirtli ichimliklar ishlab chiqarish, ularni import qilish va sotish, aksiz solig‘i yig‘imining to‘liqligi ustidan davlat nazoratini o‘rnatish, shuningdek ko‘rsatib o‘tilgan tovarlarni nolegal ishlab chiqarishning va respublika hududiga keltirishning oldini olish ushbu markalarni qo‘llashning maqsadi hisoblanadi.
2. 1996-yil 1-oktabrdan boshlab O‘zbekiston Respublikasida ishlab chiqariladigan va uning hududiga chetdan keltiriladigan tamaki mahsulotlari va spirtli ichimliklarni (pivodan tashqari) majburiy ravishda aksiz markalari bilan markalash joriy etiladi.
Oldingi tahrirga qarang.
spirtli ichimliklar va tamaki mahsulotlarida O‘zbekiston Respublikasining aksiz markalari bo‘lmagan holda ularni O‘zbekiston Respublikasi hududida ishlab chiqarish va uning hududiga keltirish, transportda tashish (xalqaro tranzitdan tashqari), saqlash (ishlab chiqaruvchi tomonidan mahsulot markalangunga qadar texnologik jarayonga muvofiq saqlashdan tashqari), sotish uchun komissiyaga va konsignatsiyaga qabul qilish;
(2-bandning 3-xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1997-yil 13-iyundagi 296-sonli qarori tahririda)
spirtli ichimliklar va tamaki mahsulotlarini ularda aksiz markalari bo‘lmagan holda O‘zbekiston Respublikasi hududida sotish taqiqlanadi.
Oldingi tahrirga qarang.
Bunda, O‘zbekiston Respublikasida ishlab chiqariladigan va uning hududiga chetdan keltiriladigan tamaki mahsulotlaridan faqat filtrli yoki filtrsiz sigaretalar, papiroslar, sigarillalar (sigaritalar), bidi, kreteklar majburiy ravishda aksiz markalari bilan markalanadi.
(2-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2021-yil 2-noyabrdagi 665-sonli qaroriga asosan xatboshi bilan to‘ldirilgan — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 02.11.2021-y., 09/21/665/1008-son)
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining ruxsatnomasi bo‘lgan taqdirda ko‘rgazmalar o‘tkazish uchun keltiriladigan;
Oldingi tahrirga qarang.
jismoniy shaxslar tomonidan O‘zbekiston Respublikasi hududiga O‘zbekiston Respublikasi qonunchilik bilan belgilangan aksizsiz keltirish normalari doirasida chetdan keltiriladigan (yuboriladigan) spirtli ichimliklar va tamaki mahsulotlari aksiz markalari bilan markalanmaydi.
(3-bandning beshinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2022-yil 4-apreldagi 153-sonli qarori tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 05.04.2022-y., 09/22/153/0266-son)
Oldingi tahrirga qarang.
4. Alkogolli ichimliklar va tamaki mahsulotlariga aksiz markalarining dizayni har 2 yilda yangilab turilishi kerak.
O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi, Davlat soliq qo‘mitasi, Davlat bojxona qo‘mitasi “Davlat belgisi” davlat ishlab chiqarish birlashmasi bilan birgalikda aksiz markalarining dizayni almashtiriladigan joriy yilning 1-fevraligacha:
himoyaning qo‘shimcha darajalari joriy etilishini hisobga olgan holda yangi namunadagi aksiz markalarining dizaynini ishlab chiqadilar va tasdiqlaydilar;
yangi namunadagi aksiz markalarini joriy etish to‘g‘risidagi Hukumat qarori loyihasini belgilangan tartibda Vazirlar Mahkamasiga kiritadilar.
Oldingi tahrirga qarang.
O‘zbekiston Respublikasi hududida eski namunadagi aksiz markalari bilan markalangan alkogolli ichimliklar va tamaki mahsulotlarini sotishga yangi namunadagi aksiz markalari joriy etilgan kundan boshlab o‘n yetti oy mobaynida qonunchilikda belgilangan tartibda ruxsat beriladi.
(4-bandning beshinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2023-yil 26-iyuldagi 313-sonli qarori tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 27.07.2023-y., 09/23/313/0525-son)
Oldingi tahrirga qarang.
Eski namunadagi aksiz markalari bilan markalangan hamda ulgurji va chakana savdo tarmoqlaridagi alkogolli ichimliklar va tamaki mahsulotlari yangi namunadagi aksiz markalari joriy etilgan kundan boshlab o‘n yetti oy o‘tgandan keyin markalanmagan hisoblanadi va belgilangan tartibda olib qo‘yilishi kerak.
(4-bandning oltinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2023-yil 26-iyuldagi 313-sonli qarori tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 27.07.2023-y., 09/23/313/0525-son)
5. Spirtli ichimliklar va tamaki mahsulotlarini aksiz markalari bilan markalash shisha idishni ochishda marka yirtilib ketadigan, pachka yoki boshqa iste’mol idishi ochiladigan qilib (tovarga shikast yetkazmagan holda undan markani olib tashlash imkonini bermaydigan yelimdan foydalangan holda) amalga oshiriladi.
LexUZ sharhi
Qarang: “O‘zbekiston Respublikasida tamaki mahsulotlari va alkogolli ichimliklariga aksiz markalarini qo‘llash tartibi to‘g‘risida”gi yo‘riqnomaning (ro‘yxat № 589, 07.01.1999-y.) III-bo‘limi.
6. Mazkur Nizomning 5-bandiga muvofiq kelmaydigan spirtli ichimliklar va tamaki mahsulotlarini markalashga yo‘l qo‘yilmaydi.
7. O‘zbekiston Respublikasi hududida eksport uchun tayyorlangan yoki xalqaro tranzit maqsadlari uchun chetdan keltirilgan aksiz markalari bilan belgilanmagan spirtli ichimliklar va tamaki mahsulotlarini (shu jumladan tovar ayirboshlash asosida yoki xomashyo bergan holda tayyor mahsulotdan foydalanish uchun keltirilgan) sotish taqiqlanadi.
Oldingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
8. Aksiz markalari majburiy tartibda markalanishi zarur bo‘lgan mahsulotlarni ishlab chiqaruvchi va chetdan keltiruvchi xo‘jalik yurituvchi subyektlarning buyurtmanomalari bo‘yicha “Agrobank” OATBning hududiy bo‘limlari tomonidan beriladi:
(8-bandning birinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2012-yil 1-noyabrdagi 313-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2012-y., 44-son, 507-modda)
Oldingi tahrirga qarang.
alkogolli mahsulotlar mahalliy ishlab chiqaruvchilariga — buyurtma berilayotgan aksiz markalari miqdori nominal qiymatining 50 foizi to‘langanda;
(8-bandning ikkinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2013-yil 5-fevraldagi 27-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2013-y., 6-son, 68-modda)
Oldingi tahrirga qarang.
tamaki mahsulotlari mahalliy ishlab chiqaruvchilariga — buyurtma berilayotgan aksiz markalari miqdorining nominal qiymati to‘liq to‘langanda;
(8-bandning uchinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2013-yil 5-fevraldagi 27-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2013-y., 6-son, 68-modda)
Oldingi tahrirga qarang.
alkogolli ichimliklar va tamaki mahsulotlarini import qiluvchilar — buyurtma berilayotgan aksiz markalari sonining to‘liq nominal qiymati va aksiz solig‘ining barcha summasi to‘langanda;
(8-bandning to‘rtinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2013-yil 5-fevraldagi 27-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2013-y., 6-son, 68-modda)
Ishlab chiqaruvchilar va importchilar tomonidan aksiz markalarining nominal qiymati bo‘yicha sotib olish uchun pul mablag‘lari “Davlat belgisi” davlat-ishlab chiqarish birlashmasi Bosma fabrikasining tegishli bank hisob raqamiga o‘tkaziladi.
(8-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2006-yil 18-dekabrdagi 260-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2006-y., 51-52-son, 512-modda)
Oldingi tahrirga qarang.
alkogolli mahsulotlar va tamaki mahsulotlarini import qiluvchilarga — buyurtmanomada Davlat bojxona qo‘mitasining butun aksiz solig‘i summasi, shuningdek buyurtma berilgan aksiz markalari sonining tegishli nominal qiymati to‘langanligi to‘g‘risidagi belgilari mavjud bo‘lgan taqdirda;
alkogolli mahsulotlar va tamaki mahsulotlarining mahalliy ishlab chiqaruvchilariga — buyurtmanomada “Davlat belgisi” davlat-ishlab chiqarish birlashmasi Bosma fabrikasining buyurtma berilgan aksiz markalari sonining tegishli nominal qiymati to‘langanligi to‘g‘risidagi belgisi mavjud bo‘lgan taqdirda.
(8-bandning oltinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2013-yil 5-fevraldagi 27-sonli qaroriga asosan oltinchi, yettinchi va sakkizinchi xatboshilar bilan almashtirilgan — O‘R QHT, 2013-y., 6-son, 68-modda)
Oldingi tahrirga qarang.
9. Aksiz markalari berish, shuningdek foydalanilmagan va shikastlangan markalarni qaytarish tartibi va muddatlari Moliya vazirligi, Davlat bojxona qo‘mitasi va Davlat soliq qo‘mitasining yo‘riqnomasi bilan belgilanadi. Aksiz markalarida mahsulotni ishlab chiqaruvchi korxonalar va import qiluvchilarning kodlari qayd etiladi, shuningdek alkogolli mahsulot quyiladigan iste’mol idishining litrdagi hajmi ko‘rsatiladi”.
(9-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2006-yil 18-dekabrdagi 260-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2006-y., 51-52-son, 512-modda)
10. Soliq va bojxona organlari aksiz solig‘ini hisoblab chiqish uchun marka xarid qiluvchilar tomonidan hisob-kitoblar va boshqa hujjatlar o‘z vaqtida taqdim etilishi ustidan nazoratni amalga oshiradilar, hisobga olishni yuritadilar va aksiz solig‘i summasi tushumi to‘g‘risidagi hisobotlarni tuzadilar.
11. Sotib olingan aksiz markalari ularni xarid qilgan spirtli ichimliklar va tamaki mahsulotlarini mahalliy ishlab chiqaruvchilar tomonidan markalashni amalga oshirish uchun bevosita ishlab chiqarish jarayonida foydalaniladi. Spirtli ichimliklar va tamaki mahsulotlarini import qiluvchilar tomonidan sotib olingan markalar ko‘rsatib o‘tilgan mahsulotlarni ishlab chiqaruvchilar (yetkazib boruvchilar) tomonidan buyurtma bajarilishi jarayonida foydalanish uchun ularga beriladi).
Oldingi tahrirga qarang.
(12-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1997-yil 13-iyundagi 296-sonli qaroriga muvofiq o‘z kuchini yo‘qotgan)
13. Chakana va ulgurji savdo korxonalariga tovarlarni majburiy markalash amalga kiritilgan paytdan boshlab import qilinadigan va respublikada ishlab chiqariladigan spirtli ichimliklar va tamaki mahsulotlarini aksiz markalarisiz sotib olish va sotish taqiqlanadi.
Aksizlanishi kerak bo‘lgan tovarlar qoldiqlarining egalari aksiz markalari bilan majburiy markalash joriy etilgan kunda mahalliy hokimiyat organlari va soliq organlari xodimlari ishtirokida qayta ro‘yxatdan o‘tkazish, qoldiqni chiqarib tashlash va ularni markalash choralarini ko‘rishlari shart.
Oldingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
Tamaki mahsulotlarining mahalliy ishlab chiqaruvchilari aksiz markalarini ularning nominal qiymati bo‘yicha, alkogolli mahsulotlarning mahalliy ishlab chiqaruvchilari esa — aksiz markalari nominal qiymatining 50 foizini to‘lagandan keyin sotib oladilar. Tamaki mahsulotlari va alkogolli mahsulotlarni import qiluvchilar aksiz markalarini ularning nominal qiymati bo‘yicha sotib oladilar.
(14-bandning ikkinchi xatboshi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2006-yil 18-dekabrdagi 260-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2006-y., 51-52-son, 512-modda)
Aksiz markalarining qiymati aksiz solig‘i to‘lashda hisobga qo‘shilmaydi. Aksiz markalarini sotib olish xarajatlari (shu jumladan, ularning nominal qiymati), shuningdek, aksiz markalari bilan markalash bo‘yicha xarajatlar tamaki mahsulotlari va spirtli ichimliklar ishlab chiqaruvchilar hamda import qiluvchilar chiqimlariga tegishli bo‘ladi.
Oldingi tahrirga qarang.
Alkogolli ichimliklar va tamaki mahsulotlarini import qiluvchilar aksiz markalarini aksiz solig‘ini to‘liq hajmda to‘lagandan keyin sotib oladilar.
(14-bandning to‘rtinchi xatboshi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2009-yil 20-fevraldagi 49-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2009-y., 9-son, 88-modda)
To‘langan aksiz solig‘i import qiluvchilarga yuridik shaxslarga faqat kontrakt bekor qilinganda, foydalanilmagan (shu jumladan, shikastlangan) aksiz markalari topshirilgan shartlarda, jismoniy shaxslarga esa foydalanilmagan (shu jumladan, shikastlangan) aksiz markalari taqdim etilgan shartlarda qaytarilishi mumkin”.
(14-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1998-yil 19-maydagi 219-sonli qarori tahririda)
16. Aksiz markalari saqlanishi va ulardan belgilangan maqsadda foydalanish bo‘yicha javobgarlik mahsulot ishlab chiqaruvchi korxonalarga va import qiluvchilarga yuklanadi.
17. Aksiz markalari aksiz solig‘i to‘lovchilari tomonidan, transportda tashish xarajatlari kiritilmagan holda, nominal qiymati bo‘yicha hisobga olinadi.
18. Soliq va bojxona organlari aksiz markalari hisobdan chiqarilishining to‘g‘riligi ustidan doimiy nazoratni amalga oshirishlari shart.
Oldingi tahrirga qarang.
(19 va 20-bandlar O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1997-yil 7-avgustdagi 392-sonli qaroriga muvofiq chiqarilgan)
Oldingi tahrirga qarang.
19. O‘zbekiston Respublikasi hududida aksiz markalari bilan markalanmagan alkogolli ichimliklar va tamaki mahsulotlarini ishlab chiqarayotgan, ularni olib kelayotgan va sotayotgan xo‘jalik yurituvchi subyektlar O‘zbekiston Respublikasi qonunchiligiga muvofiq javob beradilar.
(19-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2022-yil 4-apreldagi 153-sonli qarori tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 05.04.2022-y., 09/22/153/0266-son)
Oldingi tahrirga qarang.
20. Aksiz markalaridan foydalanish va ularni sotish, shuningdek aksiz markalari bilan markalanmagan tamaki mahsulotlari va spirtli ichimliklarni savdo tarmog‘i (chakana, ulgurji) orqali sotishni nazorat qilish davlat soliq va bojxona organlari tomonidan amalga oshiriladi.
(22-bandning tartib raqami O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1997-yil 7-avgustdagi 392-sonli qaroriga muvofiq 20-bandga o‘zgartirilgan)
Oldingi tahrirga qarang.
(“Ishlab chiqariladigan aksiz tovarlarini markalashning va aksiz solig‘ining budjetga kelib tushishining prinsipial sxemasi” O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2006-yil 18-dekabrdagi 260-sonli qarori bilan o‘z kuchini yo‘qotgan — O‘R QHT, 2006-y., 51-52-son, 512-modda)
Oldingi tahrirga qarang.
(“Import qilinadigan aksiz tovarlarini markalashning va budjetga aksiz solig‘i kelib tushishining prinsipial sxemasi” O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2006-yil 18-dekabrdagi 260-sonli qarori bilan o‘z kuchini yo‘qotgan — O‘R QHT, 2006-y., 51-52-son, 512-modda)
Oldingi tahrirga qarang.
(“Jismoniy shaxslar tomonidan olib kelinadigan aksiz tovarlarini markalashning va budjetga aksiz solig‘i to‘lashning prinsipial sxemasi” O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2006-yil 18-dekabrdagi 260-sonli qarori bilan o‘z kuchini yo‘qotgan — O‘R QHT, 2006-y., 51-52-son, 512-modda)
Oldingi tahrirga qarang.