“Normativ-huquqiy hujjatlar to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish haqida” O‘zbekiston Respublikasining 2012-yil 24-dekabrdagi O‘RQ-342-son Qonuniga muvofiq Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining ilovaga muvofiq ayrim qarorlariga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritilsin.
2. Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi qonunchiligi tarmoqlarining umumhuquqiy klassifikatorini tasdiqlash to‘g‘risida” 1998-yil 27-oktabrdagi 454-son qarori o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblansin.
3. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosarlari va O‘zbekiston Respublikasi adliya vaziri N.T. Yo‘ldoshev zimmasiga yuklansin.
O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining ayrim qarorlariga kiritilayotgan o‘zgartirish va qo‘shimchalar
1. Vazirlar Mahkamasining “Vazirliklar, davlat qo‘mitalari va idoralar me’yoriy hujjatlari qonuniyligini ta’minlash chora-tadbirlari to‘g‘risida” 1997-yil 9-oktabrdagi 469-son qarorida (O‘zbekiston Respublikasi QT, 1997-y., 10-son, 33-modda):
“vazirliklar, davlat qo‘mitalari va idoralarning fuqarolarning huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlariga daxl qiluvchi, mazkur boshqaruv organi tizimiga kirmaydigan tashkilotlar uchun majburiy kuchga ega bo‘lgan yoki idoralararo tusdagi (umumiy majburiy tusdagi) huquqiy hujjatlari (keyingi o‘rinlarda “me’yoriy hujjatlar” deb ataladi) O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligida davlat ro‘yxatidan o‘tkazilishi kerak va ular rasmiy e’lon qilingan kundan boshlab kuchga kiradi, agar hujjatning o‘zida kechroq muddat ko‘rsatilmagan bo‘lsa;
davlat ro‘yxatidan o‘tkazilmagan me’yoriy hujjatlar kuchga kirmagan hujjat sifatida huquqiy oqibatlarga olib kelmaydi hamda tegishli ijtimoiy munosabatlarni tartibga solish, undagi ko‘rsatmalar bajarilmaganligi uchun fuqarolar, mansabdor shaxslar, tashkilotlarga biror-bir jazo qo‘llash uchun asos bo‘lib xizmat qilmaydi”;
“Davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgan me’yoriy hujjatlar “O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami” — “Sobraniye zakonodatelstva Respubliki Uzbekistan”da rasman e’lon qilinishi kerak”;
“Vazirliklar, davlat qo‘mitalari va idoralar tomonidan qabul qilingan normativ-huquqiy hujjatlarni huquqiy ekspertizadan va davlat ro‘yxatidan o‘tkazish to‘g‘risidagi nizom ilovaga muvofiq tasdiqlansin”;
“Ushbu Nizom vazirliklar, davlat qo‘mitalari, idoralar (keyingi o‘rinlarda vazirliklar va idoralar deb ataladi) tomonidan qabul qilingan normativ-huquqiy hujjatlarni huquqiy ekspertizadan va davlat ro‘yxatidan o‘tkazish tartibini, shuningdek ularga qo‘yiladigan asosiy talablarni belgilaydi”;
birinchi xatboshidagi “Vazirliklar, davlat qo‘mitalari va idoralarning (keyingi o‘rinlarda “vazirliklar va idoralar” deb ataladi) me’yoriy hujjatlarini” so‘zlari “Vazirliklar va idoralar tomonidan qabul qilingan normativ-huquqiy hujjatlarni (keyingi o‘rinlarda me’yoriy hujjatlar deb ataladi)” so‘zlari bilan almashtirilsin;
“Ushbu Nizom maqsadlari uchun idoralar deganda vazirlik yoki davlat qo‘mitasi hisoblanmagan, ijro etish va (yoki) farmoyish berish funksiyalari, shuningdek umumiy majburiy tusdagi me’yoriy hujjatlarni qabul qilish huquqi berilgan davlat boshqaruvi respublika organlari yoxud maxsus vakolatli boshqaruv organlari (agentliklar, komissiyalar, markazlar, boshqarmalar va boshqalar) tushuniladi”;
birinchi xatboshidagi “vazirliklar va idoralarning” so‘zlari “vazirliklar va idoralar tomonidan qabul qilinadigan” so‘zlari bilan almashtirilsin;
to‘rtinchi xatboshidan “korxonalar va tashkilotlar uchun majburiy kuchga ega bo‘lgan me’yoriy hujjatlari” so‘zlari “tashkilotlar uchun majburiy kuchga ega bo‘lgan me’yoriy hujjatlar” so‘zlari bilan almashtirilsin;
texnik jihatdan tartibga solish sohasidagi boshqa hujjatlar Adliya vazirligida davlat ro‘yxatidan o‘tkazilmaydi.
Ushbu bandning oltinchi xatboshida nazarda tutilgan hujjatlarni texnik jihatdan tartibga solish sohasidagi normativ hujjatlarga tegishli deb topish Adliya vazirligi tomonidan amalga oshiriladi”;
“korrupsiya, davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari tizimida boshqa huquq buzilishlarining sodir etilishi uchun shart-sharoitlar yaratuvchi;
tadbirkorlik subyektlari uchun ortiqcha ma’muriy va boshqa cheklashlarni kirituvchi, tadbirkorlik subyektlarining asoslanmagan xarajatlari yuzaga kelishiga olib keluvchi qoidalar va normalar kiritilishi taqiqlanadi.”.
“Vazirliklar va idoralar o‘z vakolatlari doirasida me’yoriy hujjatlarni buyruqlar va qarorlar shaklida qabul qiladilar. Ushbu hujjatlarning tarkibiy qismi hisoblangan nizomlar, qoidalar, yo‘riqnomalar shaklida qabul qilinadigan me’yoriy hujjatlar va boshqa hujjatlar buyruqlar va qarorlar bilan tasdiqlanishi mumkin”;
“Huquqiy normalarni huquqiy hujjat hisoblanmagan hujjatlarga (xat, telefonogramma, xususiy masalalar bo‘yicha tushuntirishlar va boshqalar), shuningdek yakka tartibdagi xususiyatga ega bo‘lgan hujjatlarga kiritilishiga yo‘l qo‘yilmaydi”;
“Agar me’yoriy hujjat qabul qilinishi maqsadlari va sabablari tushuntirilishi talab etilsa, unga kirish qismi — muqaddima kiritiladi. Huquqiy norma bo‘lgan qoida muqaddimaga kiritilmaydi.
Me’yoriy hujjat qoidalari lo‘nda, oddiy va ravon tilda bayon qilinishi kerak. Foydalaniladigan tushunchalar va atamalar turlicha izohlash imkoniyatini istisno etadigan, ularning qonun hujjatlarida qabul qilingan ma’nosiga muvofiq yagona shaklda qo‘llaniladi. Zarur hollarda maxsus atamalar va tushunchalarning qisqacha ta’rifi beriladi, umumiy qabul qilingan qisqartmalar qo‘llanadi va boshqa qisqartmalarga tushunchalar beriladi. Eskirgan hamda ko‘p ma’noni anglatadigan so‘zlar va iboralar, majoziy taqqoslashlar, sifatlashlar, kinoyalar qo‘llanilishiga yo‘l qo‘yilmaydi”;
“Zaruriyat bo‘lgan taqdirda me’yoriy hujjatda yuqoriroq yuridik kuchga ega bo‘lgan normativ-huquqiy hujjatga havola qilingan holda undan ayrim qoidalar takrorlanadi.
Me’yoriy hujjatda, qoidaga ko‘ra, oldin vazirliklar va idoralar tomonidan qabul qilingan normativ hujjatlardagi huquqiy normalar aynan qayta takrorlanmaydi”;
beshinchi — to‘qqizinchi xatboshilar tegishli ravishda yettinchi — o‘n birinchi xatboshilar deb hisoblansin;
“Me’yoriy hujjatlar matniga qonun hujjatlariga havolalar kiritishga faqat istisno hollarda yo‘l qo‘yiladi”;
sakkizinchi xatboshidagi “vazirliklar va idoralarning ilgari qabul qilingan me’yoriy hujjatlariga” so‘zlari “vazirliklar va idoralar tomonidan ilgari qabul qilingan me’yoriy hujjatlarga” so‘zlari bilan almashtirilsin;
to‘qqizinchi xatboshidagi “bitta me’yoriy ko‘rsatma” so‘zlari “bitta huquqiy norma” so‘zlari bilan almashtirilsin;
“vazirlik yoki idora rahbarining yoxud uning vazifalarini bajaruvchi shaxsning lavozimi, ushbu organning muhri bilan tasdiqlangan imzosi, ismining bosh harfi va familiyasi”;
“Tayyorlangan me’yoriy hujjat vazirlik yoki idora rahbari tomonidan imzolangunga qadar ushbu vazirlik yoki idoraning yuridik xizmati tomonidan o‘tkaziladigan huquqiy ekspertizadan o‘tishi kerak”;
“Agar taqdim etilgan hujjat, shu jumladan malakali mutaxassislarni jalb etish yo‘li bilan qo‘shimcha o‘rganishni talab etgan hollarda, hujjatni ko‘rib chiqish muddati 20 kungacha uzaytirilishi mumkin”;
14-banddagi “ekspertizadan o‘tkazishda” so‘zlari “huquqiy ekspertizadan o‘tkazishda” so‘zlari bilan almashtirilsin;
15-bandning uchinchi xatboshidagi “davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgan kundan boshlab o‘n kun o‘tgach” so‘zlari “rasmiy e’lon qilingan kundan boshlab” so‘zlari bilan almashtirilsin;
“17. Davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgandan keyin me’yoriy hujjatning asl nusxasining bir nusxasi unga berilgan ro‘yxatdan o‘tkazish tartib raqami bilan birgalikda uni taqdim etgan organga qaytariladi, asl nusxaning bir nusxasi hisobga olish va e’lon qilish uchun Adliya vazirligida qoladi”;
“Qonun hujjatlari o‘zgargan taqdirda vazirliklar va idoralar davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgan o‘z normativ hujjatlarini qonun hujjatlariga muvofiqlashtirishi hamda huquqiy ekspertizadan va davlat ro‘yxatidan o‘tkazish uchun tegishli o‘zgartirish va qo‘shimchalarni O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligiga taqdim etishlari kerak. O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi vazirliklar va idoralardan ularning davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgan normativ hujjatlarini qonunchilikka muvofiq holga keltirishni talab qilishga haqlidir”;
to‘rtinchi xatboshidagi “Mazkur bandda va mazkur Nizomning 20-bandida nazarda tutilgan” so‘zlari chiqarib tashlansin;
“19. Vazirliklar va idoralar qayta tashkil etilgan, tugatilgan yoki nomi o‘zgartirilgan taqdirda ular tomonidan qabul qilingan normativ-huquqiy hujjatlarga nisbatan huquqiy vorislik qonunda belgilanadi.
20. Vazirliklar va idoralar, o‘z vakolatlari doirasida, o‘zlari tomonidan qabul qilingan me’yoriy hujjatlar matnlari tarqatilishini ta’minlashlari shart.
Me’yoriy hujjatlar matnlarining elektron versiyalari ularni qabul qilgan vazirliklar va idoralarning rasmiy veb-saytlarida e’lon qilinishi kerak.
Belgilangan tartibda davlat ro‘yxatidan o‘tkazilishi va nashr etilishi (e’lon qilinishi) kerak bo‘lgan me’yoriy hujjatlarning davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgunga va rasmiy e’lon qilingunga qadar bajarish uchun yuborilishiga yo‘l qo‘yilmaydi.
Vazirliklar, davlat qo‘mitalari va idoralar tomonidan qabul qilingan me’yoriy hujjatlarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazishning holati to‘g‘risidagi ma’lumotlar “Xalq so‘zi” — “Narodnoye slovo” gazetalarida muntazam ravishda e’lon qilib borilishi shart.
21. O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi tegishli organlarga ular qabul qilgan me’yoriy hujjatlarning rasmiy sharhlash zarurligi to‘g‘risida taqdimnomalar kiritishga haqlidir.
Rasmiy sharh berish to‘g‘risidagi buyruq yoki qaror faqat u O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi bilan kelishilgandan keyin bajarish uchun yuboriladi”.
2. Vazirlar Mahkamasining “Vazirliklar, davlat qo‘mitalari va idoralarning me’yoriy hujjatlarini qabul qilish tartibini takomillashtirish to‘g‘risida” 2000-yil 19-maydagi 197-son qarorida (O‘zbekiston Respublikasi QT, 2000-y., 5-son, 26-modda):
vazirliklar, davlat qo‘mitalari va idoralar tomonidan qabul qilingan umumiy majburiy tusdagi normativ hujjatlar O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligida davlat ro‘yxatidan o‘tkazilishi kerak va rasmiy e’lon qilingan kundan boshlab, agar hujjatning o‘zida kechroq muddat ko‘rsatilmagan bo‘lsa, kuchga kiradi;
fuqarolarning, tadbirkorlik subyektlarining huquqlari, erkinligi va qonuniy manfaatlariga taalluqli normativ hujjatlar “O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami” — “Sobraniye zakonodatelstva Respubliki Uzbekistan”da rasmiy e’lon qilinishi kerak;
vazirliklar, davlat qo‘mitalari va idoralarning tarkibiy bo‘linmalari va hududiy organlari umumiy majburiy tusdagi huquqiy hujjatlar qabul qilishga haqli emaslar.
umumiy majburiy tusdagi normativ hujjatlarning ular qabul qilingan kundan boshlab o‘n kun mobaynida O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligiga davlat ro‘yxatidan o‘tkazish uchun taqdim etilishini hamda keyinchalik normativ hujjatlarning barcha manfaatdor shaxslarga yetkazilishini ta’minlasinlar;
umumiy majburiy tusdagi huquqiy normalarni normativ tusda bo‘lmagan hujjatlarga kiritish, shuningdek O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligida davlat ro‘yxatidan o‘tkazilmagan umumiy majburiy tusdagi normativ hujjatlarni ijro etish uchun jo‘natish va ommaviy axborot vositalarida e’lon qilish hollariga yo‘l qo‘ymasinlar.
Vazirliklar, davlat qo‘mitalari va idoralar rahbarlari idoraviy normativ-huquqiy hujjatlarni qabul qilish va davlat ro‘yxatidan o‘tkazish tartibini belgilovchi Hukumat qarorlarining so‘zsiz bajarilishi uchun shaxsan mas’ul ekanliklari to‘g‘risida ogohlantirilsin”;
v) 4-bandning ikkinchi va beshinchi xatboshilaridagi “me’yoriy” so‘zi “normativ-huquqiy” so‘zlari bilan almashtirilsin.
Oldingi tahrirga qarang.
(3-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 22-dekabrdagi 1013-sonli qaroriga asosan o‘z kuchini yo‘qotgan — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 25.12.2017-y., 09/17/1013/0459-son)
Oldingi tahrirga qarang.
(4-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2019-yil 22-martdagi 242-sonli qaroriga asosan o‘z kuchini yo‘qotgan — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 25.03.2019-y., 09/19/242/2820-son)
Oldingi tahrirga qarang.
(5-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 1-maydagi 250-sonli qaroriga asosan o‘z kuchini yo‘qotgan — O‘R QHT, 2017-y., 18-son, 323-modda)
6. Vazirlar Mahkamasining 2007-yil 22-noyabrdagi 244-son qarori (O‘zbekiston Respublikasi QT, 2007-y., 11-son, 65-modda) bilan tasdiqlangan Yuridik xizmatlar xodimlarini attestatsiyadan o‘tkazish va ularning malakasini oshirish tartibi to‘g‘risidagi nizomda:
“Yuridik xizmatlar xodimlarining ular ishlayotgan tashkilotlar tomonidan attestatsiyadan o‘tkazilishi taqiqlanadi”;
o‘zbek tilidagi matnning birinchi va to‘rtinchi xatboshilaridagi “to‘xtatilishi” va “to‘xtatish” so‘zlari tegishli ravishda “tugatilishi” va “tugatish” so‘zlari bilan almashtirilsin;
“Yuridik xizmat xodimi unga berilgan yuridik xizmat xodimi attestatsiyadan o‘tishi to‘g‘risidagi guvohnomaning amal qilishini tugatish masalasini ko‘rib chiqishda O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligining attestatsiya komissiyasi majlisida ishtirok etishi mumkin. Majlis o‘tkaziladigan joy va vaqt to‘g‘risida yuridik xizmat xodimiga majlis o‘tkazilishidan kamida o‘n kun oldin xabar qilinadi.
Yuridik xizmat xodimining O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligining attestatsiya komissiyasi majlisida qatnashmasligi yuridik xizmat xodimini attestatsiyadan o‘tkazish to‘g‘risidagi guvohnomaning amal qilishini tugatish to‘g‘risida qaror qabul qilishga to‘sqinlik qilmaydi. Qabul qilingan qaror to‘g‘risida yuridik xizmat xodimiga uch kun mobaynida xabar qilinadi”.