[
OKOZ:
1.
09.00.00.00 Tadbirkorlik va xo‘jalik faoliyati / 09.15.00.00 Transport / 09.15.05.00 Havo transporti / 09.15.05.07 Havo transportining xavfsizligi]
[
TSZ:
1.
Tashqi siyosat va xalqaro munosabatlar / Xalqaro shartnomalar (bitmlar)]
Norasmiy tarjima
1929-yil 12-oktabrda varshavada imzolangan va 1975-yil 25-sentabrda monrealda tuzilgan protokol bilan o‘zgartirilgan xalqaro havo transporti bilan bog‘liq ayrim qoidalarni birlashtirish uchun konvensiyani o‘zgartirish to‘g‘risida
1-qo‘shimcha bayonnoma
1975-yil 25-sentabr, Monreal
LexUZ sharhi
O‘zbekiston Respublikasi mazkur 1-qo‘shimcha Protokolga O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining 1996-yil 27-dekabrdagi 361-I-sonli “1929-yil 12-oktabrda Varshavada imzolangan va 1975-yil 25-sentabrda Monrealda tuzilgan Protokol bilan o‘zgartirilgan Havo orqali xalqaro tashishga taalluqli ayrim qoidalarni birxillashtirishga doir Konvensiyani o‘zgartirish to‘g‘risidagi 1-qo‘shimcha Protokolga qo‘shilish haqida”gi
qaroriga
asosan qo‘shilgan.
(O‘zbekiston Respublikasi uchun 1997-yil 28-maydan kuchga kirgan)
Quyida Imzolagan Hukumatlar,
1929-yil 12-oktabrda Varshavada imzolangan xalqaro havo transporti bilan bog‘liq ba’zi qoidalarni birlashtirish uchun
Konvensiyani
o‘zgartirishni xohlashini hisobga olgan holda, quyidagilar haqida kelishib oldilar:
I-BOB. KONVENSIYAGA TUZATIShLAR
1-modda
Ushbu bobning qoidalari bilan o‘zgartirilgan Konvensiya 1929-yilgi
Varshava konvensiyasidir
.
2-modda
Konvensiyaning 22-moddasi chiqarib tashlanadi va quyidagi matn bilan almashtiriladi:
“1. Yo‘lovchilarni tashishda tashuvchining har bir yo‘lovchiga nisbatan javobgarligi “maxsus qarz olish huquqi”ning 8300 ta summasi bilan cheklanadi. Agar sud ishi ko‘rib chiqilayotgan sud qonuniga binoan qaytarib olish davriy to‘lovlar shaklida belgilanishi mumkin bo‘lsa, ushbu to‘lovlarning kapitallashtirilgan miqdori belgilangan chegaradan oshmasligi kerak. Biroq, maxsus yo‘lovchi tashish shartnomasi bo‘yicha, yuqori mas’uliyat chegarasi ham o‘rnatilishi mumkin.
2. Ro‘yxatdan o‘tgan bagaj va yuklarni tashishda tashuvchining javobgarligi kilogrammga 17 ta “maxsus qarz olish huquqi” miqdori bilan cheklanadi, agar jo‘natuvchi joyni tashuvchiga etkazib berishga qiziqish haqida maxsus bayonot bergan va kerak bo‘lganda qo‘shimcha haq to‘lagan hollar bundan mustasno. Bunday holda, agar u jo‘natuvchining etkazib berishga bo‘lgan qiziqishidan oshib ketmasligini isbotlamasa, tashuvchi e’lon qilingan miqdordan oshmaydigan miqdorni to‘lashi kerak.
3. Yo‘lovchining o‘zi bilan birga qoldirgan narsalarga nisbatan tashuvchining javobgarligi yo‘lovchiga “maxsus qarz olish huquqi”ning 332 ta summasi bilan cheklanadi.
4. Ushbu maqolada “maxsus qarz olish huquqi” birliklarida ko‘rsatilgan summalar xalqaro valyuta jamg‘armasi tomonidan belgilanganidek, “maxsus qarz olish huquqi”ga tegishli deb hisoblanadi. Ushbu summalarni milliy valyutalarga o‘tkazish sud ishi bo‘yicha sud qarori qabul qilingan sanada “maxsus qarz olish huquqi” birliklarida bunday valyutalarning qiymatiga muvofiq amalga oshiriladi. Xalqaro valyuta jamg‘armasi a’zosi bo‘lgan yuqori Ahdlashuvchi tomonning “maxsus qarz olish huquqi” birliklarida milliy valyutaning qiymati xalqaro valyuta jamg‘armasi tomonidan sud qarori sanasida o‘z operatsiyalari va hisob-kitoblari uchun qo‘llaniladigan qiymatni aniqlash usuliga muvofiq hisoblab chiqiladi. Xalqaro valyuta jamg‘armasi a’zosi bo‘lmagan yuqori Ahdlashuvchi tomonning “maxsus qarz olish huquqi” birliklarida milliy valyutaning qiymati ushbu yuqori Ahdlashuvchi tomon tomonidan belgilangan usul bo‘yicha hisoblanadi.
Shu bilan birga, xalqaro valyuta jamg‘armasiga a’zo bo‘lmagan va qonun hujjatlari 22-moddaning 1, 2 va 3-bandlari qoidalarini qo‘llashga imkon bermaydigan davlatlar ratifikatsiya yoki qo‘shilishda hamda undan keyin istalgan vaqtda o‘z hududida sud jarayonida tashuvchining javobgarligi chegarasi 22-moddaning 1-bandiga nisbatan yo‘lovchiga 120 ming valyuta birligi miqdorida belgilanishini, 22-moddaning 2-bandiga nisbatan kilo boshiga 250 mingni tashkil etadi. Bunday valyuta birligi 65,5 milligramm oltindan iborat bo‘lib, 900 minginchi namunadir. Ko‘rsatilgan summalar tegishli milliy valyutaga yumaloq raqamlarda o‘tkazilishi mumkin. Bunday summalarni milliy valyutaga o‘tkazish tegishli davlat qonunchiligiga muvofiq amalga oshiriladi”.
II-BOB. KONVENSIYANING O‘ZGARTIRILGAN DOIRASI
3-modda
Ushbu protokol bilan o‘zgartirilgan Varshava konvensiyasi Konvensiyaning 1-moddasida ko‘rsatilganidek, ushbu Protokolning taraflari bo‘lgan ikki davlatning hududida yoki ushbu Protokolning tarafi bo‘lgan bir davlat hududida, agar boshqa davlat hududida to‘xtash nazarda tutilgan bo‘lsa, xalqaro tashish uchun qo‘llaniladi.
III-BOB. UMUMIY QOIDALAR
4-modda
Ushbu protokol tomonlar o‘rtasida Konvensiya va yagona hujjat sifatida ko‘rib chiqiladi hamda talqin etiladi. 1975-yil Monrealda tuzilgan qo‘shimcha protokoli bilan o‘zgartirilgan Varshava konvensiyasi deb ataladi.
5-modda
Ushbu protokol kuchga kirgan sanadan boshlab
7-modda
qoidalariga muvofiq har qanday davlat tomonidan imzolanishi uchun mumkin bo‘ladi.
6-modda
1. Ushbu protokol imzolangan davlatlar tomonidan tasdiqlanishi kerak.
2. Ushbu protokolni Varshava konvensiyasining tarafi bo‘lmagan har qanday davlat tomonidan ratifikatsiya qilish mazkur protokol tomonidan o‘zgartirilgan Konvensiyaga qo‘shilishini anglatadi.
3. Ratifikatsiya guvohnomalari Polsha Xalq Respublikasi hukumatiga topshiriladi.
7-modda
1. Ushbu Protokolni imzolagan o‘ttiz davlat o‘z ratifikatsiya hujjatlarini saqlash uchun topshirgandan so‘ng, ular o‘ttiz ratifikatsiya guvohnomasini topshirgandan so‘ng, ular o‘rtasida to‘qson kun davomida kuchga kiradi. U keyinchalik uni ratifikatsiya qilgan har bir davlat uchun, ushbu davlatning ratifikatsiya guvohnomasini topshirgandan so‘ng, to‘qsoninchi kuni kuchga kiradi.
2. Ushbu protokol kuchga kirgandan so‘ng, u Polsha Xalq Respublikasi hukumati tomonidan Birlashgan Millatlar tashkilotida ro‘yxatga olinadi.
8-modda
1. Ushbu protokol kuchga kirgandan so‘ng, unga imzo chekmagan har qanday davlatni qo‘shish uchun mumkin bo‘ladi.
2. Konvensiyaning tarafi bo‘lmagan har qanday davlatning ushbu protokoliga qo‘shilish ushbu protokol tomonidan o‘zgartirilgan Konvensiyaga qo‘shilishni anglatadi.
3. Ishtirok etish to‘g‘risidagi hujjat Polsha Xalq Respublikasi hukumatiga topshiriladi va uni saqlash uchun topshirilgandan so‘ng to‘qson kun davom etadi.
9-modda
1. Ushbu Protokolning har qanday tomoni Polsha Xalq Respublikasi hukumatini xabardor qilish orqali uni rad etishi mumkin.
2. Denonsatsiya Polsha Xalq Respublikasi hukumati tomonidan denonsatsiya to‘g‘risida xabarnoma olingan kundan olti oy o‘tgach amalga oshiriladi.
3. Ushbu protokol taraflari o‘rtasida Konvensiyaning denonsatsiya qilinishi ushbu Konvensiyaning 39-moddasiga muvofiq ushbu protokol bilan o‘zgartirilgan Konvensiyaning denonsatsiyasi deb talqin etilmasligi kerak.
10-modda
Ushbu protokolga hech qanday ogohlantirish berilmaydi.
11-modda
Polsha Xalq Respublikasi hukumati zudlik bilan Varshava konvensiyasi yoki uning keyingi o‘zgarishlar bilan bu Konvensiyadan barcha davlat — partiyalari xabardor, bu protokol imzolagan yoki unga qo‘shilgan barcha davlatlar, shuningdek, har bir imzolangan sanani, fuqaro aviatsiyasi xalqaro tashkiloti, har bir ratifikatsiya hujjati yoki qo‘shilish hujjati, ushbu protokol kuchga kirgan sana va boshqa barcha tegishli ma’lumotlarni e’lon qiladi.
12-modda
Bundan tashqari, Konvensiya taraflari bo‘lgan, bu protokol tomonlar o‘rtasida, shartnoma ostida tashuvchilar bo‘lmagan shaxslar tomonidan amalga oshirilgan xalqaro havo transporti bilan bog‘liq ayrim qoidalar birlashtirish uchun Varshava konvensiyasi qo‘shimcha, (keyinchalik “Guadalajara konvensiyasi” deb ataladi) 1961-yil 18-sentabrda Guadalajara imzolangan, Guadalupe konvensiyasi mavjud bo‘lib “Varshava konvensiyasi” har qanday mos yozuvlar, qo‘shimcha 1-sonli protokol tomonidan o‘zgartirilgan Varshava konvensiyasi, 1975-yilda Monrealda. yuk tashish holatlariga tegishli bo‘ladi. Guadalajara konvensiyasining 1-moddasi “b” bandida ko‘rsatilgan shartnomaga muvofiq amalga oshirilgan ushbu protokol bilan tartibga solinadi.
13-modda
Ushbu protokol 1976-yil 1-yanvarga qadar xalqaro fuqaro aviatsiyasi tashkilotining bosh qarorgohida va undan keyin Polsha xalq Respublikasi tashqi ishlar vazirligida kuchga kirgunga qadar imzolanishi uchun ochiq qolgan. Xalqaro fuqaro aviatsiyasi tashkiloti zudlik bilan Polsha Xalq Respublikasi hukumatiga fuqarolik aviatsiyasi xalqaro tashkilotining shtab-kvartirasida imzolash uchun protokol ochilishi kerak bo‘lgan davr mobaynida imzolangan har qanday imzo va sana haqida xabar beradi.
Quyidagi imzo chekkanlar, tegishli vakolatli davlatlarning ushbu Protokolni imzolaganligini tasdiqlovchi hujjat hisoblanadi.
1975-yil 25-sentabr Monrealda bo‘lib o‘tdi, rus, ingliz, ispan va fransuz tillarida to‘rtta matn haqiqiydir.
Har qanday kelishmovchilik yuzaga kelganda, 1929-yil 12-oktabrdan Varshava konvensiyasini tuzadigan fransuz tilida yozilgan matn asosiy hisoblanadi.
(imzolar)