Айрим фанлар чуқур ўрганиладиган давлат ихтисослаштирилган умумтаълим муассасалари фаолиятини янада такомиллаштириш мақсадида, шунингдек Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2008 йил 29 февралдаги ПҚ-805-сон қарори билан тасдиқланган «Ёшлар йили» Давлат дастурига мувофиқ Вазирлар Маҳкамаси қарор қилади:
1. Давлат ихтисослаштирилган умумтаълим муассасаларининг айрим фанлар чуқур ўрганиладиган қуйидаги турлари белгилансин:
Кейинги таҳрирга қаранг.
Айрим фанлар чуқур ўрганиладиган давлат умумтаълим муассасаларининг ихтисослаштирилган синфлари, давлат ихтисослаштирилган умумтаълим муассасалари тўғрисидаги Низом 1-иловага мувофиқ;
Футбол бўйича давлат ихтисослаштирилган мактаб-интернатлари тўғрисидаги Низом 2-иловага мувофиқ тасдиқлансин.
Кейинги таҳрирга қаранг.
3. Қуйидагилар айрим фанлар чуқур ўрганиладиган давлат умумтаълим муассасалари ихтисослаштирилган синфларининг, давлат ихтисослаштирилган умумтаълим муассасаларининг асосий вазифалари этиб белгилансин:
ўқувчиларнинг давлат таълим стандартлари талабларидан ошадиган чуқур таълим тайёргарлигини таъминлаш;
ҳар бир ўқувчининг индивидуал хусусиятларини ҳисобга олган ҳолда мустақил тадқиқотчилик фаолияти кўникмаларини шакллантириш ва ривожлантириш;
4. Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Давлат тест маркази Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши, вилоятлар ва Тошкент шаҳар ҳокимликлари, бошқа манфаатдор вазирликлар ва идоралар билан биргаликда:
уч ой муддатда гимназиялар, лицейлар, лицей-интернатлар, мактаблар, мактаб-интернатлар, айрим фанлар чуқур ўрганиладиган синфларнинг моддий-техника базасини ва таълим фаолияти самарадорлигини, тегишли педагог кадрлар билан таъминланганлигини комплекс хатловдан ўтказсинлар ва унинг якунлари бўйича уларнинг фаолиятини тўхтатиш ёки уларда фақат зарур шарт-шароитлар мавжуд бўлгандагина, сонини анча қисқартирган ҳолда, уларнинг негизида тегишли ихтисослаштирилган умумтаълим муассасалари ташкил этиш тўғрисида тегишли қарор қабул қилсинлар;
моддий-техник базанинг қувватини ҳисобга олиб айрим фанлар чуқур ўрганиладиган давлат ихтисослаштирилган таълим муассасаларига ўқувчилар қабул қилиш квотасини белгиласинлар;
айрим фанлар чуқур ўрганиладиган давлат ихтисослаштирилган умумтаълим муассасаларини замонавий педагогик методикалар ва технологияларни эгаллаган малакали педагог кадрлар билан тўлдириш, шунингдек уларнинг моддий-техник базасини мустаҳкамлаш юзасидан зарур чора-тадбирлар кўрсинлар.
5. Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Давлат тест маркази уч ой муддатда:
Айрим фанлар чуқур ўрганиладиган давлат умумтаълим муассасаларининг ихтисослаштирилган синфларига, давлат ихтисослаштирилган умумтаълим муассасаларига ўқувчилар қабул қилиш тартиби тўғрисидаги Низомни;
Футбол бўйича давлат ихтисослаштирилган мактаб-интернатларига ўқувчилар қабул қилиш тартиби тўғрисидаги Низомни;
айрим фанлар чуқур ўрганиладиган давлат ихтисослаштирилган умумтаълим муассасаларининг намунавий ўқув режалари, дастурларини ишлаб чиқсинлар ва тасдиқласинлар.
6. Белгилансинки, айрим фанлар чуқур ўрганиладиган давлат ихтисослаштирилган умумтаълим муассасалари фаолиятини молиялаштириш:
қонун ҳужжатларида назарда тутилган миқдорда ва тартибда болалар ихтисослаштирилган мактаб-интернатларда ўқиганлиги учун белгиланган тўловдан тушадиган тушумлар;
Кейинги таҳрирга қаранг.
ҳомийлик (беғараз) маблағлари ва қонун ҳужжатларида тақиқланмаган бошқа тушумлар ҳисобига амалга оширилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
7. Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши, вилоятлар ва Тошкент шаҳар ҳокимликлари айрим фанлар чуқур ўрганиладиган давлат ихтисослаштирилган умумтаълим муассасалари ишини такомиллаштириш учун бюджетдан ташқари манбалар ва ҳомийлик (беғараз) ёрдами ҳисобига қўшимча молиявий маблағларни жалб этиш бўйича зарур чора-тадбирлар кўрсинлар.
8. Белгилаб қўйилсинки, айрим фанлар чуқур ўрганиладиган давлат ихтисослаштирилган умумтаълим муассасалари ходимлари меҳнатига ҳақ тўлаш Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг «Халқ таълими ходимлари меҳнатига ҳақ тўлашнинг такомиллаштирилган тизимини тасдиқлаш тўғрисида» 2005 йил 21 декабрдаги 275-сон қарорига мувофиқ базавий тариф ставкаларига қуйидаги миқдорларда устамалар қўлланилган ҳолда амалга оширилади:
20 фоиз — айрим фанлар чуқур ўрганиладиган давлат ихтисослаштирилган умумтаълим муассасаларида ўқитувчиларга, шунингдек ихтисослаштирилган мактаб-интернатларда педагог ходимларга, шу жумладан тарбиячилар ёрдамчиларига чуқур ўрганиладиган фанлар бўйича амалда ўтказилган дарслар учун;
Кейинги таҳрирга қаранг.
20 фоиз — айрим фанлар чуқур ўрганиладиган ихтисослаштирилган мактабларда ўқув жараёни билан бевосита боғлиқ бўлган директорлар, уларнинг ўринбосарлари ва психологларга;
40 фоиз — айрим фанлар чуқур ўрганиладиган ихтисослаштирилган мактаб-интернатларда ўқув-тарбия жараёни билан бевосита боғлиқ бўлган директорлар, уларнинг ўринбосарларига;
Кейинги таҳрирга қаранг.
9. Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги манфаатдор вазирликлар ва идоралар билан биргаликда бир ой муддатда Вазирлар Маҳкамасига қонун ҳужжатларига ушбу қарордан келиб чиқадиган ўзгартириш ва қўшимчалар тўғрисида таклифлар киритсин ҳамда идоравий норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг ушбу қарорга мувофиқлаштирилишини таъминласин.
Вазирлар Маҳкамасининг «Ўзбекистон — Туркия лицейларининг фаолиятини ташкил этиш ва ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида» 1993 йил 27 майдаги 255-сон қарори;
Вазирлар Маҳкамасининг «Таълим муассасалари тўғрисидаги норматив ҳужжатларни тасдиқлаш ҳақида» 1995 йил 21 ноябрдаги 440-сон қарори 1-бандининг учинчи хатбоши (Ўзбекистон Республикаси ҚТ, 1995 й., 11-сон, 44-модда) ва қарорга 2-илова;
Вазирлар Маҳкамасининг «Ўзбекистон — Туркия лицейларининг фаолиятини ташкил этиш ва ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида» 1993 йил 27 майдаги 255-сон қарорига ўзгартириш киритиш ҳақида» 1998 йил 8 майдаги 196-сон қарори ўз кучини йўқотган деб ҳисоблансин.
11. Мазкур қарорнинг бажарилишини назорат қилиш Ўзбекистон Республикаси Бош вазирининг ўринбосари Р.С. Қосимов зиммасига юклансин.
1. Ушбу Низом «Таълим тўғрисида», «Кадрлар тайёрлаш миллий дастури тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси қонунларига мувофиқ айрим фанлар чуқур ўрганиладиган давлат умумтаълим муассасаларининг ихтисослаштирилган синфлари (кейинги ўринларда «ихтисослаштирилган синф» деб аталади), давлат ихтисослаштирилган мактаблари ва мактаб-интернатлар (кейинги ўринларда «ихтисослаштирилган умумтаълим муассасаси» деб аталади) фаолиятини тартибга солади.
2. Ихтисослаштирилган умумтаълим муассасалари ўз фаолиятида Ўзбекистон Республикаси Конституцияси ва қонунларига, Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг қарорларига, Ўзбекистон Республикаси Президентининг фармонлари, қарорлари ва фармойишларига, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг қарорлари ва фармойишларига, ушбу Низомга, бошқа қонун ҳужжатларига, шунингдек ўз уставига амал қилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
3. Ихтисослаштирилган синфлар ва ихтисослаштирилган умумтаълим муассасалари таълим жараёнини умумий ўрта таълим давлат стандартларига ва айрим фанларни чуқур ўрганиш бўйича қўшимча таълим дастурларига мувофиқ амалга оширади.
4. Ихтисослаштирилган таълим муассасаси муассис томонидан Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги билан келишган ҳолда ташкил этилади ва қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда давлат рўйхатидан ўтади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
5. Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги (республика муассасалари учун), Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши, вилоятлар ва Тошкент шаҳар ҳокимликлари ихтисослаштирилган умумтаълим муассасасининг муассислари бўлиши мумкин.
6. Ихтисослаштирилган умумтаълим муассасаси юридик шахс ҳисобланади, ўз уставига, банкда ҳисоб рақамларига, Ўзбекистон Республикасининг Давлат герби тасвири туширилган ва ўз номи кўрсатилган муҳрга, ўз номи ёзилган штамплар, бланкаларига эга бўлади.
7. Ихтисослаштирилган умумтаълим муассасасини аккредитация қилиш аттестация асосида ваколатли давлат органи томонидан амалга оширилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
8. Ихтисослаштирилган синфлар умумтаълим мактабларида таълимнинг 2-синфидан бошлаб айрим синфларни ихтисослаштирилган синфларга айлантириш йўли билан уларнинг умумий сони доирасида ташкил этилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Кейинги таҳрирга қаранг.
ўқув йили тамом бўлгандан кейин 1-синф ўқувчиларини Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Давлат тест маркази томонидан ўтказиладиган тегишли фанлар бўйича тест синовидан ўтказиш;
Кейинги таҳрирга қаранг.
1-синф ўқувчиларининг қобилиятларни аниқлаш мақсадида уларнинг Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги иштирокида Халқ таълими вазирлиги томонидан ўтказиладиган психологик-педагогик диагностикаси натижалари ихтисослаштирилган синф ташкил этиш мезонлари ҳисобланади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Тест синови материаллари ва методикаси Давлат тест маркази томонидан, психологик-педагогик диагностика материаллари ва методикаси — бошланғич таълим соҳасидаги етакчи мутахассислар жалб этилган ҳолда Соғлиқни сақлаш вазирлиги иштирокида Халқ таълими вазирлиги томонидан шакллантирилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
9. Айрим фанлар чуқур ўрганиладиган ихтисослаштирилган мактаблар таълимнинг 2-синфидан бошлаб 50 фоиздан ортиқ синфларни ихтисослаштирилган синфларга айлантириш йўли билан умумтаълим муассасаси синфларининг умумий сони доирасида ташкил этилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Ушбу Низомнинг 8-бандида баён қилинган мезонлар айрим фанлар чуқур ўрганиладиган ихтисослаштирилган мактабни ташкил этиш мезони ҳисобланади.
10. Айрим фанлар чуқур ўрганиладиган ихтисослаштирилган мактаб-интернатлар таълимнинг 5-синфидан бошлаб санитария нормалари ва қоидаларига мувофиқ ўқиш ва яшаш учун зарур шарт-шароитлар тақдим этилган ҳолда ўқувчиларнинг барча жалб этилган контингентини иқтидор ва истеъдодни ривожлантиришга йўналтирилган комплекс таълим-тарбия жараёни билан қамраб олиш мақсадида ташкил этилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Кейинги таҳрирга қаранг.
ўқув йили тамом бўлгандан кейин 4-синф ўқувчиларини Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Давлат тест маркази томонидан ўтказиладиган тегишли фанлар бўйича тест синовидан ўтказиш;
Кейинги таҳрирга қаранг.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Кейинги таҳрирга қаранг.
4-синф ўқувчиларининг қобилияти ва майлларини аниқлаш мақсадида Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги иштирокида Халқ таълими вазирлиги томонидан ўтказиладиган психологик-педагогик диагностика натижалари айрим фанлар чуқур ўрганиладиган ихтисослаштирилган мактаб-интернат ташкил этиш мезони ҳисобланади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Тест синови материаллари ва методикаси Давлат тест маркази томонидан, психологик-педагогик диагностика материаллари ва методикаси — бошланғич ва умумий ўрта таълим соҳасидаги етакчи мутахассислар жалб этилган ҳолда Соғлиқни сақлаш вазирлиги иштирокида Халқ таълими вазирлиги томонидан шакллантирилади.
Олдинги таҳрирга қаранг.
Кейинги таҳрирга қаранг.
11. Ихтисослаштирилган синфлар ва ихтисослаштирилган умумтаълим муассасаси ташкил этиш тўғрисидаги таклиф умумтаълим муассасаси директори томонидан тегишли туманлар (шаҳарлар) халқ таълими муассасалари фаолиятини методик таъминлаш ва ташкил этиш бўлимига киритилади.
(11-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2011 йил 20 июндаги 183-сонли қарори таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2011 й., 25-сон, 260-модда)
Олдинги таҳрирга қаранг.
Кейинги таҳрирга қаранг.
12. Тегишли туман (шаҳар) халқ таълими муассасалари фаолиятини методик таъминлаш ва ташкил этиш бўлими туман (шаҳар) ҳокими билан келишган ҳолда ҳар бир муассаса ва алоҳида фанлар бўйича ихтисослаштирилган синфлар ва ихтисослаштирилган таълим муассасалари ташкил этиш тўғрисидаги таклифни тегишли равишда Қорақалпоғистон Республикаси Халқ таълими вазирлигига, вилоятлар халқ таълими бошқармаларига ва Тошкент шаҳар халқ таълими бош бошқармасига киритади.
(12-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2011 йил 20 июндаги 183-сонли қарори таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2011 й., 25-сон, 260-модда)
13. Қорақалпоғистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги, вилоятлар халқ таълими бошқармалари ва Тошкент шаҳар халқ таълими бош бошқармаси:
Олдинги таҳрирга қаранг.
Кейинги таҳрирга қаранг.
ихтисослаштирилган синфлар ва ихтисослаштирилган умумтаълим муассасалари ташкил этиш учун туманлар (шаҳарлар) халқ таълими муассасалари фаолиятини методик таъминлаш ва ташкил этиш бўлимлари томонидан таклиф этилган таълим муассасаларининг ўқув ва моддий-техника базасини, педагог кадрлар фаолиятини ва бошқа кўрсаткичларни жойига бориб комплекс ўрганадилар;
(13-банднинг иккинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2011 йил 20 июндаги 183-сонли қарори таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2011 й., 25-сон, 260-модда)
мактабнинг ўқув ва моддий-техника базаси норматив талабларига мувофиқ бўлган, тайёрлаш даражасининг юқори кўрсаткичлари ва педагог кадрлар фаолияти натижалари, шунингдек вилоят (Қорақалпоғистон Республикаси ёки Тошкент шаҳри) мактаблари орасида мактабнинг юқори рейтинги мавжуд бўлган тақдирда ушбу Низомнинг 8-бандига мувофиқ тест синовлари ва диагностикани ўтказиш учун буюртманомани Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Давлат тест марказига, шунингдек Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги ва Соғлиқни сақлаш вазирлигига берадилар.
Кейинги таҳрирга қаранг.
14. Комплекс ўрганиш, тест синови ва диагностиканинг натижалари юқори бўлган тақдирда Қорақалпоғистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги, вилоятлар халқ таълими бошқармалари ва Тошкент шаҳар халқ таълими бош бошқармаси Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши, вилоятлар ва Тошкент шаҳар ҳокимликлари билан келишган ҳолда Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлигига ихтисослаштирилган синфлар ва ихтисослаштирилган умумтаълим муассасаларини ташкил этиш тўғрисида таклифлар киритади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
15. Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги ихтисослаштирилган синфлар ва ихтисослаштирилган умумтаълим муассасалари ташкил этиш бўйича киритилган таклифларни ўрганиб ихтисослаштирилган умумтаълим муассасалари ташкил этиш бўйича хулосани Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши, вилоятлар ва Тошкент шаҳар ҳокимликларига юборади.
Таклифларни ўрганиб чиқишда Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги аниқ, табиий, гуманитар фанлар, хорижий тиллар ва санъат бўйича ихтисослаштирилган синфлар ва ихтисослаштирилган умумтаълим муассасаларининг республика минтақалари бўйича тенг жойлаштирилиши ва миқдорий баланси принципига амал қилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
16. Ихтисослаштирилган умумтаълим муассасаси ва умумтаълим мактабларида ихтисослаштирилган синф ташкил этиш тўғрисидаги қарор Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши, вилоятлар ва Тошкент шаҳар ҳокимликлари томонидан, республика бўйсунишидаги ихтисослаштирилган умумтаълим муассасаси учун эса — Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги томонидан қабул қилинади.
17. Ихтисослаштирилган синф ва ихтисослаштирилган умумтаълим муассасаси ташкил этиш тўғрисидаги қарор асосида Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги, Қорақалпоғистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги, вилоятлар халқ таълими бошқармалари ва Тошкент шаҳар халқ таълими бош бошқармаси ихтисослаштирилган умумтаълим муассасалари фаолиятини ташкил этиш чора-тадбирларини кўрадилар.
18. Ихтисослаштирилган синфлар ва ихтисослаштирилган умумтаълим муассасалари фаолиятини, шунингдек ўқув-тарбия жараёни сифатини ўрганиш ва баҳолаш Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги ва Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Давлат тест маркази томонидан белгиланадиган тартибда амалга оширилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
19. Ўқув-тарбия жараёни сифати бўйича муайян натижаларга эришмаган ихтисослаштирилган синфлар ва ихтисослаштирилган умумтаълим муассасалари Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлигининг тақдимномаси бўйича умумий типдаги умумтаълим мактабларига (синфларга) қайта ихтисослаштирилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Кейинги таҳрирга қаранг.
20. Қуйидагилар ихтисослаштирилган синф ва ихтисослаштирилган умумтаълим муассасасининг асосий вазифалари ҳисобланади:
умумий ўрта таълимнинг чуқурлаштирилган фанлари бўйича ўқувчиларнинг давлат таълим стандартлари талабларидан ошадиган чуқур таълим тайёргарлигини таъминлаш;
ҳар бир ўқувчининг индивидуал хусусиятларини ҳисобга олган ҳолда мустақил тадқиқотчилик фаолияти кўникмаларини шакллантириш ва ривожлантириш;
21. Юкланган вазифаларни бажариш учун ихтисослаштирилган синф ва ихтисослаштирилган умумтаълим муассасаси қуйидаги функцияларни амалга оширади:
ўқувчиларнинг қобилиятлари, қизиқишларини ҳисобга олган ҳолда умумий ва ихтисослаштирилган шахсга йўналтирилган ўқитишнинг таълим дастурларини амалга ошириш;
ўқувчиларнинг иқтидори ва камол топиши динамикасининг психологик-педагогик диагностикасини амалга ошириш;
таълимнинг узвийлиги ва узлуксизлиги асосида интенсив интеллектуал ривожлантиришни, чуқурлаштирилган ихтисослаштирилган ўқитишни таъминлаш;
асосий ва қўшимча таълим дастурларини ишлаб чиқиш ва улар интеграциясини амалга ошириш, лойиҳадаги ўқитишга ўтган ҳолда таълим жараёнини индивидуаллаштириш ва табақалаштириш;
таълим жараёнига инновация, педагогика ва замонавий ахборот-коммуникация технологияларини жорий этиш;
ўқувчиларнинг маълумоти даражаси ошишига, самарали тайёрланишига, академик лицейлар ва касб-ҳунар коллежларига киришига ёрдам берадиган шарт-шароитлар яратиш;
Кейинги таҳрирга қаранг.
ўқувчиларнинг республика ва халқаро семинарлар, конференциялар, фестиваллар ва бошқа интеллектуал-ижодий тадбирларда иштирок этиши учун шарт-шароитлар яратиш;
иқтидор ва истеъдодни аниқлаш ҳамда камол топтириш бўйича ўқувчиларни фанлар олимпиадалари, танловлар ва бошқа тадбирларда қатнашишга тайёрлаш;
22. Ўқув-тарбия жараёнини ташкил этиш, ўқитишнинг қанча давом этиши ва муддатлари ўқув режалари, дастурлар, календарь ўқув жадвали, Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлигининг тегишли норматив ҳужжатлари ва умумтаълим муассасасининг устави билан тартибга солинади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
23. Таълим жараёни айрим фанлар чуқур ўрганиладиган ихтисослаштирилган синфлар ва ихтисослаштирилган мактабларда 2 — 9-синфларнинг махсус ўқув режалари ва дастурлари бўйича ташкил этилади.
Ўқувчиларни 1-синфдан бошлаб ўқишга қабул қиладиган умумтаълим муассасаларида фанларни чуқур ўрганиш 2-синфдан бошланади.
Ихтисослаштирилган мактаб-интернатларда ўқув-тарбия жараёни 5 — 9-синфлар доирасида махсус ўқув режалари ва дастурлар бўйича ташкил этилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
24. Айрим фанлар чуқур ўрганиладиган ихтисослаштирилган синфларда ва ихтисослаштирилган мактабларда ўқув-тарбия жараёни 2—4-синфларда ўқувчиларнинг камол топишини, уларнинг овоз чиқариб ўқиш, ёзиш, саноқни, ўқув фаолиятининг асосий малака ва кўникмаларини, ижодий тафаккур қилиш элементларини, ўқув ҳаракатларини ўзи назорат қилиши кўникмаларини, хулқ-атвор ва нутқ маданиятини, шахсий гигиена ва соғлом турмуш тарзи асосларини эгаллаб олишини таъминлайди. Бунда ўқувчиларнинг индивидуал хусусиятлари, гуманитар, табиий, илмий ёки эстетик фанларга бўлган қобилиятлари ўрганилади ҳамда ўқиш тамом бўлгандан кейин ўрганиш, психологик-педагогик диагностика натижалари ҳисобга олинган ҳолда уларни бундан кейин ўқишга йўналтиришни танлаш бўйича тавсиялар қабул қилинади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
25. 5 — 9-синфларда ўқув-тарбия жараёни ихтисосли фанларнинг асосий курсининг чуқурлаштирилган мазмуни ўрганилишини ва уларнинг амалий йўналтирилганлиги кучайтирилишини, шунингдек ўқувчилар шахси, уларнинг майллари, манфаатлари ва ижтимоий жиҳатдан ўзларини белгилашга қобилиятлари қарор топиши ва шаклланишининг шарт-шароитларини таъминлайди. Бунда ўқувчиларнинг индивидуал хусусиятлари ва истеъдоди намоён бўлиши ва ривожланиши динамикаси ўрганилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
26. Таълимнинг мазмуни майллар ва шаклланган манфаатлар ҳисобга олинган ҳолда касб-ҳунар таълими дастурларини, билимларнинг алоҳида соҳаларини онгли равишда танлаш ва ўзлаштиришга тайёр бўлган ҳар томонлама интеллектли, тадқиқот меҳнати кўникмаларига эга бўлган шахсни шакллантиришга йўналтирилади.
27. Таълим жараёни шахсга йўналтирилган йўналишга эга бўлади, ўқув-тарбия жараёнининг ҳар хил турларига анъанавий ва ноанъанавий ёндашиш бирга қўшиб олиб бориладиган ўқитиш ва тарбиялашнинг ихчам шаклларининг кенг доирасига эга бўлади.
28. Ихтисослаштирилган умумтаълим муассасаси синфлари сони таълим жараёнини амалга ошириш учун зарур бўлган санитария нормалари ва қоидаларига қараб белгиланади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
30. Лаборатория ишлари ва амалий ишларни бажариш, шунингдек айрим фанларни чуқур ўрганиш учун синфларни ихтисослаштирилган фанлар бўйича ўқувчиларни икки гуруҳга бўлишга йўл қўйилади.
31. Кейинги синфларга ўтказиш ва ўқитиш босқичлари Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги томонидан белгиланган муддатлар ва тартибда ўқувчилар билимларининг якуний аттестацияси натижалари бўйича амалга оширилади.
32. Ихтисослаштирилган умумтаълим муассасалари битирувчиларига умумий ўрта маълумот тўғрисидаги шаҳодатнома берилади.
33. Айрим фанлар чуқур ўрганиладиган ихтисослаштирилган мактаб-интернатлар шаҳарда камида 250 ўқувчи контингенти ва қишлоқ туманларида камида 150 ўқувчи контингенти билан ташкил этилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
34. Ихтисослаштирилган умумтаълим муассасаларини жойлаштириш Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги билан келишган ҳолда Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши, вилоятлар, шаҳарлар ва туманлар ҳокимликлари томонидан белгиланади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
35. Ихтисослаштирилган умумтаълим муассасаси ўзига юкланган вазифаларни бажариш учун қуйидаги ҳуқуқларга эга:
фанларни чуқур ўрганиш бўйича муаллифлик ўқув дастурларини Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги ҳузуридаги Республика таълим маркази билан келишган ҳолда мустақил ишлаб чиқиш, тасдиқлаш ва амалга ошириш;
Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги томонидан тасдиқланган базавий ўқув режаси асосида махсус ўқув режасини ишлаб чиқиш ва уни Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги ҳузуридаги Республика таълим маркази билан келишган ҳолда тасдиқлаш;
таълим ва тарбиянинг қонун ҳужжатларига зид бўлмаган турли шакллари, воситалари ва усулларини қўллаш;
Кейинги таҳрирга қаранг.
ўз устав фаолиятини амалга ошириш учун молиявий маблағлар ва моддий ресурсларнинг қўшимча манбаларини жалб этиш;
таълим олаётганларни оралиқ аттестациядан ўтказиш шакллари, тартиби ва даврийлигини мустақил танлаш.
таълим сифати ҳамда ўқув режаси ва ўқув жараёни жадвалига мувофиқ таълим дастурлари тўлиқ ҳажмда амалга оширилиши;
таълим жараёнини ташкил этишнинг қўлланилаётган шакллари, усуллари ва воситаларининг ўқувчиларнинг ёш билан боғлиқ психофизиологик хусусиятлари, майллари, қобилиятлари, қизиқишларига, уларнинг ҳаёти ва соғлиғини муҳофаза қилиш талабларига муқобиллиги;
37. Ихтисослаштирилган умумтаълим муассасасига қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда лавозимга тайинланадиган ва лавозимдан озод қилинадиган директор бевосита раҳбарлик қилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
айрим фанлар чуқур ўрганиладиган ихтисослаштирилган синфлар ва ихтисослаштирилган мактаблар учун — таълим соҳасида камида 5 йил педагоглик ва 10 йил умумий иш стажи мавжудлиги;
айрим фанлар чуқур ўрганиладиган ихтисослаштирилган мактаб-интернатлар учун - таълим соҳасида камида 10 йил педагогик стаж ва раҳбарлик лавозимида 5 йил иш стажи мавжудлиги;
ташкилотчилик қобилияти, ижодий тафаккурга эгалик, болалар ва катта ёшдагиларнинг ёш ва шахс билан боғлиқ психологиясини билиш;
39. Директор ихтисослаштирилган умумтаълим муассасаси номидан иш кўради, унинг манфаатларини ифодалайди, қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда ихтисослаштирилган умумтаълим муассасаси мол-мулкини тасарруф этади ва шартномалар тузади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
ихтисослаштирилган умумтаълим муассасаси ваколатига кирадиган масалалар бўйича қарорлар қабул қилади ҳамда унга юкланган вазифалар ва функцияларнинг самарали бажарилиши учун шахсан жавоб беради;
ўз ўринбосарлари ваколатларини белгилайди, улар ўртасида вазифаларни тақсимлайди ва уларнинг жавобгарлиги даражасини белгилайди;
ўз ваколатлари доирасида ихтисослаштирилган таълим муассасасининг барча ходимлари учун мажбурий бўлган буйруқлар чиқаради ва кўрсатмалар беради;
халқ таълими тегишли органлари кўриб чиқиши учун моддий-техника базани мустаҳкамлаш, ўқув-тарбия ишларини такомиллаштириш, малакали педагог кадрлар билан таъминлаш ва ихтисослаштирилган умумтаълим муассасаси фаолиятининг бошқа масалалари бўйича таклифлар киритади;
Кейинги таҳрирга қаранг.
Кейинги таҳрирга қаранг.
41. Ихтисослаштирилган умумтаълим муассасалари директорлари аттестацияси белгиланган тартибда ўтказилади.
42. Ихтисослаштирилган умумтаълим муассасаларида педагогика, методика ва васийлик кенгашлари тузилади ва фаолият кўрсатади. Уларнинг фаолияти тартиби Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги томонидан белгиланади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
43. Ўқувчилар, ота-оналар ёки ота-оналарнинг ўрнини босувчи шахслар, педагог ходимлар ва бошқа ходимлар ихтисослаштирилган умумтаълим муассасалари таълим жараёнининг қатнашчилари ҳисобланади.
Ихтисослаштирилган умумтаълим муассасалари ўқувчилари бепул умумий ўрта маълумот олиш, тиббий хизматдан фойдаланиш, турли тадбирларда (конференциялар, олимпиадалар, кўргазмалар ва танловларда) қатнашиш ҳуқуқига эгадирлар.
Ихтисослаштирилган умумтаълим муассасалари ўқувчилари ихтисослаштирилган умумтаълим муассасасининг уставига ва ички тартиб-қоидаларига, шунингдек санитария нормалари ва қоидаларига риоя қилиши шарт.
Ихтисослаштирилган умумтаълим муассасалари ўқувчиларининг бошқа ҳуқуқ ва мажбуриятлари қонун ҳужжатларига ва ихтисослаштирилган умумтаълим муассасасининг уставига мувофиқ белгиланади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
44. Ўқувчиларни индивидуал психологик-педагогик жиҳатдан қўллаб-қувватлаш ихтисослаштирилган умумтаълим муассасасининг психология, педагогика хизмати мутахассислари томонидан таъминланади.
45. Ўқув-тарбия жараёнига бошқа таълим муассасаларининг ўқитувчилари, илмий ташкилотлар ва бошқа ташкилотларнинг ходимлари қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда жалб этилиши мумкин ҳамда ушбу муассасанинг барча ҳуқуқлари, мажбуриятлари ва имтиёзлари уларга жорий этилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
46. Педагог кадрларни ихтисослаштирилган умумтаълим муассасасига ишга қабул қилиш олий ёки биринчи малака тоифаси мавжуд бўлган тақдирда олий педагогик маълумотли шахслар орасидан танлов асосида амалга оширилади. Танловни ўтказиш тартиби Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги томонидан белгиланади.
Ихтисослаштирилган умумтаълим муассасалари педагог кадрларининг ҳуқуқ ва мажбуриятлари қонун ҳужжатларига ва ихтисослаштирилган умумтаълим муассасаси уставига мувофиқ белгиланади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
47. Педагог ходимларга ўқув юкламаси ҳажми (педагогик иш ҳажми) ўқув режаси бўйича соатлар сонидан, шунингдек кадрлар билан таъминланганлик бўйича белгиланади.
48. Ўқув йили бошида белгиланган ўқув юкламаси ҳажми ўқув йили мобайнида ўзгартирилиши мумкин эмас, ўқув режалари бўйича соатлар сони камайиши ёки синфлар сони қисқариши ҳоллари бундан мустасно.
49. Ихтисослаштирилган умумтаълим муассасаларида ўқиш, дам олиш ва овқатланиш қонун ҳужжатларига мувофиқ тиббиёт ходимларининг қатъий назорати остида ташкил этилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
50. Касалликнинг вақтли диагностикаси ва профилактикаси мақсадларида ҳар бир ўқув йили бошида ихтисослаштирилган умумтаълим муассасаларининг ўқувчилари диспансер кўригидан (тўлиқ тиббий кўрикдан) ўтказилиши керак. Ривожланишнинг салбий кўрсаткичлари аниқланган тақдирда ўқувчилар тиббий комиссиянинг тавсиясига кўра яшаш жойидаги умумтаълим муассасасига ўтказилади.
51. Айрим фанлар чуқур ўрганиладиган ихтисослаштирилган умумтаълим мактаб-интернатлари ўқувчилари ушбу ихтисослаштирилган умумтаълим муассасалари ҳузурида яшаш жойлари билан таъминланадилар.
52. Айрим фанлар чуқур ўрганиладиган ихтисослаштирилган умумтаълим мактаб-интернатларининг ота-оналар ва ота-оналарнинг ўрнини босадиган шахслар билан бирга яшайдиган тарбияланувчилари сони қишлоқ жойларда ўқувчилар бутун контингентининг 5 фоизидан ва шаҳар жойларда 10 фоизидан ортмаслиги керак.
53. Ихтисослаштирилган умумтаълим муассасасининг фаолиятини молиялаштириш белгиланган тартибда рўйхатдан ўтказилган тасдиқланган харажатлар сметасига мувофиқ амалга оширилади.
54. Ихтисослаштирилган умумтаълим муассасасига қўшимча бюджетдан ташқари маблағларни жалб этиш бюджетдан молиялаштириш пасайишига олиб келмайди.
55. Ихтисослаштирилган умумтаълим муассасалари ходимларининг штатдаги сони умумтаълим муассасаларининг намунавий штатларига мувофиқ белгиланади.
56. Айрим фанлар чуқур ўрганиладиган ихтисослаштирилган мактаб-интернатлар ўқувчилари белгиланган тартибда овқат билан таъминланади.
57. Ихтисослаштирилган умумтаълим муассасаси ўз уставида белгиланган мақсадларга мувофиқ доирада тадбиркорлик фаолияти билан шуғулланиши мумкин.
58. Рухсат берилган фаолиятдан олинган даромад ҳисобига сотиб олинган мол-мулк ихтисослаштирилган умумтаълим муассасасининг балансида ҳисобга олинган мол-мулк таркибига киритилади.
59. Ихтисослаштирилган умумтаълим муассасаси қонун ҳужжатларига мувофиқ таълим масалалари бўйича халқаро фаолиятни амалга ошириш ҳуқуқига эга.
Кейинги таҳрирга қаранг.
60. Ихтисослаштирилган умумтаълим муассасасини қайта ташкил этиш ва тугатиш муассиснинг қарори бўйича ёки қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда суд томонидан амалга оширилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
61. Ихтисослаштирилган умумтаълим муассасасини қайта ташкил этиш ёки тугатиш ўқув йили тамом бўлгандан кейин амалга оширилади. Бунда тегишли таълимни бошқариш органи ўқувчиларнинг ота-оналари ёки ота-оналарнинг ўрнини босадиган шахслар билан келишув бўйича ўқувчиларнинг бошқа таълим муассасаларига ўтказилиши учун жавобгарликни ўз зиммасига олади.
1. Ушбу Низом «Таълим тўғрисида» ва «Кадрлар тайёрлаш миллий дастури тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси қонунларига мувофиқ футбол бўйича давлат ихтисослаштирилган мактаб-интернатлари фаолиятини тартибга солади.
2. Футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернат ўз фаолиятида Ўзбекистон Республикаси Конституцияси ва қонунларига, Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг қарорларига, Ўзбекистон Республикаси Президентининг фармонлари, қарорлари ва фармойишларига, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг қарорлари ва фармойишларига, ушбу Низомга, бошқа қонун ҳужжатларига, шунингдек ўз уставига амал қилади.
3. Футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернат иқтидорли болаларни танлаб олишни ва умумий ўрта таълим давлат стандартларига мувофиқ таълим жараёнини, кейинчалик олимпия захиралари коллежларида ўқув-тренировка жараёнини давом эттириш учун иқтидорли ва истеъдодли болаларни тайёрлашни, шунингдек уларнинг футбол бўйича республика ёшлар ва ўсмирлар терма командаларида ва бошқа командаларда иштирок этишини таъминлайди.
4. Футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернат муассис томонидан Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги билан келишган ҳолда ташкил этилади ва қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда давлат рўйхатидан ўтади.
5. Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги (республика муассасалари учун), Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши, вилоятлар ва Тошкент шаҳар ҳокимликлари футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернатнинг муассислари бўлиши мумкин.
6. Футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернат юридик шахс ҳисобланади, ўз уставига, банкда ҳисоб рақамларига, Ўзбекистон Республикаси Давлат герби тасвири туширилган ва ўз номи кўрсатилган муҳрга, ўз номи ёзилган штампга, бланкаларга эга бўлади.
7. Футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернатни аккредитация қилиш ваколатли давлат органи томонидан, аттестация асосида амалга оширилади.
8. Футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернатлар жалб этилган барча ўқувчилар контингентини белгиланган санитария нормалари ва қоидаларига мувофиқ ўқувчиларнинг ўқиши ва яшаши учун зарур шарт-шароитлар яратган ҳолда ўқувчиларнинг спорт тайёргарлигини ривожлантиришга йўналтирилган таълим-тарбия жараёни комплекси билан қамраб олиш мақсадида ташкил этилади.
9. Футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернат жисмоний жиҳатдан тайёрланган, футболга қобилияти бўлган, умумтаълим мактабининг 4-синфини тугатган (10-11 ёш) ва танлов имтиҳонларидан муваффақиятли ўтган ўқувчилардан тўлдирилади.
Танлов имтиҳонлари Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги, Маданият ва спорт ишлари вазирлиги, Ўзбекистон Футбол федерацияси томонидан Соғлиқни сақлаш вазирлиги иштирокида ўтказилади.
10. Қорақалпоғистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги, вилоятлар халқ таълими бошқармалари ва Тошкент шаҳар халқ таълими бош бошқармаси жойларга борган ҳолда футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернатларнинг ўқув, моддий-техника ва спорт базасини ҳамда бошқа кўрсаткичларини ўрганадилар.
11. Қорақалпоғистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги, вилоятлар халқ таълими бошқармалари ва Тошкент шаҳар халқ таълими бош бошқармаси комплекс ўрганиш натижаларига кўра Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши, вилоятлар ва Тошкент шаҳар ҳокимликлари билан келишган ҳолда Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлигига футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернат ташкил этиш тўғрисида таклиф киритадилар.
12. Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернатни ташкил этиш бўйича киритилган таклифларни ўрганиб чиқиб Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши, вилоятлар ва Тошкент шаҳар ҳокимликларига тегишли хулоса юборади.
13. Футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернат ташкил этиш тўғрисидаги қарорлар Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши, вилоятлар ва Тошкент шаҳар ҳокимликлари, республика муассасалари учун эса — Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги томонидан қабул қилинади.
14. Футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернат ташкил этиш тўғрисидаги қарорлар асосида Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги, Қорақалпоғистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги, вилоятлар халқ таълими бошқармалари ва Тошкент шаҳар халқ таълими бош бошқармаси футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернатлар фаолиятини ташкил этиш чора-тадбирларини кўрадилар.
15. Футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернат фаолиятини, шунингдек ўқув-тарбия ва тренировка жараёни сифатини ўрганиш ва баҳолаш Халқ таълими вазирлиги ва Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Давлат тест маркази томонидан белгиланадиган тартибда амалга оширилади.
16. Ўқув-тарбия ва тренировка жараёни сифати бўйича муайян натижаларга эришмаган футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернатлар Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги тақдимномаси бўйича умумий типдаги умумтаълим муассасаларига қайта ихтисослаштирилади.
уйғун камол топган шахсни тарбиялаш, унда маданий-эстетик қадриятларни, фуқароликни ва энг яхши анъаналар руҳидаги ватанпарварликни шакллантириш;
болалар-ўсмирлар спортини ривожлантириш учун ишончли захирани шакллантириш ва зарур шарт-шароитлар яратиш, истеъдодли ва иқтидорли болаларни спортга жалб этиш, уларнинг индивидуал хусусиятларини ривожлантириш ва спорт бўйича салоҳиятини доимий равишда ўстириб бориш, уларда соғлом турмуш тарзига интилишни ва спортга муҳаббатни уйғотиш;
истеъдодли ва иқтидорли болаларни аниқлаш, қўллаб-қувватлаш, ўқитиш, тарбиялаш ва уларнинг индивидуал хусусиятларини ривожлантириш, футбол соҳасида спорт қобилиятини шакллантиришга ва энг тўлиқ даражада амалга оширишга кўмаклашувчи муҳит яратиш, футбол бўйича республика командалари учун муносиб спортчилар тайёрлаш;
ўзгарадиган шарт-шароитларга мослашиш қобилиятига эга бўлган мустақил ижодий шахсни ривожлантириш, уларнинг қобилиятлари ҳар томонлама намоён бўлиши учун шарт-шароитлар яратиш;
ўқувчиларни тарбиялаш, маданий-маърифий ва спорт-соғломлаштириш фаолиятини ташкил этиш, умумтаълим ва ихтисослаштирилган дастурлар мазмунининг мажбурий минимумини тақдим этиш асосида умумий маданиятни шакллантириш;
ўқувчиларни касб-ҳунарга барвақт йўналтириш, кейинчалик касб-ҳунар таълими дастурларини ўзлаштиришни онгли равишда танлаш учун асослар яратиш.
18. Футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернат ўзига юкланган вазифаларни бажариш учун қуйидаги функцияларни амалга оширади:
ўқувчиларнинг қобилиятлари ва қизиқишларини ҳисобга олган ҳолда умумий ва ихтисослашган шахсга йўналтирилган ўқитишнинг таълим дастурларини амалга оширади;
психологик-педагогик диагностикани амалга оширади ва ўқувчиларнинг изчил ривожланиши динамикасини белгилайди;
интенсив интеллектуал ривожланишни, таълимнинг узвийлиги ва узлуксизлиги асосида чуқурлаштирилган ўқитишни таъминлайди;
таълим жараёнига инновацион, педагогик ва замонавий ахборот-коммуникатив технологияларни жорий этади;
ўқувчиларнинг билим даражасини оширишга, спорт йўналишидаги академик лицейлар ва касб-ҳунар коллежларига кириш учун самарали тайёрланишига ёрдам берадиган шарт-шароитлар яратади;
ўқувчиларнинг республика, халқаро мусобақаларда ва бошқа спорт мусобақаларида иштирок этиши учун шарт-шароитлар яратади;
ўқувчиларни фанлар бўйича олимпиадаларда, танловларда ҳамда иқтидорни ва истеъдодни аниқлаш ва ривожлантириш бўйича бошқа тадбирларда қатнашишга тайёрлайди.
19. Футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернатда умумтаълим фанлари бўйича ўқув ва тарбия жараёни Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги тасдиқлаган ўрта умумтаълим мактабининг ўқув режаси асосида футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернат раҳбарияти томонидан ишлаб чиқиладиган ўқув режасига мувофиқ амалга оширилади.
20. Гуруҳлар бўйича ўқув-тренировка ва назарий машғулотлар, индивидуал режалар бўйича ишлар, тиббий-тикланиш тадбирлари, мусобақаларда қатнашиш, спорт-соғломлаштириш оромгоҳларида бўлиш, ўқувчиларнинг инструкторлик ва ҳакамлик амалиёти ўқув-тренировка жараёнининг асосий шакллари ҳисобланади.
21. Ўқув режасига мувофиқ футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернат раҳбарияти ўқув, ўқув-тренировка ва тарбиявий ишларни ташкил этиш шакл ва усулларини, машғулотларни бошлаш, таътилларни, оралиқ ва якуний аттестацияни ўтказиш муддатларини белгилайди.
22. Тарбияланувчиларнинг режа асосида спорт тайёргарлигини таъминлаш мақсадида ўқув-тренировка жараёни спорт тадбирларининг календарь режасини тузишга асос бўладиган республика оммавий спорт тадбирлари ягона календарини ҳисобга олган ҳолда амалга оширилади.
23. Ўқувчиларни спорт маҳоратини ошириш учун футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернат томонидан ўқув йили мобайнида ўқув-тренировка йиғинлари ўтказилади.
24. Футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернат ўқувчилари ўқиш даврида ўқув-тренировка йиғинларига борган тақдирда уларни ўқитиш яқин атрофда жойлашган умумтаълим мактаблари базасида ташкил этилади. Бундай ўқишни ташкил этиш учун шарт-шароитлар мавжуд бўлмаганда ўқувчилар ўқитувчилардан йиғинларда бўлишнинг бутун даври учун якка тартибдаги топшириқлар оладилар, қайтиб келишгандан кейин эса дастурнинг тегишли бўлимлари бўйича синов имтиҳонлари топширадилар.
25. Ўқув-тренировка йиғинларини ўтказиш даврида ўқув-тарбия жараёнини таъминлаш мақсадида улар ўтказиладиган жойларга футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернатнинг ўқитувчилари ва ходимлари юборилиши мумкин.
26. Футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернат таътиллар даврида ҳам ўқув-тренировка йиғинлари ташкил этади, ушбу йиғинлар йил давомидаги ўқув-тренировка жараёнида зарур бўғин ҳисобланади. Қишки таътиллар даврида йиғинларнинг давом этиш муддати 12 кунни, баҳорги таътиллар даврида — 7 кунни ва ёзги таътиллар даврида 60 кунгачани ташкил қилади.
27. Ўқувчиларни сифатли танланишини таъминлаш мақсадида футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернат ҳудудида 24 кун давом этадиган, имтиҳондан олдинги ўқув-тренировка йиғинлари ташкил қилинади. Номзодларни кўрикдан ўтказиш ва танлаб олиш учун футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернат раҳбарияти тренер ва ўқитувчиларни турли мусобақаларга юборади.
28. Футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернатларда синфлардаги ўқувчилар сони 25 нафардан кам ва 30 нафардан кўп бўлмаслиги керак. Синфлар сони таълим жараёнини амалга ошириш учун зарур бўлган санитария нормалари ва қоидаларига боғлиқ ҳолда белгиланади.
29. Соғлиғига кўра футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернатда ўқишни давом эттира олмайдиган ўқувчилар тегишли тиббиёт муассасаларининг хулосалари асосида яшаш жойидаги умумтаълим муассасаларига ўтказилади.
30. Футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернат ўқувчиларини бошқа умумтаълим муассасаларига ўтказиш қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда амалга оширилади.
31. Футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернатнинг битирувчиларига умумий ўрта таълим тўғрисидаги шаҳодатнома берилади.
32. Футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернат ўзига юкланган вазифаларни бажариш учун қуйидаги ҳуқуқларга эга:
Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги томонидан тасдиқланган базавий ўқув режаси асосида ўқув режаси, йиллик календарь ўқиш жадвали ва машғулотлар жадвалини ишлаб чиқиш;
уставда қайд этилган ўз фаолиятини амалга ошириш учун молиявий маблағлар ва моддий ресурсларнинг қўшимча манбаларини жалб этиш;
билимларни баҳолаш тизимини, ўқувчиларни оралиқ аттестациядан ўтказишнинг шакллари, тартиби ва даврийлигини мустақил равишда танлаш.
33. Футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернат белгиланган тартибда қуйидагилар учун жавоб беради:
таълим сифатини ҳамда ўқув режасига ва ўқув жараёни жадвалига мувофиқ таълим дастурларининг тўлиқ ҳажмда амалга оширилишини таъминлаш;
таълим жараёнини ташкил этишнинг қўлланаётган шакллари, усуллари ва воситаларининг ўқувчиларнинг ёш бўйича психофизиологик хусусиятларига, майлларига, қобилиятларига, қизиқишларига, уларнинг ҳаёти ва саломатлигини муҳофаза қилиш талабларига мувофиқлигини таъминлаш;
34. Қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда лавозимга тайинланадиган ва лавозимдан озод қилинадиган директор футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернатга бевосита раҳбарлик қилади.
35. Директор футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернат номидан иш кўради, унинг манфаатларини ифодалайди, муассаса мол-мулкини қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда тасарруф этади ва шартномалар тузади.
футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернат ваколатига кирадиган масалалар бўйича қарорлар қабул қилади ва таълим муассасасига юкланган вазифалар ва функцияларнинг бажарилиши учун шахсан жавоб беради;
ўз ўринбосарларининг ваколатларини белгилайди, улар ўртасида вазифаларни тақсимлайди ва уларнинг жавобгарлиги даражасини белгилайди;
ўз ваколатлари доирасида футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернатнинг барча ходимлари учун мажбурий бўлган буйруқлар чиқаради ва кўрсатмалар беради;
ўқув, моддий-техника ва спорт базасини мустаҳкамлаш, ўқув-тарбия ва ўқув-тренировка ишларини такомиллаштириш, малакали педагог кадрлар ва тренерлар таркиби билан таъминлаш, футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернат фаолиятининг бошқа масалалари бўйича таклифларни кўриб чиқиш учун халқ таълими тегишли органларига киритади;
37. Футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернатларнинг директорларини аттестациядан ўтказиш белгиланган тартибда амалга оширилади.
38. Футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернатда педагоглар, тренерлар кенгашлари, методик ва ҳомийлик кенгашлари тузилади ва фаолият кўрсатади, уларнинг фаолият кўрсатиш тартиби Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги томонидан белгиланади.
39. Ўқувчилар, ота-оналар ёки ота-оналар ўрнини босувчи шахслар, тренерлар таркиби, педагоглар ва тиббиёт ходимлари футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернат таълим жараёнининг қатнашчилари ҳисобланадилар.
Футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернатлар ўқувчилари бепул умумий ўрта маълумот олиш, тиббий хизмат билан таъминланиш, турли тадбирларда (мусобақалар, турнирлар, конференциялар, олимпиадалар, кўргазмалар ва танловларда) қатнашиш ҳуқуқига эга.
Футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернатлар ўқувчилари ихтисослаштирилган умумтаълим муассасасининг уставига ва ички тартиб қоидаларига, шунингдек санитария нормалари ва қоидаларига риоя қилиши шарт.
Футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернатлар ўқувчиларининг бошқа ҳуқуқ ва мажбуриятлари қонун ҳужжатларига ва футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернатнинг уставига мувофиқ белгиланади.
40. Ўқувчиларни индивидуал психологик-педагогик жиҳатдан қўллаб-қувватлаш футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернатнинг психологик-педагогик хизмати мутахассислари томонидан таъминланади.
41. Ўқув-тарбия жараёнига таълим муассасаларининг ўқитувчилари, футбол бўйича республика командаларининг тренерлари ва спортчилари белгиланган тартибда жалб этилиши мумкин.
42. Педагог кадрларни ишга қабул қилиш олий педагогик маълумотга ва олий ёки биринчи малака тоифасига эга бўлган шахслардан танлов асосида амалга оширилади. Тренер-ўқитувчилар учун Осиё футбол конфедерациясининг амалдаги «С» лицензияси мавжуд бўлиши шарт.
Футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернат педагог кадрларининг ҳуқуқ ва мажбуриятлари қонун ҳужжатларига ва муассаса уставига мувофиқ белгиланади.
43. Педагог ходимларга ўқув юкламаси ҳажми (педагогик ишлар ҳажми) ўқув режаси бўйича соатлар миқдоридан, шунингдек кадрлар билан таъминланганлик даражасидан келиб чиққан ҳолда белгиланади.
44. Ўқув йили бошида белгиланган ўқув юкламаси ҳажми ўқув йили давомида камайтирилиши мумкин эмас, ўқув режалари ёки синфлар сони қисқарганлиги сабабли соатлар миқдорини камайтириш ҳоллари бундан мустасно.
45. Футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернатда ўқувчилар соғлиғининг ҳолати узлуксиз кузатиб борилади.
46. Футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернатнинг тиббиёт ходими тренировка машғулотлари, ўқув-тренировка йиғинлари, мусобақалар ва дам олиш даврида ўқувчиларни тиббий назорат қилишни тренерлар таркиби билан мустаҳкам алоқада амалга оширади.
47. Футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернат ўқувчилари ҳар бир ўқув йили ва календарь йил бошида барвақт ташхис қўйиш ва касалланишнинг олдини олиш мақсадида диспансер кўригидан (тўлиқ тиббий кўрикдан) ўтказилиши керак. Ривожланишида салбий кўрсаткичлар аниқланган тақдирда ўқувчилар тиббий комиссия тавсиясига кўра ўзларининг яшаш жойидаги умумтаълим муассасасига ўтказилади.
48. Футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернат фаолиятини молиялаштириш қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда:
ҳомийлик маблағлари (беғараз ёрдам) ва қонун ҳужжатларида тақиқланмаган бошқа манбалар ҳисобига амалга оширилади.
49. Футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернатни молиялаштириш белгиланган тартибда рўйхатдан ўтказилган тасдиқланган харажатлар сметасига мувофиқ амалга оширилади.
50. Футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернатга қўшимча бюджетдан ташқари маблағларни жалб этиш бюджетдан молиялаштиришнинг камайишига сабаб бўлмайди.
51. Футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернатнинг штатлар жадвали қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда умумтаълим муассасаларининг намунавий штатларига мувофиқ тузилади.
52. Футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернатларнинг ўқувчилари қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда бепул овқат билан таъминланади.
53. Футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернат ўзи уставида қайд этилган мақсадларга мувофиқ бўлган доирада тадбиркорлик фаолияти билан шуғулланиши мумкин.
54. Рухсат этилган фаолиятдан тушган даромадлар ҳисобига сотиб олинган мол-мулк футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернат балансида ҳисобга олинадиган мол-мулк таркибига қўшилади.
55. Футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернат қонун ҳужжатларига мувофиқ таълим масалалари бўйича халқаро фаолиятни амалга ошириш ҳуқуқига эга.
56. Футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернатни қайта ташкил этиш ва тугатиш қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда амалга оширилади.
57. Футбол бўйича ихтисослаштирилган мактаб-интернатни қайта ташкил этиш ёки тугатиш ўқув йили тугагандан кейин амалга оширилади, бунда таълимни бошқаришнинг тегишли органи ўқувчиларнинг ота-оналари ёки ота-оналарининг ўрнини босувчи шахслар розилигига биноан ўқувчиларни бошқа таълим муассасаларига ўтказиш учун жавобгарликни ўз зиммасига олади.
Кейинги таҳрирга қаранг.