Keyingi tahrirga qarang.
Xo‘jalik sudlari tomonidan ishlarni ko‘rishda O‘zbekiston Respublikasi Xo‘jalik protsessual kodeksining (bundan buyon matnda XPK deb yuritiladi) protsessual muddatlar to‘g‘risidagi normalarini to‘g‘ri va bir xilda qo‘llanilishini ta’minlash maqsadida “Sudlar to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunining 47-moddasiga muvofiq Oliy xo‘jalik sudi Plenumi qaror qiladi:
Keyingi tahrirga qarang.
1. Xo‘jalik sudlarining (bundan buyon matnda sudlar deb yuritiladi) e’tibori ishlarni ko‘rishda protsessual muddatlarga qat’iy rioya etish iqtisodiyot sohasida korxona, muassasa, tashkilotlar va fuqarolarning buzilgan yoki nizolashilayotgan huquqlari yoxud qonun bilan qo‘riqlanadigan manfaatlarini himoya qilishning, qonunchilikni mustahkamlash va huquqbuzarliklarning oldini olishda ko‘maklashishning muhim omillardan biri hisoblanishiga qaratilsin.
Keyingi tahrirga qarang.
Sudlar ishda ishtirok etuvchi shaxslarning huquqlari va qonuniy manfaatlarini himoya qilish bilan birga ularning o‘z protsessual huquqlaridan insofli ravishda foydalanmasdan va protsessual majburiyatlarini bajarmasdan, sud muhokamasining asossiz ravishda uzaytirilishiga qaratilgan harakatlar (harakatsizlik)ning oldini olish choralarini ko‘rishi lozim.
2. Barcha protsessual harakatlar ishni ko‘rayotgan sud, ishda ishtirok etuvchi shaxslar va xo‘jalik sudlov ishlarini yuritishning boshqa ishtirokchilari tomonidan XPK va boshqa qonunlar yoki sud tomonidan belgilangan muddatlar ichida bajarilishi lozim.
XPKda yoki boshqa qonunlarda protsessual muddatlar belgilanmagan hollarda ular sud tomonidan belgilanishi va uzaytirilishi mumkin.
Keyingi tahrirga qarang.
3. XPK 96-moddasining uchinchi qismiga muvofiq yillar, oylar yoki kunlar bilan hisoblanadigan protsessual muddatning o‘tishi kalendar sananing ertasidan yoki uning boshlanishi belgilab qo‘yilgan voqea sodir bo‘lgan kundan boshlanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
Sudlar inobatga olishlari kerakki, yillar, oylar va kunlar bilan hisoblanadigan protsessual muddatlarga ish kuni bo‘lmagan kunlar ham kiradi, XPK 15518-moddasining oltinchi qismida nazarda tutilgan hollar bundan mustasno.
Keyingi tahrirga qarang.
Ish kuni bo‘lmagan kunlar deganda, O‘zbekiston Respublikasining qonun hujjatlarida belgilangan dam olish kunlari (shanba va yakshanba) va bayram (ishlanmaydigan) kunlari tushuniladi.
Keyingi tahrirga qarang.
4. Sudlar inobatga olishlari kerakki, protsessual muddatlarning tugashi bilan ishda ishtirok etuvchi shaxslar protsessual harakatlarni amalga oshirish huquqini yo‘qotadi. Protsessual muddatlar o‘tkazilib berilgan arizalar, shikoyatlar va boshqa hujjatlar, agar o‘tkazib yuborilgan muddatni tiklash to‘g‘risidagi iltimosnoma bo‘lmasa, sud tomonidan ko‘rib chiqilmaydi va ularni bergan shaxslarga qaytariladi. Ushbu qoida XPK va boshqa qonun hujjatlari talablari yoki sud topshirig‘iga muvofiq ishda ishtirok etuvchi shaxslar bajarishi lozim bo‘lgan protsessual harakatlarga nisbatan tatbiq etilmaydi. Bunday holatda protsessual muddatlarning o‘tkazib yuborilganligi ushbu shaxslarni ularga yuklatilgan majburiyatlarni bajarishdan ozod etmaydi.
Keyingi tahrirga qarang.
5. Protsessual muddatning tugash kuni XPKning 97-moddasiga muvofiq aniqlanadi. Protsessual muddatning tugash kuni deganda, ushbu muddatning oxirgi kuni, agar oxirgi kuni ish kuni bo‘lmagan kunga to‘g‘ri kelgan bo‘lsa, undan keyin keladigan birinchi ish kuni tushuniladi.
Keyingi tahrirga qarang.
Agar oylar bilan hisoblanadigan protsessual muddatning tugashi tegishli kuni bo‘lmagan oyga to‘g‘ri kelsa, muddat shu oyning oxirgi kunida (masalan, 28 yoki 29-fevralda) tugaydi.
6. Protsessual harakatlarni amalga oshirish uchun muddat belgilanganda, ular ushbu muddat oxirgi kunining soat yigirma to‘rtiga qadar bajarilishi lozim. Ushbu qoida elektron shaklda berilgan hujjatlarga nisbatan ham tatbiq etiladi. Bunda, agar ariza, shikoyat va boshqa hujjatlar muddat oxirgi kunining soat yigirma to‘rtiga qadar aloqa tashkilotiga yoki vakolatli shaxsga berilgan bo‘lsa, agar protsessual harakatlar xo‘jalik sudida yoki boshqa tashkilotda bajarilishi kerak bo‘lib, ular sud yoki boshqa tashkilotning ish kuni davomida bajarilgan bo‘lsa, muddat o‘tkazib yuborilgan hisoblanmaydi.
Keyingi tahrirga qarang.
7. Sudlar inobatga olishlari lozimki, ish yuritish to‘xtatib turilgan kundan boshlab ish bo‘yicha barcha protsessual muddatlarning o‘tishi ham to‘xtaydi va ish yuritish tiklangan kundan boshlab ularning o‘tishi davom etadi.
Protsessual muddatlarni qayta tiklash kuni bo‘lib, ish yuritishni to‘xtatib turishga asos bo‘lgan holatlar bartaraf qilinib, sudning ish yuritishni tiklash to‘g‘risida ajrim chiqargan kuni hisoblanadi. Protsessual muddat qayta tiklangandan keyin protsessual harakat ish bo‘yicha ish yuritish to‘xtatib turish paytiga qadar qolgan protsessual muddat davomida amalga oshirilishi lozim.
8. XPK 99-moddasining birinchi qismiga ko‘ra sud ishda ishtirok etuvchi shaxsning arizasi bo‘yicha ushbu Kodeksda yoki boshqa qonunlarda belgilangan protsessual muddatning o‘tkazib yuborilishi sabablarini uzrli deb topsa, o‘tkazib yuborilgan muddatni tiklaydi.
Keyingi tahrirga qarang.
Sudlar inobatga olishlari kerakki, protsessual muddatni o‘tkazib yuborish sabablari sud tomonidan har bir holatlardan kelib chiqib, o‘z ichki ishonchi bo‘yicha baholanishi kerak.
8.1. Sudlar hisobga olishlari lozimki, o‘tkazib yuborilgan protsessual muddat quyidagi shartlar bir vaqtning o‘zida mavjud bo‘lgandagina tiklanishi mumkin:
1) agar ishda ishtirok etuvchi shaxs tomonidan protsessual muddatni tiklash to‘g‘risida iltimosnoma berilgan bo‘lsa;
3) agar ishda ishtirok etuvchi shaxs tomonidan iltimosnoma bilan bir vaqtda zarur bo‘lgan protsessual harakatlar (ariza, shikoyat, protest berilsa, dalillar taqdim etilsa va boshqalar) amalga oshirilsa.
Keyingi tahrirga qarang.
8.2. Ariza, shikoyat (protest)ni berishning o‘tkazib yuborilgan protsessual muddatini tiklash to‘g‘risidagi iltimosnoma ishda ishtirok etuvchi shaxslarni xabardor etmasdan, sudyaning yakka o‘zi tomonidan ariza, shikoyat (protest)ni ish yuritishga qabul qilish to‘g‘risidagi masala bilan bir vaqtda ko‘rib chiqiladi. Iltimosnoma qanoatlantirilib, muddat tiklangan taqdirda, bu haqida ariza, shikoyat (protest)ni ish yuritishga qabul qilish to‘g‘risidagi sudning ajrimida ko‘rsatiladi. Muddatni tiklash rad etilganda, bu haqida ariza, shikoyat (protest)ni qaytarish to‘g‘risidagi sudning ajrimida ko‘rsatiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
9. Sudlar nazarda tutishlari lozimki, ariza, shikoyat (protest)ni berish muddatiga rioya etilganligi haqidagi masalani hal etishda, agar ariza, shikoyat (protest) aloqa tashkilotiga topshirilgan bo‘lsa, ariza, shikoyat (protest)ni berish sanasi konvertdagi shtempel yoki xat-xabarlarni qabul qilinganligini tasdiqlovchi boshqa hujjat bo‘yicha aniqlanadi. Axborot tizimi orqali elektron shakldagi ariza, shikoyat (protest)ni berish sanasi va vaqti bo‘lib, hujjatning axborot tizimiga kelib tushganligi haqidagi hujjat yetkazib berilganligi to‘g‘risidagi xabarnomada qayd etilgan sana va vaqt hisoblanadi.
10. XPK 99-moddasining to‘rtinchi qismiga ko‘ra sud tomonidan belgilangan protsessual muddatlarni uning o‘zi uzaytirishi mumkin. Bunda nazarda tutish kerakki, sudlar XPK yoki boshqa qonunlarda belgilangan protsessual muddatlarni uzaytirish huquqiga ega emaslar. Qonun hujjatlarida protsessual muddatlarni uzaytirish nazarda tutilgan hollar (masalan, XPK 125-moddasining ikkinchi qismi) ushbu qoidadan istisno bo‘lishi mumkin.
Keyingi tahrirga qarang.
Sud tomonidan belgilangan protsessual muddatni uzaytirish to‘g‘risidagi masala ishni ko‘rayotgan sudya, shuningdek ishda ishtirok etuvchi shaxsning tashabbusi bilan ko‘rib chiqilishi mumkin.
Ishda ishtirok etuvchi shaxs tomonidan protsessual muddatni uzaytirish masalasi bo‘yicha tashabbus bildirilgan holatda muddatni uzaytirish uchun uning sud tomonidan dastlab belgilangan muddat davomida protsessual harakatlarni amalga oshirish imkoniyati mavjud emasligining uzrli sabablari ko‘rsatilgan arizasi asos bo‘ladi.
11. Sud buyrug‘ini berish to‘g‘risidagi ariza (XPK 108-moddasining birinchi va ikkinchi qismlari), da’vo arizasi (ariza) (XPK 125-moddasining birinchi va ikkinchi qismlari, 15517-moddasining birinchi qismi), apellatsiya shikoyati (protesti) (XPK 167-moddasining birinchi va ikkinchi qismlari), kassatsiya shikoyati (protesti) (XPK 185-moddasining birinchi va ikkinchi qismlari), nazorat tartibida protest keltirish to‘g‘risidagi ariza (XPK 1921-moddasining beshinchi qismi), qonuniy kuchga kirgan sud hujjatini yangi ochilgan holatlar bo‘yicha qayta ko‘rish to‘g‘risidagi ariza (XPKning 207-moddasi), sud hujjatining ijrosini kechiktirish yoki uni bo‘lib-bo‘lib ijro etish, ijro etish usulini va tartibini o‘zgartirish to‘g‘risidagi ariza (XPK 217-moddasining to‘rtinchi qismi) XPKda belgilangan muddatlarda ko‘rib chiqilishi lozim.
Keyingi tahrirga qarang.
Bankrotlik to‘g‘risidagi ishlar sudlar tomonidan “Bankrotlik to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunida belgilangan muddatlarda ko‘rib chiqiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
12. Sudya ishni sudda ko‘rishga tayyorlash paytida da’vo arizasi (ariza) xo‘jalik sudiga kelib tushgan kundan boshlab o‘n kundan kechiktirmasdan XPKning 122-moddasida nazarda tutilgan tegishli protsessual harakatlarni amalga oshirishi lozim.
Bunday protsessual harakatlar belgilangan o‘n kunlik muddatning oxirgi ish kuni tugaguniga qadar bajarilishi kerak.
Sudlar inobatga olishlari kerakki, ish bo‘yicha qabul qilingan sud hujjati bekor qilingan va ish yangidan ko‘rishga yuborilganidan keyin uni ish yuritishga qabul qilish muddati XPK 122-moddasining birinchi qismiga mos holda ish yangidan ko‘rishga yuborilgan sudga kelib tushgan kundan boshlab o‘n kundan oshmasligi lozim.
Keyingi tahrirga qarang.
13. Ishni sudda ko‘rishga tayyorlash to‘g‘risidagi ajrim chiqarilgan kundan boshlab ish bir oydan ortiq bo‘lmagan muddatda ko‘rilishi va hal qiluv qarori qabul qilinishi kerak, huquqiy ta’sir chorasini qo‘llash to‘g‘risidagi ish esa ishni sudda ko‘rishga tayyorlash to‘g‘risidagi ajrim chiqarilgan kundan boshlab o‘n besh kundan ortiq bo‘lmagan muddatda ko‘rib chiqilishi kerak, ariza xo‘jalik sudiga kelib tushganidan keyin kamida bir oydan so‘ng ko‘riladigan moliyaviy jazo choralarini qo‘llash to‘g‘risidagi ishlar bundan mustasno. Bunda ishni birinchi instansiya sudida ko‘rish muddati ishni sudda ko‘rishga tayyorlash to‘g‘risidagi ajrim chiqarilgan kundan boshlab keyingi oyning tegishli kunigacha hisoblanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
Sudlar inobatga olishlari kerakki, ish XPKning 125 va 15517-moddalarida belgilangan muddatlarda ko‘rilishi hamda ish bo‘yicha qabul qilingan sud hujjati qabul qilingan kundan e’tiboran besh kunlik muddatda tayyorlanishi va ishda ishtirok etuvchi shaxslarga yuborilishi lozim.
Yangidan ko‘rishga yuborilgan ish tegishincha XPKning 125, 15517, 167 hamda 185-moddalarida belgilangan muddatlarda ko‘rib chiqiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
14. XPK 125-moddasining ikkinchi qismiga muvofiq alohida hollarda ishni ko‘rish muddati xo‘jalik sudining raisi tomonidan bir oydan oshmagan muddatga uzaytirilishi mumkin.
Keyingi tahrirga qarang.
Sudlar shuni inobatga olishlari lozimki, ishni ko‘rish muddatini uzaytirish haqidagi bildirgi sudya tomonidan sud raisiga XPK 125-moddasining birinchi qismida nazarda tutilgan bir oylik muddat tugaguniga qadar berilishi kerak.
Keyingi tahrirga qarang.
XPKda ishni ko‘rish muddatini uzaytirish uchun asoslar bo‘lganda, uni bir necha marotaba uzaytirishni taqiqlovchi normalar mavjud emas. Biroq bunda ishni ko‘rishning umumiy muddati ikki oydan oshishi mumkin emas.
Keyingi tahrirga qarang.
15. XPKning 22-moddasi, 38-moddasining beshinchi qismi, 41 va 42-moddalari, 115-moddasining ikkinchi va uchinchi qismlari, 120-moddasining birinchi qismi, 128-moddasining ikkinchi qismi, 131-moddasining to‘rtinchi qismida nazarda tutilgan hollarda ishni ko‘rish yangidan boshlanadi.
Sudlarga tushuntirilsinki, yuqorida qayd etilgan asoslarga ko‘ra ishni ko‘rish yangidan boshlanishi XPKning 125-moddasida nazarda tutilgan ishni ko‘rish muddatining yangidan boshlanishiga olib kelmaydi.
Keyingi tahrirga qarang.
16. XPK 115-moddasi ikkinchi qismining mazmuniga ko‘ra ayni bir shaxslar ishtirok etuvchi bir turdagi bir necha ish bitta ish yuritishga birlashtirilgan taqdirda, birlashtirilgan ishni ko‘rish muddati dastlabki da’voni ish yuritishga qabul qilish to‘g‘risidagi ajrim chiqarilgan kundan boshlab hisoblanadi.
Bir yoki bir necha birlashtirilgan talab XPK 115-moddasining uchinchi qismiga asosan alohida ish yuritishga ajratilgan taqdirda, ajratilgan talabni ko‘rish muddati ham dastlabki da’voni ish yuritishga qabul qilish to‘g‘risidagi ajrim chiqarilgan kundan boshlab hisoblanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
17. Sudlar inobatga olishlari lozimki, qo‘shimcha dalilni taqdim etish uchun protsessual muddat talab qilingan dalilning aloqa tashkiloti tomonidan yetkazib beriladigan vaqt hisobga olingan holda belgilanishi lozim.
Sud tomonidan belgilangan protsessual muddat tugaguniga qadar ishda ishtirok etuvchi shaxs, shuningdek sud tomonidan muayyan harakatlarni amalga oshirish majburiyati yuklatilgan shaxs muayyan protsessual harakatlarni o‘z vaqtida amalga oshirish uchun o‘ziga bog‘liq bo‘lgan barcha choralarni ko‘rishi kerak.
Agar ishda ishtirok etuvchi shaxs, shuningdek sud tomonidan muayyan harakatlarni amalga oshirish majburiyati yuklatilgan shaxs sud tomonidan belgilangan protsessual muddatda dalillarni taqdim etish imkoniyatiga ega bo‘lmasa, u tegishli ajrim (topshiriq)ni olganidan so‘ng besh kunlik muddat ichida, sud tomonidan belgilangan muddat besh kundan kam bo‘lganda esa sud ajrimini olgan kundan boshlab zudlik bilan bu haqida sababini ko‘rsatgan holda sudni yozma (elektron) shaklda xabardor qilishi shart.
Keyingi tahrirga qarang.
18. XPK 77-moddasining birinchi qismida nazarda tutilgan da’voni ta’minlash choralari bunday choralarni ko‘rish to‘g‘risidagi ariza xo‘jalik sudiga tushganidan keyingi kundan kechiktirmasdan nizoni hal etayotgan sudya tomonidan ko‘riladi.
Agar da’vo arizasi ish yuritishga qabul qilinmagan bo‘lsa, uni ish yuritishga qabul qilish, qabul qilishni rad etish yoki qaytarish masalasi ham da’voni ta’minlash to‘g‘risidagi ariza ko‘rilishi lozim bo‘lgan muddatda hal etilishi kerak.
Da’voni ta’minlash chorasining bir turini boshqasi bilan almashtirish masalasi ham shu muddatda hal etiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
19. XPK 131-moddasining birinchi qismiga muvofiq asoslar mavjud bo‘lganda ishni ko‘rish keyinga qoldirilishi mumkin. Sudlar shuni nazarda tutishlari kerakki, sud majlisi ishni ko‘rishga to‘sqinlik qilayotgan holatlarni bartaraf etish uchun zarur bo‘lgan oqilona muddatga qoldirilishi lozim, biroq ishni ko‘rish muddati qoldirishlarni hisobga olgan holda XPKning 125-moddasida nazarda tutilgan bir oylik muddatdan oshmasligi kerak.
Keyingi tahrirga qarang.
20. XPK 134-moddasining beshinchi qismiga ko‘ra xo‘jalik sudlov ishlarini yuritishning ishtirokchilari bayonnoma imzolanganidan keyin uch kunlik muddatda sud majlisining yoki protsessual harakatning bayonnomasi bilan tanishish hamda uning to‘la-to‘kisligi va to‘g‘ri tuzilganligi xususida o‘z fikr-mulohazalarini berish huquqiga ega.
Sudlar inobatga olishlari kerakki, uch kunlik muddat sud majlisi o‘tkazilgan kunning ertasidan yoki bevosita alohida protsessual harakat bajarilganidan keyin boshlanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
21. Sud majlisida e’lon qilinadigan tanaffusning muddati XPKning 125 va 15517-moddalarida nazarda tutilgan ishni ko‘rish muddatiga kiradi.
Sudlar hisobga olishlari kerakki, asoslantirilgan hal qiluv qarorini tuzish uchun XPK 145-moddasining birinchi qismida belgilangan muddat hal qiluv qarorini ishda ishtirok etuvchi shaxslarga yuborish uchun XPKning 148-moddasida nazarda tutilgan besh kunlik muddat hisobiga kiradi.
Keyingi tahrirga qarang.
22. XPK 149-moddasi ikkinchi qismining mazmuniga ko‘ra qo‘shimcha hal qiluv qarorini qabul qilish masalasi sudning hal qiluv qarori qonuniy kuchga kirguniga qadar, ya’ni u qabul qilingan kundan boshlab bir oylik muddat tugaguniga qadar, huquqiy ta’sir chorasini qo‘llash to‘g‘risidagi ish bo‘yicha o‘n kunlik muddat tugaguniga qadar qo‘yilishi mumkin.
Keyingi tahrirga qarang.
Sudlar inobatga olishlari kerakki, qo‘shimcha hal qiluv qarorini qabul qilish uchun belgilangan muddat tiklanmaydi.
23. Qonuniy kuchga kirmagan sudning hal qiluv qarori ustidan apellatsiya shikoyati (protesti) hal qiluv qarori qabul qilinganidan keyin bir oy ichida, huquqiy ta’sir choralarini qo‘llash to‘g‘risidagi ish bo‘yicha hal qiluv qarori ustidan esa o‘n kun ichida beriladi.
Sudlar inobatga olishlari lozimki, moliyaviy jazo choralarini qo‘llash haqidagi arizani sudda ko‘rish jarayonida moliyaviy jazo chorasini qo‘llashga asos bo‘lgan nazorat qiluvchi organining qarorini haqiqiy emas deb topish to‘g‘risida qarshi ariza bildirilgan bo‘lsa, ishni ko‘rish natijasi bo‘yicha qabul qilingan sud hujjati ustidan apellatsiya shikoyati (protesti) ushbu hujjat qabul qilinganidan keyin o‘n kun ichida beriladi.
Sudlar inobatga olishlari kerakki, o‘n kunlik muddatga hal qiluv qarori qabul qilingan kun kirmaydi.
Keyingi tahrirga qarang.
23.1. Apellatsiya shikoyatini (protestini) ish yuritishga qabul qilish masalasi sudya tomonidan XPK 122-moddasining birinchi qismiga mos holda o‘n kunlik muddatda hal etiladi. Bunda inobatga olish kerakki, o‘n kunlik muddatni hisoblash shikoyat (protest) sudga kelib tushgan kundan boshlanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
23.2 Sudning hal qiluv qarori (ajrimi) ustidan berilgan apellatsiya shikoyati (protesti) sudga kelib tushgan kundan e’tiboran bir oylik, huquqiy ta’sir choralarini qo‘llash to‘g‘risidagi ish bo‘yicha hal qiluv qarori (ajrimi) ustidan berilgan shikoyat (protest) esa o‘n besh kunlik muddat ichida ko‘rib chiqilishi kerak.
Ishni apellatsiya instansiyasi sudida ko‘rish uchun belgilangan bir oylik (huquqiy ta’sir choralarini qo‘llash to‘g‘risidagi ish bo‘yicha o‘n besh kunlik) muddat apellatsiya shikoyati (protesti) kelib tushgan kundan boshlanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
24. Birinchi instansiya sudining hal qiluv qarori (ajrimi) hamda apellatsiya instansiyasi sudining qarori (ajrimi) ustidan kassatsiya shikoyati (protesti) birinchi instansiya sudining hal qiluv qarori (ajrimi) yoki apellatsiya instansiyasi sudining qarori (ajrimi) qonuniy kuchga kirganidan keyin bir oy davomida beriladi. Bunda kassatsiya shikoyati (protesti) berish uchun belgilangan bir oylik muddatga birinchi instansiya sudining hal qiluv qarori (ajrimi) yoki apellatsiya instansiyasi sudining qarori (ajrimi) qonuniy kuchga kirgan kun qo‘shilmaydi.
Keyingi tahrirga qarang.
24.1. Hal qiluv qarorini, ajrimni va qarorni qabul qilgan sud kassatsiya shikoyatini (protestini) ish bilan birga u kelib tushgan kundan e’tiboran besh kunlik muddatda O‘zbekiston Respublikasi Oliy xo‘jalik sudiga yuboradi. Shuni inobatga olish lozimki, besh kunlik muddat kassatsiya shikoyati (protesti) birinchi instansiyada hal qiluv qarorini (ajrimni) qabul qilgan sudga kelib tushgan kundan boshlab hisoblanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
24.2. Birinchi instansiya sudining hal qiluv qarori (ajrimi) yoki apellatsiya instansiyasi sudining qarori (ajrimi) ustidan berilgan kassatsiya shikoyati (protesti) kassatsiya instansiyasi sudiga kelib tushgan kundan e’tiboran bir oylik muddatda ko‘riladi.
Ishni kassatsiya instansiyasi sudida ko‘rish uchun belgilangan bir oylik muddat kassatsiya shikoyati (protesti) xo‘jalik ishi bilan birga Oliy xo‘jalik sudiga kelib tushgan kundan boshlanadi va keyingi oyning tegishli kunida tugaydi.
Keyingi tahrirga qarang.
25. Sud ishda ishtirok etuvchi shaxsning apellatsiya (kassatsiya) shikoyatini (protestini) berishning o‘tkazib yuborilgan protsessual muddatni tiklash haqidagi iltimosnomasini ko‘rib, muddatning o‘tkazib yuborilishi sabablarini uzrli deb topsa, o‘tkazib yuborilgan muddatni tiklaydi.
Keyingi tahrirga qarang.
Apellatsiya (kassatsiya) shikoyatini (protestini) berishning o‘tkazib yuborilgan protsessual muddatini tiklash to‘g‘risidagi masalani hal etishda sudlar o‘tkazib yuborilgan muddatni tiklash haqidagi iltimosnomada ko‘rsatilgan sabablarning asosliligiga huquqiy baho berishlari lozim.
Keyingi tahrirga qarang.
25.1. Ishda ishtirok etishga jalb qilinmagan, ammo huquq va majburiyatlari to‘g‘risida hal qiluv qarori qabul qilingan shaxslar hamda ishni ko‘rish vaqti va joyi to‘g‘risida tegishli ravishda xabardor qilinmaganligi sababli ishni ko‘rishda qatnashmagan ishda ishtirok etuvchi shaxslar tomonidan berilgan apellatsiya va kassatsiya shikoyatlarini berish uchun o‘tkazib yuborilgan protsessual muddatni tiklash haqidagi iltimosnomani qanoatlantirish XPKning 158 va 176-moddalarida nazarda tutilgan bir oylik muddat o‘tkazib yuborilganligi sababli rad etilishi mumkin emas.
Keyingi tahrirga qarang.
Sudlar arizachining sud majlisi vaqti va joyi to‘g‘risida tegishli ravishda xabardor qilinmaganligi haqidagi vajlariga baho berishda, taraflarning xabardor qilinganligi to‘g‘risidagi ishda mavjud dalillarni tekshirishlari, agarda shikoyat ishga jalb qilinmagan shaxslar tomonidan berilgan bo‘lsa, ular sud hujjati bilan o‘zlarining huquqlari va qonuniy manfaatlari buzilganligini qachondan boshlab bilgan yoki bilishlari lozim bo‘lganligini aniqlashlari kerak.
Keyingi tahrirga qarang.
25.2. Sud tomonidan ishda ishtirok etuvchi shaxsga shikoyat qilinayotgan sud hujjatining yuborilmaganligi yoki o‘z vaqtida yuborilmaganligi oqibatida shikoyatni berish muddati o‘tkazib yuborilgan bo‘lsa, apellatsiya yoki kassatsiya shikoyati berishning o‘tkazib yuborilgan muddati tiklanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
25.3. Apellatsiya va kassatsiya shikoyatini berishning o‘tkazib yuborilgan protsessual muddatini tiklash uchun apellatsiya va kassatsiya shikoyatini berish to‘g‘risidagi masalani yuqori turuvchi organ (mansabdor shaxs) bilan kelishish lozimligi, rahbar yoki vakilning xizmat safarida, mehnat ta’tilida yoxud davolanishda bo‘lganligi, huquqshunos lavozimining vakantligi yoki ushbu shtat birligining mavjud emasligi, rahbarning almashganligi, shuningdek yuridik shaxsning boshqa turli ichki tashkiliy muammolari kabi boshqa holatlar uzrli sabablar deb baholanmasligi lozim.
26. Sudlar shuni nazarda tutishlari kerakki, nazorat tartibida protest keltirish to‘g‘risidagi arizani taqdim etish mumkin bo‘lgan, XPK 1921-moddasining to‘rtinchi qismida nazarda tutilgan uch yillik protsessual muddat qat’iy bo‘lib, u tiklanmaydi. Belgilangan muddat o‘tkazib yuborilgan holda berilgan arizalar ilgari taqdim etilganidan qat’iy nazar ko‘rib chiqilmaydi.
Keyingi tahrirga qarang.
27. XPK 1921-moddasining beshinchi qismiga muvofiq nazorat tartibida protest keltirish to‘g‘risidagi ariza bir oylik muddatda, ish talab qilib olinadigan va tekshiriladigan hollarda esa ikki oygacha bo‘lgan muddatda ko‘rib chiqilishi kerak.
Bunda, agar ish o‘rganish va tekshirish uchun talab qilib olingan bo‘lsa, bir oylik muddat o‘tganidan keyin arizani o‘rganish muddatini yana bir oyga uzaytirish talab etilmaydi.
Keyingi tahrirga qarang.
28. XPK 213-moddasining birinchi qismiga muvofiq ijro varaqasi sud hujjati qonuniy kuchga kirgan kundan yoxud ijroni kechiktirish yoki bo‘lib-bo‘lib ijro etishda belgilangan protsessual muddat tugagan kundan yoxud ijro varaqasini ijroga taqdim etish uchun o‘tkazib yuborilgan muddatni tiklash to‘g‘risida ajrim chiqarilgan kundan boshlab olti oydan kechiktirmasdan taqdim etilishi mumkin.
Keyingi tahrirga qarang.
Sudlar nazarda tutishlari kerakki, ijro varaqasini ijroga taqdim etish muddati protsessual muddat hisoblanadi. Shu sababli u undiruvchining iltimosnomasi bo‘yicha sud tomonidan tiklanishi mumkin.
Agar ijro varaqasini ijroga taqdim etish muddati o‘tkazib yuborilgan bo‘lsa va bu muddat sud tomonidan tiklansa, ijro varaqasini ijroga taqdim etish muddatini hisoblash o‘tkazib yuborilgan muddatni tiklash to‘g‘risidagi ajrim chiqarilgan kundan boshlanadi, olti oylik muddatning o‘tishi esa yangidan boshlanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
29. XPK 216-moddasining birinchi qismiga ko‘ra undiruvchining ijro varaqasi dublikatini berish to‘g‘risidagi arizasi ijro varaqasini ijroga taqdim etish uchun belgilangan muddat tugaguniga qadar berilishi mumkin.
Sudlar inobatga olishlari kerakki, bunday ariza ijro varaqasi berilgan kundan olti oy davomida, agarda sud tomonidan ijro varaqasini ijroga taqdim etish muddatini tiklash haqidagi ajrim chiqarilgan bo‘lsa, ushbu muddat o‘tgandan keyin ham berilishi mumkin.
Keyingi tahrirga qarang.
30. Ishlarni ko‘rishda sudlar XPK va boshqa qonunlarda nazarda tutilgan protsessual muddatlarga qat’iy va so‘zsiz rioya qilishlari va nizolarni qisqa muddatlarda ko‘rib chiqishni ta’minlashlari lozim.
Keyingi tahrirga qarang.