LexUZ sharhi
Mazkur qaror O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2011-yil 23-avgustdagi PQ-1602-sonli “O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi faoliyatini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qaroriga muvofiq o‘z kuchini yo‘qotgan.
O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligining qonunchilik ijodkorligi va huquqni qo‘llash amaliyoti sohasidagi yagona davlat siyosatini amalga oshirish, shuningdek insonning konstitutsiyaviy huquq va erkinliklarini himoya qilish bo‘yicha faoliyatini yanada takomillashtirish maqsadida Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. Ma’lumot uchun qabul qilinsinki, O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi tomonidan ijtimoiy-siyosiy hayotni, davlat tuzilishini, shu jumladan sud-huquq sohasini erkinlashtirish, insonning huquq va erkinliklarini himoya qilishni ta’minlashga yo‘naltirilgan O‘zbekiston Respublikasi qonunlari, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari va Hukumatining qarorlari ijrosini ta’minlash bo‘yicha aniq maqsadga yo‘naltirilgan ishlar amalga oshirilmoqda. Tadbirkorlar va xususiy mulk egalarining qonuniy manfaatlarini himoya qilishning samarali mexanizmlari yaratildi, xo‘jalik yurituvchi subyektlarning shartnomaviy-huquqiy ishlari takomillashtirilmoqda, huquqni qo‘llash amaliyotini doimiy tahlil qilish va uning monitoringi hamda amaldagi qonunchilikni takomillashtirish bo‘yicha asoslangan takliflar berish tizimi ishlab chiqildi va amalga oshirilmoqda.
Shu bilan birga, mamlakatda ijtimoiy-iqtisodiy, ijtimoiy-siyosiy, sud-huquq sohasida amalga oshirilayotgan islohotlar adliya organlarining faoliyatini yanada takomillashtirishni taqozo etmoqda.
Qonunchilik ijodkorligi va huquqni qo‘llash amaliyoti sohasida yagona davlat siyosati amalga oshirilishini ta’minlash Adliya vazirligining asosiy va eng muhim vazifasi bo‘lishi lozim.
2. Quyidagilar O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligining eng muhim vazifalari va faoliyati yo‘nalishlari etib belgilansin:
qonunchilik ijodkorligi faoliyati va huquqni qo‘llash amaliyotini takomillashtirishning ustuvor yo‘nalishlarini ishlab chiqish, ular amalga oshirilishini ta’minlash;
Konstitutsiya va qonunlar bilan mustahkamlangan insonning huquq va erkinliklarini himoya qilishni ta’minlash, fuqarolik jamiyati institutlarini har tomonlama rivojlantirish, ularning huquqiy asoslarini mustahkamlash;
jamiyatda huquqiy ong, huquqiy madaniyatni oshirishga va qonuniylikni mustahkamlashga yo‘naltirilgan huquqiy targ‘ibot bo‘yicha davlat organlari faoliyatini muvofiqlashtirish;
sudlarni moddiy-texnikaviy va moliyaviy jihatidan ta’minlash bo‘yicha ishlarning samaradorligini oshirish, ularning haqiqiy mustaqilligini ta’minlash, sud hujjatlari va boshqa davlat organlari hujjatlari ijrosini ta’minlashning samarali mexanizmini yaratish;
notariat, advokatura, FHDY organlari hamda fuqarolar va yuridik shaxslarga huquqiy xizmat ko‘rsatuvchi boshqa tuzilmalar faoliyatini davlat tomonidan tartibga solish va ularning samaradorligini oshirish;
tadbirkorlikni rivojlantirish va huquqiy ta’minlash samaradorligini oshirishga, tadbirkorlik subyektlari va xususiy mulk egalari, xorijiy investorlarning huquqlari va qonuniy manfaatlarini himoya qilishga, xo‘jalik yurituvchi subyektlarni tashkil etish va ro‘yxatga olish jarayonini soddalashtirishga, shartnomaviy intizomni mustahkamlashga yo‘naltirilgan kompleks tashkiliy-huquqiy chora-tadbirlarni ishlab chiqish va amalga oshirish;
yuridik shaxslar, shu jumladan nodavlat notijorat tashkilotlarni ro‘yxatdan o‘tkazishda qonunchilikka rioya qilinishini ta’minlash;
tegishli davlat organlari bilan birgalikda xalqaro-huquqiy munosabatlar sohasida O‘zbekiston Respublikasi manfaatlari samarali huquqiy himoya qilinishini ta’minlash;
zamonaviy talablar va standartlarni hisobga olgan holda huquqshunos kadrlarni tayyorlash va ularning malakasini oshirish.
3. Insonning huquq va erkinliklarini huquqiy himoya qilish samaradorligini oshirish maqsadida O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi tizimida 6 kishidan iborat Inson huquqlarini himoya qilish boshqarmasi, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Adliya vazirligi, viloyatlar va Toshkent shahar adliya boshqarmalarida esa 1-ilovaga muvofiq tegishli bo‘limlar tashkil etilsin.
4. Belgilansinki, adliya organlari va muassasalari mahalliy davlat hokimiyati organlaridan mustaqildirlar va bevosita O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligiga bo‘ysunadilar.
5. O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi to‘g‘risidagi nizom, O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi tizimining tashkiliy tuzilmasi, O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi markaziy apparatining, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Adliya vazirligining tuzilmalari, viloyatlar va Toshkent shahar adliya boshqarmalarining namunaviy tuzilmalari 2—6-ilovalarga muvofiq tasdiqlansin.
Oldingi tahrirga qarang.
O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi markaziy apparati xodimlarining umumiy cheklangan soni 202 kishidan, shu jumladan 151 nafar boshqaruv va 51 nafar xizmat ko‘rsatuvchi xodimlardan iborat etib belgilansin.
(5-bandning ikkinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2004-yil 29-apreldagi 203-son qarori tahririda — O‘zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari to‘plami, 2004-y., 17-son, 199-modda)
O‘zbekiston Respublikasi Adliya vaziriga O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligining markaziy apparati tuzilmasiga xodimlarning belgilangan umumiy cheklangan soni doirasida o‘zgartirishlar kiritish huquqi berilsin.
6. O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligining “O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami” va “O‘zbekiston Respublikasi vazirliklari, davlat qo‘mitalari va idoralarining me’yoriy hujjatlari Axborotnomasi” nashrlari negizida O‘zbekiston Respublikasining barcha normativ-huquqiy hujjatlarining yagona rasmiy nashri — “O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami”ni ta’sis etish to‘g‘risidagi taklifi qabul qilinsin.
O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi Tashqi ishlar vazirligi bilan birgalikda “O‘zbekiston Respublikasining xalqaro shartnomalari to‘plami” davriy nashr qilinishini, shuningdek uning ochiq obuna yo‘li bilan tarqatilishini tashkil etsin.
7. O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining 7-ilovaga muvofiq qarorlari o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblansin.
Inson huquqlarini himoya qilish boshqarmasining tuzilmasi va Nizomini ishlab chiqsin va tasdiqlasin;
qonun hujjatlariga mazkur qaror talabidan kelib chiqadigan o‘zgartirishlar va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga takliflar kiritsin.
9. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasining Bosh vaziri O‘. T. Sultonov zimmasiga yuklansin.
Qoraqalpog‘iston Respublikasi Adliya vazirligi, viloyatlar va Toshkent shahar adliya boshqarmalari Inson huquqlarini himoya qilish bo‘limlarining shtatdagi xodimlari soni*
Mintaqalar | Shtatdagi xodimlar soni |
Andijon, Buxoro, Qashqadaryo, Namangan, Samarqand, Toshkent, Farg‘ona viloyatlari va Toshkent shahri | 3 |
Qoraqalpog‘iston Respublikasi, Jizzax, Navoiy, Sirdaryo, Surxondaryo, Xorazm viloyatlari | 2 |
1. O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi (keyingi o‘rinlarda matnda Vazirlik deb yuritiladi) davlat boshqaruvi organi hisoblanadi. O‘zbekiston Respublikasi Adliya vaziri o‘z maqomiga ko‘ra O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tarkibiga kiradi.
2. Vazirlik tizimiga Qoraqalpog‘iston Respublikasi Adliya vazirligi, viloyatlar va Toshkent shahar adliya boshqarmalari, O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi huzuridagi Sud qarorlarini ijro etish, sudlar faoliyatini moddiy-texnika jihatidan va moliyaviy ta’minlash departamenti, boshqa adliya organlari va muassasalari kiradi (keyingi o‘rinlarda matnda adliya organlari va muassasalari deb yuritiladi).
Adliya organlari va muassasalari mahalliy davlat hokimiyati organlaridan mustaqildir va bevosita Vazirlikka bo‘ysunadi.
O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi huzuridagi Sud qarorlarini ijro etish, sudlar faoliyatini moddiy-texnika jihatidan va moliyaviy ta’minlash departamentining faoliyati O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadigan Nizom bilan tartibga solinadi.
3. Vazirlik o‘z faoliyatida O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi va qonunlariga, O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining qarorlari va boshqa hujjatlariga, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, qarorlari va farmoyishlariga, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlari va farmoyishlariga, shuningdek mazkur Nizomga amal qiladi.
Oldingi tahrirga qarang.
4. Adliya organlari va muassasalarini moddiy-texnik ta’minlash, shuningdek adliya tizimining xodimlari mehnatiga haq to‘lash Vazirlikka ajratiladigan mablag‘ doirasida davlat budjeti Sudlar, adliya organlari va muassasalarini rivojlantirish jamg‘armasi mablag‘lari, shuningdek qonun hujjatlarida taqiqlanmagan boshqa mablag‘lar hisobidan amalga oshiriladi.
(4-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2007-yil 21-dekabrdagi 263-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2007-y., 50-51-son, 523-modda)
5. Vazirlik, uning organlari va muassasalari yuridik shaxs hisoblanadi, O‘zbekiston Respublikasining Davlat gerbi tasvirlangan va o‘z nomi yozilgan muhrga egadir.
1) qonunchilik ijodkorligi va huquqni qo‘llash sohasida yagona davlat siyosati amalga oshirilishini ta’minlash;
2) Konstitutsiya va qonunlar bilan mustahkamlangan insonning huquq va erkinliklarini himoya qilishni ta’minlash, fuqarolik jamiyati institutlarini har tomonlama rivojlantirish, ularning huquqiy asoslarini mustahkamlash;
3) jamiyatda huquqiy ong, huquqiy madaniyatni oshirishga va qonuniylikni mustahkamlashga yo‘naltirilgan huquqiy targ‘ibot bo‘yicha davlat organlari faoliyatini muvofiqlashtirish;
4) sudlarni moddiy-texnika jihatidan va moliyaviy ta’minlash bo‘yicha ishlarning samaradorligini oshirish, ularning haqiqiy mustaqilligini ta’minlash, sud hujjatlari va davlat organlari boshqa hujjatlari ijrosini ta’minlashning samarali mexanizmini yaratish;
5) notariat, advokatura, FHDY organlari hamda fuqarolar va yuridik shaxslarga huquqiy xizmat ko‘rsatuvchi boshqa tuzilmalar faoliyatini davlat tomonidan tartibga solish va ularning samaradorligini oshirish;
6) tadbirkorlikni rivojlantirishga ko‘maklashish, tadbirkorlik subyektlari va xususiy mulk egalari, xorijiy investorlar va chet el investitsiyalari jalb qilingan korxonalarning huquqlari va qonuniy manfaatlari himoya qilinishini ta’minlash;
7) xo‘jalik yurituvchi subyektlarga xo‘jalik shartnomalarini tuzishda va ularni bajarishda huquqiy yordam ko‘rsatish hamda shartnoma intizomini mustahkamlash;
8) yuridik shaxslar, shu jumladan nodavlat notijorat tashkilotlarni ro‘yxatdan o‘tkazishda qonunchilikka rioya qilinishini ta’minlash;
9) tegishli davlat organlari bilan birgalikda xalqaro-huquqiy munosabatlar sohasida O‘zbekiston Respublikasi manfaatlari samarali huquqiy himoya qilinishini ta’minlash;
10) zamonaviy talablar va standartlarni hisobga olgan holda huquqshunos kadrlarni tayyorlash va ularning malakasini oshirish.
1) qonunchilik ijodkorligi va huquqni qo‘llash amaliyoti sohasida yagona davlat siyosatini amalga oshirish sohasida:
davlat boshqaruvi organlarining qonunchilik ijodkorligi masalalari bo‘yicha faoliyatini muvofiqlashtiradi va ularga metodik rahbarlikni amalga oshiradi;
qonunchilik ijodkorligi faoliyatini takomillashtirishning ustuvor yo‘nalishlarini ishlab chiqadi, ularning amalga oshirilishini ta’minlaydi;
davlat boshqaruvi organlari tomonidan qonun loyihalarini tayyorlashning zarurligi masalalari bo‘yicha oldindan kelishishni amalga oshiradi;
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining topshiriqlari bo‘yicha va o‘z tashabbusiga ko‘ra qonun va boshqa normativ-huquqiy hujjatlar, ularga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risidagi loyihalarni ishlab chiqadi va ularni ko‘rib chiqish uchun belgilangan tartibda kiritadi;
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining topshiriqlari bo‘yicha davlat boshqaruvi organlari va mahalliy davlat hokimiyati organlarining qonun loyihalarini tayyorlash masalalari bo‘yicha takliflarini ko‘rib chiqadi va umumlashtiradi;
qonun va boshqa normativ-huquqiy hujjatlar loyihalarini yuridik ekspertizadan o‘tkazadi va ularning O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va qonun hujjatlariga, shuningdek qonunchilik texnikasi qoidalariga muvofiqligi yuzasidan xulosalar beradi;
qonun hujjatlarini O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va qonunlariga muvofiqlashtirish, huquqiy tartibga solishning tizimga solinishini va yaxlitligini ta’minlash to‘g‘risida takliflar ishlab chiqadi, qonun hujjatlarini takomillashtirishga doir takliflarni tahlil qiladi va umumlashtiradi hamda ularni ko‘rib chiqish uchun O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti va O‘zbekiston Respublikasi Hukumatiga taqdim qiladi, qonun hujjatlarini kodekslashtirish bo‘yicha ishlarni olib boradi;
O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining palatalari, ularning Kengashlari, qo‘mitalari va komissiyalari bilan doimiy amaliy aloqada bo‘ladi;
vazirliklar, davlat qo‘mitalari va idoralarning umumiy majburiy tusdagi normativ-huquqiy hujjatlarini davlat ro‘yxatidan o‘tkazadi;
vazirliklar, davlat qo‘mitalari va idoralarning normativ-huquqiy hujjatlarni qabul qilish, davlat ro‘yxatidan o‘tkazish, qabul qilingan normativ-huquqiy hujjatlarni e’lon qilish va manfaatdor shaxslar e’tiboriga yetkazish, shuningdek ularni qo‘llash bo‘yicha ishlarini nazorat qiladi;
vazirliklar, davlat qo‘mitalari va idoralarning normativ-huquqiy hujjatlarini davlat ro‘yxatidan o‘tkazishning holati to‘g‘risida jamoatchilikni xabardor qilib turadi;
O‘zbekiston Respublikasining normativ-huquqiy hujjatlarini davlat hisobiga olish va qonun hujjatlarini turkumlash ishlarini olib boradi;
O‘zbekiston Respublikasining qonunlari, O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining qarorlari va boshqa hujjatlari, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, qarorlari va farmoyishlari, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlari va farmoyishlari, O‘zbekiston Respublikasi vazirliklari, davlat qo‘mitalari va idoralarining normativ-huquqiy hujjatlarining nazorat nusxalarini yuritadi;
O‘zbekiston Respublikasi tarmoq qonunchiligining umumhuquqiy klassifikatorini rivojlantirilishni amalga oshiradi, normativ-huquqiy hujjatlarga klassifikator asosida kodlar beradi;
davlat boshqaruvi organlari va mahalliy davlat hokimiyati organlarida qonun hujjatlarining turkumlashtirilgan hisobini yuritish qoidalarini belgilaydi va ularga rioya qilish ustidan nazoratni amalga oshiradi;
huquqni qo‘llash amaliyoti masalalari bo‘yicha davlat boshqaruvi organlari faoliyatini muvofiqlashtiradi;
davlat boshqaruvi organlari, mahalliy davlat hokimiyati organlari tomonidan O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari bir xilda qo‘llanilishini ta’minlash ishlarini tashkil etadi;
O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari bajarilishi monitoringini olib boradi va uning natijalari bo‘yicha takliflar kiritadi;
2) Konstitutsiyada va qonunlarda mustahkamlangan inson huquq va erkinliklari himoya qilinishini ta’minlash sohasida:
inson huquqlari sohasida qonun hujjatlarini doimiy ravishda tahlil qiladi va ularni takomillashtirish yuzasidan takliflar kiritadi;
xalqaro tajribani o‘rganadi va xalqaro-huquqiy normalarning O‘zbekiston Respublikasi amaldagi qonun hujjatlaridagi ijrosi bo‘yicha takliflar tayyorlaydi;
inson huquq va erkinliklari sohasida aholining huquqiy bilimlarini oshirish, jamiyatda inson huquqlarini hurmat qilish g‘oyasini targ‘ib qilish bo‘yicha chora-tadbirlarni ishlab chiqadi;
inson huquqlari sohasida qonun hujjatlariga rioya qilishning holatini o‘rganadi va umumlashtiradi hamda uni yaxshilash yuzasidan tegishli davlat organlariga takliflar kiritadi;
inson huquq va erkinliklarini himoya qilishda advokatlik tuzilmalarining rolini kuchaytirishga, fuqarolik jamiyati institutlarini rivojlantirishga hamda ularning huquqiy asoslari mustahkamlanishiga ko‘maklashadi;
inson huquqlari bo‘yicha, shu jumladan inson huquq va erkinliklariga rioya qilinishi monitoringi sohasida O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Inson huquqlari bo‘yicha vakili (Ombudsman) va Inson huquqlari bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasi milliy markazi bilan o‘zaro hamkorlik qiladi;
fuqarolarning o‘z konstitutsiyaviy huquq va erkinliklari buzilishi to‘g‘risidagi murojaatlari xolisona va har tomonlama ko‘rib chiqishini ta’minlaydi, ular bo‘yicha qonun hujjatlariga muvofiq chora-tadbirlar ko‘radi;
huquqiy targ‘ibot va huquqiy ta’limning ahvolini tahlil qiladi, ularni yaxshilash bo‘yicha takliflarni ishlab chiqadi;
jamiyatda huquqiy ongni, huquqiy madaniyatni oshirishga, qonuniylikni mustahkamlashga qaratilgan huquqiy bilimlar aholi o‘rtasida targ‘ib qilinishini tashkil etadi;
huquq sohasida ta’lim ishlari metodik jihatdan ta’minlanishini tashkil etadi, huquqiy tarbiya va ta’limning zamonaviy shakllarini joriy etish bo‘yicha tavsiyalar ishlab chiqadi;
oliy va o‘rta maxsus hamda kasb-hunar o‘quv yurtlarining talabalari va o‘quvchilari uchun yuridik darsliklar, o‘quv qo‘llanmalari, normativ-huquqiy hujjatlar to‘plamlari, shuningdek, ilmiy-ommabop va boshqa yuridik adabiyotlar nashr etish rejalarini ishlab chiqadi va nashr etilishini tashkil etadi;
jamiyatni huquqiy axborot bilan ta’minlash tizimini takomillashtirish dasturlari va tadbirlarini ishlab chiqadi va amalga oshiradi;
adliya organlari va muassasalari uchun huquqiy axborotni yig‘ish, qayta ishlash va tahlil qilishning dasturiy-texnik vositalari va texnologiyalari joriy etilishini tashkil qiladi;
adliya organlari va muassasalarini zarur qonunchilik materiallari bilan ta’minlash choralarini ko‘radi;
O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasini yaratish va saqlashni tashkil qiladi, yuridik va jismoniy shaxslarning ulardan belgilangan tartibda foydalanishini ta’minlaydi;
kodekslar va qonun hujjatlari to‘plamlarini, shu jumladan, normativ-huquqiy hujjatlarni e’lon qilishning rasmiy manbai hisoblangan “O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami” rasmiy nashr etilishini tashkil etadi;
davlat boshqaruvi organlari, mahalliy davlat hokimiyati organlari, shuningdek yuridik va jismoniy shaxslarning normativ-huquqiy hujjatlarni nashr etish, qonun hujjatlari ma’lumotlarining elektron bazasini yaratish bo‘yicha faoliyatini muvofiqlashtirish ishlarini amalga oshiradi;
tegishli davlat boshqaruvi organlari bilan birgalikda normativ-huquqiy hujjatlarni e’lon qilish va tarqatish, qonun hujjatlari ma’lumotlarining elektron bazasini yaratish qoidalarini belgilaydi, ularning ijro etilishini ta’minlash chora-tadbirlarini ko‘radi;
4) sudlar faoliyatini moddiy-texnik va moliyaviy ta’minlash, shuningdek sud hujjatlari va boshqa davlat organlari hujjatlari ijrosini ta’minlash sohasida:
sudlarning ehtiyojlarini hisobga olgan holda ularni moliyalashtirish bo‘yicha takliflarni ishlab chiqadi;
sudlarning binolarini qurish va ta’mirlashga, sudlarning faoliyati uchun zarur shart-sharoitlar yaratishga ajratilgan mablag‘lar samarali o‘zlashtirilishini ta’minlaydi;
sudlarning faoliyatini ta’minlash, ularning amaldagi mustaqilligini mustahkamlash masalalari bo‘yicha huquqni muhofaza qilish organlari va boshqa organlar bilan o‘zaro hamkorlik qiladi;
sud hujjatlari va boshqa davlat organlari hujjatlari ijrosini ta’minlashning samarali mexanizmlarini yaratadi;
a) notariat va fuqarolik holati dalolatnomalarini ro‘yxatga olish faoliyatini tashkil etish bo‘yicha:
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
(7-bandning 5-kichik bandi beshinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 2-iyundagi 104-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 22-son, 175-modda)
stajer notariusning stajirovkani o‘tash tartibini, notarial faoliyat bilan shug‘ullanish huquqiga litsenziya berish tartibini belgilaydi, malaka va apellatsiya komissiyalari to‘g‘risidagi nizomlarni tasdiqlaydi;
Keyingi tahrirga qarang.
chet elda foydalanish uchun mo‘ljallangan hujjatlardagi notariuslar imzosining va ular muhri ko‘chirmasining haqiqiyligini tasdiqlaydi, notariat faoliyati bilan bog‘liq bo‘lgan boshqa funksiyalarni bajaradi;
notariuslar tomonidan xizmat majburiyatlarining, shu jumladan notarial ish yurituv qoidalarining bajarilishi yuzasidan belgilangan tartibda nazorat olib boradi, ularning ishini tahlil qiladi va umumlashtiradi;
Oldingi tahrirga qarang.
notarial ish yuritish qoidalarini, notariuslar tomonidan notarial harakatlarni amalga oshirish tartibi to‘g‘risidagi yo‘riqnomalarni, notarial harakatlar, tasdiqlovchi yozuvlar va guvohnomalarni ro‘yxatga olish reyestrlari shaklini tasdiqlaydi, O‘zbekiston Respublikasining “Notariat to‘g‘risida”gi Qonunida nazarda tutilgan boshqa vakolatlarni amalga oshiradi;
(7-bandning 5-kichik bandi to‘qqizinchi xatboshi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 2-iyundagi 104-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 22-son, 175-modda)
fuqarolik holati dalolatnomalarini ro‘yxatga olishni tashkil qiladi, FHDY organlari faoliyatiga rahbarlikni amalga oshiradi va ularni nazorat qiladi;
FHDY organlarini tashkil qiladi, qayta tashkil qiladi va tugatadi, ularning ishini tekshiradi, tahlil qiladi va umumlashtiradi;
FHDY va notariat idoralari xodimlari tomonidan fuqarolarga huquqiy xizmat ko‘rsatish darajasini oshirish chora-tadbirlarini ko‘radi;
FHDY organlarini va O‘zbekiston Respublikasining chet davlatlardagi konsullik muassasalarini qat’iy hisobdagi gerbli guvohnomalar blankalari bilan ta’minlaydi;
notariat va FHDY organlari faoliyatini tartibga soluvchi normativ-huquqiy hujjatlarni ishlab chiqadi va tasdiqlaydi, shuningdek ushbu organlar uchun ko‘rsatmalar va metodik tushuntirishlar beradi;
Keyingi tahrirga qarang.
advokatlarning respublika jamoat birlashmasi bilan birgalikda malaka komissiyalari vakolatlarini va ular faoliyatini tashkil etish tartibini belgilaydi;
advokatlarning respublika jamoat birlashmasi bilan birgalikda advokatlarning Oliy malaka komissiyasi tarkibini tasdiqlaydi;
advokatlarga litsenziyalar berishni va advokatlik byurolari, hay’atlari va firmalarini davlat ro‘yxatidan o‘tkazishni amalga oshiradi;
advokatlik byurolari, hay’atlari, firmalari va advokatlarning Oliy malaka komissiyasining faoliyatiga metodik yordam ko‘rsatadi va ko‘maklashadi;
advokatlarning kasbiy faoliyati bilan bog‘liq ta’qiblar, asossiz cheklashlar va tajovuzlardan advokatlarni himoya qilish chora-tadbirlarini ko‘radi;
advokatlik faoliyatini tartibga soluvchi qonun hujjatlariga, advokatlik etikasi qoidalariga rioya qilinishi, shuningdek advokatlarning kasbiy tayyorgarligi ustidan nazoratni amalga oshiradi;
advokatlik byurolari, hay’atlari va firmalarining adliya organlariga statistika hisoboti taqdim qilish shakllarini tasdiqlaydi va muddatlarini belgilaydi;
davlat va xo‘jalik boshqaruvi organlarida, mahalliy davlat hokimiyati organlarida, korxonalar, muassasalar va tashkilotlarda huquqiy ishlarni muvofiqlashtiradi, ularni yaxshilashga doir tavsiyalar ishlab chiqadi;
huquqiy ishlarni yo‘lga qo‘yish amaliyotini tekshiradi va tahlil qiladi, davlat va xo‘jalik boshqaruvi organlarining, mahalliy davlat hokimiyati organlari, korxonalar, muassasalar va tashkilotlar yuridik xizmatlarining ishida aniqlangan kamchiliklarni bartaraf etish va ijobiy ish tajribasini yoyish, yuridik maslahatchilarning malakasini oshirish chora-tadbirlarini ko‘radi, ularni attestatsiyadan o‘tkazadi;
6) tadbirkorlikni rivojlantirishga ko‘maklashish, tadbirkorlik subyektlari va xususiy mulk egalarining, xorijiy investorlar va xorijiy investitsiyalar ishtirokidagi korxonalarning huquqlari va qonuniy manfaatlari himoya qilinishini ta’minlash sohasida:
huquqiy ta’minot samaradorligini oshirishga va tadbirkorlikni rivojlantirishga, tadbirkorlik subyektlari va xususiy mulk egalarining, xorijiy investorlar va xorijiy investitsiyalar ishtirokidagi korxonalarning huquqlari va qonuniy manfaatlarini himoya qilishga qaratilgan kompleks tashkiliy-huquqiy chora-tadbirlarni ishlab chiqadi va amalga oshiradi;
yangidan tashkil etilayotgan va faoliyat ko‘rsatayotgan tadbirkorlik subyektlari, xorijiy investorlar va xorijiy investitsiyalar ishtirokidagi korxonalar faoliyatini tartibga solish hamda ularni qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha barcha qonun hujjatlariga va normativ-huquqiy hujjatlarga qat’iy rioya qilinishi ustidan nazoratni ta’minlaydi;
Oldingi tahrirga qarang.
tadbirkorlar huquqlarini himoya qilish, kichik korxonalarni, xorijiy investorlar va xorijiy investitsiyalar ishtirokidagi korxonalarni tashkil etish va ularning samarali faoliyat ko‘rsatishi uchun qulay huquqiy va tashkiliy shart-sharoitlar yaratish bo‘yicha qonunchilikni qo‘llash amaliyotini o‘rganadi, uni takomillashtirish yuzasidan takliflar kiritadi;
(7-bandning oltinchi kichik bandi to‘rtinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2004-yil 17-yanvardagi 28-son qarori tahririda — O‘zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari to‘plami, 2004-y., 3-son, 31-modda)
nazorat qiluvchi organlar o‘tkazayotgan tekshirishlarning qonuniyligi ustidan nazoratni ta’minlaydi;
tadbirkorlik subyektlari, xorijiy investorlar va xorijiy investitsiyalar ishtirokidagi korxonalarning buzilgan huquqlarini tiklash bo‘yicha choralar ko‘radi;
davlat tuzilmalari, mahalliy davlat hokimiyati organlari, shuningdek ularning mansabdor shaxslari tomonidan tadbirkorlik subyektlari, xorijiy investorlar va xorijiy investitsiyalar ishtirokidagi korxonalar faoliyatiga noqonuniy holatlarini tegishli ma’lumotlar bazasini shakllantirgan holda aniqlaydi, o‘rganadi va monitoringni amalga oshiradi;
tadbirkorlik subyektlarining, shu jumladan xorijiy investorlar va xorijiy investitsiyalar ishtirokidagi korxonalarning ularning huquqlari va qonuniy manfaatlari buzilishi holatlari bo‘yicha murojaatlarini ko‘rib chiqadi, ko‘rilgan chora-tadbirlar to‘g‘risida ularni xabardor qiladi;
xo‘jalik yurituvchi subyektlarga xo‘jalik shartnomalarini tuzishda va bajarishda huquqiy yordam ko‘rsatadi;
shartnoma intizomini takomillashtirish yuzasidan belgilangan tartibda takliflar ishlab chiqadi va kiritadi;
xo‘jalik yurituvchi subyektlarni va eng avvalo, ularning mansabdor shaxslarini shartnoma intizomini buzganlik uchun javobgarlikka tortish bo‘yicha belgilangan choralar qo‘llanilishini nazorat qiladi;
xo‘jalik yurituvchi subyektlar rahbarlarining shartnoma intizomiga rioya etish yuzasidan javobgarligini oshirish ishlarini olib boradi;
Oldingi tahrirga qarang.
nodavlat notijorat tashkilotlarini, shu jumladan jamoat birlashmalari (diniy tashkilotlar, siyosiy partiyalar)ni, xalqaro va xorijiy nodavlat (hukumatga qarashli bo‘lmagan) notijorat tashkilotlarning vakolatxonalari va filiallarini davlat ro‘yxatidan o‘tkazadi, ko‘rsatib o‘tilgan vakolatxonalar va filiallarning xorijiy davlatlar fuqarolari bo‘lgan xodimlarini, shuningdek ularning qaramog‘ida bo‘lgan oila a’zolarini akkreditatsiyadan o‘tkazadi;
(7-band 8-kichik bandining ikkinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2004-yil 29-apreldagi 203-son qarori tahririda — O‘zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari to‘plami, 2004-y., 17-son, 199-modda)
auditorlik va sug‘urta tashkilotlarini, chet el investitsiyasi ishtirokidagi korxonalarni, birjalar, bozorlar, shuningdek qonun hujjatlarida nazarda tutilgan hollarda boshqa yuridik shaxslarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazadi;
adliya organlarida ro‘yxatdan o‘tkazilgan yuridik shaxslar tomonidan ta’sis hujjatlariga, ustav faoliyatiga, qayta ro‘yxatdan o‘tkazish va tugatish tartibiga rioya etilishi yuzasidan nazorat olib boradi;
moliya-xo‘jalik faoliyatini amalga oshirmayotgan va o‘z ustav fondlarini qonun hujjatlarida belgilangan muddatlarda shakllantirmagan korxonalarni tugatish bo‘yicha belgilangan tartibda chora-tadbirlar ko‘radi;
Oldingi tahrirga qarang.
siyosiy partiyalarning ustavlarida nazarda tutilgan faoliyatni moliyalashtirish uchun qonun hujjatlarida belgilangan tartibda ajratiladigan davlat mablag‘larini ular o‘rtasida taqsimlaydi;
(7-bandning 8-kichik bandi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2004-yil 20-iyuldagi 343-son qaroriga muvofiq xatboshi bilan to‘ldirilgan — O‘zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari to‘plami, 2004-y., 29-son, 334-modda)
9) xalqaro-huquqiy munosabatlar sohasida O‘zbekiston Respublikasining manfaatlarini samarali huquqiy himoya qilish sohasida:
belgilangan tartibda O‘zbekiston Respublikasining xalqaro shartnomalarini tuzish bo‘yicha takliflarni kelishadi, O‘zbekiston Respublikasining xalqaro shartnomalarini tayyorlash va bajarishda ishtirok etadi;
O‘zbekiston Respublikasining huquqiy yordam ko‘rsatish to‘g‘risidagi xalqaro shartnomalarini tayyorlash, tuzish va bajarish haqida belgilangan tartibda takliflar taqdim etadi;
O‘zbekiston Respublikasi tomonlardan biri hisoblanadigan xalqaro-huquqiy hujjatlar, shu jumladan O‘zbekiston Respublikasi Hukumati kafolati ostida tuzilgan qarz va kredit shartnomalari bo‘yicha yuridik xulosalar beradi;
o‘z vakolatlari doirasida boshqa davlatlarning tegishli organlari, shuningdek xalqaro tashkilotlar bilan hamkorlik to‘g‘risida shartnomalar tuzadi;
o‘z vakolatlari doirasida xorijiy davlatlarda O‘zbekiston Respublikasi va uning fuqarolarining huquqlari va qonuniy manfaatlarini himoya qilishni ta’minlaydi;
xorijiy davlatlar sudlarida tomonlardan biri O‘zbekiston Respublikasi bo‘lgan nizolar ko‘rib chiqilayotganda vakillik qiladi;
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti va eks-Prezidentining huquqlarini va qonuniy manfaatlarini huquqiy, shu jumladan sudda himoya qilishni amalga oshiradi;
davlat organlarining yuridik kadrlarga bo‘lgan ehtiyojini aniqlaydi, ularni Toshkent davlat yuridik institutida, Toshkent yuridik kollejida, Toshkent davlat yuridik instituti huzuridagi akademik litseyda va Vazirlik tizimining boshqa o‘quv yurtlarida tayyorlash ishlarini tashkil etadi va rahbarlik qiladi;
zamonaviy talablar va standartlarni hisobga olgan holda huquqshunos kadrlarni qayta tayyorlash va malakasini oshirishni tashkil etadi, huquqshunoslar o‘rtasida kadrlar siyosatini takomillashtirish bo‘yicha tavsiyalar ishlab chiqadi;
adliya organlari va muassasalarining kadrlar zaxirasini yaratadi, kadrlarni tayyorlashni tashkil etadi, tanlashni amalga oshiradi va belgilangan tartibda joy-joyiga qo‘yishda qatnashadi, ularni qayta tayyorlashni tashkil etadi;
adliya organlari va muassasalari xodimlarining noqonuniy harakatlari ustidan fuqarolarning shikoyat va arizalarini ko‘rib chiqadi, ushbu masalalar bo‘yicha shikoyatlar har tomonlama xolisona ko‘rib chiqilishini ta’minlaydi;
qonunchilikning buzilishi holatlari yuzasidan tushgan shikoyatlarni zarur hollarda joylarda mutasaddi tashkilotlar va mutaxassislar bilan birgalikda tekshirib, adolatli qarorlar qabul qilinishini ta’minlaydi;
adliya organlari va muassasalarining shikoyat va arizalarni ko‘rib chiqish bilan bog‘liq faoliyatini o‘rganadi va bu boradagi ishlarni umumlashtiradi, shu yo‘nalishdagi ishlarni yanada takomillashtirishga qaratilgan takliflar ishlab chiqadi;
davlat organlari va boshqa organlardan olingan huquqiy statistika ma’lumotlarini umumlashtiradi va tahlil qiladi, ushbu masalalar bo‘yicha statistika hisoboti yuritish va tahlil qilishga metodik rahbarlikni ta’minlaydi;
adliya organlari va muassasalarida statistika hisoboti va birlamchi hisobga olish hujjatlari shakllarini ishlab chiqadi;
fuqarolik holati dalolatnomalarini va notarial harakatlarni ro‘yxatga olishni, shuningdek adliya organlari va muassasalari faoliyatining boshqa yo‘nalishlari bo‘yicha statistikani yuritadi;
Oldingi tahrirga qarang.
doimiy faoliyat ko‘rsatuvchi hakamlik sudlari hisobini ro‘yxatdan o‘tkazish va muvaqqat hakamlik sudlarini hisobga olishni amalga oshiradi.
(7-bandining o‘n ikkinchi kichik bandi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2008-yil 30-oktabrdagi 235-sonli qarori asosida xatboshi bilan to‘ldirilgan — O‘R QHT, 2008-y., 44-45-son, 443-modda)
adliya organlari va muassasalarini moddiy-texnik ta’minlashni tashkil etadi, adliya organlari, davlat notarial idoralari, FHDY bo‘limlari, sud ijrochilari bo‘limlari va boshqa adliya muassasalari binolarini kapital qurish va ta’mirlash choralarini ko‘radi, mahalliy davlat hokimiyati organlari va O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga tegishli takliflar kiritadi;
adliya organlari va muassasalarini belgilangan tartibda moliyaviy ta’minlashni amalga oshiradi, adliya tizimida buxgalteriya hisobi va hisobotini tashkil etadi va nazorat qiladi;
adliya organlari va muassasalarining moliyaviy-xo‘jalik faoliyati yuzasidan nazoratni amalga oshiradi;
huquqiy fanlarni rivojlantirish choralarini ko‘radi, kriminalistika va sud ekspertizasi sohasida ilmiy-tadqiqot, ekspertlik ishlarini tashkil etadi;
Keyingi tahrirga qarang.
O‘zbekiston Respublikasi sud-ekspert muassasalari faoliyatini muvofiqlashtiradi va ilmiy-metodik rahbarlikni amalga oshiradi;
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
X.Sulaymonova nomidagi Respublika sud ekspertiza markazi, Respublika yuristlar malakasini oshirish markazi, Toshkent davlat yuridik instituti, Toshkent yuridik kolleji va boshqa adliya muassasalari faoliyatiga rahbarlikni amalga oshiradi.
(7-bandning 14-kichik bandi to‘rtinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2003-yil 21-noyabrdagi 528-son qarori tahririda — O‘zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari to‘plami, 2003-y., 22-son, 226-modda)
8. Vazirlik o‘ziga yuklatilgan vazifa va funksiyalarni bevosita, shuningdek o‘ziga bo‘ysunuvchi respublika organlari va hududiy organlar orqali amalga oshiradi.
9. Vazirlik o‘z zimmasiga yuklangan vazifalar va funksiyalarni bajarish uchun quyidagi huquqlarga ega:
1) davlat organlari, jamoat birlashmalari, korxonalar, muassasalar, tashkilotlar, mansabdor shaxslardan belgilangan tartibda zarur ma’lumotlar, hujjatlar va materiallarni, inson huquq va erkinliklariga rioya qilish sohasida tahliliy, statistika materiallari va boshqa materiallarni so‘rash va olish;
2) O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi va boshqa davlat organlari ko‘rib chiqishi uchun qonun hujjatlarini va huquqni qo‘llash amaliyotini takomillashtirish masalalari bo‘yicha takliflar kiritish;
3) davlat boshqaruv organlari va mahalliy davlat hokimiyati organlari uchun normativ-huquqiy hujjatlar loyihalarini tayyorlash masalalari bo‘yicha metodik ko‘rsatmalarni ishlab chiqish va tasdiqlash;
4) vazirliklar, davlat qo‘mitalari, idoralar, ilmiy muassasalar, o‘quv yurtlari va boshqa tashkilotlardan qonun va boshqa normativ-huquqiy hujjatlar loyihalari bo‘yicha xulosalar olish hamda ko‘rsatib o‘tilgan organlar va tashkilotlar rahbarlari bilan kelishgan holda ushbu loyihalarni tayyorlash bo‘yicha komissiyalar (ishchi guruhlari) tashkil etish;
5) vazirliklar, davlat qo‘mitalari va idoralarda normativ-huquqiy hujjatlarni qabul qilish, davlat ro‘yxatidan o‘tkazish, e’lon qilish va manfaatdor shaxslar e’tiboriga yetkazish bo‘yicha belgilangan tartibga ular tomonidan rioya qilinishi, shuningdek ularning qo‘llanilishi yuzasidan tekshirishlar o‘tkazish;
6) vazirliklar, davlat qo‘mitalari, idoralarga davlat ro‘yxatidan o‘tmagan normativ-huquqiy hujjatlarni bekor qilish va ijrodan chaqirib olish to‘g‘risida, buzilgan huquqlarni tiklash, yetkazilgan zararlarni qoplash to‘g‘risida belgilangan muddatlarda bajarilishi majburiy bo‘lgan taqdimnomalar kiritish, shuningdek tegishli organlar oldiga bunda aybdor mansabdor shaxslarni belgilangan tartibda javobgarlikka tortish to‘g‘risidagi masalani qo‘yish;
7) vazirliklar, davlat qo‘mitalari va idoralarning normativ-huquqiy hujjatlarini belgilangan tartibda davlat reyestridan chiqarish yoxud ularning (to‘liq yoki qisman) amal qilishini to‘xtatish;
normativ-huquqiy hujjatlarni ishlab chiqish muddatini ko‘rsatgan holda ularni qabul qilish zarurligi to‘g‘risida;
qonun hujjatlariga muvofiq bo‘lmagan normativ-huquqiy hujjatlarni bekor qilish, yoxud ularni qonun hujjatlariga muvofiqlashtirish to‘g‘risida taqdimnomalar kiritish;
9) vazirliklar, davlat qo‘mitalari, idoralar, mahalliy hokimiyat organlari, muassasalar, tashkilotlar, mansabdor shaxslar tomonidan O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari normalari to‘g‘ri va bir xilda qo‘llanilishi bo‘yicha ishlarning holatini o‘rganish. O‘rganish natijalari bo‘yicha tegishli organlar rahbarlariga O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari normalari zarur darajada qo‘llanilishi to‘g‘risida taqdimnomalar kiritish;
10) Vazirlik vakolatiga taalluqli masalalar bo‘yicha qonunlar, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, qarorlari va farmoyishlarini, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlari va farmoyishlarini bajarmaganlik (lozim darajada bajarmaganlik) holatlari yuzasidan davlat va xo‘jalik boshqaruvi organlari, mahalliy davlat hokimiyati organlari rahbarlarini javobgarlikka tortish to‘g‘risidagi takliflarni O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining hamda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining ko‘rib chiqish uchun kiritish;
11) davlat boshqaruvi organlari, mahalliy davlat hokimiyati organlari tomonidan inson huquqlari sohasida O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlariga rioya qilinishini tekshirish.
Ko‘rsatib o‘tilgan organlarning rahbarlariga aniqlangan qonun hujjatlari buzilishini va uning sabablari hamda unga ko‘maklashuvchi shart-sharoitlarni bartaraf etish, shuningdek insonning buzilgan huquq va erkinliklarini tiklash chora-tadbirlarini ko‘rish to‘g‘risida belgilangan muddatlarda bajarilishi majburiy bo‘lgan taqdimnomalar kiritish;
12) xorijiy davlatlarning sudlarida O‘zbekiston Respublikasining huquqlari va qonuniy manfaatlariga daxldor huquqiy nizolar bo‘yicha da’vogar va javobgarning vakili sifatida ishtirok etish;
13) huquqiy, shu jumladan, sud masalalari bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti va eks-Prezidentining vakili sifatida ishtirok etish;
14) tegishli organlarga sudyalar va sud apparati mehnat sharoitlarini yaxshilash, moddiy va ijtimoiy ta’minlash yuzasidan takliflar kiritish;
15) advokatlar va notariuslarga berilgan litsenziyalarning belgilangan tartibda amal qilishini to‘xtatib turish, to‘xtatish va bekor qilish;
Keyingi tahrirga qarang.
16) advokatlar malaka komissiyalariga advokatlarni intizomiy javobgarlikka tortish masalasini kiritish;
17) advokatlik byurolari, hay’atlari va firmalariga aniqlangan qonun hujjatlari buzilishini bartaraf qilish to‘g‘risida ko‘rsatmalar yuborish;
18) vazirliklar, davlat qo‘mitalari, idoralar, mahalliy davlat hokimiyati organlari, korxonalar, muassasalar, tashkilotlarda huquqiy ishlar holatini, shuningdek, ularning yuridik xizmatlari faoliyatini tekshirish, ulardan amalga oshirgan ishlari to‘g‘risida ma’lumotlar taqdim etishlarini talab qilish, ko‘rsatilgan organlarning, korxonalar, muassasalar va tashkilotlarning rahbarlariga aniqlangan kamchiliklarni bartaraf etish to‘g‘risida belgilangan muddatlarda bajarilishi majburiy bo‘lgan taqdimnomalar kiritish, qonun hujjatlarini buzganlik uchun mansabdor shaxslarni javobgarlikka tortish yoki ularning aybi bilan davlatga yoki korxona, muassasa va tashkilotga yetkazilgan moddiy zararni undirish to‘g‘risidagi masala bilan yuqori turuvchi organlarga yoki sudga murojaat qilish;
19) xizmat majburiyatlarini qo‘pol ravishda buzilishiga yo‘l qo‘yayotgan yuridik xizmat xodimlariga berilgan attestatsiyadan o‘tganlik to‘g‘risidagi guvohnomalarni bekor qilish;
20) tadbirkorlik subyektlari, xorijiy investorlar va xorijiy investitsiyalar ishtirokidagi korxonalarni javobgarlikka tortishning asosliligini zarur hujjatlar, shu jumladan jinoiy, fuqarolik, xo‘jalik va ma’muriy ishlar materiallari bilan tanishish yo‘li bilan o‘rganib chiqish;
21) barcha vazirliklar, davlat qo‘mitalari, idoralar, huquqni muhofaza qilish va nazorat organlari, mahalliy davlat hokimiyati organlari, muassasalar, tashkilotlar, mansabdor shaxslar tomonidan tadbirkorlar, xorijiy investorlar va xorijiy investitsiyalar ishtirokidagi korxonalar huquqlariga rioya etish bo‘yicha qonun hujjatlari og‘ishmay bajarilishini tekshirish. Ko‘rsatib o‘tilgan organlar va tashkilotlar rahbarlariga belgilangan muddatlarda bajarilishi majburiy bo‘lgan:
Keyingi tahrirga qarang.
aniqlangan qonun hujjatlari buzishlarini, qonun buzilishining sabablari va bunga olib keluvchi shart-sharoitlarni bartaraf etish to‘g‘risida;
tadbirkorlar, shu jumladan xorijiy investorlar va xorijiy investitsiyalar ishtirokidagi korxonalarning buzilgan huquqlarini tiklash bo‘yicha choralar ko‘rish to‘g‘risida;
22) Konstitutsiyada va qonunlarda mustahkamlangan inson huquq va erkinliklari, tadbirkorlik subyektlari, xorijiy investorlar va xorijiy investitsiyalar ishtirokidagi korxonalarning huquqlari va qonuniy manfaatlari mansabdor shaxslar tomonidan buzilishi holatlari aniqlanganda, shuningdek adliya organlarining qonuniy talablari mansabdor shaxslar tomonidan bajarilmaganda aybdor mansabdor shaxslarni javobgarlikka tortish to‘g‘risidagi masalani tegishli organlar oldiga qo‘yish;
23) vazirliklar, idoralar, nazorat qiluvchi va mahalliy davlat hokimiyati organlarining tadbirkorlik subyektlari, xorijiy investorlar va xorijiy investitsiyalar ishtirokidagi korxonalar haq-huquqlarini buzuvchi qarorlarini va shuningdek, ularning mansabdor shaxslari harakatlari (harakatsizligi)ni to‘xtatib qo‘yish;
Keyingi tahrirga qarang.
24) jinoiy, fuqarolik, xo‘jalik va ma’muriy ishlar bo‘yicha tadbirkorlik subyektlari, xorijiy investorlar va xorijiy investitsiyalar ishtirokidagi korxonalarning huquqlari va qonuniy manfaatlarini buzuvchi sud hujjatlarini davlat boji to‘lamasdan qayta ko‘rib chiqish to‘g‘risida sud instansiyalariga taqdimnomalar kiritish;
25) tadbirkorlar va xususiy mulk egalari huquqlariga rioya qilish bo‘yicha qonun hujjatlarining buzilishi mumkin emasligi to‘g‘risida mansabdor shaxslarni yozma ravishda ogohlantirish;
26) fuqarolarning, shu jumladan tadbirkorlik subyektlari, xorijiy investorlar va xorijiy investitsiyalar ishtirokidagi korxonalarning o‘z huquqlari va qonuniy manfaatlari buzilganligi to‘g‘risida murojaatlarni tekshirish uchun tegishli mutaxassislarni jalb qilish;
27) xo‘jalik shartnomalari bajarilishi jarayonini nazorat qilish, shartnoma intizomi buzilgan taqdirda xo‘jalik yurituvchi subyektlarga mansabdor shaxslarning shaxsiy javobgarligi va sudlarda da’vo qo‘zg‘ashlari, shuningdek shartnoma majburiyatlarini bajarilmaganligi (lozim darajada bajarilmaganligi) natijasida yetkazilgan zararni qoplashlari yuzasidan belgilangan muddatlarda bajarilishi majburiy bo‘lgan tegishli taqdimnomalar kiritish; taqdimnomada bayon qilingan talablar belgilangan muddatda bajarilmagan taqdirda vakolatli organlar yoki sudlar oldiga shartnoma intizomini buzganlik uchun mansabdor shaxslarning javobgarligi to‘g‘risidagi masalani qo‘yish;
Oldingi tahrirga qarang.
28) adliya organlarida ro‘yxatdan o‘tgan yuridik shaxslarning ta’sis hujjatlariga amal qilishini tekshirish, ulardan kerakli hujjatlar va ma’lumotlar taqdim etishlarini talab qilish, ko‘rsatib o‘tilgan yuridik shaxslarning rahbarlariga aniqlangan kamchiliklarni bartaraf etish to‘g‘risida belgilangan muddatlarda bajarilishi majburiy bo‘lgan taqdimnomalar kiritish, ta’sis hujjatlarini va amaldagi qonun hujjatlarini buzganligi uchun mansabdor shaxslarni belgilangan javobgarlikka tortish, shuningdek, ularning aybi bilan davlatga yoki korxonaga yetkazilgan moddiy zararni undirish uchun yuqori turuvchi organlarga yoki sudga murojaat qilish;
siyosiy partiyalarning ustavlarida nazarda tutilgan faoliyatni davlat tomonidan moliyalashtirishni to‘xtatib turish yoki to‘xtatish to‘g‘risida qaror qabul qilish;
(9-bandning 28-kichik bandi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2004-yil 20-iyuldagi 343-son qaroriga muvofiq xatboshi bilan to‘ldirilgan — O‘zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari to‘plami, 2004-y., 29-son, 334-modda)
Oldingi tahrirga qarang.
28-1) Xalqaro va xorijiy nodavlat (hukumatga qarashli bo‘lmagan) notijorat tashkilotlar vakolatxonalari va filiallarining xodimlarini, ular tomonidan O‘zbekiston Respublikasining qonun hujjatlari buzilgan hollarda akkreditatsiyadan mahrum qilish;
(9-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2004-yil 29-apreldagi 203-son qaroriga muvofiq 28-1-kichik band bilan to‘ldirilgan — O‘zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari to‘plami, 2004-y., 17-son, 199-modda)
29) o‘z vakolatlari doirasida xorijiy davlatlar organlari va xalqaro tashkilotlar bilan to‘g‘ridan to‘g‘ri aloqalar o‘rnatish;
30) barcha davlat organlari va boshqa tashkilotlardan huquqiy statistikani tashkil etish va yuritish uchun zarur bo‘lgan ma’lumotlarni olish;
31) davlat, yuridik va jismoniy shaxslar manfaatlarini ko‘zlab sudlarga davlat boji to‘lamasdan arizalar va da’volar bilan murojaat qilish;
32) adliya organlari va muassasalari faoliyatini ta’minlash uchun zarur bo‘lgan tegishli bo‘linmalar tashkil etish, ularni qayta tashkil etish va tugatish, shuningdek, ularning ustavlari (nizomlari)ni tasdiqlash.
Vazirlik O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlariga muvofiq boshqa huquqlarga ham ega bo‘lishi mumkin.
10. Vazirlikning Tadbirkorlar huquqlarini himoya qilish boshqarmasi, Xorijiy investitsiyalar va xorijiy investitsiyalar ishtirokidagi korxonalarni huquqiy himoya qilish boshqarmasi va ularning joylardagi bo‘limlarining xodimlari o‘z vakolati doirasida nazoratni amalga oshirishda:
tekshirishni o‘tkazish uchun zarur bo‘lgan hujjatlar va materiallar bilan tanishish uchun xizmat guvohnomasini ko‘rsatib tegishlicha vazirliklar, davlat qo‘mitalari va idoralarning, ularning hududiy va tarkibiy bo‘linmalarining, korxona va tashkilotlarning tobeligidan, mansubligidan qat’i nazar, hududlariga va binolariga kirishga;
o‘rganish uchun zarur bo‘ladigan qarorlar, farmoyishlar, yo‘riqnomalar, buyruqlar va boshqa hujjatlarni talab qilib olishga, tadbirkorlar, xorijiy investorlar va xorijiy investitsiyalar ishtirokidagi korxonalar huquqiga rioya qilish bo‘yicha qonuniylikning ahvoli, shuningdek uni ta’minlash chora-tadbirlari to‘g‘risidagi ma’lumotlarni olishga;
mazkur bandning ikkinchi xatboshida ko‘rsatib o‘tilgan organlar va tashkilotlarning mansabdor shaxslari va boshqa xodimlarini chaqirishga, ulardan tadbirkorlarning, xorijiy investorlar va xorijiy investitsiyalar ishtirokidagi korxonalarning huquqlari rioya qilinishi bo‘yicha qonun hujjatlarining buzilishi yuzasidan og‘zaki va yozma tushuntirishlar talab qilishga haqlidir.
11. Vazirlik o‘z vakolati doirasida vazirliklar, davlat qo‘mitalari, idoralar, mahalliy davlat hokimiyati organlari, notariuslar, advokatlar, korxonalar, muassasalar, tashkilotlar, mansabdor shaxslar va fuqarolar uchun majburiy bo‘lgan normativ-huquqiy hujjatlarni qabul qilishga haqlidir.
Vazirlik, zarur hollarda boshqa vazirliklar, davlat qo‘mitalari va idoralar bilan birgalikda qo‘shma qarorlar va boshqa hujjatlarni chiqarishga haqlidir.
12. Vazirlik qonunchilik ijodkorligi sohasida davlat siyosatining amalga oshirilishini ta’minlash va o‘ziga yuklangan boshqa vazifalarning samarali bajarilishi uchun javob beradi.
Oldingi tahrirga qarang.
13. Vazirlikka O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan lavozimga tasdiqlanadigan va lavozimdan ozod etiladigan Adliya vaziri boshchilik qiladi.
Vazirning O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan lavozimga tayinlanadigan va lavozimdan ozod qilinadigan besh nafar o‘rinbosarlari, shu jumladan bir nafar birinchi o‘rinbosari bo‘ladi.
(13-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 5-iyundagi 108-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 23-son, 183-modda)
1) yakkaboshchilik asosida Vazirlik faoliyatiga umumiy rahbarlikni amalga oshiradi va Vazirlikka yuklangan vazifalar va funksiyalar bajarilishi uchun shaxsan javob beradi;
2) o‘z o‘rinbosarlari vakolatlarini belgilaydi, ular o‘rtasida vazifalarni taqsimlaydi, Vazirlik tizimidagi boshqa mansabdor shaxslarning vakolatlarini, Vazirlik faoliyatining alohida qismlari hamda unga bo‘ysunuvchi organlar va muassasalarning ishi uchun o‘z o‘rinbosarlarining va boshqa mansabdor shaxslarning javobgarligi darajasini belgilaydi;
3) Vazirlik vakolatiga kiruvchi masalalar bo‘yicha belgilangan tartibda O‘zbekiston Respublikasining xalqaro shartnomalarini imzolaydi;
4) Vazirlik tarkibiy va hududiy bo‘linmalari to‘g‘risidagi nizomlarni, shuningdek, Vazirlik tizimiga kiruvchi boshqa o‘ziga qarashli organlar va muassasalarning nizom (ustav)larini tasdiqlaydi;
5) xodimlar belgilangan umumiy soni doirasida Vazirlik markaziy apparati tuzilmasiga o‘zgartirishlar kiritadi, shtat jadvalini tasdiqlaydi;
6) Vazirlik markaziy apparatining, shuningdek adliya organlari va muassasalarining xarajatlar smetasini tasdiqlaydi;
8) tegishli davlat organlariga adliya organlari va muassasalarini tashkil etish hamda ularning xodimlari sonini belgilash to‘g‘risida takliflar kiritadi;
9) Vazirlik markaziy apparati, adliya organlari va muassasalari xodimlari bajarishi majburiy bo‘lgan buyruqlar chiqaradi va ko‘rsatmalar beradi;
10) Vazirlik markaziy apparati xodimlarini, uning hududiy bo‘linmalari rahbarlarini, shuningdek Vazirlik tizimiga kiruvchi boshqa o‘ziga qarashli organlar va muassasalar rahbarlarini belgilangan tartibda lavozimga tayinlaydi va lavozimdan ozod qiladi;
11) adliya organlari va muassasalari xodimlariga belgilangan tartibda martaba darajalari beradi, adliya organlari va muassasalari xodimlariga oliy martaba darajalari berish uchun ularni O‘zbekiston Respublikasi Prezidentiga taqdim etadi;
12) adliya organlari va muassasalarining xodimlarini rag‘batlantirish va intizomiy javobgarlikka tortish masalalarini hal etadi, Vazirlik tizimining alohida o‘rnak ko‘rsatgan xodimlarini faxriy unvonlar berishga va O‘zbekiston Respublikasining davlat mukofotlari bilan taqdirlashga taqdim etadi;
15. Adliya organlari va muassasalarining, shu jumladan Vazirlik tizimidagi ilmiy muassasalar va o‘quv yurtlari xodimlariga egallab turgan lavozimiga va ish stajiga muvofiq maxsus darajali unvonlar hamda martaba darajalari beriladi va belgilangan xizmat muddati uchun ustama haqi to‘lab boriladi.
Martaba darajalari berish va undan mahrum etish tartibi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadigan Nizom bilan tartibga solinadi.
Oldingi tahrirga qarang.
16. Vazirlikda Vazir (hay’at raisi), uning o‘rinbosarlari (lavozimiga ko‘ra), shuningdek Vazirlik faoliyatining asosiy yo‘nalishlarini muvofiqlashtiruvchi tarkibiy bo‘linmalari rahbarlaridan iborat tarkibda hay’at tashkil etiladi.
Hay’atning a’zolari soni va shaxsiy tarkibi Vazirning taqdimnomasiga binoan O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadi.
Vazirlik faoliyatining qonunchilik ijodkorligi va huquqni qo‘llash amaliyotini takomillashtirishning ustuvor yo‘nalishlarini ishlab chiqishni davom ettirish, ularning amalga oshirilishini ta’minlash, insonning huquq va erkinliklarini himoya qilishni ta’minlash, fuqarolik jamiyati institutlarini har tomonlama rivojlantirish, huquqiy targ‘ibot bo‘yicha davlat organlari faoliyatini muvofiqlashtirish, tadbirkorlikni huquqiy ta’minlash va rivojlantirish samaradorligini oshirishga yo‘naltirilgan kompleks tashkiliy-huquqiy chora-tadbirlarni ishlab chiqish va amalga oshirish, tadbirkorlik subyektlari va xorijiy investorlarning huquqlari va qonuniy manfaatlarini himoya qilish, shartnoma intizomini mustahkamlash, huquqshunos kadrlarni tayyorlash va ularning malakasini oshirish bo‘yicha ushbu Nizomda belgilangan asosiy yo‘nalishlarini tayyorlash va amalga oshirish;
O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi nomenklaturasiga kiradigan lavozimlarga kadrlarni tanlash, joy-joyiga qo‘yish, tayyorlash va qayta tayyorlash;
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, qarorlari va farmoyishlarida, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi qarorlari va farmoyishlarida belgilangan vazifalarni amalga oshirish bo‘yicha ijro intizomini mustahkamlash, ularning o‘z vaqtida va sifatli amalga oshirilishini ta’minlash uchun Adliya vazirligi rahbarlari va xodimlarining shaxsiy javobgarligini oshirish.
Hay’at majlisiga Vazirlik vakolatiga kiradigan masalalar bo‘yicha boshqa vazirliklar, davlat qo‘mitalari, idoralar, mahalliy davlat hokimiyati organlari, korxonalar, muassasalar, tashkilotlar rahbarlari taklif etilishi mumkin.
Hay’at uning majlisida tarkibining yarmidan ko‘pi qatnashgan taqdirda vakolatli bo‘ladi. Ko‘rib chiqilayotgan masalalar bo‘yicha qarorlar oddiy ko‘pchilik ovoz bilan qabul qilinadi.
Hay’at qarorlari Vazirning buyruqlari bilan amalga oshiriladi. Vazir va hay’at a’zolari o‘rtasida kelishmovchiliklar paydo bo‘lgan taqdirda rais paydo bo‘lgan kelishmovchiliklar to‘g‘risida O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga axborot bergan holda mustaqil ravishda qaror qabul qiladi. Hay’at a’zolari ham o‘z fikr-mulohazalarini O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga xabar qilishlari mumkin.
(16-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 5-iyundagi 108-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 23-son, 183-modda)
Oldingi tahrirga qarang.
(3-ilova O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2003-yil 21-noyabrdagi 528-son qarori tahririda — O‘zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari to‘plami, 2003-y., 22-son, 226-modda)
Oldingi tahrirga qarang.
(4-ilova O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2004-yil 29-apreldagi 203-son qarori tahririda — O‘zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari to‘plami, 2004-y., 17-son, 199-modda)
Oldingi tahrirga qarang.
(5-ilova O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 2-iyundagi 104-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 22-son, 175-modda)
Oldingi tahrirga qarang.
(6-ilova O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 2-iyundagi 104-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 22-son, 175-modda)
1. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi faoliyatini takomillashtirish masalalari to‘g‘risida” 1992-yil 12-noyabrdagi 523-son qarori (O‘zbekiston Respublikasi QT, 1992-y., 11-son, 32-modda) 1-bandining ikkinchi xatboshi, 5-bandining ikkinchi xatboshi, 6-bandi, shuningdek ushbu qarorga 1 va 2-ilovalar.
2. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi Markaziy apparati tarkibida iqtisodiy islohot bo‘yicha qonunchilik va normativ hujjatlar loyihalarini tayyorlash va huquqiy ekspertiza qilish boshqarmasini tashkil etish to‘g‘risida” 1994-yil 24-yanvardagi 27-son qarorining 2-bandi (O‘zbekiston Respublikasi QT, 1994-y., 1-son, 3-modda).
3. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Garov to‘g‘risidagi shartnomalarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazish bo‘yicha Vaqtinchalik nizomni tasdiqlash haqida” 1994-yil 1-fevraldagi 50-son qarorining 7-bandi (O‘zbekiston Respublikasi QT, 1994-y., 2-son, 8-modda).
4. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi faoliyatini takomillashtirish va uning apparati tuzilmasidagi o‘zgartirishlar to‘g‘risida” 1995-yil 27-apreldagi 152-son qarorining 3-bandi (O‘zbekiston Respublikasi QT, 1995-y., 4-son, 16-modda).
5. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi tizimida Fuqarolarning qonunchilikning buzilishi yuzasidan shikoyat va arizalarini ko‘rib chiqish boshqarmasini tuzish to‘g‘risida” 1997-yil 10-iyuldagi 345-son qarorining 6-bandi.