LexUZ sharhi
Mazkur qaror O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2019-yil 23-fevraldagi 161-sonli “O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining ayrim qarorlariga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritish, shuningdek, ba’zilarini o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblash to‘g‘risida (O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Idoralararo kollegial organlarni tubdan qisqartirish va yanada optimallashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2018-yil 28-avgustdagi PF-5527-son Farmoni)”gi qaroriga asosan o‘z kuchini yo‘qotgan.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi faoliyatini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2011-yil 23-avgustdagi PQ–1602-son qarorini bajarish yuzasidan, shuningdek inson huquqlari va erkinliklarini himoya qilishda huquqni muhofaza qiluvchi organlar faoliyatini samarali muvofiqlashtirish va ularning mazkur sohada fuqarolik jamiyati institutlari bilan hamkorligini yanada takomillashtirish maqsadida Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. Huquqni muhofaza qiluvchi va boshqa davlat organlari tomonidan inson huquqlari va erkinliklariga rioya etilishining holatini o‘rganish bo‘yicha Idoralararo ishchi guruhi (keyingi o‘rinlarda Idoralararo ishchi guruhi deb yuritiladi) to‘g‘risidagi Nizom, shuningdek Idoralararo ishchi guruhi tarkibi 1 va 2-ilovalarga* muvofiq tasdiqlansin.
2. Quyidagilar Idoralararo ishchi guruhi faoliyatining asosiy yo‘nalishlari va vazifalari etib belgilansin:
inson huquqlari va erkinliklariga rioya etilishi bilan bog‘liq masalalarni o‘rganish va umumlashtirish, fuqarolarning huquqlari va erkinliklari buzilishi, shu jumladan qiynoqqa solish va boshqa shafqatsiz inson qadr-qimmatini kamsituvchi muomala turlarini qo‘llashga doir murojaatlarini ko‘rib chiqilishi va hal etilishini monitoring qilish;
inson huquqlari va erkinliklari sohasida aniqlangan qonunbuzilish holatlarini bartaraf qilish bo‘yicha zarur chora-tadbirlar belgilash to‘g‘risida takliflar kiritish;
inson huquqlari va erkinliklari sohasida qonunchilikni takomillashtirish, shuningdek BMTining asosiy Konvensiyalarini milliy qonunchilikka va huquqni qo‘llash amaliyotiga implementatsiya qilish bo‘yicha takliflar tayyorlash;
O‘zbekiston Respublikasining tegishli davriy ma’ruzalarini ko‘rib chiqish natijasi bo‘yicha BMT konvension organlarining yakuniy tavsiyalari va e’tirozlarini ko‘rib chiqish, shuningdek ushbu yakuniy tavsiya va e’tirozlarning ijrosi bo‘yicha Milliy harakat rejalarini tasdiqlash va monitoring olib borish.
4.Idoralararo ishchi guruhni tashkiliy-texnik jihatdan ta’minlash O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi va Inson huquqlari bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasi Milliy markazi tomonidan amalga oshirilishi ma’lumot uchun qabul qilinsin.
5. Vazirlar Mahkamasining 2004-yil 24-fevraldagi 112-f-son farmoyishi o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblansin.
6. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Adliya vaziri N.Yo‘ldoshev zimmasiga yuklansin.
1. Mazkur Nizom O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi faoliyatini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2011-yil 23-avgustdagi PQ–1602-son qaroriga muvofiq huquqni muhofaza qiluvchi va boshqa davlat organlarining inson huquqlari va erkinliklarini himoya qilish sohasidagi faoliyatini samarali muvofiqlashtirish hamda ularning fuqarolik jamiyati institutlari bilan o‘zaro hamkorligini yanada takomillashtirish bo‘yicha Huquqni muhofaza qiluvchi va boshqa davlat organlari tomonidan inson huquq va erkinliklariga rioya etilishining holatini o‘rganish bo‘yicha Idoralararo ishchi guruhining (keyingi o‘rinlarda Idoralararo ishchi guruhi deb yuritiladi) faoliyatini tartibga soladi.
2. Idoralararo ishchi guruhi inson huquqlari va erkinliklariga rioya etilishi bilan bog‘liq masalalarni o‘rganishni va umumlashtirishni amalga oshiruvchi idoralararo kollegial organ, shuningdek inson huquqlari sohasida davlat siyosatini ishlab chiqishda hamkorlik va yagona yondashuvni tashkil etishni muvofiqlashtiruvchi organ hisoblanadi.
Idoralararo ishchi guruhi tarkibi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadi.
3. Idoralararo ishchi guruhi o‘z faoliyatida O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasiga, O‘zbekiston Respublikasi qonunlariga, O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining qarorlariga, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, qarorlari va farmoyishlariga, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlari va farmoyishlariga, mazkur Nizomga, shuningdek boshqa qonunchilik hujjatlariga amal qiladi.
inson huquqlari va erkinliklariga rioya etilishi bilan bog‘liq masalalarni o‘rganish va umumlashtirish, fuqarolarning huquqlari va erkinliklari buzilishi, shuningdek qiynoqqa solish va boshqa shafqatsiz inson qadr-qimmatini kamsituvchi muomala turlarini qo‘llashga doir murojaatlarini ko‘rib chiqilishi va hal etilishini monitoring qilish;
inson huquqlari va erkinliklari sohasida aniqlangan qonunbuzilish holatlarini bartaraf qilish bo‘yicha zarur chora-tadbirlar belgilash to‘g‘risida takliflar kiritish;
inson huquqlari va erkinliklari sohasida qonunchilikni takomillashtirish, shuningdek BMTning asosiy Konvensiyalarini milliy qonunchilikka va huquqni qo‘llash amaliyotiga implementatsiya qilish bo‘yicha takliflar tayyorlash;
O‘zbekiston Respublikasining tegishli davriy ma’ruzalarini ko‘rib chiqish natijasi bo‘yicha BMT konvension organlarining yakuniy tavsiyalari va e’tirozlarini ko‘rib chiqish, shuningdek ushbu yakuniy tavsiya va e’tirozlarning ijrosi bo‘yicha Milliy harakat rejalarini tasdiqlash va monitoring qilish.
5. Idoralararo ishchi guruhi o‘ziga yuklatilgan vazifalarni bajarish uchun quyidagi funksiyalarni amalga oshiradi:
a) inson huquqlari va erkinliklariga rioya etilishi bilan bog‘liq masalalarni o‘rganish va umumlashtirish, fuqarolarning huquqlari va erkinliklari buzilishi, shuningdek qiynoqqa solish va boshqa shafqatsiz inson qadr-qimmatini kamsituvchi muomala turlarini qo‘llashga doir murojaatlarini ko‘rib chiqilishi va hal etilishini monitoring qilish sohasida:
huquqni muhofaza qiluvchi va boshqa davlat organlari tomonidan inson huquqlari va erkinliklari sohasidagi qonunchilikka rioya etilishi holatini tahlil qiladi va umumlashtiradi;
fuqarolarning huquqlari va erkinliklari buzilishlari to‘g‘risidagi shikoyatlari, shu jumladan qiynoqqa solish va inson qadr-qimmatini kamsituvchi boshqa shafqatsiz muomala turlarini qo‘llashga oid shikoyatlarini ko‘rib chiqilishi va hal etilishini monitoring qiladi;
respublika vazirliklari, idoralari, nodavlat notijorat tashkilotlari va xalqaro tuzilmalarning inson huquqlari va erkinliklari masalasi bo‘yicha takliflarini ko‘rib chiqadi;
sodir bo‘lishi mumkin bo‘lgan inson huquqlari buzilishi va uni xalqaro shartnomalarda aks ettirilgan inson huquqlari va erkinliklari universal standartlari tamoyillari bo‘yicha baholanishi to‘g‘risidagi ma’lumotlarni to‘playdi;
O‘zbekiston Respublikasida inson huquqlari va erkinliklarini ta’minlash holati to‘g‘risidagi obyektiv ma’lumotlarni ommaviy axborot vositalarida, shu jumladan internetda chop etilishini tashkil etadi;
b) inson huquqlari va erkinliklari sohasida aniqlangan qonunbuzilish holatlarini bartaraf qilish bo‘yicha zarur chora-tadbirlar belgilash to‘g‘risida takliflar kiritish sohasida:
inson huquqlari va erkinliklari buzilishi holatlari aniqlanganda, shu jumladan qiynoq va inson qadr-qimmatini kamsituvchi muomala turlari qo‘llanganda tegishli shaxslarni javobgarlikka tortish to‘g‘risida vakolatli organlarga iltimosnomalar kiritadi;
inson huquqlari va erkinliklarining buzilishiga olib keluvchi sabablar va sharoitlarni aniqlash va bartaraf qilish bo‘yicha ishlar samaradorligini oshirishga qaratilgan tadbirlarni tashkil etadi;
inson huquqlari va erkinliklarini ta’minlash sohasidagi ishlarni yaxshilash bo‘yicha takliflar tayyorlaydi.
v) inson huquqlari va erkinliklari sohasida qonunchilikni takomillashtirish, shuningdek BMTning asosiy Konvensiyalarini milliy qonunchilikka va huquqni qo‘llash amaliyotiga implementatsiya qilish bo‘yicha takliflar tayyorlash sohasida:
inson huquqlari va erkinliklari sohasidagi qonunchilikni doimiy tahlil qiladi hamda qonunchilikni takomillashtirish, BMTning asosiy Konvensiyalarini milliy qonunchilikka va huquqni qo‘llash amaliyotiga implementatsiya qilish bo‘yicha takliflar kiritadi;
nodavlat notijorat tashkilotlar tomonidan inson huquqlari va erkinliklari sohasida o‘tkazilgan monitoring natijalarini o‘rganadi;
g) O‘zbekiston Respublikasining tegishli davriy ma’ruzalarini ko‘rib chiqish natijasi bo‘yicha BMT Konvensiyaviy organlarining yakuniy tavsiyalari va e’tirozlarini ko‘rib chiqish, shuningdek ushbu yakuniy tavsiya va e’tirozlarning ijrosi bo‘yicha Milliy harakat rejalarini tasdiqlash va monitoring qilish sohasida:
O‘zbekistonning tegishli davriy ma’ruzalarini ko‘rib chiqish natijasi bo‘yicha BMT Konvensiyaviy organlarining yakuniy tavsiya va e’tirozlarini ko‘rib chiqadi;
O‘zbekiston Respublikasining tegishli davriy ma’ruzalarini ko‘rib chiqish natijalari bo‘yicha BMT Konvension organlarining yakuniy tavsiya va e’tirozlarini ijro etish yuzasidan milliy harakat rejalarini ishlab chiqishda, shuningdek milliy harakat rejalarida nazarda tutilgan tadbirlarni ijro etishga mas’ul bo‘lgan davlat organlari, fuqarolik jamiyati institutlarini belgilashda Inson huquqlari bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasi Milliy markaziga ko‘maklashadi;
O‘zbekistonning tegishli davriy axborotlarini ko‘rib chiqish natijalari bo‘yicha BMT Konvensiyaviy organlarining yakuniy tavsiya va e’tirozlarini ijro etish yuzasidan milliy harakat rejalarini tasdiqlaydi;
O‘zbekiston Respublikasining tegishli davriy axborotlarini ko‘rib chiqish yakunlari bo‘yicha BMT Konvensiyaviy organlarining yakuniy tavsiya va e’tirozlarini bajarish yuzasidan ishlab chiqilgan va tasdiqlangan milliy harakat rejalarini bajarish uchun mas’ul ijrochilarga tarqatilishini tashkil etadi;
huquqni muhofaza qiluvchi va boshqa davlat organlari, fuqarolik jamiyati institutlarining inson huquqlari va erkinliklariga rioya etilishi haqidagi axborotini eshitadi;
tegishli davriy axborotlar yakunlari bo‘yicha BMT Konvensiyaviy organlarining yakuniy tavsiya va e’tirozlarini bajarish yuzasidan milliy harakat rejalarining ijrosi asosida huquqni muhofaza qiluvchi va boshqa davlat organlari, fuqarolik jamiyati institutlari uchun inson huquqlari va erkinliklariga rioya etilishi masalalari bo‘yicha uslubiy tavsiyanomalar tayyorlaydi.
6. Idoralararo ishchi guruhi o‘ziga yuklatilgan vazifa va funksiyalarni bajarishda quyidagi huquqlarga ega:
inson huquqlari va erkinliklariga rioya etilishi sohasida huquqni muhofaza etuvchi organlardan, boshqa davlat organlaridan, shuningdek fuqarolik jamiyatlari institutlaridan zarur ma’lumotlarni, shu jumladan tahliliy, statistik va boshqa materiallarni so‘rash;
inson huquqlari va erkinliklari sohasida milliy harakat rejalarida belgilangan tadbirlarning bajarilishiga doir ma’lumotlarni huquqni muhofaza qiluvchi va davlat organlari, shuningdek fuqarolik jamiyatlari institutlaridan olish;
inson huquq va erkinliklari buzilishi haqidagi ma’lumotlarni vakolatli organlar e’tiboriga yetkazish, shuningdek harakatlarida inson huquqlari va erkinliklarining buzilishi aniqlangan shaxslarni javobgarlikka tortish to‘g‘risida iltimosnoma kiritish;
qonunchilik va huquqni qo‘llash amaliyotini takomillashtirish yuzasidan belgilangan tartibda takliflar kiritish;
8. Idoralararo ishchi guruhiga O‘zbekiston Respublikasi adliya vaziri rahbarlik qiladi, uning vakolatiga quyidagilar kiradi:
Idoralararo ishchi guruhi tomonidan qabul qilingan qarorlarning bajarilishi yuzasidan nazoratni tashkil qilish;
Idoralararo ishchi guruhi a’zolarining Ishchi guruh zimmasiga yuklatilgan vazifalarni bajarish bo‘yicha ishlarini muvofiqlashtirish;
Idoralararo ishchi guruhi faoliyatini samarali ishlashini ta’minlash bo‘yicha boshqa ishlarni amalga oshirish.
Idoralararo ishchi guruhi majlislarida ko‘rib chiqiladigan masalalarni muhokama qilishda va hal etishda qatnashadilar;
inson huquqlari erkinliklarini ta’minlashning dolzarb masalalari bo‘yicha Idoralararo ishchi guruhiga takliflar kiritadilar;
Idoralararo ishchi guruhi a’zolari Idoralararo ishchi guruhidagi o‘z faoliyatini jamoatchilik asosida amalga oshiradilar.
10. Idoralararo ishchi guruhi o‘z faoliyatini tasdiqlangan rejaga muvofiq amalga oshiradi va majlislarini zaruriyatga ko‘ra, lekin har chorakda kamida bir marta o‘tkazadi. Idoralararo ishchi guruh rahbari tomonidan uning a’zolarining navbatdan tashqari majlis o‘tkazish uchun sabablari va asoslari bayon qilinishi kerak bo‘lgan yozma iltimosiga asosan navbatdan tashqari majlis chaqirilishi mumkin.
11. Idoralararo ishchi guruhi majlisini uning rahbari olib boradi. Idoralararo ishchi guruhi rahbari bo‘lmagan taqdirda majlisni rahbar o‘rinbosari boshqaradi.
Idoralararo ishchi guruhi majlisi a’zolarining kamida uchdan ikki qismi hozir bo‘lganda vakolatli hisoblanadi.
Majlis o‘tkazish uchun kvorum bo‘lmaganda Idoralararo ishchi guruhning yangi majlis o‘tkazish sanasi e’lon qilinadi. Yangi majlis o‘tkazishda uning kun tartibi o‘zgartirilishiga yo‘l qo‘yilmaydi.
12. Idoralararo ishchi guruhi majlisiga unda ko‘rib chiqilayotgan masalalarning ahamiyatiga ko‘ra huquqni muhofaza qilish organlari va boshqa davlat organlari, shuningdek nodavlat notijorat tashkilotlar rahbarlari va mutaxassislari taklif etilishi mumkin.
13. Idoralararo ishchi guruhini tashkiliy-texnik jihatdan ta’minlash O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi va Inson huquqlari bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasi Milliy markazi tomonidan amalga oshiriladi.
14. O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligining Inson huquqlarini himoya qilish boshqarmasi Idoralararo ishchi guruhining ishchi organi (keyingi o‘rinlarda ishchi organ deb yuritiladi) hisoblanadi.
Idoralararo ishchi guruhining ish rejasi loyihasini tayyorlaydi, Idoralararo ishchi guruhi muhokamasiga kiritadi, tasdiqlangan ish rejasining bajarilishini ta’minlaydi;
Idoralararo ishchi guruhining navbatdagi majlisiga barcha zarur materiallarning o‘z vaqtida tayyorlanishini ta’minlaydi va manfaatdor tashkilotlardan zarur materiallar, ma’lumotlar va ekspert xulosalarini oladi;
Idoralararo ishchi guruhi majlisining kun tartibi masalasi bo‘yicha tahliliy materiallar tayyorlanishini va majlisni o‘tkazilishini tashkil etadi;
kelib tushgan murojaatlarni ko‘rib chiqadi va Idoralararo ishchi guruhi vakolatiga kiradigan masalalar bo‘yicha qarorlar loyihalarini tayyorlaydi.
Idoralararo ishchi guruhi ko‘rib chiqishi uchun uning qaroriga muvofiq boshqa materiallarni taqdim etadi.
Idoralararo ishchi guruhining navbatdagi majlisiga barcha zarur hujjatlarning o‘z vaqtida tayyorlanishini ta’minlaydi;
Idoralararo ishchi guruhi majlisiga materiallar tayyorlash bo‘yicha ishchi organning ishini tashkil etadi;
kun tartibidagi masalalar bo‘yicha Idoralararo ishchi guruhi majlislari o‘tkazilishini tashkil qiladi;
Idoralararo ishchi guruhi rahbari bilan majlis o‘tkazish muddatlari va joyini, shuningdek taklif etiladiganlar ro‘yxatini kelishadi;
Idoralararo ishchi guruhi a’zolarini va taklif etilgan shaxslarni majlisning o‘tkaziladigan sanasi, vaqti, joyi to‘g‘risida xabardor qiladi;
Idoralararo ishchi guruhi qarorlari ijrosi monitoringini olib boradi va uning natijalarini ko‘rib chiqish uchun Idoralararo ishchi guruhining majlisiga taqdim etadi;
Idoralararo ishchi guruhi majlislarining protokollarini rasmiylashtiradi va tasdiqlangan protokollarni Idoralararo ishchi guruhi a’zolari va boshqa manfaatdor tashkilotlarga yuboradi.
V. Idoralararo ishchi guruhi tomonidan qarorlar qabul qilish va ularning bajarilishini tashkil etish
17. Idoralararo ishchi guruhi qarori Idoralararo ishchi guruhining majlisda qatnashayotgan a’zolarining oddiy ko‘pchilik ovozi bilan qabul qilinadi. Ovozlar teng bo‘lgan taqdirda Idoralararo ishchi guruhi rahbarining ovozi hal qiluvchi hisoblanadi.
Idoralararo ishchi guruhining har bir a’zosi qabul qilinayotgan qarorlar yuzasidan o‘z fikrini yozma ravishda bildirish huquqiga ega.
18. Idoralararo ishchi guruhi rahbari qarorlarni tezkor qabul qilish maqsadida Idoralararo ishchi guruhining alohida masalalar bo‘yicha Idoralararo ishchi guruhi a’zolari bilan kelishilgan qarorlarini so‘rov yo‘li bilan tasdiqlashi mumkin.
19. Idoralararo ishchi guruhi qarorlari Idoralararo ishchi guruhi majlisi protokoli bilan rasmiylashtiriladi. Idoralararo ishchi guruhi majlisi protokoliga uning barcha a’zolari tomonidan viza qo‘yiladi, u kotib tomonidan imzolanadi, Idoralararo ishchi guruhi rahbari tomonidan tasdiqlanadi va bir hafta muddatda Idoralararo ishchi guruhi a’zolariga hamda manfaatdor tashkilotlarga yuboriladi.
20. Idoralararo ishchi guruhi protokolining asl nusxasi va unga tegishli materiallar ishchi organda saqlanadi.
21. Idoralararo ishchi guruhining ishchi organi va kotibi Idoralararo ishchi guruhi qarorlarining bajarilishini muntazam ravishda o‘rganadilar va ko‘rib chiqadilar, zaruriyat bo‘lganda Idoralararo ishchi guruhi rahbariga tegishli takliflar kiritadilar.
22. Idoralararo ishchi guruhi qabul qilingan qarorlarning bajarilishi ahvolini o‘z majlislarida muntazam ravishda ko‘rib chiqadi.
23. Idoralararo ishchi guruhining ish tartibi Reglamentda belgilanadi. Reglament Idoralararo ishchi guruhi tomonidan qabul qilinadi.