Chet el valyutalaridagi operatsiyalarni tartibga solish, eksport qilishdan olingan valyuta tushumlari ustidan amaliy nazorat o‘rnatish va tovarlar hamda xizmatlarni import qilishni amalga oshirishda undan samarali foydalanish maqsadida:
1. Belgilab qo‘yilsinki, tovarlar (ishlar, xizmatlar)ni eksport qilish uchun kvotalar boshqa yuridik shaxslarga sotilmaydi, berilmaydi yoki qayta taqsimlanmaydi;
O‘zbekiston Respublikasi korxonalari, tashkilotlari va muassasalarining eksport-import operatsiyalari bo‘yicha xorijiy sheriklar bilan o‘zaro hisob-kitoblarni firmalarning chet el banklaridagi schyotlari orqali amalga oshirishlari taqiqlanadi va qonun bo‘yicha jazolanadi.
Oldingi tahrirga qarang.
2. O‘zbekiston Respublikasi jismoniy va yuridik shaxslarning eksport-import hamda boshqa valyuta operatsiyalari bo‘yicha xorijiy valyutadagi mablag‘lari harakati ustidan nazorat qilish Tashqi iqtisodiy aloqalar, investitsiyalar va savdo vazirligi, Davlat soliq qo‘mitasi, Davlat bojxona qo‘mitasi va Moliya vazirligi bilan birgalikda Markaziy bank va tijorat banklariga yuklatilsin.
(2-band O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018-yil 3-maydagi PF-5428-sonli Farmoni tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 04.05.2018-y., 06/18/5428/1158-son)
Keyingi tahrirga qarang.
3. Eksport-import operatsiyalari bo‘yicha valyuta nazorati to‘g‘risida nizom ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
4. O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi valyuta tushumlarini qaytarishning va uning davlatga tegishli ulushini to‘lashning belgilangan tartibini buzganlik uchun jismoniy va yuridik shaxslarga nisbatan jinoiy va boshqa javobgarlik choralarini belgilash bo‘yicha takliflar kiritsin.
5. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi ikki hafta muddatda Hukumatning ilgari qabul qilgan qarorlarini, shuningdek vazirliklar va idoralarning normativ hujjatlarini mazkur Farmonga muvofiqlashtirishni ta’minlasin;
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Eksport-import operatsiyalari bo‘yicha valyuta nazoratini ta’minlash chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi Farmoniga hamda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Pul muomalasini mustahkamlash va “So‘m-kupon”ning xarid quvvatini oshirish borasida kechiktirib bo‘lmaydigan chora-tadbirlar” to‘g‘risida 1994-yil 11-apreldagi 195-son qaroriga muvofiq korxonalar, birlashmalar va tashkilotlar (bundan keyin korxonalar deb ataladi) tomonidan tashqi iqtisodiy operatsiyalarni amalga oshirishda chet el valyutasidagi mablag‘larning harakatini nazorat qilishning quyidagi tartibi belgilanadi.
Oldingi tahrirga qarang.
1. O‘zbekiston Respublikasi korxonalari, agar O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki tomonidan boshqacha tartib belgilanmagan bo‘lsa, chet el valyutasidagi schyotni faqat O‘zbekistonning tijorat banklarida ochishlari mumkin.
(1-band O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018-yil 3-maydagi PF-5428-sonli Farmoni tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 04.05.2018-y., 06/18/5428/1158-son)
2. Korxonalarning xo‘jalik faoliyatidan olingan chet el valyutasidagi barcha mablag‘lar O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki belgilaydigan tartibda ularning chet el valyutasidagi schyotlariga albatta o‘tkazilishi kerak.
Oldingi tahrirga qarang.
3. Korxonalar tomonidan ularning xorijiy, shu jumladan MDH mamlakatlaridagi sheriklar bilan litsenziya beriladigan tovarlar eksporti yuzasidan tuzadigan kontraktlari belgilangan tartibda O‘zbekiston Respublikasi Tashqi iqtisodiy aloqalar, investitsiyalar va savdo vazirligida ro‘yxatdan o‘tkazilishi kerak.
(3-band O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2005-yil 20-sentabrdagi PF-3661-son Farmoni tahririda — O‘zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari to‘plami, 2005-y., 37-38-son, 282-modda)
Oldingi tahrirga qarang.
4. Barcha tashqi savdo shartnomalari valyuta nazorati organlarida, Tashqi savdo operatsiyalarining yagona elektron axborot tizimi (TSOYEAT) orqali tijorat banklarida monitoringdan o‘tkaziladi, elektron tijorat orqali realizatsiya qilingan uch ming AKSh dollarigacha bo‘lgan tovarlar (xizmatlar) eksporti bundan mustasno.
(4-band O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018-yil 12-iyuldagi PF-5476-sonli Farmoni tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 14.07.2018-y., 06/18/5476/1504-son)
Oldingi tahrirga qarang.
5. Tovarlarni eksport qiluvchi korxonalar yukning bojxona deklaratsiyasida xorijiy sheriklar bilan hisob-kitoblar, uning orqali amalga oshiriladigan tijorat bankining rekvizitlarini va to‘liq nomini ko‘rsatadilar.
(5-band O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018-yil 3-maydagi PF-5428-sonli Farmoni tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 04.05.2018-y., 06/18/5428/1158-son)
Oldingi tahrirga qarang.
6. Davlat bojxona xizmati organlari tashqi savdo shartnomalari bo‘yicha tovarlar harakati to‘g‘risidagi ma’lumotlarning TSOYEATga to‘liq, o‘z vaqtida va to‘g‘ri kiritilishi nazorati (monitoringi)ni amalga oshiradi.
(6-band O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2014-yil 8-iyuldagi PF-4630-sonli Farmoni tahririda — O‘R QHT, 2014-y., 28-son, 336-modda)
Oldingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
7. Tijorat banki tashqi savdo shartnomalari bo‘yicha pul mablag‘larining harakati to‘g‘risidagi ma’lumotlar TSOYEATga to‘liq, o‘z vaqtida va to‘g‘ri kiritilishi kundalik nazoratini amalga oshiradi.
(7-bandning birinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018-yil 3-maydagi PF-5428-sonli Farmoni tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 04.05.2018-y., 06/18/5428/1158-son)
Pul mablag‘larining belgilangan muddatlarda kelib tushmagani yoki kam miqdorda tushgani haqidagi ma’lumotlar TSOYEATda shakllantiriladi. Davlat soliq xizmati organlari tegishli choralar qabul qilish uchun TSOYEATdagi ma’lumotlardan foydalanadi.
(7-band O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2014-yil 8-iyuldagi PF-4630-sonli Farmoni tahririda — O‘R QHT, 2014-y., 28-son, 336-modda)
Oldingi tahrirga qarang.
(8-band O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018-yil 3-maydagi PF-5428-sonli Farmoniga asosan o‘z kuchini yo‘qotgan)
9. Korxonalar yuklab jo‘natilgan tovarlar va ko‘rsatilgan xizmatlar uchun tushumlar ularning schyotlariga o‘z vaqtida va to‘liq kelib tushishi uchun javobgardirlar.
Bunda o‘zbekistonlik eksport qiluvchilar tomonidan olingan tushumni boshqa yuridik shaxslar foydasiga transferabel akkreditivlar va boshqa to‘lov hujjatlarini qo‘llash yo‘li bilan qayta berish taqiqlanadi.
Oldingi tahrirga qarang.
10. Valyutani sotib olish, sotish va undan foydalanish tartiblarini buzganlik uchun tijorat banklariga va xo‘jalik yurituvchi subyektlarga nisbatan qonunchilikda belgilangan jazo choralari, shu jumladan ularning ichki valyuta bozorida joriy valyutani sotib olish huquqidan vaqtincha 6 oy muddatga qadar mahrum etishgacha bo‘lgan jazo qo‘llaniladi.
Chet ellardan xorijiy valyutadagi tushumning kelib tushishi muddatlarini kechiktirishga yo‘l qo‘ygan eksportyorlar, shuningdek, tovarlarning respublikaga olib kirilishini va ularning “erkin muomalaga chiqarish” rejimida rasmiylashtirilishini, ishlar va xizmatlar ko‘rsatish 30 bank kunidan ko‘proq muddatda (kichik biznes va xususiy tadbirkorlik subyektlari uchun — 60 bank kunida) bajarilishini ta’minlamagan importyorlar belgilangan muddatlar tugagandan so‘ng respublika budjeti daromadiga jarima to‘laydilar:
valyuta tushumi tushirilishi belgilangan muddatlardan 180 kun kechiktirilgan hollarda — kelib tushmagan valyuta mablag‘i summasining 10 foizi ekvivalentida;
valyuta tushumi tushirilishi belgilangan muddatlardan 180 kundan 365 kungacha kechiktirilgan hollarda — kelib tushmagan valyuta mablag‘i summasining qo‘shimcha 20 foizi ekvivalentida;
valyuta tushumi tushirilishi belgilangan muddatlardan 365 kundan ortiq kechiktirilgan hollarda — kelib tushmagan valyuta mablag‘i summasining qo‘shimcha 70 foizi ekvivalentida.
Oldingi tahrirga qarang.
Agar jarimani qo‘llash masalasini ko‘rib chiqish paytiga kelib, valyuta mablag‘larining kelib tushishi yoki respublikaga tovarlarni olib kirish hamda “erkin muomalaga chiqarish” rejimida rasmiylashtirish, ishlarni bajarish va xizmatlar ko‘rsatish ta’minlangan bo‘lsa, jarima qo‘llanilmaydi.
Agar sudning jarima qo‘llash to‘g‘risidagi qarorini ijro etish paytiga kelib, valyuta mablag‘larining kelib tushishi yoki respublikaga tovarlarni olib kirish hamda “erkin muomalaga chiqarish” rejimida rasmiylashtirish, ishlarni bajarish va xizmatlar ko‘rsatish ta’minlangan bo‘lsa, qo‘llanilgan jarima to‘lanmaydi.
Agar jarima qo‘llanilganidan keyin 90 kunlik muddat ichida valyuta mablag‘larining kelib tushishi yoki respublikaga tovarlarni olib kirish hamda “erkin muomalaga chiqarish” rejimida rasmiylashtirish, ishlarni bajarish va xizmatlar ko‘rsatish ta’minlangan bo‘lsa, to‘langan jarima O‘zbekiston Respublikasining Davlat budjetidan qaytarib berilishi lozim.
(10-band O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 24-oktabrdagi PF-5856-sonli Farmoniga asosan oltinchi — sakkizinchi xatboshilar bilan to‘ldirilgan — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 25.10.2019-y., 06/19/5856/3956-son)
Eksport shartnomasining sug‘urta polisi bo‘yicha tadbirkorlik subyektlarining hisobvarag‘iga sug‘urta tovon puli (milliy va (yoki) xorijiy valyutalarda) kelib tushganida ushbu eksport shartnomasi bo‘yicha debitor qarzdorligi summasi, moliyaviy sanksiyalarni qo‘llash maqsadlarida, kelib tushgan sug‘urta tovon puli miqdorida kamaytiriladi.
(10-bandi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 6-martdagi PF-5684-sonli Farmoni tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 06.03.2019-y., 06/19/5684/2708-son)
Keyingi tahrirga qarang.
11. Chet el valyutasidagi tushumni O‘zbekiston Respublikasi Markaziy bankining ruxsatisiz xorijiy banklarda ochilgan schyotlarga o‘tkazish chet el valyutasidagi tushumni yashirib qolish hisoblanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
12. Import qilinayotgan tovarlarga haq to‘lash korxonaning O‘zbekistonning unga xizmat ko‘rsatadigan vakil qilingan bankdagi schyotidan amalga oshirilishi kerak.
Oldingi tahrirga qarang.
13. Eksport-import operatsiyalari bo‘yicha to‘lovlarning asosiy shakllari hujjatli akkreditivlar, bank jo‘natmasi va inkasso hisoblanadi.
Oldingi tahrirga qarang.
(13-bandning ikkinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2003-yil 16-iyuldagi PF-3276-sonli Farmoniga asosan chiqarilgan — Oliy Majlis Axborotnomasi, 2003-y., 6-7-son, 93-modda)
Oldingi tahrirga qarang.
(IV bo‘lim nomi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018-yil 3-maydagi PF-5428-sonli Farmoni tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 04.05.2018-y., 06/18/5428/1158-son)
Oldingi tahrirga qarang.
14. Tijorat banklari pul mablag‘larining harakati to‘g‘risidagi ma’lumotlar TSOYEATga to‘g‘ri va o‘z vaqtida kiritilishi hamda tashqi savdo operatsiyalari bo‘yicha to‘lov shakllarining to‘g‘ri qo‘llanilishi bo‘yicha javobgardirlar.
(14-band O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018-yil 3-maydagi PF-5428-sonli Farmoni tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 04.05.2018-y., 06/18/5428/1158-son)
Oldingi tahrirga qarang.
15. Tijorat banklarining noto‘g‘ri harakatlari yoki o‘z vakolatlarini oshirib yuborishlari oqibatida xoh davlatga, xoh chet el valyutasidagi schyotlar egalariga yetkazilgan zararlar va ziyon shu banklar tomonidan majburiy ravishda qoplanishi kerak.
(15-band O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018-yil 3-maydagi PF-5428-sonli Farmoni tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 04.05.2018-y., 06/18/5428/1158-son)