Chet el valyutalaridagi operatsiyalarni tartibga solish, eksport qilishdan olingan valyuta tushumlari ustidan amaliy nazorat o‘rnatish va tovarlar hamda xizmatlarni import qilishni amalga oshirishda undan samarali foydalanish maqsadida:
1. Belgilab qo‘yilsinki, tovarlar (ishlar, xizmatlar)ni eksport qilish uchun kvotalar boshqa yuridik shaxslarga sotilmaydi, berilmaydi yoki qayta taqsimlanmaydi;
O‘zbekiston Respublikasi korxonalari, tashkilotlari va muassasalarining eksport-import operatsiyalari bo‘yicha xorijiy sheriklar bilan o‘zaro hisob-kitoblarni firmalarning chet el banklaridagi schyotlari orqali amalga oshirishlari taqiqlanadi va qonun bo‘yicha jazolanadi.
Oldingi tahrirga qarang.
2. O‘zbekiston Respublikasi jismoniy va yuridik shaxslarning eksport-import hamda boshqa valyuta operatsiyalari bo‘yicha xorijiy valyutadagi mablag‘lari harakati ustidan nazorat qilish Tashqi iqtisodiy aloqalar agentligi, Davlat soliq qo‘mitasi, Davlat bojxona qo‘mitasi va Moliya vazirligi bilan birgalikda Markaziy bank va vakil qilingan banklarga yuklatilsin.
(2-band O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2003-yil 15-yanvardagi, PF-3194-son Farmoni tahririda — O‘zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari to‘plami, 2003-y., 1-2-son, 3-modda)
Keyingi tahrirga qarang.
3. Eksport-import operatsiyalari bo‘yicha valyuta nazorati to‘g‘risida nizom ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
4. O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi valyuta tushumlarini qaytarishning va uning davlatga tegishli ulushini to‘lashning belgilangan tartibini buzganlik uchun jismoniy va yuridik shaxslarga nisbatan jinoiy va boshqa javobgarlik choralarini belgilash bo‘yicha takliflar kiritsin.
5. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi ikki hafta muddatda Hukumatning ilgari qabul qilgan qarorlarini, shuningdek vazirliklar va idoralarning normativ hujjatlarini mazkur Farmonga muvofiqlashtirishni ta’minlasin;
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Eksport-import operatsiyalari bo‘yicha valyuta nazoratini ta’minlash chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi Farmoniga hamda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Pul muomalasini mustahkamlash va “So‘m-kupon”ning xarid quvvatini oshirish borasida kechiktirib bo‘lmaydigan chora-tadbirlar” to‘g‘risida 1994-yil 11-apreldagi 195-son qaroriga muvofiq korxonalar, birlashmalar va tashkilotlar (bundan keyin korxonalar deb ataladi) tomonidan tashqi iqtisodiy operatsiyalarni amalga oshirishda chet el valyutasidagi mablag‘larning harakatini nazorat qilishning quyidagi tartibi belgilanadi.
Oldingi tahrirga qarang.
1. O‘zbekiston Respublikasi korxonalari, agar O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki tomonidan boshqacha tartib belgilanmagan bo‘lsa, chet el valyutasidagi schyotni faqat O‘zbekistonning vakil qilingan banklarida ochishlari mumkin.
(1-bandning ikkinchi, uchinchi va to‘rtinchi xatboshilari O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2000-yil 5-dekabrdagi PF-2772-son Farmoniga muvofiq chiqarib tashlangan — O‘zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari to‘plami, 2000-y., 11-son, 172-modda)
Keyingi tahrirga qarang.
2. Korxonalarning xo‘jalik faoliyatidan olingan chet el valyutasidagi barcha mablag‘lar O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki belgilaydigan tartibda ularning chet el valyutasidagi schyotlariga albatta o‘tkazilishi kerak.
Oldingi tahrirga qarang.
3. Korxonalar tomonidan ularning xorijiy, shu jumladan MDH mamlakatlaridagi sheriklar bilan litsenziya beriladigan tovarlar eksporti yuzasidan tuzadigan kontraktlari belgilangan tartibda O‘zbekiston Respublikasi Tashqi iqtisodiy aloqalar agentligida ro‘yxatdan o‘tkazilishi kerak.
Keyingi tahrirga qarang.
(3-bandi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2003-yil 15-yanvardagi PF-3194-son Farmoni tahririda — O‘zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari to‘plami, 2003-y., 1-2-son, 3-modda)
Oldingi tahrirga qarang.
4. Eksport kontraktlarining hammasi istisnosiz, shu jumladan Tashqi iqtisodiy aloqalar agentligida ro‘yxatdan o‘tkazilganlari ham, O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki belgilaydigan tartibda vakil qilingan bankda hisobga olinishi kerak.
Keyingi tahrirga qarang.
(4-bandi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2003-yil 15-yanvardagi PF-3194-son Farmoni tahririda — O‘zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari to‘plami, 2003-y., 1-2-son, 3-modda)
5. Tovarlarni eksport qiluvchi korxonalar yukning bojxona deklaratsiyasida xorijiy sheriklar bilan hisob-kitoblar, uning orqali amalga oshiriladigan vakil qilingan bankning rekvizitlarini va to‘liq nomini ko‘rsatadilar.
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
6. Davlat bojxona qo‘mitasi har oyda tegishli vakil qilingan banklarga eksport yuklarni chegaradan tashqariga chiqarishga asos bo‘lgan yukning bojxona deklaratsiyalari reyestrlarini eksport qiluvchi korxonaning nomini, jo‘natilgan tovarlarning nomi va miqdorini, ularning chet el valyutasidagi qiymatini va to‘lov shaklini ko‘rsatgan holda taqdim etadi.
(6-band O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 1998-yil 16-apreldagi PF-1988-son Farmoni tahririda)
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
7. Vakil qilingan banklar reyestrlar asosida eksport qiluvchilar schyotiga tushumlarning to‘liqligi, o‘z vaqtida tushganligi va to‘g‘riligini har kuni nazorat qilib boradilar.
Vakil qilingan banklar to‘lovlarning belgilangan muddatda tushmaganligi yoki reyestrlarda ko‘rsatilgandan kam summada tushganligi hollari to‘g‘risida Davlat soliq qo‘mitasini, Davlat bojxona qo‘mitasini tegishli choralar ko‘rish uchun har oyda xabardor qilib borishadi.
(7-bandning ikkinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 1998-yil 16-apreldagi PF-1988-son Farmoni tahririda)
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
8. Nomarkazlashtirilgan eksportdan valyuta tushumini majburiy sotish korxonaning tranzit valyuta hisobvarag‘iga kelib tushgan kundan boshlab 5 bank kunidan kechiktirmay amalga oshiriladi.
(8-band O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2000-yil 5-dekabrdagi PF-2772-son Farmoni tahririda — O‘zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari to‘plami, 2000-y., 11-son, 172-modda)
Keyingi tahrirga qarang.
9. Korxonalar yuklab jo‘natilgan tovarlar va ko‘rsatilgan xizmatlar uchun tushumlar ularning schyotlariga o‘z vaqtida va to‘liq kelib tushishi uchun javobgardirlar.
Bunda o‘zbekistonlik eksport qiluvchilar tomonidan olingan tushumni boshqa yuridik shaxslar foydasiga transferabel akkreditivlar va boshqa to‘lov hujjatlarini qo‘llash yo‘li bilan qayta berish taqiqlanadi.
Oldingi tahrirga qarang.
10. Korxonalar chet el valyutasidagi tushumni yashirgan hollarda Markaziy bank, respublikaning moliya va soliq organlari tomonidan ularning vakolatlari doirasida quyidagi sanksiyalar qo‘llanadi:
chet el valyutasida barcha operatsiyalarni amalga oshirishga olingan litsenziyalardan mahrum qilish;
Keyingi tahrirga qarang.
moliyaviy sanksiyalarni qo‘llash va O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlarida belgilanadigan miqdorlarda ma’muriy jarima solish;
qoidalarni buzgan yoki valyuta nazorati va tartibga solish normalariga rioya qilinishi uchun tegishli chora-tadbirlar ko‘rmagan mansabdor shaxslarni amaldagi qonun hujjatlariga muvofiq javobgarlikka tortish.
Valyutani sotib olish, sotish va undan foydalanish tartiblarini buzganlik uchun vakil qilingan banklarga va xo‘jalik yurituvchi subyektlarga nisbatan qonunchilikda belgilangan jazo choralari, shu jumladan ularning ichki valyuta bozorida joriy valyutani sotib olish huquqidan vaqtincha 6 oy muddatga qadar mahrum etishgacha bo‘lgan jazo qo‘llaniladi.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Belgilangan muddatlarda 30 bank kunidan ko‘proq vaqt o‘tgandan keyin chet eldan valyuta tushumi kelib tushishining kechikishiga yo‘l qo‘ygan yuridik shaxslar — rezidentlar kelib tushmagan valyuta mablag‘larining 100 foiziga teng miqdordagi summani jarima tariqasida respublika budjeti daromadiga to‘laydilar.
(10-band O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2000-yil 5-dekabrdagi PF-2772-son Farmoni tahririda — O‘zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari to‘plami, 2000-y., 11-son, 172-modda)
Keyingi tahrirga qarang.
11. Chet el valyutasidagi tushumni O‘zbekiston Respublikasi Markaziy bankining ruxsatisiz xorijiy banklarda ochilgan schyotlarga o‘tkazish chet el valyutasidagi tushumni yashirib qolish hisoblanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
12. Import qilinayotgan tovarlarga haq to‘lash korxonaning O‘zbekistonning unga xizmat ko‘rsatadigan vakil qilingan bankdagi schyotidan amalga oshirilishi kerak.
Oldingi tahrirga qarang.
13. Eksport-import operatsiyalari bo‘yicha to‘lovlarning asosiy shakllari hujjatli akkreditivlar, bank jo‘natmasi va inkasso hisoblanadi.
Oldingi tahrirga qarang.
(13-bandning ikkinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2003-yil 16-iyuldagi PF-3276-sonli Farmoniga asosan chiqarilgan — Oliy Majlis Axborotnomasi, 2003-y., 6-7-son, 93-modda)
Keyingi tahrirga qarang.
14. Vakil qilingan banklar kontraktlarning o‘z vaqtida va to‘g‘ri hisobga olinishi, eksport qiluvchi korxonalar schyotlariga tushumning tushishi hamda import bo‘yicha to‘lov shakllarining to‘g‘ri qo‘llanishi ustidan nazorat qilinishi uchun javobgardirlar.
Keyingi tahrirga qarang.
15. Vakil qilingan banklarning noto‘g‘ri harakatlari yoki o‘z vakolatlarini oshirib yuborishlari oqibatida xoh davlatga, xoh chet el valyutasidagi schyotlar egalariga yetkazilgan zararlar va ziyon shu banklar tomonidan majburiy ravishda qoplanishi kerak.
Keyingi tahrirga qarang.