O‘zbekiston Respublikasining “Aloqa to‘g‘risida”gi Qonuni aloqa tarmoqlarini tashkil qilishning umumiy huquqiy, iqtisodiy asoslarini, aloqa shoxobchalarini barpo etish va ulardan foydalanishda, aloqa xizmati ko‘rsatishda mulkchilik shaklidan qat’i nazar korxonalar, muassasalar, tashkilotlarning va fuqarolarning aloqa vositalariga egalik qilish, ulardan foydalanish, ularni tasarruf etish va boshqarish sohasidagi huquqlari va vazifalarini, shuningdek berilgan huquqlarni buzganlik va vazifalarini bajarmaganlik uchun javobgarlik choralarini belgilaydi.
Aloqa O‘zbekiston Respublikasi xo‘jalik va ijtimoiy infrastrukturasining tarkibiy qismi bo‘lib, aholining, xo‘jalik subyektlarining, davlat idoralarining pochta, telefon, telegraf, radio va axborotning o‘zga turlarini uzatish va qabul qilish hamda aloqa tarmog‘i orqali jo‘natilayotgan ashyolarni yetkazib berishga bo‘lgan ehtiyojlari qondirilishini ta’minlaydi.
Pochta va elektr aloqa tarmoqlari — aloqa sohasidagi munosabatlarning obyektlari bo‘lib, ular pochta jo‘natmalarini qabul qilib olish, tashish va ko‘rsatilgan joyga yetkazib berish, shuningdek axborotlarni elektr quvvati va elektromagnit nurlanishdan foydalanib tayyorlash, uzatish va qabul qilish vositalarining yig‘indisi hisoblanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
O‘zbekiston Respublikasining yuridik va jismoniy shaxslari, ajnabiy yuridik shaxslar va fuqarolar aloqa sohasidagi munosabatlarning subyektlaridir.
Keyingi tahrirga qarang.
Aloqa sohasidagi munosabatlar ushbu Qonun, O‘zbekiston Respublikasining boshqa qonun hujjatlari bilan tartibga solib boriladi.
O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasidan kelib chiqadigan boshqa vakolatlarni amalga oshirish kiradi.
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
Aloqa sohasidagi davlat boshqaruvi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Vazirlar Mahkamasi tomonidan, shuningdek u vakolat bergan idora (O‘zbekiston pochta va telekommunikatsiyalar agentligi) tomonidan amalga oshiriladi.
Keyingi tahrirga qarang.
O‘zbekiston pochta va telekommunikatsiyalar agentligi o‘ziga bo‘ysunadigan aloqa vositalariga rahbarlik qiladi, korxonalar, muassasalar, tashkilotlar va jismoniy shaxslarga tegishli bo‘lgan aloqa vositalari faoliyatini muvofiqlashtirib boradi, aloqa vositalari ustidan davlat texnikaviy nazoratini amalga oshiradi, mulkchilik shaklidan, kimning tasarrufida ekanligidan qat’i nazar aloqa korxonalari, tashkilotlari va muassasalari ko‘rsatayotgan xizmat sifatini tekshirib boradi.
Pochta to‘lovi belgilarini nashr etish mutlaq huquqi O‘zbekiston pochta va telekommunikatsiyalar agentligiga tegishlidir.
(5-modda O‘zbekiston Respublikasining 1997-yil 26-dekabrdagi 549-I-son Qonuni tahririda — Oliy Majlis Axborotnomasi, 1998-y., 3-son, 38-modda)
Keyingi tahrirga qarang.
O‘zbekiston Respublikasi hududida mulkchilikning yakka tartibdagi, jamoa, davlat va aralash shakllariga asoslangan, shuningdek xorijiy yuridik shaxslar va fuqarolar egaligida bo‘lgan aholiga aloqa xizmati ko‘rsatuvchi korxonalar faoliyat ko‘rsatishi mumkin.
Keyingi tahrirga qarang.
Idoraviy, jamoa aloqa tarmoqlari va vositalari, alohida shaxslarga qarashli aloqa tarmoqlari va vositalari ishlab turgan umumdavlat aloqa tarmog‘iga shartnoma asosida, aloqa korxonalarining belgilab qo‘yilgan texnikaviy va texnologik talablariga rioya qilgan holda kiritilishi mumkin.
Oldingi tahrirga qarang.
Idoraviy tarmoqlar belgilangan tartibda O‘zbekiston pochta va telekommunikatsiyalar agentligi korxonalarining balansiga va ular tomonidan foydalanish va xizmat ko‘rsatishga topshirilishi mumkin.
(7-moddaning ikkinchi qismi O‘zbekiston Respublikasining 1997-yil 26-dekabrdagi 549-I-son Qonuni tahririda — Oliy Majlis Axborotnomasi, 1998-y., 3-son, 38-modda)
Keyingi tahrirga qarang.
Davlat aloqa vositalarini rivojlantirish va qayta qurish davlat idoralarining mablag‘lari, o‘z mablag‘lari, banklarning kreditlari, jalb qilingan mablag‘lar va O‘zbekiston Respublikasi qonunlarida man etilmagan boshqa manbalar hisobiga amalga oshiriladi.
Boshqa aloqa vositalarini rivojlantirish, qayta qurish ularning egalari tomonidan o‘z mablag‘lari va O‘zbekiston Respublikasi qonunlarida man etilmagan boshqa manbalar hisobiga amalga oshiriladi.
Muayyan egalikdagi yer hududlari, ko‘priklar, tonnellar orqali, ko‘chalardan, inshootlardan, kollektorlardan, man etilgan hududlardan, o‘rmonlardan aloqa kommunikatsiyalari o‘tkazishda bunday kommunikatsiyalarni o‘tkazish shartlari yer egalari va yerdan foydalanuvchilar hamda yuqorida qayd etilgan obyektlarning egalari bilan kelishiladi.
Inshootlar, yo‘llar, ko‘priklar va boshqa obyektlar barpo etilayotganda yoki qayta qurilayotganda aloqa tarmoqlarini qayta joylashtirish va ko‘chirish ishlari qurilish buyurtmachilari tomonidan o‘z mablag‘i hisobidan va aloqa kommunikatsiyalarining egalari taqdim etgan texnik shartlarga muvofiq bajariladi.
Daha ichkarisidagi aloqa kommunikatsiyalari qurilish buyurtmachilari tomonidan loyihalanadi va barpo etiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
Aloqa liniyalari bo‘ylab, radiotelevizion uzatish stansiyalariga, radiorele liniyalariga, boshqa aloqa obyektlariga tutash yerlardan ajratib berilgan yerlar aloqa vositalari va tarmoqlarining muhofaza mintaqasini tashkil qiladi.
Elektr aloqa vositalari va tarmoqlarining saqlanishini ta’minlash tartibi O‘zbekiston Respublikasi qonunlari bilan tartibga solib turiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasiga muvofiq yozishma, telefon so‘zlashuvlari, telegraf xabarlarining sir saqlanishi qonun bilan muhofaza etiladi.
LexUZ sharhi
Qarang: “Axborot erkinligi prinsiplari va kafolatlari to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunining 13-moddasi, O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat-protsessual kodeksining 167-moddasi.
LexUZ sharhi
Yozishmalarni ochib o‘qishga va ushbu moddaning birinchi qismida qayd etilgan qoidalar boshqacha tarzda buzilishiga yo‘l qo‘ygan aloqa xodimlari ma’muriy va jinoiy javobgarlikka tortiladilar, O‘zbekiston Respublikasi qonunlarida ko‘zda tutilgan hollar bundan mustasno.
O‘zbekiston Respublikasi Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksining 46-moddasiga, O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat kodeksining 143-moddasiga va O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat-protsessual kodeksining 167, 169—171-moddalariga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
O‘zbekiston Respublikasining davlat aloqa korxonalari ko‘rsatadigan xizmatlarga O‘zbekiston Respublikasi normativ hujjatlarida belgilangan narxlar va tariflarga muvofiq haq to‘lanadi.
Aloqa vositalariga mulkchilik huquqi asosida egalik qiluvchi davlatga qarashli bo‘lmagan korxonalar va tashkilotlar, shuningdek jismoniy shaxslar o‘zlari ko‘rsatgan xizmatlarga narxlar va tariflarni mustaqil ravishda belgilashlari mumkin.
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
Radiochastotalarni korxonalar, muassasalar, tashkilotlar va fuqarolar o‘rtasida taqsimlash O‘zbekiston pochta va telekommunikatsiyalar agentligi tomonidan xalqaro bitimlar asosida amalga oshiriladi va elektromagnit to‘lqinlarini tarqatuvchi inshootlar va vositalarni sotib olish, qurish va foydalanish uchun ruxsatnomalar beriladi, shuningdek ushbu inshootlar va vositalar ishi nazorat qilinadi.
(12-modda O‘zbekiston Respublikasining 1997-yil 26-dekabrdagi 549-I-son Qonuni tahririda — Oliy Majlis Axborotnomasi, 1998-y., 3-son, 38-modda)
Keyingi tahrirga qarang.
O‘zbekiston Respublikasi hududida tezkor boshqaruv va dispetcherlik aloqa tizimida xizmatga oid muomala, shuningdek pochta va telegraf yozishmalarini yo‘llash “O‘zbekiston Respublikasining davlat tili haqida”gi Qonunning qoidalariga muvofiq amalga oshiriladi.
Xalqaro axborot va jo‘natmalar pochta va elektr aloqa orqali ikki tomonlama bitimlarda, shuningdek xalqaro kelishuv va bitimlarning qoidalarida belgilangan tillarda jo‘natiladi.
Ma’lumotlarni uzatishning texnologik jarayonlarida O‘zbekiston Respublikasi hududida hisobga olish va hisobotga oid yagona vaqt — mahalliy vaqt belgilanadi.
Ma’lumotlarni uzatishning xalqaro texnologik jarayonlarida axborotlar uzatish va pochta jo‘natmalarini yuborishda hisobga olish va hisobotga oid vaqt xalqaro kelishuv va bitimlarga muvofiq belgilanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
Aloqa korxonalari O‘zbekiston Respublikasining aloqa Ustavida, xalqaro konvensiyalar va bitimlarda ko‘zda tutilgan hollarda ko‘rsatilayotgan xizmat sifati uchun mijozlar oldida moddiy javobgar bo‘ladilar.
Keyingi tahrirga qarang.
Ushbu Qonunning talablarini buzishda aybdor bo‘lgan shaxslar O‘zbekiston Respublikasi qonunlariga muvofiq ma’muriy yoki jinoiy javobgar bo‘ladilar.
Keyingi tahrirga qarang.
O‘zbekiston Respublikasi aloqa jabhasida faoliyat ko‘rsatayotgan davlatlararo va xalqaro tashkilotlar bilan xalqaro shartnomalar va bitimlarga muvofiq huquqiy, texnologik hamda moliyaviy munosabatlar o‘rnatadi.