1-modda. O‘zbekiston Respublikasining 1996-yil 25-aprelda qabul qilingan “Erkin iqtisodiy zonalar to‘g‘risida”gi 220-I-sonli Qonuniga (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi, 1996-yil, № 5-6, 58-modda; 2003-yil, № 5, 67-modda; O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining Axborotnomasi, 2005-yil, № 12, 410-modda; 2006-yil, № 10, 536-modda) quyidagi o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritilsin:
“Erkin iqtisodiy zonalar to‘g‘risidagi qonun hujjatlari ushbu Qonun va boshqa qonun hujjatlaridan iboratdir.
Agar O‘zbekiston Respublikasining xalqaro shartnomasida O‘zbekiston Respublikasining erkin iqtisodiy zonalar to‘g‘risidagi qonun hujjatlarida nazarda tutilganidan boshqacha qoidalar belgilangan bo‘lsa, xalqaro shartnoma qoidalari qo‘llaniladi”;
“Erkin iqtisodiy zona O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining qarori bilan tashkil etiladi. Erkin iqtisodiy zonaning maqomi, shuningdek uning qancha muddatga tashkil etilishi mazkur zonani tashkil etish to‘g‘risidagi qaror bilan belgilanadi.
Erkin iqtisodiy zonaning chegaralari O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilanadi.
Erkin iqtisodiy zonaning faoliyat ko‘rsatish muddatini uzaytirish belgilangan muddat tugashidan kamida uch yil oldin O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining qarori bilan amalga oshiriladi”;
uni tashkil etish to‘g‘risidagi qarorda nazarda tutilgan vazifalar bajarilmaganda va maqsadlarga erishilmaganda tugatiladi.
Erkin iqtisodiy zonaning maqomini tugatish to‘g‘risidagi qaror belgilangan muddat tugashidan kamida uch yil oldin O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan qabul qilinadi”;
“Erkin ishlab chiqarish zonalari eksportga yo‘naltirilgan ishlab chiqarish zonalarini, agropolislarni, tadbirkorlik zonalarini, industrial-iqtisodiy zonalarni va boshqa zonalarni o‘z ichiga oladi”;
O‘zbekiston Respublikasi erkin iqtisodiy zona hududida faoliyat yuritayotgan yuridik va jismoniy shaxslarning huquqlari hamda qonuniy manfaatlariga rioya etilishini kafolatlaydi.
Erkin iqtisodiy zonalarda investorlarning O‘zbekiston Respublikasining qonun hujjatlarida nazarda tutilgan barcha kafolatlari va imtiyozlariga rioya etilishi ta’minlanadi. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining qarori bilan qo‘shimcha kafolatlar va imtiyozlar nazarda tutilishi mumkin.
Davlat organlari va boshqa organlar yoxud mansabdor shaxslarning yuridik va jismoniy shaxslar faoliyatiga asossiz aralashuvi natijasida ularga yetkazilgan zararning o‘rni, shuningdek boy berilgan foyda hamda yetkazilgan ma’naviy ziyon sud tartibida qoplanishi yoki kompensatsiya qilinishi kerak”;
birinchi qismi “Erkin iqtisodiy zona” degan so‘zlardan keyin “O‘zbekiston Respublikasi” degan so‘zlar bilan to‘ldirilsin;
ikkinchi qismidagi “yuridik shaxslar va fuqarolar (jismoniy shaxslar)ning” degan so‘zlar “yuridik va jismoniy shaxslarning” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
“Yuridik va jismoniy shaxslarning alohida huquqiy tartibotni buzish yo‘li bilan olgan daromadi (foydasi) qonun hujjatlariga muvofiq undirib olinadi”;
8) 12-moddaning ikkinchi qismidagi “bojxona xizmati” degan so‘zlar “bojxona organlari” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
Erkin iqtisodiy zona hududidagi xo‘jalik faoliyati qatnashchilari (yuridik va jismoniy shaxslar) mamlakat investorlari va chet ellik investorlar uchun teng shart-sharoitlardan kelib chiqqan holda qonun hujjatlarida belgilanadigan soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlar bo‘yicha imtiyozlardan foydalanadi”;
“Erkin iqtisodiy zonaga mehnat resurslarini jalb etish qonun hujjatlariga muvofiq amalga oshiriladi”;
“Erkin iqtisodiy zonaning budjeti erkin iqtisodiy zonaning Ma’muriy kengashi (bundan buyon matnda Ma’muriy kengash deb yuritiladi) foydalanishi va boshqaruvida bo‘lgan yer, binolar va inshootlarni ijaraga berishdan, xizmatlar ko‘rsatishdan keladigan tushumlardan va qonun hujjatlarida taqiqlanmagan boshqa tushumlardan shakllantiriladi”;
nomidagi “iqtisodiy zonadan” degan so‘zlar “erkin iqtisodiy zonadan” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
13) 19-moddaning ikkinchi qismidagi “O‘zbekiston Respublikasining tegishli sug‘urta organlari va chet el sug‘urta kompaniyalari tomonidan” degan so‘zlar “qonun hujjatlariga muvofiq” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
Erkin iqtisodiy zona direksiyasi (bundan buyon matnda direksiya deb yuritiladi) erkin iqtisodiy zonaning operativ boshqaruv organidir”;
Ma’muriy kengashga rais boshchilik qiladi. Erkin iqtisodiy zonaning chegaralari O‘zbekiston Respublikasining ma’muriy-hududiy birligi (tuman, shahar, shahardagi tuman) chegarasiga to‘g‘ri kelgan taqdirda, Ma’muriy kengash raisining vazifalarini ijro etish tegishli hokim zimmasiga yuklanadi”;
erkin iqtisodiy zonaning faoliyat ko‘rsatishi bilan bog‘liq masalalar bo‘yicha davlat boshqaruvi organlarining, mahalliy davlat hokimiyati organlarining faoliyatini muvofiqlashtiradi;
Ma’muriy kengashning o‘z vakolati doirasida qabul qilgan qarorlari erkin iqtisodiy zona hududidagi xo‘jalik faoliyati qatnashchilari (yuridik va jismoniy shaxslar) ijro etishi uchun majburiydir”;
“Erkin iqtisodiy zona chegaralarida joylashgan davlat mulki obyektlari (er, suv, yer osti boyliklari va boshqa tabiiy resurslar, binolar, inshootlar) qonun hujjatlarida belgilangan tartibda mahalliy davlat hokimiyati organlarining o‘z vakolatlari doirasidagi qaroriga ko‘ra operativ boshqarish yoki xo‘jalik yuritish huquqi asosida Ma’muriy kengashga topshirilishi mumkin.
Mahalliy davlat hokimiyati organlari Ma’muriy kengashga topshirilgan yer, suv, yer osti boyliklari, boshqa tabiiy resurslar va obyektlardan oqilona foydalanilishi hamda ularning muhofaza qilinishi ustidan nazoratni ta’minlaydi”;
Ma’muriy kengash tomonidan tanlab olingan investorlar majburiyatlari lozim darajada bajarilishi ustidan nazoratni amalga oshiradi;
erkin iqtisodiy zona hududida xo‘jalik faoliyati qatnashchilarining (yuridik va jismoniy shaxslarning) ro‘yxatdan o‘tkazilishini amalga oshiradi;
ekologik holatning yaxshilanishi ustidan nazoratni ta’minlaydi, shuningdek tarixiy-madaniy boyliklarning but saqlanishi uchun javobgar bo‘ladi.
Direksiya yuridik va jismoniy shaxslarning operativ xo‘jalik, moliyaviy faoliyatiga hamda boshqa faoliyatiga aralashishga haqli emas, qonun hujjatlarida belgilangan hollar bundan mustasno.
Erkin iqtisodiy zona hududida xo‘jalik faoliyatini amalga oshiruvchi yuridik va jismoniy shaxslar direksiyada ro‘yxatdan o‘tadi.
Erkin iqtisodiy zona tashkil etilishi paytida uning hududida xo‘jalik faoliyatini amalga oshirayotgan yuridik va jismoniy shaxslar direksiyaga davlat ro‘yxatidan o‘tkazilganligi to‘g‘risidagi guvohnomaning ko‘chirma nusxasini taqdim etadi.
Direksiya ro‘yxatdan o‘tkazilgan yuridik yoki jismoniy shaxsga erkin iqtisodiy zonada ro‘yxatdan o‘tkazilganligi to‘g‘risida guvohnoma beradi va bu haqda tegishli davlat boshqaruvi organlariga qonun hujjatlarida belgilangan tartibda xabar qiladi.
Yuridik va jismoniy shaxslar qonun hujjatlarini buzgan taqdirda, direksiya erkin iqtisodiy zona hududida yuridik yoki jismoniy shaxsning faoliyatini tugatish hamda unga berilgan guvohnomani bekor qilish to‘g‘risida sudga murojaat qilishga haqli”;
“Korxonalar, muassasalar yoki tashkilotlar qayta tashkil etilgan va tugatilgan taqdirda, mehnat shartnomasi (kontrakt) bekor qilinayotgan xodimda qonun hujjatlarida belgilangan kafolatlar saqlanib qoladi”;
LexUZ sharhi