Xavfli ishlab chiqarish obyektlarining sanoat xavfsizligini ta’minlash, avariya va jarohat yetkazilishi bo‘yicha ma’lumotlarni tahlil qilish samaradorligini oshirish, avariyalar kelib chiqishi sabablarini belgilab beradigan qonuniyatlar va omillarni tadqiq etish, xavfli ishlab chiqarish obyektlarini hisobga olish va identifikatsiyalash, sanoat xavfsizligi ekspertizasini o‘tkazish tizimini shakllantirish va rivojlantirish, sanoat xavfsizligini deklaratsiyalash, “Xavfli ishlab chiqarish obyektlarining sanoat xavfsizligi to‘g‘risida”gi Qonunga muvofiq boshqa shaxslarning hayoti, sog‘lig‘i va mol-mulkiga hamda atrof muhitga zarar yetkazganlik uchun xavfli ishlab chiqarish obyektlaridan foydalanayotgan tashkilotlarning javobgarligini majburiy sug‘urta qilish maqsadida Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
Xavfli ishlab chiqarish obyektlarini identifikatsiyalash tartibi to‘g‘risidagi Nizom 1-ilovaga muvofiq;
O‘zbekiston Respublikasida putur yetkazmaydigan nazorat tizimini shakllantirish va rivojlantirish konsepsiyasi 3-ilovaga muvofiq;
Oldingi tahrirga qarang.
Xavfli ishlab chiqarish obyektining sanoat xavfsizligi deklaratsiyasini ishlab chiqish va davlat organlariga, jamoat birlashmalari va fuqarolarga taqdim etish tartibi to‘g‘risidagi Nizom 4-ilovaga muvofiq.
(1-bandning beshinchi xatboshi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 8-iyundagi 111-son qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 23-son, 185-modda)
Xavfli ishlab chiqarish obyektida avariya yuz bergan taqdirda boshqa shaxslarning hayoti, sog‘lig‘i va (yoki) mol-mulkiga hamda atrof muhitga zarar yetkazganlik uchun fuqarolik javobgarligini majburiy sug‘urta qilish tartibi to‘g‘risidagi Nizom 5-ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
2009-yil 1-iyuldan boshlab xavfli ishlab chiqarish obyektining loyiha hujjatlari sanoat xavfsizligi ekspertizasining ijobiy xulosasi “Davarxitektqurilishnazorat” boshqarmasi organlarida qurilish obyektlarini ro‘yxatdan o‘tkazishda va qurilish-montaj ishlarini boshlashga ruxsat berishda majburiy hujjat hisoblanadi;
sanoat xavfsizligi ekspertizasi akkreditatsiya qilingan ekspert tashkiloti bilan xavfli ishlab chiqarish obyektdan foydalanayotgan (foydalanishni mo‘ljallayotgan) tashkilot o‘rtasidagi shartnoma asosida amalga oshiriladi;
sanoat xavfsizligi ekspertizasini o‘tkazish muddati sanoat xavfsizligi sohasidagi normativ-huquqiy va normativ texnik hujjatlarga muvofiq zarur materiallar va hujjatlar turkumi olingan paytdan boshlab hamda ekspertiza o‘tkazishning boshqa barcha shartlari bajarilgach 3 oydan ortiq bo‘lmasligi kerak.
Oldingi tahrirga qarang.
(3-bandning birinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
sanoat xavfsizligi ekspertizasi tizimini joriy etish, uning faoliyat ko‘rsatishi va rivojlanishini, sanoat xavfsizligi sohasida faoliyatni amalga oshiradigan mutaxassislarni tayyorlash va qayta tayyorlashni ta’minlasin;
bir oy muddatda O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi bilan kelishgan holda ekspert tashkilotlari akkreditatsiyadan o‘tkazilganligi va ular faoliyati ustidan nazorat yo‘sinidagi tekshiruv o‘tkazilganligi uchun haq to‘lash tartibini ishlab chiqsin;
uch oy muddatda sanoat xavfsizligi ekspertizasini amalga oshirish, sanoat xavfsizligi sohasida ekspert tashkilotlarini akkreditatsiyadan o‘tkazish, akkreditatsiyadan o‘tkazilgan ekspert tashkilotlari faoliyati ustidan nazorat yo‘sinidagi tekshiruv o‘tkazish qoidalari, xavfli ishlab chiqarish obyektlaridan foydalanayotgan tashkilotlar xodimlarini tayyorgarlikdan va attestatsiyadan o‘tkazish tartibi to‘g‘risidagi nizom, shuningdek sanoat xavfsizligi ekspertizasini amalga oshirayotgan ekspert tashkilotlariga va sanoat xavfsizligi ekspertizasi xulosalarini rasmiylashtirishga qo‘yiladigan talablar belgilangan tartibda ishlab chiqilishini va tasdiqlanishini ta’minlasin.
4. O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining 6-ilovaga muvofiq ayrim qarorlariga qo‘shimchalar kiritilsin.
5. Vazirliklar va idoralar bir oy muddatda sanoat xavfsizligi masalalarini tartibga soladigan idoraviy hujjatlarni xatlovdan o‘tkazsinlar va ularni ushbu qarorga muvofiqlashtirsinlar hamda belgilangan tartibda O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligida ro‘yxatdan o‘tkazsinlar.
6. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosari E.R.Shaismatov zimmasiga yuklansin.
1. Ushbu Nizom “Xavfli ishlab chiqarish obyektlarining sanoat xavfsizligini ta’minlash to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga muvofiq xavfli ishlab chiqarish obyektlarini identifikatsiyalash tartibi, prinsiplari va shartlarini belgilaydi.
2. Xavfli ishlab chiqarish obyektlarini identifikatsiyalash xavfli ishlab chiqarish obyektlarini Xavfli ishlab chiqarish obyektlari davlat reyestrida hisobga olish, shuningdek xavfli ishlab chiqarish obyektlarida avariya yuz bergan taqdirda boshqa shaxslarning hayoti, sog‘lig‘i va (yoki) mol-mulkiga hamda atrof muhitga zarar yetkazganlik uchun xavfli ishlab chiqarish obyektlaridan foydalanayotgan tashkilotlarning fuqarolik javobgarligini sug‘urta qilish maqsadida amalga oshiriladi.
3. Xavfli ishlab chiqarish obyektlarini identifikatsiyalash sanoat xavfsizligi ekspertizasi doirasida xavfli ishlab chiqarish obyektlaridan foydalanayotgan tashkilot yoki ekspert tashkiloti tomonidan amalga oshiriladi.
Xavfli ishlab chiqarish obyektlarida avariya yuz bergan taqdirda boshqa shaxslarning hayoti, sog‘lig‘i va (yoki) mol-mulkiga hamda atrof muhitga zarar yetkazganlik uchun xavfli ishlab chiqarish obyektlaridan foydalanayotgan tashkilotlarning fuqarolik javobgarligini sug‘urta qilish maqsadida xavfli ishlab chiqarish obyektlarini identifikatsiyalash faqat ekspert tashkiloti tomonidan amalga oshirilishi mumkin.
Keyingi tahrirga qarang.
4. Identifikatsiyalash obyektlarni Xavfli ishlab chiqarish obyektlari davlat reyestrida hisobga olish uchun asos hisoblanadi.
5. Xavfli ishlab chiqarish obyektlarini identifikatsiyalash to‘g‘riligi uchun javobgarlik identifikatsiyalashni amalga oshiradigan tashkilotga yuklanadi.
Avariya — inshootlar va (yoki) xavfli ishlab chiqarish obyektlarida qo‘llaniladigan texnika qurilmalarining buzilishi, nazorat qilib bo‘lmaydigan portlash va (yoki) xavfli moddalar ajralib chiqishi.
Xavfli ishlab chiqarish obyektlarini idetifikatsiyalash — xavfli ishlab chiqarish obyektlarini xavfli ishlab chiqarish obyektlari sifatida e’tirof etish maqsadida xavfli ishlab chiqarish obyektlari belgilari jamini aniqlash (belgilash) va keyinchalik Xavfli ishlab chiqarish obyektlari davlat reyestrida hisobga olish, shuningdek boshqa shaxslarning hayoti, sog‘lig‘i va mol-mulkiga hamda atrof muhitga zarar yetkazganlik uchun xavfli ishlab chiqarish obyektlaridan foydalanayotgan tashkilotlarning fuqarolik javobgarligini sug‘urta qilish tartib-qoidasi.
Xavfli ishlab chiqarish obyektlarining identifikatsiya varaqasi — xavfli ishlab chiqarish obyektlari, shuningdek ulardan foydalanayotgan tashkilotlarning belgilari, tipi va rekvizitlari jamini aks ettiradigan hujjat.
Xavfli ishlab chiqarish obyektlari tipi — xavfli ishlab chiqarish obyektlarida xavfli moddalar kategoriyasi mavjudligi asosida ushbu xavfli ishlab chiqarish obyektining xavfliligi darajasini belgilaydigan xavfli ishlab chiqarish obyekti tavsifi.
Obyektning xavfliligi belgilari — “Xavfli ishlab chiqarish obyektlarining sanoat xavfsizligi to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunining 4-moddasi 1—5-bandlariga muvofiq obyektda xavfli moddalar (mavjudligicha), xavf yuqori bo‘lgan texnika qurilmalaridan foydalanilishiga va ishlar olib borilishiga e’tiborni qaratish.
Xavfli ishlab chiqarish obyektlarining sanoat xavfsizligi — xavfli ishlab chiqarish obyektlarida shaxs va jamiyatning avariyalar va noxush hodisalardan va ularning oqibatlaridan hayotiy muhim manfaatlari himoyalanganligi holati.
Sanoat xavfsizligi ekspertizasi — ekspertiza obyektining unga qo‘yiladigan sanoat xavfsizligi talablariga muvofiqligini baholash.
Ekspert tashkiloti — belgilangan tartibda akkreditatsiya qilingan, sanoat xavfsizligi ekspertizasini amalga oshiradigan tashkilot.
6. “Xavfli ishlab chiqarish obyektlarining sanoat xavfsizligi to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga muvofiq xavfli ishlab chiqarish obyektlari jumlasiga quyidagi xavfli moddalar:
tasdiqlangan standartlarga muvofiq tirik organizmga ta’sir qilish darajasiga ko‘ra I, II va III xavflilik darajalariga (o‘ta xavfli, yuqori darajada xavfli va o‘rtacha darajada xavfli) mansub zararli moddalar;
muayyan turdagi tashqi ta’sir chog‘ida issiqlik ajratgan va gazlar hosil qilgan holda o‘z-o‘zidan juda tez tarqaladigan kimyoviy o‘zgaruvchan portlovchi moddalar;
inson sog‘lig‘i va atrof muhit uchun xavfli konsentratsiyali moddalar mavjud bo‘lgan ishlab chiqarish chiqindilari foydalaniladigan, ishlab chiqariladigan, qayta ishlanadigan, hosil qilinadigan, saqlanadigan, tashiladigan, yo‘q qilinadigan;
2) 0,07 megapaskaldan ortiq bosim ostida yoki ishlatiladigan suyuqlikning normal atmosfera bosimidagi qaynash haroratidan ortiq haroratda ishlaydigan uskunalardan foydalaniladigan;
3) ko‘chmas asosga o‘rnatilgan yuk ko‘tarish mexanizmlari, eskalatorlar, osma yo‘llar, funikulyorlardan (tog‘ temir yo‘llaridan) foydalaniladigan;
5) konchilik ishlari, foydali qazilmalarni qazib olish va boyitish ishlari, shuningdek yer osti sharoitida ish olib boriladigan korxonalar yoki ularning sexlari, uchastkalari, maydonchalari, shuningdek boshqa ishlab chiqarish obyektlari kiradi.
7. Obyektni xavfli ishlab chiqarish obyektlari kategoriyasiga kiritish obyektning xavfliligi belgilarini aniqlash asosida uni identifikatsiyalash jarayonida amalga oshiriladi.
Oldingi tahrirga qarang.
Obyektni ushbu Nizomning 6-bandi 2 va 3-kichik bandlarida nazarda tutilgan belgilar bo‘yicha xavfli ishlab chiqarish obyektlari kategoriyasiga kiritishda xavfsizlikning tegishli qoidalariga muvofiq ham “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasida ro‘yxatdan o‘tkaziladigan, ham ro‘yxatdan o‘tkazilmaydigan texnika qurilmalari va inshootlar hisobga olinadi.
(7-bandning ikkinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
birinchi tipdagi xavfli ishlab chiqarish obyektlari — ushbu Nizomga 2-ilovaning 1 va 2-jadvallarida ko‘rsatilgan miqdorda, ularning cheklangan me’yoriga teng bo‘lgan yoki undan ortiq bo‘lgan xavfli moddalar foydalaniladigan, ishlab chiqariladigan, qayta ishlanadigan, hosil qilinadigan, saqlanadigan, tashiladigan, yo‘q qilinadigan yuqori xavflilik darajasidagi obyektlar;
ikkinchi tipdagi xavfli ishlab chiqarish obyektlari — birinchi tipga tegishli bo‘lmagan, ushbu Nizomga 2-ilovaning 1 va 2-jadvallarida ko‘rsatilgan miqdorda, ularning cheklangan me’yoridan kam bo‘lgan xavfli moddalar foydalaniladigan, ishlab chiqariladigan, qayta ishlanadigan, hosil qilinadigan, saqlanadigan, tashiladigan, yo‘q qilinadigan obyektlar;
uchinchi tipdagi xavfli ishlab chiqarish obyektlari — obyektlarning birinchi va ikkinchi tiplariga tegishli bo‘lmagan, ushbu Nizomning 6-bandi 2—5-kichik bandlarida ko‘rsatilgan xavflilik belgilariga ega bo‘lgan obyektlar.
Xavfli ishlab chiqarish obyektlari tipi xavfli ishlab chiqarish obyektlarini identifikatsiyalashda aniqlanadi.
9. Birinchi va ikkinchi tipdagi xavfli ishlab chiqarish obyektlarini identifikatsiyalash quyidagi qoidalar hisobga olingan holda amalga oshiradi:
2-ilovaning 1-jadvalida ko‘rsatilmagan xavfli moddalar uchun 2-ilovaning 2-jadvali moddalari qo‘llaniladi;
agar xavfli ishlab chiqarish obyektlari o‘rtasidagi masofa 500 metrdan kamni tashkil etsa, xavfli moddaning jami miqdori hisobga olinadi;
agar ayni bir kategoriyadagi xavfli moddalarning bir nechta turlari qo‘llanilsa, ularning jami boshlang‘ich (cheklangan) miqdori:
M (i) — barcha 1 dan n gacha i uchun 2-ilovaning 1 va 2-jadvallariga muvofiq ayni bir moddaning boshlang‘ich (cheklangan miqdori).
10. Quyidagilar xavfli ishlab chiqarish obyektlarining o‘ziga xos xususiyatlarini aks ettiradigan asosiy prinsiplar hisoblanadi:
11. Zonalashtirish prinsipi tegishli texnologik jarayonlar amalga oshirilayotgan ishlab chiqarish maydonchalari (yoki) ishlab chiqarish binolarining birlashtiruvchi mezoni sifatida ajratib ko‘rsatish yo‘li bilan xavfli ishlab chiqarish obyektlaridan foydalanayotgan tashkilotlar tarkibida barcha xavfli ishlab chiqarish obyektlarini aniqlashni anglatadi.
Qoidaga ko‘ra, xavfli ishlab chiqarish obyekti sifatida bitta ishlab chiqarish maydonchasida joylashgan korxonani ajratib ko‘rsatish tavsiya qilinadi. Agar korxona bir-biridan 500 metrdan ortiq masofada joylashgan bir nechta ishlab chiqarish maydonchalarida joylashgan taqdirda, maydonchalarning har biri alohida xavfli ishlab chiqarish obyekti sifatida qaraladi.
12. Xavfli ishlab chiqarish obyektlarini identifikatsiyalashning to‘liqligi va ishonchliligi prinsipi xavfli ishlab chiqarish obyektlaridan foydalanayotgan tashkilot tarkibida har bir xavfli ishlab chiqarish obyektining xavfi va tipining barcha belgilari aniqlanishini va sanoat xavfsizligi ekspertizasi xulosasida aks ettirilishini anglatadi.
13. Mustaqillik prinsipi xavfli ishlab chiqarish obyektining bir tipi uchun xarakterli bo‘lgan xavflilikning bir necha belgilariga ega bo‘lgan obyekt uchun eng kam sug‘urta summasi miqdori ko‘rsatib o‘tilgan belgilar soniga bog‘liq bo‘lmasligini anglatadi.
14. Kamroq xavfli tipning xavfliroq tip bilan yutilishi prinsipi agar obyekt turli tiplarga mansub bo‘lgan xavflilikning bir necha belgilarga ega bo‘lsa, u holda eng xavfli tipga mansubligini anglatadi.
15. Identifikatsiya varaqasi har bir xavfli ishlab chiqarish obyekti uchun ushbu Nizomga 1-ilovada keltirilgan shakl bo‘yicha to‘ldiriladi.
16. Sanoat xavfsizligi ekspertizasi doirasida xavfli ishlab chiqarish obyektini indentifikatsiyalash buyurtmachi bilan ekspert tashkiloti o‘rtasida tuzilgan shartnoma asosida amalga oshiriladi.
17. Identifikatsiyalashni o‘tkazish muddatlari, qoidaga ko‘ra, ekspertiza obyektining murakkabligi bilan belgilanadi, biroq ekspertiza boshlangan paytdan boshlab 3 oydan ortiq bo‘lmasligi kerak.
18. Sanoat xavfsizligi ekspertizasi doirasida identifikatsiyalash natijalari xavfli ishlab chiqarish obyektining identifikatsiya varaqasi shaklida rasmiylashtiriladi va ushbu varaqa sanoat xavfsizligi ekspertizasi xulosasiga ilova qilinadi.
Oldingi tahrirga qarang.
19. Sanoat xavfsizligi ekspertizasini o‘tkazish tartibi va ekspertiza xulosasini rasmiylashtirishga qo‘yiladigan talablar “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi tomonidan belgilanadi.
(19-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
20. Sanoat xavfsizligi ekspertizasining qonun hujjatlari buzilgan holda tayyorlangan xulosasi belgilangan tartibda “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi tomonidan haqiqiy emas deb e’tirof etiladi.
(20-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
1. Xavfli ishlab chiqarish obyekti | |
1.1. Obyektning to‘liq nomi | |
1.2. Obyekt joylashgan joy (manzili) | |
2. Obyektning xavfliligi belgilari | |
2.1. “Xavfli ishlab chiqarish obyektlarining sanoat xavfsizligi to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunining 4-moddasi 1-bandida ko‘rsatilgan xavfli moddalardan foydalanish, ularni ishlab chiqarish, qayta ishlash, hosil qilish, saqlash, tashish, yo‘q qilish | 1 |
2.2 0,07 megapaskaldan ortiq bosim ostida yoki ishlatiladigan suyuqlikning normal atmosfera bosimidagi qaynash haroratidan ortiq haroratda ishlaydigan uskunalardan foydalanish | 2 |
2.3. Ko‘chmas asosga o‘rnatilgan yuk ko‘tarish mexanizmlari, eskalatorlar, osma yo‘llar, funikulyorlardan (tog‘ temir yo‘llaridan) foydalanish | 3 |
2.4. Qora va rangli metallar eritmalari hamda ushbu eritmalar asosida qotishmalar olish | 4 |
2.5. Konchilik ishlari, foydali qazilmalarni qazib olish va boyitish ishlari, shuningdek yer osti sharoitida ish olib borish | 5 |
3. Obyekt tipi | |
3.1. Xavfli ishlab chiqarish obyektlarini identifikatsiyalash tartibi to‘g‘risidagi nizomga 2-ilovasidagi 1 va 2-jadvallarda ko‘rsatilgan belgilangan cheklangan me’yorlarga teng yoki undan ortiq miqdordagi xavfli moddalar mavjud bo‘lgan obyektlar | 1 |
3.2. 3.1-kichik bandda ko‘rsatilgan obyektlarga tegishli bo‘lmagan, xavfli ishlab chiqarish obyektlarini identifikatsiyalash tartibi to‘g‘risidagi Nizomga 2-ilovadagi 1 va 2-jadvallarda ko‘rsatilgan belgilangan cheklangan me’yordan kam miqdordagi xavfli moddalar mavjud bo‘lgan obyektlar | 2 |
3.3. Ushbu varaqaning 3.1 va 3.2-kichik bandlarida ko‘rsatilgan obyektlarga tegishli bo‘lmagan, 2.1—2.5-kichik bandlarda ko‘rsatilgan xavflilik belgilariga ega bo‘lgan obyektlar | 3 |
4. Foydalanadigan tashkilot (ta’sis hujjatlariga muvofiq) | |
4.1. Tashkilotning to‘liq nomi | |
4.2. Tashkilotning pochta manzili | |
4.3. Telefon, faks | |
4.4. Idoraviy mansublik |
Keyingi tahrirga qarang.
1-jadval | |
Xavfli moddaning nomi | Cheklangan me’yor, tonna |
Ammiak | 500 |
Ammoniy nitrat (tarkibidagi ammoniy nitratdan hosil bo‘lgan azot massaning 28 foizidan ortig‘ini tashkil etadigan ammoniy nitrat va ammoniy aralashmasi, shuningdek ammoniy nitrat konsentratsiyasi massaning 90 foizidan ortiq bo‘lgan ammoniy nitratning suvli eritmalari) | 2500 |
O‘g‘it shaklidagi ammoniy nitrat (ammoniy nitrat asosidagi oddiy o‘g‘itlar, shuningdek tarkibidagi ammoniy nitratdan hosil bo‘lgan azot massaning 28 foizidan ortig‘ini tashkil etadigan murakkab o‘g‘itlar (murakkab o‘g‘itlar tarkibida ammoniy nitrat fosfat va (yoki) kaliy bilan birgalikda mavjud bo‘ladi) | 10 000 |
Akrilonitril | 200 |
Xlor | 25 |
Etilen oksidi | 50 |
Sianli vodorod | 20 |
Ftorli vodorod | 50 |
Oltingugurtli vodorod | 50 |
Oltingugurt dioksidi | 250 |
Oltingugurt trioksidi | 75 |
Qo‘rg‘oshin alkili | 50 |
Fosgen | 0,75 |
Metilizotsianat | 0,15 |
2-jadval | |
Xavfli moddalar turlari | Cheklangan me’yor, tonna |
Alangalanadigan gazlar | 200 |
Tovar-xomashyo omborlari va bazalardagi yonadigan suyuqliklar | 50 000 |
Texnologik jarayonda foydalaniladigan yoki magistral quvurlar bilan uzatiladigan yonadigan suyuqliklar | 200 |
Zaharli moddalar | 200 |
Yuqori zaharli moddalar | 20 |
Oksidlanadigan moddalar | 200 |
Portlovchi moddalar | 50 |
Atrof tabiiy muhit uchun xavf tug‘diradigan moddalar | 200 |
1. Ushbu Nizom “Xavfli ishlab chiqarish obyektlarining sanoat xavfsizligi to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunining 15-moddasiga muvofiq Sanoat xavfsizligi ekspertizasi tizimining (keyingi o‘rinlarda “Ekspertiza tizimi” deb ataladi) asosiy vazifalari, tashkil etilishi, qatnashchilari tarkibini va uning asosiy funksiyalarini belgilaydi.
2. Ushbu Nizom avariya va jarohatlanish bo‘yicha ma’lumotlar tahlili samaradorligini oshirishga, avariyalar kelib chiqishi va ularning oqibatlari sabablarini belgilaydigan qonuniyatlar va omillarni tadqiq etishga, avariya jarayonlarini modellashtirishga, xavfli ishlab chiqarish obyektlarining sanoat xavfsizligini asosli prognozlashtirish maqsadida sanoat xavfsizligi sohasidagi xalqaro me’yorlar va talablarni qo‘llashga yo‘naltirilgan.
sanoat xavfsizligi ekspertizasi (keyingi o‘rinlarda “ekspertiza” deb ataladi) — ekspertiza obyektining unga qo‘yiladigan sanoat xavfsizligi talablariga muvofiqligini baholash;
ekspertiza obyektlari — xavfli ishlab chiqarish obyektidagi loyiha hujjatlari, texnika qurilmalari, binolar va inshootlar, sanoat xavfsizligi deklaratsiyasi va xavfli ishlab chiqarish obyektidan foydalanish bilan bog‘liq bo‘lgan boshqa hujjatlar;
Oldingi tahrirga qarang.
sanoat xavfsizligi sohasidagi maxsus vakolatli davlat organi — “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi;
(3-bandning to‘rtinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
sanoat xavfsizligi ekspertizasi tizimi — ekspertiza qatnashchilari, shuningdek ekspert faoliyat uning doirasida tashkil etiladigan va amalga oshiriladigan me’yorlar, qoidalar, metodikalar, shartlar, mezonlar va tartib-qoidalar jami;
ekspert tashkiloti — sanoat xavfsizligi ekspertizasini amalga oshiradigan, belgilangan tartibda akkreditatsiya qilingan tashkilot;
ekspertiza xulosasi — ekspertiza obyektining sanoat xavfsizligi talablariga muvofiqligi yoki muvofiq emasligi to‘g‘risida asosli xulosalarni o‘z ichiga olgan hujjat;
sanoat xavfsizligi sohasidagi ekspert — ekspertizani amalga oshiradigan attestatsiyadan o‘tkazilgan mutaxassis;
akkreditatsiya attestati — akkreditatsiya qilingan ekspert tashkilotlarining ekspertiza bo‘yicha faoliyatni amalga oshirish vakolatini tasdiqlaydigan rasmiy hujjat;
buyurtmachi — ekspertiza o‘tkazishga yoki akkreditatsiya qilishga buyurtma bilan murojaat qilgan tashkilot.
4. Ekspertiza qatnashchilari o‘z faoliyatida O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasiga, qonunlariga, O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining qarorlariga, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining qarorlari va farmoyishlariga, O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining qarorlariga, sanoat xavfsizligi sohasidagi normativ texnik hujjatlarga, O‘zbekiston Respublikasining xalqaro shartnomalari va ushbu Nizomga amal qiladilar.
5. Sanoat xavfsizligi ekspertizasini belgilangan tartibda akkreditatsiya qilingan ekspert tashkilotlari amalga oshiradi.
6. Ekspert tashkilotlarini akkreditatsiya qilish ularning sanoat xavfsizligi sohasidagi faoliyati darajasini oshirish, ekspert tashkilotlarini bilib tanlashda buyurtmachiga ko‘maklashish va ekspert xizmatlari ko‘rsatishda ishonch muhitini qaror toptirish maqsadida akkreditatsiya bo‘yicha vakolatli organ tomonidan amalga oshiriladi.
7. Sanoat xavfsizligi ekspertizasini o‘tkazish tartibi sanoat xavfsizligi sohasidagi maxsus vakolatli davlat organi tomonidan belgilanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
8. Sanoat xavfsizligi sohasidagi ekspertlarning malakasi va vakolati darajasini baholash belgilangan tartibda amalga oshiriladi.
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi Sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi faoliyatini yanada takomillashtirish to‘g‘risida” 2008-yil 29-maydagi 114-son qarori bilan tashkil etilgan Sanoat xavfsizligi bo‘yicha idoralararo kengash;
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
muvofiqlashtiruvchi-maslahat organi — “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasining “Sanoat xavfsizligi” ko‘maklashish markazi;
(9-bandning to‘rtinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
(9-bandning beshinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
“Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi tomonidan tashkil etiladigan normativ hujjatlar bilan ta’minlash komissiyasi;
(9-bandning oltinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
xavfli ishlab chiqarish obyektini qurish, kengaytirish, qayta qurish, texnik jihatdan qayta jihozlash, konservatsiyalash va tugatishga doir loyiha hujjatlari, xavfli ishlab chiqarish obyektida qo‘llaniladigan texnika qurilmalari, xavfli ishlab chiqarish obyektidagi binolar va inshootlar, sanoat xavfsizligi deklaratsiyalari va xavfli ishlab chiqarish obyektidan foydalanish bilan bog‘liq boshqa hujjatlar mustaqil, xolisona va betaraf ekspertiza qilinishi uchun huquqiy muhit yaratish;
respublikaning xavfli ishlab chiqarish obyektlarida sanoat avariyalari ehtimolini prognozlashtirish va ularning ijtimoiy-iqtisodiy oqibatlarini baholash;
xavfli ishlab chiqarish obyektlarida sanoat avariyalarining oldini olishga yo‘naltirilgan maqsadli va kompleks ilmiy-texnik dasturlarni ishlab chiqish va amalga oshirish, ularning xodimlari va aholi xavfsizligini ta’minlash, xavfli texnologiyalar va ishlab chiqarishlar xavfini kamaytirish, xavfli ishlab chiqarish obyektlaridan foydalanayotgan iqtisodiyot tarmoqlari, tashkilotlar barqaror faoliyat ko‘rsatishini oshirish;
ekspert tashkilotlari, ekspertlar, shu jumladan sanoat xavfsizligi ekspertizasi natijalari to‘g‘risidagi ma’lumotlarni to‘plash, tizimlashtirish va hisobga olish;
xavfli ishlab chiqarish obyektlaridan foydalanayotgan tashkilotlarning respublikadagi mavjud akkreditatsiya qilingan ekspert tashkilotlari to‘g‘risida xabardorligini kengaytirish;
11. Quyidagilar sanoat xavfsizligi sohasida maxsus vakolatli davlat organining asosiy funksiyalari hisoblanadi:
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi bilan kelishgan holda Sanoat xavfsizligi bo‘yicha idoralararo kengash tarkibini tasdiqlash;
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Ekspertiza tizimi qatnashchilarining faoliyatini tartibga soladigan tashkiliy-metodik hujjatlarni ma’qullash;
sanoat xavfsizligi sohasida Ekspertiza tizimi va akkreditatsiyaning yagona qoidalari va tartib-qoidalarini belgilash va tasdiqlash, ularga rioya qilinishi ustidan nazorat qilish;
sanoat xavfsizligi ekspertizasi va akkreditatsiya sohasida mamlakatimizning hamda xorijning organlari va tashkilotlari bilan hamkorlik qilish;
sanoat xavfsizligi sohasida ekspertlarni akkreditatsiya qilish, nazorat yo‘sinida tekshirish va attestatsiyadan o‘tkazish, shuningdek Ekspertiza kengashini normativ hujjatlar bilan ta’minlash komissiyalari tarkiblarini tasdiqlash;
sanoat xavfsizligi sohasida Ekspertiza tizimini takomillashtirish dasturlari loyihalarini ishlab chiqish va ularni ko‘rib chiqish uchun O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga taqdim etish;
sanoat xavfsizligi sohasida ekspertlarni attestatsiyadan o‘tkazish va ular faoliyatini nazorat qilish;
sanoat xavfsizligi sohasida ekspertlarni, ekspertiza xulosalari va xavfsizlik deklaratsiyalarini hisobga olish;
O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi bilan kelishgan holda ekspert tashkilotlarini akkreditatsiya qilish va ularni nazorat yo‘sinida tekshirish uchun haq to‘lash tartibini belgilash;
sanoat xavfsizligi sohasida ekspertiza o‘tkazish va akkreditatsiya qoidalari buzilgan taqdirda sanoat xavfsizligi sohasida ekspertning guvohnomasi amal qilishini va ekspertiza xulosasini bekor qilish yoki to‘xtatib qo‘yish;
sanoat xavfsizligi sohasida ekspertlarni maxsus tayyorlash va attestatsiyadan o‘tkazishning umumiy qoidalarini belgilash;
Keyingi tahrirga qarang.
ekspertiza va attestatsiya qoidalariga rioya qilish masalalari bo‘yicha huquqni muhofaza qilish va nazorat qiluvchi organlar bilan o‘zaro hamkorlik qilish.
Ko‘rsatib o‘tilgan funksiyalarni amalga oshirish uchun sanoat xavfsizligi sohasidagi maxsus vakolatli davlat organi tadqiqot, ilmiy-texnik, jamoat tashkilotlarini jalb etish huquqiga ega.
Ekspertiza tizimida va akkreditatsiyada amal qiladigan normativ hujjatlarni rasmiylashtirish va nashr etishni tashkil etish;
akkreditatsiya qilingan ekspert tashkilotlarining hisobga olish ma’lumotlari e’lon qilinishini tashkil etish;
ekspert tashkilotlari faoliyati, Ekspertiza tizimining normativ-metodik bazasi holati to‘g‘risidagi ma’lumotlarni tahlil qilish va umumlashtirish;
Ekspertiza tizimi qatnashchilari va a’zolarini sanoat xavfsizligi sohasidagi axborot bilan ta’minlashda ko‘maklashish;
sanoat xavfsizligi sohasida qoidalar, tartiblar va akkreditatsiya mezonlari bo‘yicha manfaatdor tashkilotlar, yuridik va jismoniy shaxslarga maslahatlar berish;
Sanoat xavfsizligi bo‘yicha idoralararo kengashga Ekspertiza tizimi qoidalari va nizomlarini takomillashtirishga doir takliflar kiritish;
Keyingi tahrirga qarang.
zamonaviy xalqaro talablarga javob beradigan Ekspertiza tizimini tashkil etishga doir tashkiliy ishlarni amalga oshirish.
sanoat xavfsizligini ta’minlash bo‘yicha normativ-texnik, tashkiliy-metodik va boshqa hujjatlarni qayta ko‘rib chiqishga doir takliflar kiritish;
har xil tashkilotlar tomonidan ishlab chiqilgan sanoat xavfsizligini ta’minlash bo‘yicha tashkiliy-metodik va boshqa hujjatlar loyihalarini ko‘rib chiqish va tahlil qilish;
amal qilish muddati tamom bo‘lgan normativ texnik hujjatlarga tuzatish kiritish, amal qilish muddatini uzaytirish, amal qilishini to‘xtatish bo‘yicha takliflarni ishlab chiqish;
xavfli ishlab chiqarish obyektlari faoliyatiga tegishli bo‘lgan normativ texnik hujjatlarning amalga kiritishga tayyorligi bo‘yicha tavsiyalar va asosli xulosalar kiritish;
sanoat xavfsizligi ekspertizasi sohasida ishlarni tashkil etish va amalga oshirish masalalari bo‘yicha Sanoat xavfsizligi bo‘yicha idoralararo kengashga takliflar kiritish va ularni muhokama qilish;
Keyingi tahrirga qarang.
sanoat xavfsizligi sohasida, shu jumladan Ekspertiza tizimi sohasida normativ baza hisobga olinishi va dolzarblashtirilishini tashkil etish;
xavfli ishlab chiqarish obyektlaridan foydalanayotgan tashkilotlarning xodimlarini, shuningdek sanoat xavfsizligi sohasida ekspertlarni tayyorlash va qayta tayyorlashni tashkil etish.
Oldingi tahrirga qarang.
Metodik kengashning ishchi organi funksiyasini “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasining “Kontexnazorato‘quv” ilmiy-texnik markazi davlat inspeksiyasining tarmoq inspeksiyalari bilan birgalikda bajaradi.
(13-bandning to‘qqizinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
14. Quyidagilar normativ hujjatlar bilan ta’minlash komissiyasining asosiy funksiyalari hisoblanadi:
Ekspertiza kengashi qatnashchilari faoliyatining tartibga soluvchi hujjatlar talablariga muvofiqligini tasdiqlaydigan chora-tadbirlarni rejalashtirish va amalga oshirish;
sanoat xavfsizligi, shu jumladan Ekspertiza tizimi sohasida yagona, tashkiliy va tarmoq qoidalari ishlab chiqilishi va qayta ko‘rib chiqilishini tashkil etish.
ular asosida ekspertiza o‘tkaziladigan normativ texnik hujjatlarni, normativ-huquqiy hujjatlarni tanlash va ular fondini yuritish;
xavfli ishlab chiqarish obyekti identifikatsiya qilinishi, ekspertiza qilinishi va deklaratsiyalanishini tashkil etish va amalga oshirish;
Ekspert tashkiloti sifatida Ekspertiza tizimi qoidalarini bajarayotgan va tegishli talablarga javob beradigan mulkchilikning istalgan shaklidagi tashkilot akkreditatsiya qilinishi mumkin.
16. Quyidagilar sanoat xavfsizligi sohasida attestatsiyadan o‘tkazilgan ekspertlarning asosiy funksiyalari hisoblanadi:
Oldingi tahrirga qarang.
akkreditatsiya bo‘yicha vakolatli organ — “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasining topshirig‘i bo‘yicha ekspert tashkilotlarini akkreditatsiya qilish, ular faoliyati ustidan nazorat yo‘sinida tekshirish bo‘yicha komissiyalarda qatnashish.
(16-bandning beshinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
17. Quyidagilar xavfli ishlab chiqarish obyektlaridan foydalanayotgan tashkilotlarning asosiy funksiyalari hisoblanadi:
sanoat xavfsizligi sohasida qonun hujjatlaridagi, shuningdek normativ texnik hujjatlardagi talablarga rioya qilish;
Keyingi tahrirga qarang.
xavfli ishlab chiqarish obyektlari xodimlarini tayyorlash va attestatsiyadan o‘tkazishni ta’minlash;
sanoat xavfsizligi ekspertizasi o‘tkazilishini, shuningdek belgilangan muddatlarda va qonun hujjatlariga muvofiq sanoat xavfsizligi sohasida alohida vakolatlarga ega bo‘lgan maxsus vakolatli davlat organi yoki boshqa davlat organlarining belgilangan tartibda taqdim etiladigan ko‘rsatmasi bo‘yicha xavfli ishlab chiqarish obyektida qo‘llaniladigan inshootlar va texnika qurilmalari diagnostikasi, sinovi, tekshirilishini ta’minlash;
Keyingi tahrirga qarang.
18. Ekspertiza tizimi qatnashchilarining faoliyati ular to‘g‘risidagi tegishli nizomlar bilan tartibga solinadi.
Oldingi tahrirga qarang.
(ilova O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
Sanoat ishlab chiqarishi sohalaridagi ilmiy-texnik taraqqiyot rivojlanishining sezilarli sur’atlari hamda ishlab chiqarish obyektlarining yuqori foydalanish ishonchliligini qo‘llab-quvvatlash vazifalarini hal etish zarurligi nazoratning putur yetkazmaydigan usullarini takomillashtirish va yanada keng qo‘llashni talab etadi. Putur yetkazmaydigan usullar kompleksidan oqilona foydalanish mahsulotning ishonchliligi va sifatini oshirish imkonini beradi, murakkab agregatlarning texnogen avariyalari va halokatlarining oldini oladi hamda ishlab chiqarishga juda katta iqtisodiy afzallik beradi.
Putur yetkazmaydigan nazorat tizimini shakllantirish va rivojlantirish konsepsiyasi putur yetkazmaydigan nazorat sohasidagi faoliyatni tashkiliy-metodik va ilmiy-texnik ta’minlashni doimiy ravishda takomillashtirib borish asosida uning yo‘nalishlarini asosli belgilash, xodimlar malakasini, laboratoriyalar vakolatliligini, putur yetkazmaydigan nazoratning metodik hujjatlari va vositalari texnik darajasini oshirish, putur yetkazmaydigan nazorat tizimi qoidalari va tartib-qoidalarini putur yetkazmaydigan nazorat bo‘yicha jahon standartlari talablari va mezonlariga uyg‘unlashtirish maqsadida ishlab chiqilgan.
Putur yetkazmaydigan nazorat tizimini shakllantirish va rivojlantirish konsepsiyasi putur yetkazmaydigan nazorat sohasida normativ-huquqiy, normativ va texnik hujjatlarni ishlab chiqish, xavfli ishlab chiqarish obyektlarining texnik, sanoat va radiatsion xavfsizligini, shu jumladan fuqarolarning hayoti va sog‘ligi, ularning mol-mulki, atrof muhitning xavfsizligini ta’minlash, shuningdek ishlab chiqarish obyektlaridan chiqadigan texnogen xavflardan sanoat va radiatsiya xavfsizligini ta’minlash bo‘yicha putur yetkazmaydigan nazorat sohasida maqsadli dasturlarni ishlab chiqish va amalga oshirish uchun asos hisoblanadi.
Putur yetkazmaydigan nazorat tizimini shakllantirish va rivojlantirish konsepsiyasining huquqiy asosini O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi, mehnatni muhofaza qilish, ekologiya, yer osti boyliklarini muhofaza qilish, sanoat va radiatsiya xavfsizligi sohasidagi O‘zbekiston Respublikasi qonunlari, putur yetkazmaydigan nazorat sohasida texnik siyosat va munosabatlar masalalarini tartibga soladigan xalqaro shartnomalar va bitimlar, sanoat va radiatsiya xavfsizligini ta’minlash sohasidagi normativ hujjatlar va hokazolar tashkil etadi.
Putur yetkazmaydigan nazorat tizimini shakllantirish putur yetkazmaydigan nazorat natijalarining eng ko‘p darajada samaraliligi va ishonchliligini belgilab beradigan omil sifatida putur yetkazmaydigan nazoratni tashkil etishga kompleks yondashish zarurligi bilan belgilanadi.
Mahsulotlarning sifati va ishonchliligi darajasini, shu jumladan ishlab chiqarish obyektlarida qo‘llaniladigan va ishlatiladigan texnik qurilmalar, binolar va inshootlarning foydalanish xavfsizligini oshirish putur yetkazmaydigan nazorat tizimining maqsadi hisoblanadi. Bunga putur yetkazmaydigan nazoratning ishonchliligi, takrorlanishi, qiyoslanishini ta’minlash hamda sanoat va radiatsiya xavfsizligini ta’minlash bo‘yicha o‘z vaqtida va muqobil qarorlar qabul qilish hisobiga erishiladi.
Putur yetkazmaydigan nazorat tizimini shakllantirish va rivojlantirish konsepsiyasi putur yetkazmaydigan nazorat tizimining asosiy maqsadlari va vazifalarini, tuzilmasini, shuningdek uni rivojlantirishning asosiy yo‘nalishlarini belgilaydi.
Putur yetkazmaydigan nazorat tizimini shakllantirish va rivojlantirish konsepsiyasi quyidagi asosiy vazifalarni hal etishga yo‘naltirilgan:
putur yetkazmaydigan nazorat sohasidagi faoliyatni tashkiliy-metodik va ilmiy-texnik ta’minlashni takomillashtirish;
putur yetkazmaydigan nazorat xodimlari malakasini, laboratoriyalarining vakolatliligini, metodik hujjatlari va vositalarining texnik darajasini oshirish;
putur yetkazmaydigan nazorat tizimining qoidalari va tartib-qoidalarini putur yetkazmaydigan nazorat bo‘yicha xalqaro standartlar talablari va mezonlariga uyg‘unlashtirish;
putur yetkazmaydigan nazorat xodimlari, laboratoriyalari, metodik hujjatlari va vositalarini baholash va ularning muvofiqligini tasdiqlash;
putur yetkazmaydigan nazorat xodimlari, laboratoriyalari, metodik hujjatlari, vositalari ma’lumotlar bankini shakllantirish va putur yetkazmaydigan nazorat tizimini axborot bilan ta’minlash;
Putur yetkazmaydigan nazorat mahsulotning ishonchliligi va sifatini oshirish imkonini beradi, yangi, murakkabroq ishlab chiqarishni o‘zlashtirishga, shuningdek yangi progressiv texnologik jarayonlarni joriy etishga ko‘maklashadi. Putur yetkazmaydigan nazorat nazoratning boshqa usullaridan farq qilgan holda nazorat qilinadigan turkumda buyumlarning 100 foizini qamrab olishi mumkin, shu sababli ishlab chiqarish jarayoni samaradorligini tekshirish imkonini beradi, keyinchalik qayta ishlash uchun mahsulotning yaroqli qismini tanlab olish imkonini beradi va ishlab chiqarilayotgan buyumlarning sifatini kafolatlaydi.
Texnologik jarayonning har xil bosqichlarida putur yetkazmaydigan sinovlarni muntazam o‘tkazish va ushbu sinovlar natijalarini statistik qayta ishlash nuqsonlar paydo bo‘ladigan texnologik jarayonlar bosqichini aniqlash va, tegishlicha, nuqsonning sabablarini aniqlash va bartaraf etish imkonini beradi.
Murakkab texnologik jarayon sharoitlarida tayyor detallar sifatini qayd etadigan putur yetkazmaydigan nazorat jarayoniga tuzatish kiritishning faol usuliga aylanadi. Ishlab chiqarish avtomatlashtirilishi sharoitlarida nazoratning tuzatuvchi roli ayniqsa oshadi.
Shunday qilib putur yetkazmaydigan nazorat usullaridan oqilona foydalanilgan taqdirda ular texnologik jarayonni takomillashtirishning samarali vositasiga aylanishi mumkin.
Putur yetkazmaydigan nazorat operatsiyalari o‘zida texnologik jarayonning ajralmas va teng huquqli bo‘g‘inini ifodalaydi. Ushbu operatsiyalar:
Potensial xavfli obyektlar — ishlab chiqarish texnikasi va transporti, bosim ostida ishlaydigan idishlar, quvur tarmoqlari, elektr stansiyalari, ko‘priklar, binolar va inshootlarning tayanch konstruksiyalari, ko‘tarish qurilmalari, temir yo‘llar, ionlashtiruvchi nurlanish manbalari va boshqa bir qancha obyektlarning sifati va xavfsizligini tekshirishda putur yetkazmaydigan nazorat alohida ahamiyat kasb etadi. Xavfli ishlab chiqarish obyektlarida binolar, inshootlar va texnika qurilmalarini tayyorlash, ta’mirlash, rekonstruksiya qilish, montaj qilish, qurish va sanoat xavfsizligi ekspertizasi sifati, radiatsiya xavfini o‘z vaqtida aniqlash bilan bog‘liq sanoat va radiatsiya xavfsizligini ta’minlashning asosiy omillaridan biri sifatida putur yetkazmaydigan nazoratning roli va ahamiyati o‘sishi ularning texnik holati, imkoniyati va bundan keyin ishlatish muddatlarini baholash zarurligi bilan belgilanadi. Bunday obyektlarning vaqti-vaqti bilan o‘tkaziladigan ishonchli putur yetkazmaydigan nazorati ularning xizmat qilish muddatini uzaytirish va, asosiysi, texnogen avariyalar va halokatlar ehtimolining oldini olish imkonini beradi.
Texnika qurilmalari, binolar va inshootlar parametrlarining chetga chiqish ehtimolining, shu jumladan buning oqibatida ish to‘xtab qoladigan yo‘l qo‘yiladigan doirasida chetga chiqishlarini prognozlashtirish uchun ularning holatini tavsiflaydigan belgilarni aniqlash va o‘rganish, shuningdek normal ish rejimi buzilishining o‘z vaqtida oldini olish maqsadida ular holatini eksperimental aniqlash usullari va vositalarini ishlab chiqish xavfli ishlab chiqarish obyektlarining ishlab chiqarish siklidagi muhim va zarur bosqich hisoblanadi hamda texnik diagnostika deb ataladi. Putur yetkazmaydigan nazoratga asoslangan texnik diagnostika usullari texnika qurilmalari, binolar va inshootlar ish qobiliyati va xavfsizligini nazorat qilish jarayonlarini oqilona tashkil etish uchun qo‘llaniladi.
Texnik diagnostika ish sharoitlarida konstruksiyalar, mexanizmlar va elementlarning texnik holati parametrlarini tadqiq etish, shuningdek normal ishlatish sharoitlarida va tabiat hodisalari yoki (inshootni) loyihalashtirish, tayyorlash va ishlatishdagi tashkiliy xatolar bilan belgilanadigan xavfli ish rejimlarida ularning ish qobiliyati va ishonchliligini prognozlashtirish imkonini beradi.
Putur yetkazmaydigan nazorat tizimi xavfli ishlab chiqarish obyektlarida qo‘llaniladigan va ishlatiladigan texnika qurilmalari, binolar va inshootlardan foydalanish xavfsizligi darajasini oshirishda muhim bo‘g‘in, tashkil etilishi “Xavfli ishlab chiqarish obyektlarining sanoat xavfsizligi to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunini amalga oshirishning yo‘nalishlaridan biri hisoblangan Sanoat xavfsizligi ekspertizasi tizimining instrumental ishonchli isbotlovchi bazasini ta’minlashning asosi hisoblanadi.
Putur yetkazmaydigan nazorat putur yetkazmaydigan nazorat vositalarini qo‘llash bilan bog‘liq sanoat xavfsizligi ekspertizasi uchun isbotlovchi baza hisoblanadi.
Davlat darajasida amal qiladigan hamda putur yetkazmaydigan nazorat sohasidagi faoliyatni amalga oshirish uchun tashkiliy, texnik va normativ-huquqiy bazaga ega bo‘lgan tizim Putur yetkazmaydigan nazorat tizimi hisoblanadi. Putur yetkazmaydigan tizim laboratoriyalari va ularning xodimlari, metodik hujjatlari va vositalari putur yetkazmaydigan tizim subyektlari hisoblanadi.
“O‘zstandart” agentligi — “Metrologiya to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga muvofiq putur yetkazmaydigan nazorat sohasida putur yetkazmaydigan nazoratni metrologik ta’minlash, davlat metrologiya nazorati va tekshiruvi bo‘yicha faoliyatning davlat boshqaruvni amalga oshiradigan metrologiya bo‘yicha milliy organ;
Oldingi tahrirga qarang.
“Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi — sanoat xavfsizligi sohasida xavfli ishlab chiqarish va radiatsiya-xavfli obyektlarda putur yetkazmaydigan nazoratni amalga oshirishning majburiy me’yorlari va qoidalarini belgilaydigan, putur yetkazmaydigan nazorat laboratoriyalariga xavfli ishlab chiqarish obyektlarida putur yetkazmaydigan nazorat ishlarini bajarishga ruxsatnomalar beradigan maxsus vakolatli davlat organi;
(V-bo‘limning beshinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
“Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasining topshirig‘i bo‘yicha sanoat va radiatsiya xavfsizligini ta’minlash sohasida putur yetkazmaydigan nazorat tizimi qatnashchilari faoliyatini muvofiqlashtiradigan muvofiqlashtiruvchi organ;
(V-bo‘limning oltinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
putur yetkazmaydigan nazorat sohasida mutaxassislarni o‘qitadigan akkreditatsiya qilingan o‘quv markazlari (O‘Q);
putur yetkazmaydigan nazorat sohasida mutaxassislardan malaka imtihonlari oladigan akkreditatsiya qilingan imtihon markazlari (IM);
Putur yetkazmaydigan nazorat tizimi qatnashchilarining faoliyati ular to‘g‘risidagi tegishli nizomlar bilan belgilanadi.
Putur yetkazmaydigan nazorat tizimini boshqarish xalqaro, davlatlararo va milliy normativ hujjatlarning asosiy qoidalari hisobga olingan holda O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari talablaridan kelib chiqib amalga oshirilishi hamda ilg‘or ilmiy-texnik ishlanmalarga va sanoat korxonalarining ijobiy tajribasiga asoslanishi kerak.
Keyingi tahrirga qarang.
putur yetkazmaydigan nazorat vositalarini baholashga va ularning muvofiqligini tasdiqlashga asoslangan.
Baholash va muvofiqlikni tasdiqlashning asosiy tashkiliy-texnik prinsiplari sanoat nazoratining barcha turlari va putur yetkazmaydigan nazorat sohasida faoliyatni amalga oshirayotgan tashkilotlar uchun majburiy bo‘lgan bir xildagi va bir ma’nodagi normativ hujjatlarda bayon qilinishi kerak.
VII. Putur yetkazmaydigan nazorat tizimini shakllantirish va rivojlantirishning asosiy yo‘nalishlari
Putur yetkazmaydigan nazorat tizimini shakllantirish va rivojlantirish quyidagi yo‘nalishlarda amalga oshiriladi:
putur yetkazmaydigan nazorat vositalarini baholash va ularning muvofiqligini tasdiqlashning yagona talablarini ishlab chiqish.
3) Putur yetkazmaydigan nazorat tizimi har bir funksional elementini akkreditatsiya qilish va ular faoliyatini vaqti-vaqti bilan nazorat yo‘sinida tekshirish.
Quyidagilar putur yetkazmaydigan nazorat tizimini shakllantirish va rivojlantirishning ustuvor chora-tadbirlari hisoblanadi:
Oldingi tahrirga qarang.
1) Putur yetkazmaydigan nazorat tizimining zarur normativ hujjatlar ishlab chiqilishi va tasdiqlanishini, shuningdek xavfsizlik qoidalari hamda “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi va “O‘zstandart” agentligining boshqa hujjatlari dolzarblashtirilishini nazarda tutadigan tashkiliy tuzilmasini tashkil etish;
(VIII-bo‘limning 1-kichik bandi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
2) Sanoat xavfsizligi ekspertizasi tizimini, shu jumladan putur yetkazmaydigan nazorat tizimini shakllantirish va joriy etish bo‘yicha normativ-huquqiy va normativ texnik hujjatlarni ishlab chiqish;
3) Putur yetkazmaydigan nazorat tizimini joriy etish bo‘yicha tashkiliy chora-tadbirlarni ishlab chiqish va amalga oshirish.
O‘zbekiston Respublikasida Putur yetkazmaydigan nazorat tizimini shakllantirish va rivojlantirish konsepsiyasiga
ILOVA
ILOVA
Oldingi tahrirga qarang.
(ilova O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
(nizomning nomi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 8-iyundagi 111-son qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 23-son, 185-modda)
Oldingi tahrirga qarang.
1. Ushbu Nizom “Xavfli ishlab chiqarish obyektlarining sanoat xavfsizligi to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunining 19-moddasiga muvofiq xavfsizlik chora-tadbirlariga rioya qilinishi ustidan nazoratni ta’minlash, xavfli ishlab chiqarish obyektidagi avariyalarning oldini olish va ularning oqibatlarini bartaraf etish bo‘yicha tadbirlarning yetarliligi va samaradorligini baholash maqsadida xavfli ishlab chiqarish obyektining sanoat xavfsizligi deklaratsiyasini ishlab chiqish hamda davlat organlariga, jamoat birlashmalari va fuqarolarga sanoat xavfsizligi deklaratsiyasini taqdim etish tartibini belgilaydi.
(1-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 8-iyundagi 111-son qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 23-son, 185-modda)
avariyalarning oldini olish, sanoat xavfsizligi talablariga muvofiq xavfli ishlab chiqarish obyektining foydalanishga tayyorligini ta’minlash bo‘yicha ko‘rilgan chora-tadbirlarning yetarliligini tahlil qilish, shuningdek xavfli ishlab chiqarish obyektidagi avariyalarni lokalizatsiya qilish va ularning oqibatlarini bartaraf etish;
xavfli ishlab chiqarish obyektidagi avariyalar oqibatlari ko‘lamini va sodir bo‘lgan taqdirda yetkazilgan zarar miqdorini kamaytirishga yo‘naltirilgan tadbirlarni ishlab chiqish.
Deklaratsiya xavfli ishlab chiqarish obyekti xavfsizligini uni ishga tushirish, undan foydalanish va uni foydalanishdan chiqarish bosqichlarida tavsiflashi kerak.
avariya — inshootlar va (yoki) xavfli ishlab chiqarish obyektlarida qo‘llanadigan texnika qurilmalarining buzilishi, nazorat qilib bo‘lmaydigan portlash va (yoki) xavfli moddalar ajralib chiqishi;
xavfli ishlab chiqarish obyektining sanoat xavfsizligi deklaratsiyasi — avariya xavfini har tomonlama baholash natijalari, avariyalarning oldini olish va sanoat xavfsizligi me’yorlari va qoidalari talablariga muvofiq xavfli ishlab chiqarish obyektining foydalanishga tayyorligi tashkil etilishini ta’minlash bo‘yicha ko‘rilgan chora-tadbirlarning yetarliligi tahlili, shuningdek xavfli ishlab chiqarish obyektidagi avariya oqibatlarini lokalizatsiya qilish va bartaraf etish natijalari ko‘rsatilgan hujjat;
xavfli modda — o‘zining fizik, kimyoviy, biologik yoki toksikologik xossalariga ko‘ra odamlar hayoti va salomatligi uchun, shuningdek atrof tabiiy muhit uchun xavf tug‘diradigan modda;
tasdiqlangan standartlarga muvofiq tirik organizmga ta’sir qilish darajasiga ko‘ra I, II va III xavflilik darajalariga (o‘ta xavfli, yuqori darajada xavfli va o‘rtacha darajada xavfli) mansub zararli moddalar;
muayyan turdagi tashqi ta’sir chog‘ida issiqlik ajratgan va gazlar hosil qilgan holda o‘z-o‘zidan juda tez tarqaladigan kimyoviy o‘zgaruvchan portlovchi moddalar;
inson sog‘lig‘i va atrof muhit uchun xavfli konsentratsiyali moddalar mavjud bo‘lgan ishlab chiqarish chiqindilari foydalaniladigan, ishlab chiqariladigan, qayta ishlanadigan, hosil qilinadigan, saqlanadigan, tashiladigan, yo‘q qilinadigan;
2) 0,07 megapaskaldan ortiq bosim ostida yoki ishlatiladigan suyuqlikning normal atmosfera bosimidagi qaynash haroratidan ortiq haroratda ishlaydigan uskunalardan foydalaniladigan;
3) ko‘chmas asosga o‘rnatilgan yuk ko‘tarish mexanizmlari, eskalatorlar, osma yo‘llar, funikulyorlardan (tog‘ temir yo‘llaridan) foydalaniladigan;
5) konchilik ishlari, foydali qazilmalarni qazib olish va boyitish ishlari, shuningdek yer osti sharoitida ish olib boriladigan korxonalar yoki ularning sexlari, uchastkalari, maydonchalari, shuningdek boshqa ishlab chiqarish obyektlari;
sanoat xavfsizligi — xavfli ishlab chiqarish obyektlaridagi avariyalar va noxush hodisalardan hamda ularning oqibatlaridan shaxs va jamiyatning hayotiy muhim manfaatlari himoyalanganligi holati;
sanoat xavfsizligi deklaratsiyasiga hisob-kitob-tushuntirish xati — avariya xavfining asosli bahosi va avariyalarning oldini olish bo‘yicha ko‘rilgan chora-tadbirlarning yetarliligini asoslovchi materiallar keltirilgan hujjat;
avariya ssenariysi — aniq xavfli oqibatlarga sabab bo‘luvchi avariyalarga olib keladigan, aniq tashkil etiladigan voqea sabab bo‘ladigan alohida mantiqan bog‘liq voqealarning izchilligi;
sanoat xavfsizligi ekspertizasi — ekspertiza obyektining unga qo‘yiladigan sanoat xavfsizligi talablariga muvofiqligini baholash;
Oldingi tahrirga qarang.
xavfli ishlab chiqarish obyektining ekspertiza xulosasi ekspertizasi (keyingi o‘rinlarda deklaratsiya ekspertizasi deb ataladi) — natijasi ekspertiza xulosasi hisoblanadigan ekspertiza xulosasining sanoat xavfsizligi talablariga muvofiqligini baholash;
(3-bandning o‘n to‘qqizinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 8-iyundagi 111-son qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 23-son, 185-modda)
ekspert tashkiloti — belgilangan tartibga muvofiq ekspertiza o‘tkazish huquqi yuzasidan akkreditatsiyaga ega bo‘lgan tashkilot.
4. Qonun hujjatlariga muvofiq xavfli ishlab chiqarish obyektlarining birinchi tipiga muvofiq bo‘lgan loyihalanayotgan va faoliyat ko‘rsatayotgan xavfli ishlab chiqarish obyektlari sanoat xavfsizligini majburiy deklaratsiyalashga tegishli bo‘ladi.
Keyingi tahrirga qarang.
Boshqa xavfli ishlab chiqarish obyektlarining sanoat xavfsizligini deklaratsiyalash ixtiyoriy asosda amalga oshiriladi.
5. Majburiy deklaratsiyalanishi kerak bo‘lgan xavfli ishlab chiqarish obyektlarini identifikatsiya qilish xavfli ishlab chiqarish obyektidan foydalanuvchi tashkilot, shuningdek sanoat xavfsizligi ekspertizasini o‘tkazish yuzasidan akkreditatsiyaga ega bo‘lgan ekspert tashkiloti tomonidan amalga oshiriladi.
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
6. Majburiy deklaratsiyalanishi kerak bo‘lgan xavfli ishlab chiqarish obyekti identifikatsiya qilingan taqdirda tashkilot rahbari ushbu obyekt to‘g‘risidagi ma’lumotlarni favqulodda vaziyatlar bo‘yicha tegishli hududiy boshqarmaga va “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasining mintaqaviy organlariga, yuqori tashkilotga, vazirlik yoki idoraga (mavjud bo‘lganda) hamda xavfli ishlab chiqarish obyekti joylashgan hududdagi mahalliy davlat hokimiyati organiga taqdim etadi. Ma’lumotlar ushbu Nizomga 1-ilovada keltirilgan shakl bo‘yicha rasmiylashtiriladi.
(6-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
7. Favqulodda vaziyatlar bo‘yicha hududiy boshqarmalar va “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasining mintaqaviy organlari har yili o‘zlarining markaziy apparatlariga, xavfsizligi majburiy deklaratsiyalanadigan xavfli ishlab chiqarish obyektlari ro‘yxatiga kiritish uchun umumlashtirilgan axborot taqdim etadilar.
(7-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
8. O‘zbekiston Respublikasi Favqulodda vaziyatlar vazirligi va “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi o‘zlarining bo‘linmalari tomonidan taqdim etilgan ma’lumotlarni hisobga olgan holda xavfsizligi majburiy deklaratsiyalanadigan xavfli ishlab chiqarish obyektlari ro‘yxatini shakllantiradilar va O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga taqdim etadilar.
(8-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
9. Faoliyat ko‘rsatayotgan xavfli ishlab chiqarish obyektining sanoat xavfsizligi deklaratsiyasi ushbu obyektdan foydalanayotgan tashkilot tomonidan mustaqil ravishda yoki xavfli ishlab chiqarish obyektlarining sanoat xavfsizligini ekspertizadan o‘tkazish yuzasidan akkreditatsiyaga ega bo‘lgan tashkilot bilan tuzilgan shartnoma asosida ishlab chiqiladi.
10. Loyihalashtirilayotgan xavfli ishlab chiqarish obyektining sanoat xavfsizligi deklaratsiyasi xavfli ishlab chiqarish obyektini qurish, kengaytirish, rekonstruksiya qilish, texnik jihatdan qayta jihozlash, konservatsiya qilish va tugatish yuzasidan loyiha hujjatlari tarkibida ishlab chiqiladi.
11. Tashkilot tarkibida majburiy deklaratsiyalanishi kerak bo‘lgan bir nechta xavfli ishlab chiqarish obyektlari mavjud bo‘lgan taqdirda xavfli ishlab chiqarish obyektlarining sanoat xavfsizligi yagona deklaratsiyasini ishlab chiqishga va rasmiylashtirishga yo‘l qo‘yiladi.
12. Sanoat xavfsizligi deklaratsiyasi xavfli ishlab chiqarish obyektidan foydalanish bilan bog‘liq faoliyat uchun litsenziya olish yuzasidan murojaat qilinganda, sanoat xavfsizligi deklaratsiyasidagi mavjud ma’lumotlar o‘zgartirilganda yoki sanoat xavfsizligi talablari o‘zgartirilgan taqdirda aniqlashtiriladi yoki yangidan ishlab chiqiladi.
13. Faoliyat ko‘rsatayotgan obyekt uchun deklaratsiyani ishlab chiqishda sanoat xavfsizligi talablarini ta’minlash bo‘yicha ma’lumotlar tarkibiga ham bajarilgan, ham rejalashtirilayotgan chora-tadbirlar to‘g‘risidagi axborot kiritiladi. Deklaratsiyani ishlab chiqishda loyiha hujjatlari tarkibida rejalashtirilayotgan chora-tadbirlar to‘g‘risidagi ma’lumotlar taqdim etiladi.
14. Sanoat xavfsizligi deklaratsiyasi tuzilishiga qo‘yiladigan talablar ushbu Nizomga 2-ilovada keltirilgan.
Oldingi tahrirga qarang.
Sanoat xavfsizligi deklaratsiyasini rasmiylashtirish bo‘yicha talablar “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi tomonidan belgilanadi.
(14-bandning ikkinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
15. Loyihalashtirilayotgan xavfli ishlab chiqarish obyekti uchun sanoat xavfsizligi deklaratsiyasi loyiha buyurtmachisi tomonidan tasdiqlanadi.
16. Faoliyat ko‘rsatayotgan xavfli ishlab chiqarish obyekti deklaratsiyasi ushbu obyektdan foydalanayotgan tashkilot rahbari tomonidan tasdiqlanadi.
Sanoat xavfsizligi deklaratsiyasini tasdiqlagan shaxs unda ko‘rsatilgan axborotning to‘liqligi va to‘g‘riligi uchun javob beradi.
Oldingi tahrirga qarang.
16.1. Deklaratsiyaning maxfiylilik ustxati O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlariga muvofiq undagi mavjud ma’lumotlarning maxfiylik darajasi bilan belgilanadi.
(16-1-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 8-iyundagi 111-son qaroriga asosan kiritilgan — O‘R QHT, 2010-y., 23-son, 185-modda)
Keyingi tahrirga qarang.
17. Sanoat xavfsizligi deklaratsiyasi belgilangan tartibda sanoat xavfsizligi ekspertizasidan o‘tkazilishi kerak.
18. Belgilangan tartibda rasmiylashtirilgan deklaratsiya va unga ilovalar buyurtmachi tomonidan ekspert tashkilotiga shartnoma asosida taqdim etiladi.
Oldingi tahrirga qarang.
(19-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 8-iyundagi 111-son qaroriga asosan o‘z kuchini yo‘qotgan — O‘R QHT, 2010-y., 23-son, 185-modda)
Oldingi tahrirga qarang.
(20-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 8-iyundagi 111-son qaroriga asosan o‘z kuchini yo‘qotgan — O‘R QHT, 2010-y., 23-son, 185-modda)
1) sanoat xavfsizligini, avariyalarni lokalizatsiya qilish va avariya oqibatlarini bartaraf etishni ta’minlashga ta’sir ko‘rsatadigan sharoitlar o‘zgarganda kechi bilan 1 yil muddatda;
2) sanoat xavfsizligi, avariyalarni lokalizatsiya qilish va ularning oqibatlarini bartaraf etish sohasidagi amalda bo‘lgan talablar (qoidalar va me’yorlar) o‘zgarganda kechi bilan 1 yil muddatda;
Oldingi tahrirga qarang.
3) O‘zbekiston Respublikasi Favqulodda vaziyatlar vazirligi, “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasining qo‘shma qarori qabul qilinganda ushbu qarorlarda nazarda tutilgan muddatlarda qayta ko‘rib chiqilishi kerak.
(21-bandning 3-kichik bandi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
23. Sanoat xavfsizligi deklaratsiyasi xavfli ishlab chiqarish obyektidan foydalanuvchi yoki undan foydalanishni nazarda tutuvchi tashkilotlar tomonidan ekspertiza o‘tkazilgandan keyin qonun hujjatlarida belgilangan tartibda davlat yoki xizmat sirlari bo‘lgan ma’lumotlarni muhofaza qilish talablariga rioya qilgan holda mazkur Nizomning 24-bandida ko‘rsatilgan hajmda davlat organlariga, jamoat birlashmalari va fuqarolarga taqdim etiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
24. Xavfli ishlab chiqarish obyektidan foydalanuvchi yoki undan foydalanishni nazarda tutuvchi tashkilot rahbari:
Oldingi tahrirga qarang.
a) ekspertiza xulosasini tasdiqlash to‘g‘risida qaror qabul qilingan kundan boshlab bir oy muddatda sanoat xavfsizligi deklaratsiyasini favqulodda vaziyatlar bo‘yicha tegishli hududiy boshqarmaga, “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasining mintaqaviy organiga, O‘zbekiston Respublikasi Favqulodda vaziyatlar vazirligiga, “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasiga va deklaratsiya qilinayotgan xavfli ishlab chiqarish obyekti joylashgan hududdagi mahalliy davlat hokimiyati organiga taqdim etadi.
(24-bandning “a” kichik bandi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
b) sanoat xavfsizligi deklaratsiyasini asoslangan so‘rovlar bo‘yicha davlat boshqa organlariga “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi va O‘zbekiston Respublikasi Favqulodda vaziyatlar vazirligini xabardor qilgan holda taqdim etadi;
(24-bandning “b” kichik bandi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
v) sanoat xavfsizligi deklaratsiyasining axborot varaqasini jamoat birlashmalari va fuqarolarga ularning asoslangan so‘rovlari bo‘yicha “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi va O‘zbekiston Respublikasi Favqulodda vaziyatlar vazirligini xabardor qilgan holda taqdim etadi;
(24-bandning “v” kichik bandi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
(V bo‘lim O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 8-iyundagi 111-son qaroriga asosan kiritilgan — O‘R QHT, 2010-y., 23-son, 185-modda)
25. Sanoat xavfsizligi deklaratsiyasining birinchi nusxasi (asli) va ekspertiza xulosasi xavfli ishlab chiqarish obyektidan foydalanuvchi tashkilotda saqlanadi.
Oldingi tahrirga qarang.
26. O‘zbekiston Respublikasi Favqulodda vaziyatlar vazirligi va “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi xavfsizlik jihatidan deklaratsiya qilinishi kerak bo‘lgan sanoat obyektlari to‘g‘risidagi elektron ma’lumotlar banklarini yuritadilar, O‘zbekiston Respublikasi hududida xavfsizlikni deklaratsiyalash tartib-qoidasi bajarilishini tahlil qiladilar, kelib tushgan sanoat xavfsizligi deklaratsiyasini hisobga oladilar va saqlaydilar.
(26-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
( VI bo‘lim O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 8-iyundagi 111-son qaroriga asosan kiritilgan — O‘R QHT, 2010-y., 23-son, 185-modda)
O‘zbekiston Respublikasida xavfli ishlab chiqarish obyektining sanoat xavfsizligi deklaratsiyasini ishlab chiqish tartibi to‘g‘risidagi Nizomga
1-ILOVA
1-ILOVA
Tashkilotning to‘liq nomi | Tashkilotning to‘liq pochta manzili, telefoni, faksi | Yuqori tashkilot (idora), mavjud bo‘lsa | Obyektning to‘liq nomi | Obyektning joylashgan joyi | “Xavfli ishlab chiqarish obyektlarining sanoat xavfsizligi to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunining 4-moddasiga muvofiq obyektning xavflilik belgilari | Xavfsizlik deklaratsiyalangan yil |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
O‘zbekiston Respublikasida xavfli ishlab chiqarish obyektining sanoat xavfsizligi deklaratsiyasini ishlab chiqish tartibi to‘g‘risidagi Nizomga
2-ILOVA
2-ILOVA
1.1. Titul varaq deklaratsiyaning birinchi sahifasi hisoblanadi va hujjatni ishlab chiqish va qidirish uchun zarur bo‘lgan axborotlarning manbai bo‘lib xizmat qiladi.
a) deklaratsiya qilinayotgan obyektdan foydalanuvchi tashkilotning rahbari yoki loyihaning buyurtmachisi tomonidan deklaratsiyani tasdiqlash grifi;
b) tarkibiga deklaratsiyalanadigan obyekt kiradigan tashkilot tomonidan belgilanadigan ro‘yxatdan o‘tkazish tartib raqami;
Oldingi tahrirga qarang.
v) belgilangan tartibda “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi tomonidan beriladigan ro‘yxatdan o‘tkazish tartib raqami;
(1.1-bandning “v” kichik bandi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
g) deklaratsiyalanayotgan obyektning (bitta obyekt deklaratsiyalangan taqdirda) yoki deklaratsiyalanayotgan obyektlarning (bir nechta obyekt deklaratsiyalangan taqdirda) aniq nomi ko‘rsatilgan holda deklaratsiyaning nomi, shuningdek tashkilotning nomi;
d) deklaratsiyalanayotgan obyektning xavfli ishlab chiqarish obyektlari davlat reyestridagi ro‘yxatdan o‘tkazish tartib raqami;
1.2. Deklaratsiyani ishlab chiqqan tashkilot to‘g‘risidagi ma’lumotlar quyidagilardan iborat bo‘ladi:
a) deklaratsiyani ishlab chiqqan tashkilotning nomi va unga ilovalar, uning pochta manzili, telefoni, faksi, sanoat xavfsizligini deklaratsiyalash bilan bog‘liq faoliyat turini amalga oshirish huquqi uchun litsenziya va/yoki ruxsatnoma to‘g‘risidagi ma’lumotlar, ularda faoliyat turining nomi, litsenziyaning ro‘yxatdan o‘tkazilgan tartib raqami va berilgan sanasi ko‘rsatiladi;
b) bajaruvchilarning ro‘yxati, unda deklaratsiyani ishlab chiqishda qatnashgan shaxslarning familiyasi, ismi va otasining ismi, lavozimi va ish joyi ko‘rsatiladi.
1.3. Mundarijada deklaratsiyaning barcha bo‘limlari nomi, ushbu elementlar boshlanadigan sahifalar ko‘rsatiladi:
a) tashkilotning rekvizitlari (tashkilotning to‘liq va qisqartirilgan nomi, yuqori organning, vazirlik yoki idoraning, kompaniya, konsernning (ular mavjud bo‘lsa) nomi, ularda tashkilot rahbarlarining manzili, telefoni, familiyasi va lavozimi, tashkilotning to‘liq pochta manzili, telefoni, faksi va teletaypi, tashkilot faoliyatining deklaratsiyalanayotgan obyektdan foydalanish bilan bog‘liq bo‘lgan asosiy yo‘nalishlarining qisqacha ro‘yxati);
b) deklaratsiyalashning asoslanishi (xavfli ishlab chiqarish obyektining deklaratsiyalanayotgan obyektlarga tegishliligiga asos bo‘lgan xavfli moddalar miqdori to‘g‘risidagi ma’lumotlar, deklaratsiyani ishlab chiqish to‘g‘risidagi qaror qabul qilinishiga asos bo‘lgan normativ huquqiy hujjatlar ro‘yxati);
v) joylashgan joyi to‘g‘risidagi ma’lumotlar (deklaratsiyalanayotgan obyekt joylashadigan joy tavsifi, hududning hajmi va chegaralari, deklaratsiya qilinayotgan obyektning sanitariya-himoya va/yoki qo‘riqlanadigan zonalari to‘g‘risidagi ma’lumotlar);
g) xodimlar va aholi to‘g‘risidagi ma’lumotlar (deklaratsiya qilinayotgan obyekt xodimlarining umumiy soni va eng ko‘p ishlaydigan smenasining soni, eng yuqori darajadagi gipotetik avariyaning shikastlovchi omillari ta’sir ko‘rsatadigan zonalarda bo‘lishi mumkin bo‘lgan yaqin-atrofdagi yirik tashkilotlar va aholi punktlari ro‘yxati, unda xodimlar va aholi soni ko‘rsatiladi);
d) faqat faoliyat ko‘rsatayotgan obyektlar uchun ko‘rsatiladigan sug‘urta ma’lumotlari (sug‘urtalovchi tashkilotning nomi va manzili, shuningdek uning sug‘urta litsenziyalari to‘g‘risidagi ma’lumotlar, sug‘urta summasi miqdori ko‘rsatilgan holda sug‘urta shartnomalari ro‘yxati).
a) deklaratsiya qilinayotgan obyektni identifikatsiya qilishda hisobga olinadigan xavfli moddalar to‘g‘risidagi ma’lumotlar (xavfli moddaning nomi, moddaning xavflilik darajasi va odam organizmiga ta’sir ko‘rsatish xarakteri);
b) texnologiyalar to‘g‘risidagi ma’lumotlar (asosiy texnologik potoklar sxemasi, u blok-sxemadan iborat bo‘ladi, sxemada xavfli moddalarning nomlari va ularning deklaratsiyalanayotgan obyektning texnologik tizimida ko‘chish yo‘nalishlari ko‘rsatiladi, shuningdek xavfli moddalarning taqsimlanishi to‘g‘risidagi ma’lumotlar, ularda texnik qurilmalarda — apparatlarda (idishlarda), quvurlarda bo‘ladigan xavfli moddalarning umumiy miqdori to‘g‘risidagi ma’lumotlar mavjud bo‘ladi, ularning bitta idishdagi yoki eng yuqori sig‘imli quvur uchastkasidagi eng yuqori miqdori ko‘rsatiladi. Ma’lumotlar deklaratsiyalanadigan obyektning barcha tarkiblari uchun xavfli moddaning eng yuqori reglamentli miqdorlari bo‘yicha ko‘rsatiladi);
v) xavf tahlilining asosiy natijalari (avariyalar kelib chiqishi va rivojlanishi shart-sharoitlari tahlili natijalari, avariyalar xavfini baholash natijalari).
Avariyalarning kelib chiqishi va rivojlanishi shart-sharoitlari tahlili natijalari quyidagilardan iborat bo‘lishi kerak:
1) avariyalar omillari va ularning kelib chiqishi va rivojlanishiga ko‘maklashadigan asosiy sabablar ro‘yxati;
6) xodimlarga, aholiga zarar yetkazilishi mumkin bo‘lgan hamda mol-mulkka va atrof tabiiy muhitga yetkaziladigan ziyon to‘g‘risidagi ma’lumotlar.
Oldingi tahrirga qarang.
a) deklaratsiyalanayotgan obyektdan foydalanishga sanoat xavfsizligi talablarini ta’minlash to‘g‘risidagi ma’lumotlar (faoliyat ko‘rsatayotgan obyektlar uchun “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi organlari farmoyishlari va ko‘rsatmalarining bajarilishi to‘g‘risidagi ma’lumotlar, deklaratsiyalanayotgan obyektlardan foydalanish bilan bog‘liq bo‘lgan faoliyat turlari uchun mavjud va/yoki zarur litsenziyalar ro‘yxati, xodimlarni kasb bo‘yicha va avariyaga qarshi harakat qilishga tayyorlash to‘g‘risidagi ma’lumotlar, ularda sanoat xavfsizligi sohasidagi bilimlarni tekshirishning muntazamligi va xodimni ishga kiritish tartibi ko‘rsatiladi; sanoat xavfsizligi talablariga rioya qilinishini ishlab chiqarishda nazorat qilish tizimi to‘g‘risidagi ma’lumotlar, avariya holatlarini to‘plash va tahlil qilish tizimi to‘g‘risidagi ma’lumotlar, sanoat xavfsizligining o‘tkazilgan ekspertizalari ro‘yxati, unda ekspertizani o‘tkazgan ekspert tashkilotlarining va ekspertiza obyektining nomi ko‘rsatiladi; ishlab turgan obyektdan foydalanish shart-sharoitlarining me’yor va qoidalar talablariga muvofiqligi to‘g‘risidagi ma’lumotlar;
(1.6-bandning “a” kichik bandi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
b) avariya oqibatlarini lokalizatsiya qilish va bartaraf etish bo‘yicha harakatlarga tayyorgarlik yuzasidan sanoat xavfsizligi talablarini ta’minlash to‘g‘risidagi ma’lumotlar (deklaratsiyalanayotgan obyektdagi avariya oqibatlarini lokalizatsiya qilish va bartaraf etish bo‘yicha aniq tadbirlar, sanoat xavfsizligini ta’minlash bo‘yicha avariyaga qarshi kuchlarning, avariya-qutqaruv xizmatlari va boshqa xizmatlarning tarkibi, deklaratsiyalanayotgan obyektdagi avariya oqibatlarini lokalizatsiya qilish va bartaraf etish uchun moliyaviy va moddiy resurslar, deklaratsiyalanayotgan obyektda avariya vujudga kelgan taqdirda xabar qilish tizimi to‘g‘risidagi ma’lumotlar, unda xabar qilish sxemalari va avariyalar sodir bo‘lgandagi harakatlar tartibi ko‘rsatiladi).
a) xavfsizlik darajasining umumlashtirilgan bahosi, unda deklaratsiyalanayotgan obyektning eng yuqori xavfli tarkiblari va xavf ko‘rsatkichlariga ta’sir ko‘rsatadigan eng ahamiyatli omillar ko‘rsatiladi;
1.8. “Vaziyat rejasi” nomli 5-bo‘lim o‘z oqibatlariga ko‘ra eng xavfli va deklaratsiyalanayotgan obyektdagi avariyalarning eng yuqori darajada bo‘lishi mumkin bo‘lgan (namunaviy) ssenariylari uchun shikastlanishi mumkin bo‘lgan eng ko‘p zonalarning grafik tasviridan iborat bo‘lishi kerak.
a) deklaratsiyalanayotgan obyektning sanoat maydoni (hududi) va sanitariya-himoya zonasining chegarasi;
2.1. Titul varaq deklaratsiyaning birinchi sahifasi hisoblanadi va hujjatni ishlab chiqish va qidirish uchun zarur bo‘lgan axborotlarning manbai bo‘lib xizmat qiladi.
a) hisob-kitob-tushuntirish xatini ishlab chiqqan tashkilotning rahbari tomonidan hisob-kitob-tushuntirish xatini tasdiqlash grifi;
Oldingi tahrirga qarang.
b) “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi tomonidan beriladigan ro‘yxatdan o‘tkazish tartib raqami (u deklaratsiyaga berilgan ro‘yxatdan o‘tkazish tartib raqamiga muvofiq bo‘lishi kerak);
(2.1-bandning “b” kichik bandi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
v) deklaratsiyaga hisob-kitob-tushuntirish xatining nomi, unda deklaratsiyalanayotgan (bitta obyekt deklaratsiyalangan taqdirda) yoki deklaratsiya qilinayotgan obyektlarning (bir nechta obyekt deklaratsiyalangan taqdirda) aniq nomi ko‘rsatiladi, shuningdek tarkibiga ushbu obyekt kiradigan tashkilotning nomi;
g) deklaratsiyalanayotgan obyektning xavfli ishlab chiqarish obyektlari davlat reyestridagi ro‘yxatdan o‘tkazish tartib raqami;
d) daftarning tartib raqami (hisob-kitob-tushuntirish xati ikkita va undan ko‘p daftardan iborat bo‘lgan taqdirda);
e) hisob-kitob-tushuntirish xatini ishlab chiqqan tashkilotning joylashgan joyi va uning tasdiqlangan yili.
Hisob-kitob-tushuntirish xati ikkita yoki undan ko‘p bo‘lgan taqdirda har qaysi daftar birinchi daftarning sahifasiga va mavjud ma’lumotlarga muvofiq bo‘lgan ushbu daftarga tegishli titul varaqqa ega bo‘lishi kerak.
Bajaruvchilarning ro‘yxatida mas’ul bajaruvchilarning va hisob-kitob-tushuntirish xatini ishlab chiqishda qatnashgan birgalikdagi bajaruvchilarning familiyasi, ismi va otasining ismi, lavozimi va ish joyi ko‘rsatilgan bo‘lishi kerak.
Mundarijada hisob-kitob-tushuntirish xati barcha bo‘limlarining nomi, ushbu elementlar boshlanadigan sahifalar ko‘rsatiladi.
Hisob-kitob-tushuntirish xati ikkita va undan ko‘p daftardan iborat bo‘lgan taqdirda ularning har birida o‘z mundarijasi bo‘lishi kerak. Birinchi daftarning mundarijasida butun hujjatlarning mazmuni keltirilgan bo‘lishi kerak, unda sahifalar va daftarlarning tartib raqamlari, keyingi daftarlarda — faqat tegishli daftarning mazmuni ko‘rsatiladi.
b) deklaratsiyalanayotgan obyektning topografiyasi va joylashgan joyi to‘g‘risidagi ma’lumotlar (deklaratsiyalanayotgan obyekt joylashgan rayonning topografiyasi to‘g‘risidagi ma’lumotlar, deklaratsiyalanayotgan obyektning taqiqlangan, qo‘riqlanayotgan va sanitariya-himoya zonalarining mavjudligi va chegaralari, deklaratsiyalanayotgan obyekt joylashgan rayondagi tabiiy-iqlim sharoitlari, loyihada qurilish maydonining seysmik rayoni qismidagi qidiruvlar bo‘yicha hisobotlardan foydalanilishi, gruntlar, tabiiy-iqlim va boshqa tashqi ta’sirlar tavsiflari to‘g‘risidagi ma’lumotlar) (loyihalash hujjatlari tarkibida ishlab chiqilayotgan deklaratsiya uchun rasmiylashtiriladi);
v) xodimlar va yaqin atrofda yashaydigan aholi to‘g‘risidagi ma’lumotlar (deklaratsiyalanayotgan obyektning uning ma’muriy birliklari va tarkiblari bo‘yicha xodimlarning joylashishi to‘g‘risidagi ma’lumotlar, ularda xodimlarning o‘rtacha soni va eng ko‘p ishlaydigan smenalar soni ko‘rsatiladi; eng yuqori darajadagi gipotetik avariyaning shikastlovchi omillari ta’siridagi zonalarda bo‘lishi mumkin bo‘lgan yaqin atrofdagi tashkilotlarning joylashishi to‘g‘risidagi ma’lumotlar, ularda deklaratsiyalanayotgan obyektdan uzoqdalik va xodimlarning soni ko‘rsatiladi; eng yuqori darajadagi gipotetik avariyaning shikastlovchi omillari ta’siridagi zonalarda bo‘lishi mumkin bo‘lgan aholi punktlarining joylashishi to‘g‘risidagi ma’lumotlar, ularda deklaratsiyalanayotgan obyektdan uzoqdalik va xodimlarning soni ko‘rsatiladi. Deklaratsiyalanayotgan obyektning tarkibiy ro‘yxati xavfli ishlab chiqarish obyektlarini identifikatsiya qilish sohasida amaldagi normativ hujjatlar talablariga muvofiq bo‘lishi kerak).
a) xavfli moddalarning tavsifi (moddalar, formula, tarkibning nomi, umumiy ma’lumotlar (molekulyar og‘irlik, qaynash harorati, zichlik) portlash xavfi to‘g‘risidagi ma’lumotlar, toksik xavflilik to‘g‘risidagi ma’lumotlar, reaksiya berish qobiliyati to‘g‘risidagi ma’lumotlar, moddaning hidi to‘g‘risidagi ma’lumotlar, korroziya faolligi to‘g‘risidagi ma’lumotlar, ehtiyot choralari tavsifi, odamlarga ko‘rsatadigan ta’siri to‘g‘risidagi ma’lumotlar, himoya qilish vositalari to‘g‘risidagi ma’lumotlar, moddani zararsiz holatga o‘tkazish usullari to‘g‘risidagi ma’lumotlar, modda ta’sir ko‘rsatgan taqdirda shikastlanganlarga birinchi yordam ko‘rsatish choralari to‘g‘risidagi ma’lumotlar);
b) texnologiyalar va apparatni rasmiylashtirish to‘g‘risidagi ma’lumotlar (ularda prinsipial texnologik sxema, asosiy texnologik asbob-uskunalar va deklaratsiyalanayotgan obyektning tarkibi bo‘yicha texnologik jarayonning qisqacha tavsifi, xavfli moddalar deklaratsiyalanayotgan obyektning tarkibi bo‘yicha aylanadigan asosiy texnologik asbob-uskunalarning joylashish rejasi, xavfli moddalar aylanadigan asosiy texnologik asbob-uskunalarning ro‘yxati, xavfli moddalarning asbob-uskunalar bo‘yicha taqsimlanishi to‘g‘risidagi ma’lumotlar ko‘rsatiladi);
v) xavfsizlikni ta’minlash bo‘yicha texnik yechimlarning tavsifi (asbob-uskunalarning siyraklanishiga yo‘l qo‘ymaslikka va xavfli moddalarning avariya vaqtida tashqariga chiqishining oldini olishga yo‘naltirilgan yechimlarning tavsifi, avariyalar rivojlanishining oldini olishga va xavfli moddalarning tashqariga chiqishini lokalizatsiya qilishga yo‘naltirilgan yechimlarning tavsifi, portlash, yong‘in xavfsizligini ta’minlashga yo‘naltirilgan yechimlarning tavsifi, avtomatik ravishda tartibga solish, blokirovka qilish, signalizatsiyalar va boshqa xavfsizlikni ta’minlash vositalari tizimlarining tavsifi);
g) xavfning tahlili (ma’lum avariyalar tahlili, avariyalarning kelib chiqishi va rivojlanishi shart-sharoitlarining tahlili, avariyalar xavfini baholash).
1) avariyalar va deklaratsiyalanayotgan obyektda mavjud bo‘lgan nosozliklar ro‘yxati (faqat faoliyat ko‘rsatayotgan obyektlar uchun rasmiylashtiriladi);
2) boshqa shunga o‘xshash obyektlarda mavjud bo‘lgan avariyalar yoki aylanayotgan xavfli moddalar bilan bog‘liq avariyalar ro‘yxati;
Avariyalarning kelib chiqishi va rivojlanishi shart-sharoitlarining tahlili quyidagilardan iborat bo‘ladi:
1) avariyalarning kelib chiqishi va rivojlanishiga ko‘maklashuvchi bo‘lishi mumkin bo‘lgan sabablar va omillarni aniqlash;
Avariyalar xavfini baholash xodimga, aholiga yetkazilgan zararning muqarrarligini hamda mol-mulkka va atrof tabiiy muhitga yetkazilgan ziyonni baholashdan iborat bo‘ladi.
g) avariyalar xavfini kamaytirishga yo‘naltirilgan chora-tadbirlarni joriy etish bo‘yicha takliflar.
2.7. 4-bo‘lim “Vaziyat rejalari”da deklaratsiyalanayotgan obyektning tarkibi bo‘yicha avariyaning mumkin bo‘lgan va eng yuqori darajadagi muqarrar (namunaviy) ssenariysi zonalarining grafik tasviri, shuningdek joylashish zonalarini hisob-kitob qilish uchun boshlang‘ich ma’lumotlar ko‘rsatilgan holda ushbu ssenariylarning qisqacha tavsifi bo‘lishi kerak.
Oldingi tahrirga qarang.
a) deklaratsiyalanayotgan obyektdagi sanoat xavfsizligi talablarini tartibga soluvchi normativ-huquqiy hujjatlar va normativ texnik hujjatlar ro‘yxati.
(2.8-bandning “a” kichik bandi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 8-iyundagi 111-son qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 23-son, 185-modda)
2.9. “Axborot varag‘i” nomli ilova fuqarolar va jamoat tashkilotlari so‘rovlari bo‘yicha xavfli ishlab chiqarish obyekti to‘g‘risidagi axborotlarni belgilangan tartibda berish uchun xizmat qiladi.
b) xabardor qilish va jamoatchilik bilan o‘zaro hamkorlik qilish uchun mas’ul shaxs to‘g‘risidagi ma’lumotlar (lavozimi, familiyasi, ismi va otasining ismi, telefoni;
v) deklaratsiyalanayotgan obyektdan foydalanish bilan bog‘liq ishlab chiqarish faoliyatining qisqacha tavsifi;
d) sodir bo‘lishi mumkin bo‘lgan avariyalar ko‘lamlari va oqibatlari hamda xavfsizlik choralari to‘g‘risidagi qisqacha ma’lumotlar;
e) avariyalar sodir bo‘lgan taqdirda aholini xabardor qilish usullari va ularning zarur harakatlari to‘g‘risidagi ma’lumotlar.
1. Ushbu Nizom “Xavfli ishlab chiqarish obyektlarining sanoat xavfsizligi to‘g‘risida”, “Sug‘urta faoliyati to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi qonunlariga muvofiq faoliyati xavfli ishlab chiqarish obyektida avariya sodir bo‘lganda boshqa shaxslarning hayoti, sog‘lig‘i va (yoki) mol-mulkiga hamda atrof-muhitga zarar yetkazish xavfi bilan bog‘liq bo‘lgan tashkilotlar, xavfli ishlab chiqarish obyektlaridan foydalanuvchi tashkilotlarning mulkiy manfaatlarini sug‘urtaviy himoya qilish shartlarini belgilaydi.
sug‘urta hodisasi — xavfli ishlab chiqarish obyektida avariya sodir bo‘lganda boshqa shaxslarning hayoti, sog‘lig‘i va (yoki) mol-mulkiga hamda atrof muhitga zarar yetkazilganligi uchun sug‘urtalanuvchining fuqarolik javobgarligining boshlanishi fakti;
avariya — inshootlar va (yoki) xavfli ishlab chiqarish obyektlarida qo‘llanadigan texnika qurilmalarining buzilishi, sug‘urta shartnomasi amal qiladigan davrda ro‘y bergan nazorat qilib bo‘lmaydigan portlash va (yoki) xavfli moddalar ajralib chiqishi;
xavfli ishlab chiqarish obyektida avariya sodir bo‘lganda boshqa shaxslarning hayoti, sog‘lig‘i va (yoki) mol-mulkiga hamda atrof muhitga zarar yetkazganlik uchun fuqarolik javobgarligini majburiy sug‘urta qilish shartnomasi — ushbu Nizomda nazarda tutilgan sug‘urta holati yuz berganda sug‘urtalovchi shartnomada belgilangan to‘lovni (sug‘urta mukofotini) jabrlanganga ushbu sug‘urta holati oqibatida yetkazilgan zararni sug‘urta shartnomasida belgilangan sug‘urta summasi miqdorida to‘lash majburiyatini oladigan sug‘urta shartnomasi;
sug‘urta holati to‘g‘risidagi dalolatnoma — sug‘urta holati yuz bergan taqdirda sug‘urtalovchi tomonidan sug‘urtalanuvchi yoki uning vakili ishtirokida tuziladigan hujjat, u avariya sodir bo‘lgan vaqt, joy va uning sababi to‘g‘risidagi axborotlardan, boshqa shaxslarga yetkazilgan zarar miqdori, shuningdek zararni kamaytirish maqsadida sug‘urtalanuvchi tomonidan qilingan xarajatlar miqdori to‘g‘risidagi ma’lumotlardan iborat bo‘ladi;
3. Maxsus vakolatli davlat organi tomonidan berilgan litsenziyaga muvofiq fuqarolik javobgarligini majburiy sug‘urta qilishga haqli bo‘lgan sug‘urta tashkilotlari sug‘urtalovchilar bo‘lishi mumkin.
4. Xavfli ishlab chiqarish obyektlaridan foydalanuvchi tashkilotlar sug‘urtalanuvchilar bo‘lishi mumkin.
5. Xavfli ishlab chiqarish obyektida avariya sodir bo‘lgan taqdirda hayoti, sog‘lig‘i va (yoki) mol-mulkiga, atrof muhitga zarar yetkazganlik uchun da’vo bildirish huquqiga ega bo‘lgan shaxslar (jismoniy shaxs, yuridik shaxs yoki davlat) boshqa shaxslar hisoblanadilar.
6. Xavfli ishlab chiqarish obyektida avariya sodir bo‘lgan taqdirda boshqa shaxslarning hayoti, sog‘lig‘i va (yoki) mol-mulkiga hamda atrof-muhitga yetkazilgan zararni foydalanuvchi-sug‘urta qilinuvchi tomonidan qoplash bo‘yicha fuqarolik javobgarligi paydo bo‘lishi bilan bog‘liq bo‘lgan sug‘urtalanuvchining mulkiy manfaatlari majburiy sug‘urta qilish obyektlari hisoblanadi.
7. Sug‘urtalanuvchining quyidagilar oqibatida paydo bo‘lgan fuqarolik javobgarligi sug‘urta holati deb e’tirof etilmaydi:
a) yadroviy portlash, radiatsiya, radioaktiv zararlanish, agar ular ushbu ishlab chiqarish obyektidan foydalanish bilan bog‘liq bo‘lmasa;
b) harbiy harakatlar, shuningdek manyovrlar yoki boshqa harbiy tadbirlar, qurolli tuzilmalar yoki terrorchilarning harakatlari;
v) ommaviy tartibsizliklar, boshqa fuqarolar bo‘ysunmasligining jamoaviy holatlari, ish tashlashlar;
g) yengib bo‘lmaydigan kuchlar holatlarining ta’siri: tabiiy ofatlar, stixiyali tusdagi tabiat hodisalari;
d) xavfli ishlab chiqarish obyektidan foydalanish bilan bevosita bog‘liq bo‘lmagan holatlarning paydo bo‘lishi;
Keyingi tahrirga qarang.
8. Xavfli ishlab chiqarish obyektida avariya sodir bo‘lgan taqdirda boshqa shaxslarning hayoti, sog‘lig‘i va (yoki) mol-mulkiga hamda atrof muhitga zarar yetkazilganligi uchun xavfli ishlab chiqarish obyektlaridan foydalanuvchi tashkilotlarning fuqarolik javobgarligini majburiy sug‘urta qilish bo‘yicha sug‘urta qilishning eng kam miqdori xavfli ishlab chiqarish obyektining tegishli turi uchun ushbu Nizomga ilovaga muvofiq belgilanadi.
9. Sug‘ura mukofoti sug‘urtalovchi tomonidan ishlab chiqilgan tarif stavkalaridan va shartnomada belgilangan sug‘urta summasi miqdoridan kelib chiqqan holda hisoblab chiqariladi.
10. Tarif stavkalari ishlab chiqarish sharoitlari va hajmlarini, xavfli ishlab chiqarish obyekti joylashgan joyni, undan foydalanishning boshqa omillarini, obyektda xavfli moddalarni muayyan hajmlarda olish, undan foydalanish, uni qayta ishlash va saqlashni, sug‘urta tavakkalchiligi darajasini va sug‘urta obyektining boshqa shart-sharoitlarini hisobga olgan holda sug‘urtalovchi tomonidan belgilanadi.
11. Sug‘urta shartnomasini tuzishda sug‘urtalanuvchi sug‘urta mukofotini bir yo‘la yoki teng qismlar bilan har chorakda (sug‘urta badallari) to‘laydi.
12. Sug‘urta shartnomasi sug‘urtalanuvchining sug‘urtalovchi tomonidan belgilangan shaklga muvofiq rasmiylashtirilgan yozma arizasi asosida rasmiylashtiriladi. Sug‘urtalanuvchi arizada sug‘urtalovchi tomonidan qo‘yilgan masalalarga muvofiq aniq va to‘liq ma’lumotlarni ko‘rsatishi shart.
Sug‘urta to‘g‘risidagi arizaga sug‘urtalanuvchi, jumladan, sanoat xavfsizligi sohasidagi maxsus vakolatli davlat organi talablaridan, sug‘urtalanuvchi tomonidan foydalaniladigan xavfli ishlab chiqarish obyektining identifikatsiyasidan iborat bo‘lgan sanoat xavfsizligi ekspertizasi xulosasini ilova qiladi.
13. Sug‘urtalanuvchi sug‘urta shartnomasini tuzish uchun taqdim etilgan ma’lumotlarning to‘g‘riligi va to‘liqligi uchun javob beradi.
a) sug‘urta shartnomasini tuzishda sug‘urta tavakkalchiligi darajasini aniqlash maqsadida o‘z hisobidan sug‘urta obyektining mustaqil ekspertizasini amalga oshirish;
b) shartnoma tuzishda va sug‘urta shartnomasi amal qiladigan davrda sug‘urta tavakkalchiligini baholash;
g) vakolatli organlardan zarar yetkazilganligi sababli avariyaning texnik jihatdan tekshirish materiallarini, axborot va hujjatlarni, tibbiy xulosalarni, yo‘qotilgan (shikastlangan) mol-mulk qiymati, amalga oshirilgan ishlar qiymati to‘g‘risida fikrga ega bo‘lish imkonini beradigan schyotlarni, shuningdek boshqa zarur materiallarni so‘rash va olish;
d) sug‘urtalanuvchi tomonidan taqdim etilgan axborotlarni tekshirish, sug‘urta shartnomasi talablari va shartlarining sug‘urtalanuvchi tomonidan bajarilishini nazorat qilish;
a) sug‘urtalanuvchi tomonidan sug‘urta hodisasi boshlanishi tavakkalchiligini kamaytirish tadbirlari amalga oshirilgan taqdirda, sug‘urta hodisasi boshlanishi tavakkalchiligini kamaytirish darajasini hisobga olgan holda sug‘urtalanuvchining arizasi bo‘yicha sug‘urta shartnomasi shartlarini qayta ko‘rib chiqish;
b) zararlarni kamaytirish maqsadida sug‘urtalanuvchining sug‘urtalovchi tomonidan qoplanishi kerak bo‘lgan xarajatlarini to‘lash, agar bunday xarajatlar sug‘urtalovchining ko‘rsatmalarini bajarish uchun zarur bo‘lgan bo‘lsa yoki amalga oshirilgan bo‘lsa. Ko‘rsatib o‘tilgan xarajatlarni to‘lash sug‘urtalovchi tomonidan u tegishli xarajatlar to‘g‘risidagi dalolatnomani olgan sanadan boshlab bir oy mobaynida, biroq sug‘urta to‘lovi (sug‘urta summasi) to‘langandan keyin amalga oshiriladi. Bunday xarajatlar, hatto agar tegishli choralar muvaffaqiyatsiz bo‘lganda ham va sug‘urta shartnomasi bo‘yicha boshqa zararlarni to‘lash bilan birga ular shartnomada belgilangan sug‘urta summasidan ortiq (biroq 20 foizdan ortiq emas) bo‘lganda ham to‘lanadi;
v) sug‘urtalanuvchining mulkiy ahvoli, xavfli ishlab chiqarish obyektidan foydalanishning holati, shartlari va xususiyatlari to‘g‘risidagi ma’lumotlarni hamda sug‘urta shartnomasini tuzish bilan bog‘liq ravishda ma’lum bo‘lib qolgan boshqa maxfiy axborotni oshkor qilmaslik, qonun hujjatlarida nazarda tutilgan holatlar bundan mustasno.
Keyingi tahrirga qarang.
v) sug‘urtalovchidan xavfli ishlab chiqarish obyektida avariya sodir bo‘lgan taqdirda boshqa shaxslarning hayoti, sog‘lig‘i va (yoki) mol-mulkiga hamda atrof muhitga zarar yetkazganlik uchun fuqarolik javobgarligini majburiy sug‘urta qilish bo‘yicha o‘z huquqlari va majburiyatlari to‘g‘risida bepul axborot olish;
g) xavfli ishlab chiqarish obyektida avariya sodir bo‘lgan taqdirda boshqa shaxslarning hayoti, sog‘lig‘i va (yoki) mol-mulkiga hamda atrof muhitga zarar yetkazganlik uchun fuqarolik javobgarligini majburiy sug‘urta qilish masalalari bo‘yicha o‘z huquqlarini himoya qilish uchun sudga murojaat qilish.
a) sug‘urta shartnomasi amalda bo‘lgan davrda sug‘urtalovchiga sug‘urta shartnomasini tuzishda, xabar qilingan o‘ziga ma’lum bo‘lgan jiddiy o‘zgarishlar va holatlar to‘g‘risida, agar ushbu o‘zgarishlar sug‘urta tavakkalchiligining ortishiga jiddiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin bo‘lsa, sug‘urtalovchiga darhol xabar qilish;
b) sug‘urtalovchiga xavfli ishlab chiqarish obyektida sodir bo‘lgan har qanday avariya to‘g‘risida, shuningdek boshqa shaxslar tomonidan sug‘urtalanuvchiga o‘zlarining hayoti, sog‘lig‘i va (yoki) mol-mulkiga hamda atrof muhitga yetkazilgan zararni to‘lash to‘g‘risida da’vo bildirishga olib kelishi mumkin bo‘lgan avariyaning har qanday oqibatlari to‘g‘risida, boshqa shaxslarning zararni to‘latish to‘g‘risidagi barcha e’tirozlari va da’volari haqida xabar qilish, avariyaning holati va sabablarini tavsiflovchi barcha hujjatlarni taqdim etish;
v) tegishli sud qarori olingan kundan boshlab 3 ish kuni mobaynida sug‘urtalovchiga sud qarori bilan belgilangan xavfli ishlab chiqarish obyektida avariya sodir bo‘lganda yetkazilgan zararni to‘lash majburiyati to‘g‘risida xabar qilish;
g) avariya sodir bo‘lganda, bo‘lishi mumkin bo‘lgan zararlarni kamaytirish uchun vujudga kelgan holatlarda oqilona va qulay choralar ko‘rish. Sug‘urtalanuvchi bunday choralarni ko‘rayotganda, agar ular sug‘urtalanuvchiga xabar qilingan bo‘lsa, sug‘urtalovchining ko‘rsatmalariga amal qilishi kerak;
d) sug‘urtalovchining oldindan roziligini olmasdan boshqa shaxslar tomonidan bildirilgan talablarni bajarish bo‘yicha biron-bir majburiyatlarni o‘z zimmasiga olmaslik.
18. Sug‘urta shartnomasida tomonlarning kelishuviga ko‘ra qonun hujjatlariga muvofiq tomonlarning boshqa huquq va majburiyatlari nazarda tutilishi mumkin.
Keyingi tahrirga qarang.
19. Sug‘urtalanuvchi va sug‘urtalovchi tomonidan ushbu Nizom qoidalari buzilgan taqdirda ular qonun hujjatlariga muvofiq javob beradilar.
Keyingi tahrirga qarang.
a) xavfli ishlab chiqarish obyektida avariya sodir bo‘lgan taqdirda hayoti, sog‘lig‘i va (yoki) mol-mulkiga hamda atrof muhitga zarar yetkazganlik uchun fuqarolik javobgarligini majburiy sug‘urta qilish masalalari bo‘yicha sug‘urta to‘lovi olish;
g) sug‘urtalovchidan xavfli ishlab chiqarish obyektida avariya sodir bo‘lgan taqdirda hayoti, sog‘lig‘i va (yoki) mol-mulkiga hamda atrof muhitga zarar yetkazganlik uchun fuqarolik javobgarligini majburiy sug‘urta qilish bo‘yicha o‘z huquqlari va majburiyatlari to‘g‘risida bepul axborot olish;
d) xavfli ishlab chiqarish obyektida avariya sodir bo‘lgan taqdirda hayoti, sog‘lig‘i va (yoki) mol-mulkiga hamda atrof muhitga zarar yetkazganlik uchun fuqarolik javobgarligini majburiy sug‘urta qilish masalalari bo‘yicha o‘z huquqlarini himoya qilish uchun sudga murojaat qilish.
a) maxsus organlar tomonidan berilgan xavfli ishlab chiqarish obyektidagi avariya oqibatida zarar ko‘rilganligi va uning miqdorini tasdiqlovchi zarur hujjatlarni taqdim etish;
b) sug‘urtalovchiga uning (sug‘urtalovchining) tomonidan boshlangan sug‘urta hodisasini mustaqil ekspertizadan o‘tkazishda ko‘maklashish.
22. Boshqa shaxslar qonun hujjatlariga muvofiq boshqa huquqlarga ega bo‘lishi va boshqa majburiyatlar olishi ham mumkin.
Keyingi tahrirga qarang.
23. Xavfli ishlab chiqarish obyektida avariya sodir bo‘lgan taqdirda sug‘urtalanuvchi sug‘urtalovchini avariya sodir bo‘lishi natijasida:
b) boshqa shaxslarning mol-mulkiga va atrof muhitga zarar yetkazilganda, xavfli ishlab chiqarish obyektidagi avariya sodir bo‘lgan vaqtdan boshlab 3 ish kuni mobaynida bu to‘g‘rida yozma ravishda xabardor qiladi.
24. Sug‘urta qoplovi (sug‘urta puli)ni to‘lash miqdori sug‘urtalovchi tomonidan avariya sabablarini texnik jihatdan tekshirish dalolatnomasi, sud qarorlari va sug‘urta hodisasi boshlanishining sabablari va holatlari, shu jumladan boshqa shaxslarga yetkazilgan zarar miqdori ko‘rsatilgan boshqa materiallar asosida belgilanadi.
25. Sug‘urta tovoni (sug‘urta puli)ni to‘lash tomonlar imzolagan va sug‘urta hodisasini tasdiqlovchi hujjatlar asosida tuzilgan sug‘urta hodisasi to‘g‘risidagi dalolatnoma asosida amalga oshiriladi
26. Sug‘urta tovoni (sug‘urta puli)ni to‘lash sug‘urta shartnomasida ko‘rsatilgan belgilangan sug‘urta puli doirasida amalga oshiriladi.
Agar bitta sug‘urta shartnomasi bo‘yicha ularga nisbatan turlicha sug‘urta puli belgilangan bir necha xavfli ishlab chiqarish obyektlari sug‘urta qilingan bo‘lsa, u holda muayyan sug‘urta hodisasi bo‘yicha sug‘urta tovoni (sug‘urta puli)ni to‘lash avariya sodir bo‘lgan xavfli ishlab chiqarish obyekti bo‘yicha belgilangan sug‘urta puli doirasida amalga oshiriladi.
b) sug‘urtalanuvchi bilan mehnat munosabatlarida bo‘lgan shaxslarga, ular O‘zbekiston Respublikasining Mehnat kodeksiga binoan shartnoma (kontrakt)ga muvofiq mehnat majburiyatlarini bajarayotganda yetkazilgan zarar;
v) sug‘urtalanuvchi mulkiy huquqqa, xo‘jalik yurituvi huquqiga yoki tezkor boshqarish huquqiga yoxud boshqacha qonuniy asosda (ijara huquqida, saqlash shartnomasi bo‘yicha, ishonchnoma bo‘yicha, mulkni unga berish to‘g‘risidagi tegishli organning farmoyishiga va shu kabilarga ko‘ra) unga tegishli bo‘lgan mol-mulkka yetkazilgan zarar;
g) sug‘urtalanuvchining neustoyka (jarima, penya) to‘lash, uning kafolatli va shunga o‘xshash majburiyatlarni bajarishi, shartnoma majburiyatlarini bajarmaganligi yoki zarur darajada bajarmaganligi bilan bog‘liq holda ko‘rgan zararlari;
28. Sug‘urta tovoni (sug‘urta puli) bevosita zarar ko‘rganga to‘lanadi. Ushbu Nizomning 15-bandi “b” kichik bandida nazarda tutilgan xarajatlar sug‘urtalanuvchiga to‘lanadi.
29. Sug‘urta tovoni (sug‘urta puli)ni to‘lash sug‘urta hodisasi to‘g‘risidagi dalolatnoma imzolangan kundan boshlab 10 ish kuni mobaynida amalga oshiriladi.
30. Sud qarori yuzasidan belgilangan tartibda shikoyat qilingan (rad etilgan) taqdirda sug‘urtalovchi sug‘urta tovoni (sug‘urta puli)ni to‘lash to‘g‘risidagi masalani hal etishni, agar dastlabki qaror bo‘yicha ijobiy yoki salbiy xulosa chiqarish mumkin bo‘lmasa, sudning uzil-kesil qarori qabul qilinadigan vaqtgacha kechiktirishi mumkin.
31. Etkazilgan zarar shuningdek boshqa shaxslar tomonidan qoplanadigan hollarda sug‘urtalovchi faqat sug‘urta shartnomasi bo‘yicha to‘lanishi kerak bo‘lgan sug‘urta tovoni (sug‘urta puli) va boshqa shaxslar tomonidan qoplanadigan pul o‘rtasidagi tafovutni to‘laydi. Sug‘urtalanuvchi sug‘urtalovchini zararni jabrlanganga qoplash uchun boshqa shaxslar tomonidan amalga oshirilgan — o‘ziga ma’lum bo‘lgan to‘lovlar to‘g‘risida xabardor qilishi shart.
32. Sug‘urtalanuvchi sud qarorini ijro etish asosida unga nisbatan sug‘urta shartnomasi tuzilgan xavfli ishlab chiqarish obyektidan foydalanish natijasida yetkazilgan zararni qoplagan taqdirda sug‘urtalovchi sug‘urtalanuvchiga sug‘urta tovoni (sug‘urta puli)ni to‘lashni u amalga oshirgan zarar tovoni doirasida, lekin sug‘urta shartnomasi bo‘yicha belgilangan sug‘urta summasidan ko‘p bo‘lmagan miqdorda amalga oshiradi.
33. Sug‘urtalovchining sug‘urta tovoni (sug‘urta puli)ni to‘lashni rad etish huquqi qonun hujjatlari va shartnoma bilan belgilanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
34. Sug‘urtalanuvchining zararni to‘lash (subrogatsiya) yuzasidan talab qilish huquqining sug‘urta tovoni (sug‘urta puli)ni to‘lagan sug‘urtalovchiga o‘tishi qonun hujjatlari va shartnoma bilan tartibga solinadi.
Keyingi tahrirga qarang.
35. Sug‘urta shartnomasi bo‘yicha paydo bo‘ladigan nizolar sug‘urtalanuvchi va sug‘urtalovchi o‘rtasidagi muzokaralar yo‘li bilan hal etiladi. Nizoli masalalar bo‘yicha kelishuvga erishish mumkin bo‘lmagan taqdirda ularni hal etish qonun hujjatlarida belgilangan tartibda xo‘jalik sudiga ko‘rib chiqish uchun beriladi.
Keyingi tahrirga qarang.
Xavfli ishlab chiqarish obyektida avariya yuz bergan taqdirda boshqa shaxslarning hayoti, sog‘lig‘i va (yoki) mol-mulkiga hamda atrof muhitga zarar yetkazganlik uchun fuqarolik javobgarligini majburiy sug‘urta qilish tartibi to‘g‘risidagi Nizomga
ILOVA
ILOVA
Xavfli ishlab chiqarish obyektining tipi | Sug‘urta pulining eng kam miqdori (eng kam oylik ish haqi miqdorlarida) |
Birinchi | 250000 (ikki yuz ellik ming) |
Ikkinchi | 50000 (ellik ming) |
Uchinchi | 10000 (o‘n ming) |
Keyingi tahrirga qarang.
1. Vazirlar Mahkamasining 2000-yil 29-dekabrdagi 509-son qarori (O‘zbekiston Respublikasi QT, 2000-y., 12-son, 83-modda) bilan tasdiqlangan Qurilish obyektlarini ro‘yxatdan o‘tkazish va qurilish-montaj ishlarini boshlashga ruxsatnomalar berish tartibi to‘g‘risidagi Nizomning 4-bandiga quyidagi mazmundagi “v1” kichik bandi qo‘shilsin:
“v1) loyiha hujjatlariga sanoat xavfsizligi ekspertizasining ijobiy xulosasi — xavfli ishlab chiqarish obyektlari bo‘yicha”.
Keyingi tahrirga qarang.
2. Vazirlar Mahkamasining 2004-yil 10-iyuldagi 323-son qarori (O‘zbekiston Respublikasi QT, 2004-y., 7-son, 64-modda) bilan tasdiqlangan O‘zbekiston Respublikasi Sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi to‘g‘risidagi Nizomning 11-bandiga quyidagi mazmundagi o‘ninchi va o‘n birinchi xatboshi qo‘shilsin:
“qonun hujjatlari buzilgan holda tayyorlangan sanoat xavfsizligi ekspertizasi xulosasini belgilangan tartibda haqiqiy emas deb e’tirof etish;
sanoat xavfsizligi sohasida ekspertiza va akkreditatsiyadan o‘tkazish bo‘yicha qonun hujjatlari talablari buzilgan taqdirda belgilangan tartibda ekspert guvohnomasini bekor qilish yoki amal qilishini to‘xtatib turish”;
o‘ninchi — yigirmanchi xatboshi tegishli ravishda o‘n ikkinchi — yigirma ikkinchi xatboshi deb hisoblansin.
Keyingi tahrirga qarang.