O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 22-dekabrdagi 304-son “Bolalar maydonchalarini tiklash va tashkil etishning 2011—2015-yillarga mo‘ljallangan chora-tadbirlar dasturini tasdiqlash to‘g‘risida”gi (O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2010-y., 51-son, 488-modda) qaroriga muvofiq buyuraman:
1. Bolalar maydonchalarida texnika xavfsizligiga rioya etish qoidalari ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
2. Mazkur buyruq O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligida davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgan kundan boshlab o‘n kun o‘tgandan keyin kuchga kiradi.
O‘zbekiston Respublikasi mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirining 2012-yil 18-avgustdagi 32-B-son buyrug‘iga
ILOVA
ILOVA
Mazkur Qoidalar O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 22-dekabrdagi 304-son “Bolalar maydonchalarini tiklash va tashkil etishning 2011—2015-yillarga mo‘ljallangan chora-tadbirlar dasturini tasdiqlash to‘g‘risida”gi qaroriga (O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2010-y., 51-son, 488-modda) muvofiq bolalar maydonchalarini qurish va undan foydalanishda texnika xavfsizligiga rioya qilinishini belgilaydi.
1. Mazkur Qoidalar bolalarning o‘ynashi va dam olishi uchun mo‘ljallangan bolalar maydonchalariga (keyingi o‘rinlarda bolalar maydonchalari deb yuritiladi) taalluqlidir.
2. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 22-dekabrdagi 304-son “Bolalar maydonchalarini tiklash va tashkil etishning 2011—2015-yillarga mo‘ljallangan chora-tadbirlar dasturini tasdiqlash to‘g‘risida”gi qaroriga asosan bolalar maydonchalarining ko‘rkam va obod holda saqlanishi, ulardagi o‘yin va sport qurilmalarining (keyingi o‘rinlarda jihozlar deb yuritiladi) texnik jihatdan soz holatda bo‘lishiga uy-joy mulkdorlari shirkatlari va fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari rahbarlari mas’uldir.
3. Mazkur Qoidalar texnik jihatdan tartibga solish sohasidagi boshqa normativ hujjatlar talablari bajarilishi shart ekanligini istisno etmaydi.
4. Bolalar maydonchalarini jihozlanishi, joylashuvi va o‘lchamlari ShNK 2.07.01-03 talablariga muvofiq bo‘lishi lozim.
5. Bolalar maydonchalari bolalarning o‘z vaqtini mazmunli o‘tkazishi, jismoniy va ijtimoiy rivojlanishiga xizmat qiladigan, shuningdek bolalar uchun qiziqarli bo‘lgan jihozlar bilan ta’minlangan bo‘lishi lozim.
6. Bolalar maydonchalarining qulay, ko‘rkam va tekis joylarda tashkil etilishi, ularning atrofida sersoya daraxtlar va o‘tirib dam olinadigan hordiq o‘rindiqlar bo‘lishi, jihozlar bolalarning yoshi va qiziqishlariga mos zamonaviy va sodda tuzilishga ega bo‘lishi hamda ularning sanitariya va xavfsizlik texnikasi talablariga javob beradigan turlarini o‘rnatish lozim.
7. Bolalar maydonchalarida jihozlar Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 22-dekabrdagi 304-son qarori bilan tasdiqlangan Bolalar maydonchalariga qo‘yiladigan talablarga muvofiq bo‘lishi lozim.
8. Bolalarning jihozlardan yiqilib tushishlarini oldini olish uchun qo‘l bilan ushlab yurish moslamasi va to‘siqlar, shu bilan birga yiqilganda jarohatlanishni oldini olish uchun zarbani yumshatuvchi qoplamalar ko‘zda tutilishi kerak.
9. Bolalarning yuqoriga chiqishi va sirg‘anib tushishida, uzunligi 2 m, balandligi 2,5 m dan baland bo‘lmagan qo‘l bilan ushlab chiqish uchun moslangan sirpanchiqlar bilan jihozlanishi kerak.
alohida turgan sirpanchiqning balandligi, unga chiqish yo‘llaridan qat’i nazar, 2,5 m dan baland bo‘lmasligi;
start maydonchasi uzunligi kamida 0,3 m va qiyaligi 5° gacha, eni — sirpanib tushish uchastkasining gorizontal proyeksiyasi eniga teng bo‘lishi;
alohida turgan sirpanchiqlarda start maydonchasi yon tomonining to‘siqlari balandligi 0,75 m dan kam bo‘lmasligi;
sirpanchiqning yakuniy qismi kamida 0,5 m radius va kamida 100° burchak bilan yer yo‘nalishida aylanma shakliga ega bo‘lishi;
sirpanchiqning sirpanib tushish yakuniy qismi chetidan yer yuzasigacha bo‘lgan masofa 0,10 m dan ko‘p bo‘lmasligi;
sirpanib tushish yakuniy qismining yon tomonlarini to‘sib turuvchi moslamalarning balandligi, sirpanib tushish uchastkasining uzunligi 1,5 m dan kam bo‘lganida — 0,20 m dan ko‘p, shuningdek sirpanib tushish uchastkasining uzunligi 1,5 m dan ko‘p bo‘lganida — 0,35 m dan ko‘p bo‘lmasligi;
sirpanchiqlar bolalar maydonchalarida joylashtirilganda yon konstruksiyalardan kamida 1 m va sirpanchiq qiya sirtining pastki qirrasidan oldingi tomonga kamida 2 m xavfsizlik masofalari ko‘zda tutilishi shart.
11. Bolalar maydonchalari bolalarning kuchini va ularning egiluvchanligini rivojlantirish maqsadida balandligi 3 m, eni kamida 1 m, ko‘ndalang yog‘ochlar diametri 22 mm, ko‘ndalang yog‘ochlar orasidagi masofa 0,25 m bo‘lgan gimnastika devori hamda gimnastika ustunchalari bilan jihozlanishi lozim.
osma arg‘imchoq o‘rindig‘i, tinch turgan holatda, yer yuzasidan 0,35 m dan kam va 0,63 m dan ko‘p bo‘lmagan balandlikda joylashtirilishi;
osma arg‘imchoqlar bolalar maydonchalarida joylashtirilganda yon konstruksiyalardan kamida 1,0 m va ular qiya turganida eng chekka nuqtalaridan oldinda (orqasida) kamida 1,5 m lik xavfsizlik masofalari ko‘zda tutilishi shart.
o‘rindiqlar yuqoriga va pastga harakatlanish vaqtidagi qiyaligi ko‘pi bilan 20° dan oshmasligi zarur;
uchoqning konstruksiyasi unda o‘tirgan bolaning oyoqlarini uchoqning tayanch qismlari tagiga tushib qolmasligini ta’minlashi va o‘tkir qirralar bo‘lmasligi;
uchoqlar podshipnik orqali asosga birlashtirilishi shart. Chunki harakatlarning silliq va ravon bo‘lishiga podshipniklar vositasidagina erishilishi mumkin. Vertikal uchoq atrofida ma’lum masofagacha xavfsizlik zonasi tashkil etilishi va boshqa jihozlar joylashtirilmasligi talab etiladi.
bolalar maydonchalariga o‘rnatiladigan karusellar o‘zining sodda konstruksiyasi va hajmining kichikligi bilan bog‘larda o‘rnatiladigan karusellardan farqlanishi;
karusellarda o‘tirgichlar bo‘lmasligi va bolalar unda tik turgan holda aylanishlariga moslashgan bo‘lishi, shu bilan birga karusellar elektr quvvati bilan emas, kattalarning yoki bolalarning jismoniy harakatlari evaziga harakatlanishi;
er yuzasidan pastki aylanuvchi qismgacha 6 sm dan kam va 11 sm dan ko‘p bo‘lmagan masofada bo‘lishi;
karusellar bolalar maydonchalarida joylashtirilganda yon konstruksiyalardan kamida 2 m va pastki aylanuvchi yuzadan kamida 3 m balandlikdagi xavfsizlik masofalari ko‘zda tutilishi.
15. Bolalar maydonchalaridagi jihozlarning materiallari va ularga ishlov berishda qo‘yiladigan talablar:
yog‘ochdan ishlangan jihozlar qattiq daraxt turlaridan tayyorlangan bo‘lishi va chirish, yonish hamda sinishlarni oldini oluvchi maxsus ishlov berilgan bo‘lishi, shuningdek polirovkalangan va uchli qirralari yumaloqlangan bo‘lishi lozim;
jihozlarning ko‘tarib turuvchi qismlarida metalldan foydalanganda, ular ishonchli birikmalarga ega bo‘lishi va tegishli ishlov berilgan (korroziyaga qarshi qoplamaga ega) bo‘lishi zarur;
plastik va polimerlardan tayyorlangan jihozlar silliq, yorqin va toza rang, iqlimiy omillar ta’sirida rangini yo‘qotmaydigan yuzaga ega bo‘lishi shart.
16. Bolalar maydonchalarida jihozlarni o‘rnatishda belgilangan xavfsizlik masofalari inobatga olinishi lozim.
17. Jihozlarga bolalarning boshlari, bo‘yinlari va tananing boshqa qismlarini hamda kiyimlarini tiqilib qolishini imkon qadar oldini olgan holda o‘rnatilishi lozim.
18. Jihozlarda o‘tkir qirrali chiqib turuvchi qismlar bo‘lmasligi va bolalar kira oladigan joylardagi barcha burchaklar yumaloqlashtirilgan bo‘lishi shart.
19. Bolalar maydonchalarida bolalar sog‘lig‘i va xavfsizligiga salbiy ta’sir etuvchi jihozlarni o‘rnatishga yo‘l qo‘yilmaydi.
20. Jihozlar nosoz holga kelgan taqdirda, bolalar maydonchasida xavfsizlik ta’minlanishi uchun jihozning o‘sha qismining atrofi o‘rab qo‘yilishi yoki usti yopib qo‘yilishi shart.
21. Atrofi o‘ralgan bolalar maydonchalarining asosiy va zaxira kirish-chiqish yo‘llari doim bo‘sh bo‘lishi shart.
22. Mazkur Qoidalar talablarini buzilishida aybdor bo‘lgan shaxslar qonun hujjatlariga muvofiq javobgarlikka tortiladilar.
23. Mazkur Qoidalar O‘zbekiston Respublikasi Davlat arxitektura va qurilish qo‘mitasi, O‘zbekiston Kasaba uyushmalari Federatsiyasi Kengashi, O‘zbekiston Respublikasi Ichki ishlar vazirligi, O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi, O‘zbekiston Respublikasi Madaniyat va sport ishlari vazirligi bilan kelishilgan.