Чет эл валюталаридаги операцияларни тартибга солиш, экспорт қилишдан олинган валюта тушумлари устидан амалий назорат ўрнатиш ва товарлар ҳамда хизматларни импорт қилишни амалга оширишда ундан самарали фойдаланиш мақсадида:
1. Белгилаб қўйилсинки, товарлар (ишлар, хизматлар)ни экспорт қилиш учун квоталар бошқа юридик шахсларга сотилмайди, берилмайди ёки қайта тақсимланмайди;
Ўзбекистон Республикаси корхоналари, ташкилотлари ва муассасаларининг экспорт-импорт операциялари бўйича хорижий шериклар билан ўзаро ҳисоб-китобларни фирмаларнинг чет эл банкларидаги счётлари орқали амалга оширишлари тақиқланади ва қонун бўйича жазоланади.
Олдинги таҳрирга қаранг.
2. Ўзбекистон Республикаси жисмоний ва юридик шахсларнинг экспорт-импорт ҳамда бошқа валюта операциялари бўйича хорижий валютадаги маблағлари ҳаракати устидан назорат қилиш Ташқи иқтисодий алоқалари вазирлиги, Давлат солиқ қўмитаси, Давлат божхона қўмитаси ва Молия вазирлиги билан биргаликда Марказий банк ва вакил қилинган банкларга юклатилсин.
Кейинги таҳрирга қаранг.
4. Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги валюта тушумларини қайтаришнинг ва унинг давлатга тегишли улушини тўлашнинг белгиланган тартибини бузганлик учун жисмоний ва юридик шахсларга нисбатан жиноий ва бошқа жавобгарлик чораларини белгилаш бўйича таклифлар киритсин.
5. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси икки ҳафта муддатда Ҳукуматнинг илгари қабул қилган қарорларини, шунингдек вазирликлар ва идораларнинг норматив ҳужжатларини мазкур Фармонга мувофиқлаштиришни таъминласин;
Ўзбекистон Республикаси Президентининг «Экспорт-импорт операциялари бўйича валюта назоратини таъминлаш чора-тадбирлари тўғрисида»ги Фармонига ҳамда Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг «Пул муомаласини мустаҳкамлаш ва «Сўм-купон»нинг харид қувватини ошириш борасида кечиктириб бўлмайдиган чора-тадбирлар» тўғрисида 1994 йил 11 апрелдаги 195-сон қарорига мувофиқ корхоналар, бирлашмалар ва ташкилотлар (бундан кейин корхоналар деб аталади) томонидан ташқи иқтисодий операцияларни амалга оширишда чет эл валютасидаги маблағларнинг ҳаракатини назорат қилишнинг қуйидаги тартиби белгиланади.
1. Ўзбекистон Республикаси корхоналари, агар Ўзбекистон Республикаси Марказий банки томонидан бошқача тартиб белгиланмаган бўлса, чет эл валютасидаги счётни фақат Ўзбекистоннинг вакил қилинган банкларида очишлари мумкин.
Очиладиган счётнинг режими корхонанинг асосий фаолият турига ва ташқи иқтисодий фаолият қатнашчиси сифатида рўйхатдан ўтказилганликка боғлиқ бўлади.
Хизмат кўрсатувчи вакил қилган банкда кредит ресурслари етишмаган тақдирда корхона мазкур банк билан келишган ҳолда бошқа исталган вакил қилинган банкдан кредит олиши мумкин.
Кейинги таҳрирга қаранг.
2. Корхоналарнинг хўжалик фаолиятидан олинган чет эл валютасидаги барча маблағлар Ўзбекистон Республикаси Марказий банки белгилайдиган тартибда уларнинг чет эл валютасидаги счётларига албатта ўтказилиши керак.
3. Корхоналар томонидан уларнинг хорижий, шу жумладан МДҲ мамлакатларидаги шериклар билан лицензия бериладиган товарлар (ишлар, хизматлар) экспорти юзасидан тузадиган контрактлари белгиланган тартибда Ўзбекистон Республикаси Ташқи иқтисодий алоқалар вазирлигида рўйхатдан ўтказилиши керак.
Кейинги таҳрирга қаранг.
4. Экспорт контрактларининг ҳаммаси истисносиз, шу жумладан Ташқи иқтисодий алоқалар вазирлигида рўйхатдан ўтказилганлари ҳам, Ўзбекистон Республикаси Марказий банки белгилайдиган тартибда вакил қилинган банкда ҳисобга олиниши керак.
Кейинги таҳрирга қаранг.
5. Товарларни экспорт қилувчи корхоналар юкнинг божхона декларациясида хорижий шериклар билан ҳисоб-китоблар, унинг орқали амалга ошириладиган вакил қилинган банкнинг реквизитларини ва тўлиқ номини кўрсатадилар.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Олдинги таҳрирга қаранг.
6. Давлат божхона қўмитаси ҳар ойда тегишли вакил қилинган банкларга экспорт юкларни чегарадан ташқарига чиқаришга асос бўлган юкнинг божхона декларациялари реестрларини экспорт қилувчи корхонанинг номини, жўнатилган товарларнинг номи ва миқдорини, уларнинг чет эл валютасидаги қийматини ва тўлов шаклини кўрсатган ҳолда тақдим этади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Олдинги таҳрирга қаранг.
7. Вакил қилинган банклар реестрлар асосида экспорт қилувчилар счётига тушумларнинг тўлиқлиги, ўз вақтида тушганлиги ва тўғрилигини ҳар куни назорат қилиб борадилар.
Вакил қилинган банклар тўловларнинг белгиланган муддатда тушмаганлиги ёки реестрларда кўрсатилгандан кам суммада тушганлиги ҳоллари тўғрисида Давлат солиқ қўмитасини, Давлат божхона қўмитасини тегишли чоралар кўриш учун ҳар ойда хабардор қилиб боришади.
(7-банднинг иккинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Президентининг 1998 йил 16 апрелдаги ПФ-1988-сон Фармони таҳририда)
Кейинги таҳрирга қаранг.
8. Валюта (шу жумладан МДҲ мамлакатлари валюталари) тушумини Марказий банкка назарда тутилган мажбурий сотиш экспорт қилувчи корхоналар томонидан валюта тушуми тушган кундан бошлаб 10 календарь кун мобайнида корхона топшириқномаси асосида, айни бир вақтда сотилган чет эл валютасининг «Сўм-купон»лардаги эквивалентини сотиш кунидаги жорий курс бўйича корхонанинг ҳисоб-китоб счётига ўтказган ҳолда амалга оширилади.
Сотиб олинган чет эл валютаси учун «Сўм-купон» лардаги эквивалентни корхонага тўлаш бўйича Марказий банкда қарз вужудга келган тақдирда миллий валютадаги қарз суммасига тўлов муддатини ўтказиб юборганлик учун Марказий банк томонидан белгиланадиган фоиз қўшилади. Бунда сотиб олинган чет эл валютасини «Сўм-купон» бўйича ҳисоблаб чиқариш қарз тўланган кунда амалда бўлган курс бўйича амалга оширилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
9. Корхоналар юклаб жўнатилган товарлар ва кўрсатилган хизматлар учун тушумлар уларнинг счётларига ўз вақтида ва тўлиқ келиб тушиши учун жавобгардирлар.
Бунда ўзбекистонлик экспорт қилувчилар томонидан олинган тушумни бошқа юридик шахслар фойдасига трансферабель аккредитивлар ва бошқа тўлов ҳужжатларини қўллаш йўли билан қайта бериш тақиқланади.
10. Корхоналар чет эл валютасидаги тушумни яширган ҳолларда Марказий банк, Ташқи иқтисодий алоқалар вазирлиги, республиканинг молия ва солиқ органлари томонидан уларнинг ваколатлари доирасида қуйидаги санкциялар қўлланади:
молиявий санкцияларни қўллаш ва Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатларида белгиланадиган миқдорларда маъмурий жарима солиш;
қоидаларни бузган ёки валюта назорати ва тартибга солиш нормаларига риоя қилиниши учун тегишли чора-тадбирлар кўрмаган мансабдор шахсларни амалдаги қонун ҳужжатларига мувофиқ жавобгарликка тортиш.
Кейинги таҳрирга қаранг.
11. Чет эл валютасидаги тушумни Ўзбекистон Республикаси Марказий банкининг рухсатисиз хорижий банкларда очилган счётларга ўтказиш чет эл валютасидаги тушумни яшириб қолиш ҳисобланади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
12. Импорт қилинаётган товарларга ҳақ тўлаш корхонанинг Ўзбекистоннинг унга хизмат кўрсатадиган вакил қилинган банкдаги счётидан амалга оширилиши керак.
13. Экспорт-импорт операциялари бўйича тўловларни амалга оширишнинг асосий шакллари ҳужжатли аккредитив ва инкассо ҳисобланади.
Импорт контрактлари бўйича тўловларни банк орқали амалга оширишга фақат контрактда назарда тутилган аванс доирасида йўл қўйилади. Бунда аванснинг миқдори контракт қийматининг 15 фоизидан ошмаслиги керак.
Авансни ўтказишга фақат импорт қилувчи корхонага хизмат кўрсатадиган Ўзбекистон вакил қилган корреспондент-банкнинг банк кафолати мавжуд бўлгандагина йўл қўйилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Кейинги таҳрирга қаранг.
14. Вакил қилинган банклар контрактларнинг ўз вақтида ва тўғри ҳисобга олиниши, экспорт қилувчи корхоналар счётларига тушумнинг тушиши ҳамда импорт бўйича тўлов шаклларининг тўғри қўлланиши устидан назорат қилиниши учун жавобгардирлар.
Кейинги таҳрирга қаранг.
15. Вакил қилинган банкларнинг нотўғри ҳаракатлари ёки ўз ваколатларини ошириб юборишлари оқибатида хоҳ давлатга, хоҳ чет эл валютасидаги счётлар эгаларига етказилган зарарлар ва зиён шу банклар томонидан мажбурий равишда қопланиши керак.
Кейинги таҳрирга қаранг.