Ушбу Қонун сил касаллигининг олдини олишга қаратилган ижтимоий, тиббий, санитария-гигиенага оид, эпидемияга қарши ва бошқа чора-тадбирларни амалга оширишнинг, шунингдек сил касаллигига чалинган беморларни аниқлаш, даволаш, диспансер кўригидан ўтказиш ва реабилитация қилишнинг ҳуқуқий асосларини белгилайди.
BCG — Кальметт-Герен бацилласи: сил касаллиги микробининг вакцина сифатида қўлланиладиган кучсизлантирилган штамми (кўриниши);
ревакцинация — касал юқтирмаслик бобидаги йўқолган хусусиятни тиклаш ёки сил касаллигига нисбатан янада кучлироқ даражада иммунитет ҳосил қилиш учун одам ёки ҳайвон организмига такрорий равишда вакцина киритиш;
сил касаллигининг юқумли шакллари — сил касаллигининг сил микобактерияларини чиқариб турадиган фаол шакллари;
сил касаллигига кўра ноқулай бўлган чорвачилик объекти — ҳайвонларнинг сил касаллигига чалиниш ҳолати мавжуд бўлган объект;
туберкулин ёрдамида ташхис қўйиш — касалликни аниқлаш учун одам ва ҳайвонларни туберкулин ёрдамида текшириш усули.
Аҳолини сил касаллигидан муҳофаза қилиш тўғрисидаги қонун ҳужжатлари ушбу Қонун ва бошқа қонун ҳужжатларидан иборатдир.
Агар Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномасида Ўзбекистон Республикасининг аҳолини сил касаллигидан муҳофаза қилиш тўғрисидаги қонун ҳужжатларида назарда тутилганидан бошқача қоидалар белгиланган бўлса, халқаро шартнома қоидалари қўлланилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
сил касаллиги тарқалишининг олдини олишга доир профилактика чора-тадбирларини амалга оширишнинг изчиллиги ва доимийлиги;
Ўзбекистон Республикаси фуқароларига, мамлакатимизда доимий яшаб келаётган фуқаролиги бўлмаган шахсларга сил касаллигига қарши бепул ёрдам кўрсатиш.
Аҳолини сил касаллигидан муҳофаза қилиш профилактика тадбирлари, тиббий кўриклар ўтказиш ва аҳолини сил касаллигига қарши кураш муассасаларида, шунингдек давлат соғлиқни сақлаш тизимининг бошқа муассасаларида сил касаллигидан даволаш йўли билан амалга оширилади.
Аҳолини сил касаллигидан муҳофаза қилишни таъминлаш мақсадида Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги белгилаган тартибда мажбурий тарзда BCG билан чақалоқларни вакцинация ва болаларни ревакцинация қилиш ҳамда туберкулин ёрдамида ташхис қўйиш амалга оширилади.
Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги мажбурий тиббий кўрикдан ўтмаган ёхуд атрофдагиларга сил касаллигини юқтириш хавфи мавжуд бўлган шахсларнинг бажариши ижозат этилмайдиган ишлар рўйхатини қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда тасдиқлайди. Рўйхатда кўрсатилган ишларни бажариши ижозат этилган шахсларни мажбурий тиббий кўрикдан ўтказиш уларни албатта бактериоскопик текширувдан, шунингдек Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан белгиланадиган даврийликда рентген-флюорография текширувидан ўтказишни ўз ичига олади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Сил касаллигининг юқумли шаклларига чалинган беморларнинг ётоқхоналарга кўчиб киришига йўл қўйилмайди.
Сил касаллигига чалинган беморларнинг яшаш, иш, ўқиш жойларида (эпидемия ўчоқларида) эпидемияга қарши ва соғломлаштириш тадбирлари қонун ҳужжатларига мувофиқ амалга оширилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Олдинги таҳрирга қаранг.
Тиббиёт муассасалари, шу жумладан Ўзбекистон Республикаси Мудофаа, Ички ишлар, Фавқулодда вазиятлар вазирликларининг, Миллий хавфсизлик хизматининг, Давлат божхона қўмитасининг тиббий хизматлари тиббий кўрик натижасида сил касаллиги борлиги аниқланган шахслар ҳақида уларнинг турар жойларидаги сил касаллигига қарши кураш муассасаларини хабардор қилишлари шарт.
(6-модданинг биринчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2009 йил 22 декабрдаги ЎРҚ-238-сон Қонуни таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2009 й., 52-сон, 553-модда)
Кейинги таҳрирга қаранг.
Сил касаллигига чалинган шахслар турар жойларидаги сил касаллигига қарши кураш муассасасида ҳисобга олинади.
Тергов ҳибсхоналарида ва жазони ижро этиш муассасаларида сақланаётган шахслар сил касаллигининг олдини олиш мақсадида қонун ҳужжатларида белгиланган тартиб ва муддатларда мажбурий тиббий кўрикдан ўтказилиши шарт.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Тергов ҳибсхоналарида ва жазони ижро этиш муассасаларида сақланаётган шахслар сил касаллигига чалинган ҳолларда уларга зарур тиббий ёрдам кўрсатилади.
Тергов ҳибсхоналарида ва жазони ижро этиш муассасаларида сақланаётган, сил касаллигининг юқумли шаклларига чалинган шахслар ажратиб қўйилади ва даволаш учун ихтисослаштирилган сил касаллигига қарши кураш муассасаларига қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда ётқизилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлигининг тиббий хизмати ходимлари тергов ҳибсхоналарида ёки жазони ижро этиш муассасаларида сақланаётган шахсларнинг турар жойларидаги сил касаллигига қарши кураш муассасаларини қуйидагилардан хабардор қилишлари шарт:
Жазони ижро этиш муассасалари маъмурияти озод қилиниш тўғрисидаги маълумотномаларда жазони ўтаб бўлган шахсларда сил касаллиги бор-йўқлиги ҳақида белги қўйиши шарт.
жазони ижро этиш муассасасидан келган, сил касаллигига чалинган бемор шахснинг паспортини ёки бошқа ҳужжатини расмийлаштириш пайтида сил касаллигига қарши кураш муассасасини у хизмат кўрсатаётган ҳудудга сил касаллигига чалинган бемор келганлиги ҳақида хабардор қилади ва унинг яшаш манзилини кўрсатади;
Кейинги таҳрирга қаранг.
жазони ижро этиш муассасаларидан келган, сил касаллигига чалинган беморлар сил касаллигига қарши кураш муассасаларида ҳисобга олиниши устидан назоратни амалга оширади.
Ветеринария хизматлари аҳолини сил касаллигидан муҳофаза қилиш мақсадида ҳайвонларни Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ ва сув хўжалиги вазирлигининг давлат ветеринария хизмати белгилаган тартиб ва муддатларда мажбурий тарзда туберкулин ёрдамида ташхис қўйишдан ўтказади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Сил касаллигига чалинган ва соғлом ҳайвонларни бирга сақлаш, шунингдек сил касаллигига кўра ноқулай бўлган чорвачилик объектларидаги ҳайвонлар ва чорвачилик маҳсулотларини эркин реализация қилиш тақиқланади.
Сил касаллигига кўра ноқулай бўлган чорвачилик объектларидаги ҳайвонлар белгиланган тартибда фақат гўшт комбинатларида ва кушхоналарда сўйилади.
Сил касаллигидан ўлган ҳайвонларни, шунингдек уларнинг зарарланган аъзолари, тўқималари ва таналарини утилизация қилиш қонун ҳужжатларига мувофиқ амалга оширилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Санитария-эпидемиология, ветеринария хизматлари муассасалари ҳамда сил касаллигига қарши кураш муассасалари одамлар ва ҳайвонларнинг сил касаллигига чалиниш ҳоллари тўғрисида ўзаро хабар бериб турилишини таъминлайдилар.
Аҳолига сил касаллигига қарши ёрдам кўрсатиш сил касаллигининг олдини олишга, унга барвақт ташхис қўйиш, уни вақтида ва малакали даволашга қаратилган махсус профилактика, санитария-эпидемиология ва ветеринария тадбирлари ўтказишни ўз ичига олади.
Аҳолига сил касаллигига қарши ёрдам фуқаролар ихтиёрий равишда мурожаат қилганда, уларнинг ўз розилигига кўра ёхуд қонуний вакилларининг розилиги билан кўрсатилади.
сил касаллигига қарши амбулатория, стационар ва санаторий ёрдами кўрсатувчи муассасаларни ташкил этади;
сил касаллигига чалинган болаларни сил касаллигига қарши курашувчи стационар ва санаторий муассасаларида ўқитиш учун шароитлар яратади;
сил касаллигига чалинган шахсларнинг меҳнат терапиясини ташкил этиш ҳамда уларни янги касбларга ўргатиш учун сил касаллигига қарши кураш муассасаларида даволаш-меҳнат устахоналарини барпо этади;
Аҳолига сил касаллигига қарши ёрдам кўрсатилиши устидан назорат Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги, Қишлоқ ва сув хўжалиги вазирлигининг давлат ветеринария хизмати, маҳаллий давлат ҳокимияти органлари, шунингдек сил касаллигига қарши кураш муассасаларига эга бўлган вазирликлар, давлат қўмиталари ва идоралар томонидан амалга оширилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
ўз ҳуқуқлари тўғрисида ҳамда чалинган касалликларининг хусусияти ва қўлланилаётган даволаш усуллари ҳақида маълумот олиш;
сил касаллигига қарши ёрдам кўрсатишнинг барча турларини, шу жумладан амбулатория ва стационар шароитларида маслаҳат-ташхис қўйиш, даволаш ва реабилитация ёрдамини, сил касаллиги билан боғлиқ барча экспертиза турларини, санитария-профилактика ёрдамини олиш;
Кейинги таҳрирга қаранг.
Сил касаллигига чалиниш оқибатида меҳнат қобилиятини вақтинчалик йўқотган шахсларнинг иш жойи, эгаллаб турган лавозими белгиланган тартибда уларда сақланиб туради ҳамда уларга вақтинча меҳнатга лаёқатсизлик нафақаси тўланади.
LexUZ шарҳи
Ётоқхоналарда, шунингдек аниқ мақсадли коммунал уй-жой фондининг турар жойларида яшовчи шахсларда сил касаллигининг юқумли шакллари аниқланган тақдирда, уларга қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда алоҳида уй-жой майдони берилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Сил касаллигига чалинган шахсларнинг болалари ихтисослаштирилган мактабгача тарбия болалар муассасаларига, мактаблар, интернатлар ва санаторий-соғломлаштириш муассасаларига навбатдан ташқари қабул қилиниш ҳуқуқидан фойдаланадилар.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Сил касаллигига қарши кураш муассасаси ёки санаторийсида даволанаётган болаларга умумий ўрта таълим дастури бўйича ўқиш имконияти яратилади.
Сил касаллигига чалинган ва шу туфайли ногирон деб топилган болаларнинг ота-оналари (қонуний вакиллари) сил касаллигига қарши кураш муассасасида болалари билан бирга бўлиш ҳуқуқига эгадирлар.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Сил касаллигига чалинган беморлар ва уларни кузатиб борувчи шахслар сил касаллигига қарши кураш санаторийсига бориб келишда маҳаллий бюджет маблағлари ҳисобидан йилига бир марта текин юриш ҳуқуқига эга. Сил касаллигига қарши кураш муассасаларига маслаҳат олиш ва даволаниш учун чақирилаётган ёки юборилаётган, сил касаллигига чалинган беморлар маҳаллий бюджет маблағлари ҳисобидан текин юриш (бориб келиш) ҳуқуқига эга.
жамоат жойларида, иш, ўқиш жойида, жамоат транспортидан фойдаланишда, шунингдек яшаш жойларида шу тоифадаги беморлар учун белгиланган санитария нормалари ва қоидаларига риоя этишга;
тиббиёт ходимининг даволаниш режимига, кундалик турмуш ва ишдаги юриш-туришига доир тавсияларини бажаришга;
турар жойи ўзгарган тақдирда ўн кунлик муддат ичида янги жойдаги сил касаллигига қарши кураш муассасасида ҳисобга туришга мажбурдирлар.
Сил касаллигининг юқумли шаклига чалинган ва шифокор белгилаган даволанишдан бўйин товлаётган шахслар қонунда белгиланган тартибда жавобгар бўладилар.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Аҳолига сил касаллигига қарши ёрдам кўрсатишда иштирок этаётган тиббиёт ходимлари ва бошқа ходимлар меҳнат шароити ноқулай ва ўзига хос ишларда банд бўлган шахслар жумласига киритилади ва уларга қонун ҳужжатларида назарда тутилган имтиёзлар берилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Тиббиёт ходимлари ва бошқа ходимларга улар хизмат вазифаларини бажариш чоғида сил касаллиги юқса, бу — касбий касалликлар тоифасига киритилади.
Аҳолига сил касаллигига қарши ёрдам кўрсатиш билан боғлиқ харажатларни молиялаштириш бюджет маблағлари, бюджетдан ташқари манбалар ва қонун ҳужжатлари билан тақиқланмаган бошқа манбалар ҳисобидан амалга оширилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Аҳолини сил касаллигидан муҳофаза қилиш тўғрисидаги қонун ҳужжатларининг бузилишида айбдор шахслар белгиланган тартибда жавобгар бўладилар.
Кейинги таҳрирга қаранг.