LexUZ шарҳи
Мазкур Конвенция Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг 1997 йил 30 августдаги 498-I-сонли «Мажбурий меҳнатни тугатиш тўғрисидаги Конвенцияни ратификация қилиш ҳақида»ги қарори билан ратификация қилинган.
Халқаро Меҳнат Ташкилотининг Бош конференцияси, Халқаро Меҳнат Бюросининг Маъмурий кенгаши томонидан Женевада чақирилиб ва 1957 йилнинг 5 июнида ўзининг Қирқинчи Сессиясига тўпланиб, мажбурий меҳнат тўғрисидаги масалаларни кўриб чиқиб ва бу Сессия кун тартибининг тўртинчи банди ҳисобланиб, Мажбурий меҳнат тўғрисида 1930 йилги Конвенция қоидаларини ҳисобга олиб, Қуллик тўғрисидаги 1926 йилги Конвенция зўраки ёки мажбурий меҳнат қулликка ўхшаш шароитга олиб келмаслиги учун барча зарур чоралар кўрилишини ва Қулликка, қул савдоси хамда кулликка ўхшаш институтлар ва одатларга барҳам бериш тўғрисидаги 1956 йилги қўшимча Конвенция қарз асорати ва крепостной қарамликни тўлиқ бекор қилишини эътиборга олиб, Иш ҳақини ҳимоя қилиш тўғрисидаги 1949 йилги Конвенция иш ҳақи ўз вақтида тўланиши кераклигини эътироф этишини хамда меҳнаткашни ўз иш жойидан ҳақиқий кетиш имконидан маҳрум қиладиган ҳақ тўлаш усулларини қўллашнинг тақиқланишини эътиборга олиб, Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Уставида ва Инсон ҳуқуқлари умумжаҳон декларациясида ифода этилган инсон ҳуқуқларини бузиш ҳисобланган зўраки ёки мажбурий меҳнатнинг айрим турларини бартараф қилиш юзасидан бир қанча таклифларни қабул қилишга қарор чиқариб, мазкур таклифларга халқаро конвенция шаклини беришга қарор қилиб, бир минг тўққиз юз эллик еттинчи йил июнь ойининг йигирма бешинчи кунида куйидаги «Мажбурий меҳнатни тугатиш тўғрисидаги 1957 йилги Конвенция» деб номланиши мумкин бўлган Конвенцияни қабул қилди:
Ушбу Конвенцияни ратификация қилган Халқаро Меҳнат Ташкилотининг ҳар бир аъзоси зўраки ёки мажбурий меҳнатни тугатиш ва унинг хар қандай шаклларини ишлатмаслик ҳамда куйидаги ҳаракатлар сифатида қўлламаслик мажбуриятини ўз зиммасига олади:
а) амалдаги сиёсий, ижтимоий ёки иқтисодий тизимга зид сиёсий карашлар, ёки мафкуравий эътиқодларнинг мавжудлиги ёки ифодаланиши учун сиёсий таъсир, ёки тарбия воситаси ёки жазо чораси сифатида;
Ушбу Конвенцияни ратификация қилган Халқаро Меҳнат Ташкилотининг хар бир аъзоси ушбу Конвенциянинг 1-моддасида келтирилган зўраки ёки мажбурий меҳнат шаклларининг кечиктирилмай ва тўла бекор қилинишини таъминлаш учун самарали чоралар кўришга мажбурият олади.
Ушбу Конвенцияни ратификация қилиш тўғрисидаги расмий ҳужжатлар рўйхатга олиниши учун Халқаро Меҳнат Бюроси Бош директорига юборилади.
1. Ушбу Конвенция фақатгина ратификация қилиш тўғрисидаги ҳужжатлари Бош директор томонидан рўйхатга олинган Халқаро Меҳнат Ташкилотининг аъзоларинигина бирлаштиради.
2. Ушбу Конвенция Ташкилот икки аъзосининг ратификация қилиш тўғрисидаги ҳужжатлари Бош директор томонидан рўйхатга олинган санадан кейин ўн икки ой ўтгач кучга киради.
3. Кейинчалик ушбу Конвенция Ташкилотнинг ҳар бир аъзоси учун унинг ратификация қилиш тўғрисидаги ҳужжати рўйхатга олинган санадан кейин ўн икки ой ўтгач кучга киради.
1. Ушбу Конвенцияни ратификация қилган Ташкилотнинг аъзоси Конвенция дастлаб кучга кирган санадан ўн йил ўтганидан кейин Халқаро Меҳнат Бюросининг Бош директорига рўйхатга олиш учун юборилган акт орқали Конвенцияни денонсация қилиши мумкин. Бундай денонсация денонсация акти рўйхатга олинганидан кейин бир йил ўтгач кучга киради.
2. Ушбу Конвенцияни ратификация қилган Ташкилотнинг ҳар бир аъзоси, юқоридаги бандда қайд этилган ўн йиллик муддат ўтганидан кейин, бир йил ичида мазкур моддада кўзда тутилган денонсация ҳуқуқидан фойдаланмаган бўлса, навбатдаги ўн йиллик муддатни кутишга мажбур бўлади ва шунга мувофиқ, у мазкур модда шартларига биноан ушбу Конвенцияни ҳар ўн йиллик муддат тугаши билан денонсация қилиши мумкин бўлади.
1. Халқаро Меҳнат Бюроси Бош директори Ташкилот аъзолари томонидан юборилган ратификация қилиш тўғрисидаги ҳужжатлари ва денонсация актларининг барчасини рўйхатга олганлиги ҳақида Халқаро Меҳнат Ташкилотининг барча аъзоларига хабар беради.
2. Бош директор унга юборилган иккинчи ратификация қилиш тўғрисидаги ҳужжатни рўйхатга олганлиги ҳақида Ташкилот аъзоларига хабар берганда, Ташкилот аъзоларининг эътиборини Конвенциянинг кучга кириш санасига қаратади.
Халқаро Меҳнат Бюроси Бош директори, Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Уставининг 102-моддасига мувофиқ, юқоридаги моддалар қоидаларига биноан ўзи рўйхатга олган ратификация қилиш тўғрисидаги ҳужжатлари ва денонсация актларининг барчасига оид тўла маълумотларни Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Бош котибига рўйхатга олиш учун юборади.
Ҳар гал, Халқаро Меҳнат Бюроси Маъмурий кенгаши зарур деб топганда, Бош конференцияга ушбу Конвенциянинг қўлланилиши тўғрисидаги маърузани тақдим этади ва уни тўла ёки қисман қайта кўриб чиқиш ҳақидаги масалани Конференция кун тартибига киритиш кераклигини ёки керак эмаслигини кўриб чиқади.
1. Агар Конференция мазкур Конвенцияни тўла ёки қисман қайта кўриб чиқадиган янги конвенция қабул қилса ва янги конвенцияда зид келувчи қоидалар мавжуд бўлмаса, у ҳолда:
а) Ташкилотнинг бирор аъзоси томонидан қайта кўриб чиқилган янги конвенциянинг ратификация қилиниши, қонуннинг ўз кучи билан, 5-модда қоидаларидан қатъий назар, мазкур Конвенциянинг зудлик билан денонсация қилинишига олиб келади, бунда қайта кўриб чиқилган янги конвенция кучга кирган бўлиши керак;
b) қайта кўриб чиқилган янги конвенция кучга кирган санадан эътиборан, мазкур Конвенциянинг Ташкилот аъзолари томонидан ратификация қилиниши тўхтатилади.