LexUZ шарҳи
Мазкур Шартнома Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг 2003 йил 25 апрелдаги 484–II-сонли «Ўзбекистон Республикаси билан Корея Республикаси ўртасида тутиб топшириш тўғрисидаги шартномани ратификация қилиш ҳақида»ги қарори билан ратификация қилинган.
Ўзбекистон Республикаси билан Корея Республикаси (бундан кейин «Томонлар» деб аталувчилар),
икки мамлакат ўртасида жиноятларни олдини олиш ва бартараф этиш бўйича янада самаралироқ ҳамкорликка ҳамда ҳуқуқбузарларни тутиб топшириш тўғрисида шартномани тузиш орқали тутиб топшириш соҳасида икки мамлакат ўртасидаги муносабатларга кўмаклашиш истагида,
Ҳар бир Томон ушбу Шартнома қоидаларига мувофиқ бошқа Томонга айблов қўйиш, суд жараёни ёки тутиб топширишни тақозо этадиган ҳуқуқбузарлик учун жазони ўташ мақсадида сўраётган Томон талаб қилаётган исталган шахсни бошқа Томонга тутиб топширишга розидир.
1. Ушбу Шартнома мақсадларида сўров келиб тушган вақтда иккала Томон қонунчилигида камида бир йил озодликдан маҳрум этиш ёки янада жиддийроқ жазо белгиланган ҳуқуқбузарликлар учун тутиб топширишга олиб келадиган ҳуқуқбузарликлар саналади.
2. Тутиб топшириш тўғрисида сўров сўраётган Томон суди томонидан тутиб топширишни тақозо этадиган ҳар қандай ҳуқуқбузарлик учун озодликдан маҳрум этиш тўғрисида ҳукм чиқарилган шахсга тааллуқли бўлса, жазони қолган ўташ муддати фақат 4 ойдан кам бўлмаган тақдирдагина тутиб топшириш амалга оширилади.
3. Ушбу модда мақсадларида ҳаракат иккала Томоннинг қонунчилигига қарши қаратилган ҳуқуқбузарлик эканлигини аниқлаш учун қуйидагиларнинг аҳамияти йўқ:
(а) Томонларнинг қонунчилиги ҳуқуқбузарликни ташкил этадиган худди ана шундай тоифадаги ҳуқуқбузарлик доирасида хулқ-атворни белгилайдими ёки ҳуқуқбузарлик шундай атама билан номланадими;
(b) тутиб топширилиши сўралаётган шахсга қарши тахмин қилинаётган хулқ-атворнинг мажмуи эътиборга олиниши лозим ва бу Томонларнинг қонунчилиги бўйича ҳуқуқбузарлик унсурлари фарқ қиладими.
4. Агар шахснинг тутиб топширилиши солиқ, божхона, валютага оид ёки бошқа молиявий қонунчиликка қарши ҳуқуқбузарлик учун талаб қилинаётган бўлса, сўралаётган Томон қонунчилиги сўраётган Томоннинг қонунчилиги каби шундай солиқлар ёки мажбуриятларни ёхуд солиқ, бож, божхона ёки валюта қоидаларини кўзда тутмаганлиги асосида тутиб топшириш рад этилмайди.
5. Агар ҳуқуқбузарлик сўраётган Томоннинг ҳудудидан ташқарида амалга оширилган бўлса, сўралаётган Томон қонунчилиги унинг ҳудудидан ташқарида шу каби ҳолатларда амалга оширилган ҳуқуқбузарлик учун жазо белгиланган бўлса, тутиб топшириш амалга оширилиши лозим. Агар сўралаётган Томон қонунчилиги буни кўзда тутмаган бўлса, сўралаётган Томон ўз ихтиёрига кўра тутиб топширишни амалга ошириши мумкин.
6. Агар тутиб топшириш тўғрисида сўров улардан ҳар бири иккала Томон қонунчилигига кўра жазога тортиладиган ҳуқуқбузарликлар туркумига тааллуқли бўлса, лекин улардан баъзи бирлари ушбу модданинг 1- ва 2-бандларида қайд этилган шартларни бажармаётган бўлса, ҳуқуқбузарлик учун тутиб топшириш, шахс, ҳеч бўлмаганда, тутиб топширишни тақозо этадиган жиноятларнинг бири учун топширилиши шарти билан, амалга оширилиши мумкин.
1. Сўралаётган Томон тутиб топшириш сўралаётган бу ҳуқуқбузарликни сиёсий ҳуқуқбузарлик ёки сиёсий ҳуқуқбузарлик билан боғлиқ бўлган ҳуқуқбузарлик деб белгилаган бўлса. Сиёсий ҳуқуқбузарликка таяниш қуйидаги ҳуқуқбузарликларни қамраб олмаслиги лозим:
(а) Давлат раҳбари ёки Ҳукумат раҳбари шахсига қарши ёхуд унинг оила аъзоларини қўлга олиш ёки ҳаётига суиқасд қилишга уриниш ёки ҳужум қилиш;
(b) иккала Томон иштирок этаётган кўп томонлама халқаро битимлардан келиб чиқиб, шу жумладан, лекин геноцид, терроризм ва одамларни ўғирлаш тўғрисида бундай битимлар билан чекланиб қолмасдан, ҳуқуқбузарлик юзасидан Томонлар юрисдикцияни ўрнатиш ёки тутиб топширишни амалга ошириш мажбуриятига эга бўлиши.
2. Агар сўралаётган шахс сўралаётган Томон ҳудудида тутиб топшириш сўралаётган ҳуқуқбузарлик учун суд жавобгарлигига тортилган бўлса ёки судланган ва ҳукм қилинган ё оқланган бўлса.
3. Тутиб топшириш сўралаётган ҳуқуқбузарлик учун жиноий таъқиб этиш ёки жазолаш сўралаётган Томон қонунчилигига кўра муддат ўтиб кетганлиги сабабли тугатилган ёки сўралаётган Томон ҳудудида худди шундай ҳуқуқбузарлик амалга оширилган бўлса. Сўраётган Томон қонунчилигига мувофиқ муддат ўтиб кетганлигини тўхтатиб қўйиши мумкин бўлган ҳаракат ва ҳолатлар сўралаётган Томон учун ҳақиқий ҳисобланади ва бу ҳолда сўраётган Томон бундай муддат ўтиб кетганлиги билан боғлиқ бўлган ўз қонунчилигининг қоидалари тўғрисида ёзма аризани тақдим этади.
4. Агар сўралаётган Томон тутиб топшириш тўғрисида сўров сўралаётган шахснинг ирқи, дини, миллати, жинси, ёки сиёсий қарашларига кўра таъқиб этиш ва жазолаш мақсадида тақдим этилган, ёки мана шу сабаблардан исталган бири бўйича ушбу шахсга зарар етказилиши мумкин деб тахмин қилишга етарлича асосларга эга бўлса.
1. Тутиб топшириш сўралаётган ҳуқуқбузарлик сўралаётган Томон қонунчилигига мувофиқ унинг ҳудудида тўла ёки қисман амалга оширилган деб баҳоланган бўлса;
2. Сўралаётган шахс тутиб топшириш сўралаётган худди шундай ҳуқуқбузарлик учун учинчи давлатда буткул оқланган ёки судланган, ҳамда, агар чиқарилган ҳукм тўла ижро этилган бўлса ёки энди ижро қилина олинмаса;
3. Агар сўралаётган Томон айрим ҳолларда сўраётган Томон ҳуқуқбузарликлари ва манфаатларининг жиддийлигини эътиборга олиб, сўралаётган шахснинг шахсий ҳолатлари туфайли тутиб топшириш гуманитар сабаблар бўйича амалга оширилмаслиги мумкин деб ҳисобласа;
4. Тутиб топшириш сўралаётган ҳуқуқбузарлик оддий жиноят ҳуқуқи бўйича эмас, балки ҳарбий ҳуқуқ бўйича ҳуқуқбузарлик бўлса.
Агар сўралаётган шахс сўралаётган Томонда тутиб топшириш сўралаётган ҳуқуқбузарлик учун эмас, балки бошқа бирор-бир ҳуқуқбузарлик учун жиноий таъқиб қилинаётган ёки муддатни ўтаётган бўлса, сўралаётган Томон сўралаётган шахсни топшириши ёки жиноий таъқиб ёхуд белгиланган жазо муддатининг тўла ёки исталган қисмининг тугашига қадар топширишни кечиктириши мумкин. Сўралаётган Томон сўраётган Томонни ҳар қандай кечиктириш тўғрисида хабардор этиши лозим.
1. Томонлардан ҳеч бири ушбу Шартнома асосида ўз фуқароларини тутиб топшириш мажбуриятини олмаган, бироқ, сўралаётган Томон, ўз ихтиёрига кўра, бундай шахсларни лозим деб топса тутиб топширишга ҳақлидир.
2. Агар сўралаётган шахснинг тутиб топширилиши фақат фуқаролик асосида рад этилган бўлса, сўралаётган Томон, сўраётган Томоннинг илтимосига кўра, унинг маъмурларига айблов қўйиш учун имконият бериши лозим.
(а) сўралаётган шахснинг шахси ва мумкин бўлса, фуқаролиги ҳамда туриш жойини тавсифланган ҳужжатлар;
(e) ҳуқуқбузарлик учун суд томонидан таъқиб этишнинг муддати ёки жазони ижро этиш билан боғлиқ бўлган қонунчиликнинг баёни.
3. Агар тутиб топшириш тўғрисида сўров ҳали айбдор деб тан олинмаган шахсга тааллуқли бўлса, у қуйидагилар билан илова қилиниши лозим:
(а) сўраётган Томон суди ёки бошқа ваколатли маъмури томонидан берилган ҳибсга олиш ёки ушлаб туриш учун ордер нусхаси;
(b) сўралаётган шахсни ҳибсга олиш ёки ушлаб туриш учун ёзилган ордер айнан ўша шахсга тааллуқлигини белгиловчи ахборот;
(с) тутиб топшириш сўралаётган ҳуқуқбузарликни содир этган сўралаётган шахсни гумон қилиш учун асос бўлиб хизмат қиладиган ҳуқуқбузарлик бўйича айблов хулосаси.
4. Агар тутиб топшириш тўғрисида сўров айбдор деб тан олинган шахсга тааллуқли бўлса, у қуйидагилар билан илова қилиниши лозим:
5. Ушбу Шартнома қоидаларига мувофиқ сўраётган Томон тақдим этадиган барча ҳужжатлар тасдиқланиши ва сўралаётган Томон тилига ёки инглиз тилига бўлган таржима билан илова қилиниши лозим.
6. Ушбу Шартнома мақсадларида ҳужжат агар у сўраётган Томон судьяси ёки бошқа мансабдор шахс томонидан имзоланган ёхуд тасдиқланган ва сўраётган Томон ваколатли маъмурларининг расмий муҳри билан бириктирилган бўлса ҳақиқий деб ҳисобланади.
1. Агар сўралаётган Томон ушбу Шартномага мувофиқ тутиб топширишни амалга ошириш учун тутиб топшириш тўғрисида сўровни асослаш мақсадида тақдим этилган ахборот етарли эмас деб ҳисобласа, бу Томон ўзи белгилаган вақт ичида қўшимча ахборот тақдим этилишини талаб қилишга ҳақлидир.
2. Агар тутиб топширилиши сўралаётган шахс ҳибсда бўлса, ва ушбу Шартномага мувофиқ тақдим этилган қўшимча ахборот етарли бўлмаса ёки белгиланган вақт ичида олинмаган бўлса, бу шахс озод этилиши мумкин. Унинг озод этилиши сўраётган Томонга бу шахсни тутиб топшириш тўғрисидаги янги сўровни юборишига тўсқинлик қилмайди.
3. Шахс 2-бандга мувофиқ озод этилаётганда сўралаётган Томон имкон қадар тез орада бу ҳақда сўраётган Томонни хабардор этади.
1. Кечиктириб бўлмайдиган ҳолларда тутиб топшириш тўғрисида сўров юборилгунга қадар Томон сўралаётган шахсни вақтинча ҳибсга олинишини илтимос қилиши мумкин. Вақтинча ҳибсга олиш тўғрисида сўров дипломатик каналлар орқали ёки бевосита Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратураси билан Корея Республикаси Адлия вазирлиги ўртасида юборилиши мумкин.
2. Вақтинча ҳибсга олиш тўғрисида сўров ёзма шаклда бўлиши ва қуйидагиларни ўзида акс эттириши лозим:
(e) ҳибсга олишни ёки ушлаб туришни амалга ошириш учун ордер, ёхуд сўралаётган шахсга нисбатан айблов хулосаси ёки айблов ҳукми;
3. Бундай ариза қабул қилиниши билан сўралаётган Томон сўралаётган шахснинг ҳибсга олинишини таъминлаш учун зарурий чораларни кўради ва сўраётган Томон натижалар тўғрисида зудлик билан хабардор этилади.
4. Ҳибсга олинган шахс озод этилади қачонки, сўраётган Томон 7-моддада қайд этилган тегишли ҳужжатлар билан илова қилинган тутиб топшириш тўғрисида сўровни ҳибсга олинган кундан бошлаб қирқ беш (45) кун ичида тақдим этиш имконига эга бўлмаса, агар сўров келгусида олинган бўлса, бу сўралаётган шахсни тутиб топшириш бўйича жараён бошланишига тўсиқ бўлмаслиги шарти билан.
Сўралаётган шахс тутиб топширишни амалга ошириш йўриқномасига нисбатан шахснинг розилиги тўғрисида сўралаётган Томоннинг суд ёки бошқа ваколатли органларини хабардор қилган ҳолда сўраётган Томон тутиб топширишни енгиллаштириш учун ўз қонунчилигида кўзда тутилган барча зарур чораларни кўриши лозим.
1. Икки ёки ундан ортиқ давлатлардан айнан бир шахсни айни бир ҳуқуқбузарлик ёки турли ҳуқуқбузарликлар бўйича тутиб топшириш тўғрисида сўров олинса, сўралаётган Томон шахсни бу давлатларнинг қай бирига тутиб топширишини аниқлаб олиб, ўз қарори тўғрисида бошқа давлатларни хабардор қилиши лозим.
2. Шахс тутиб топшириладиган давлатни аниқлашда сўралаётган Томон барча шарт-шароитларни, жумладан қуйидагиларни кўриб чиқиши лозим:
1. Сўралаётган Томон тутиб топшириш тўғрисидаги сўров бўйича қарор қабул қилиши биланоқ бундай қарор тўғрисида сўраётган Томонни дипломатик каналлар орқали хабардор қилади. Тутиб топшириш тўғрисидаги сўровни ижро этишни бутунлай ёки қисман рад қилиш сабаблари тўғрисида хабар қилиниши лозим.
2. Сўралаётган Томон сўралаётган шахсни сўраётган Томоннинг тегишли маъмурларига сўралаётган Томоннинг ҳудудида белгиланган иккала Томон учун қулай жойда топшириши лозим.
3. Сўраётган Томон шахсни сўралаётган Томон ҳудудидан сўралаётган Томон белгилайдиган маъқул муддат ичида олиб кетиши лозим ва агар шахс бу муддат ичида қабул қилинмаган бўлса, сўралаётган Томон бу шахсни озод этиши ва худди ўша ҳуқуқбузарлик учун топширишни рад этиши мумкин.
4. Топшириладиган шахсни Томон олиб кетиши ёки бошқа жойга кўчиришига тўсқинлик қилаётган ҳолларда, бу Томон бошқа Томонни бу ҳақда хабардор этиши лозим ва бу ҳолда ушбу модданинг 3-банди қоидалари қўлланилмайди. Иккала Томон ушбу модда қоидалари асосида топшириш ёки бошқа жойга кўчиришнинг янги санасини ўзаро белгилайдилар.
1. Cўралаётган Томоннинг қонунчилиги рухсат берган даражада ва риоя этилиши лозим бўлган учинчи томонларнинг ҳуқуқларига риоя қилиш шарти билан сўралаётган Томон ҳудудида аниқланган, ҳуқуқбузарлик оқибатида ўзлаштирилган ёки сўраётган Томоннинг сўровига биноан ашёвий далиллар сифатида талаб қилиниши мумкин бўлган барча мулклар тутиб топшириш амалга оширилаётган бўлса, топширилиши лозим.
2. Агар сўралаётган шахснинг ўлими, йўқолиб қолиши ёки қочиши оқибатида тутиб топширишнинг имкони бўлмаса, сўралаётган Томоннинг сўровига биноан ушбу модданинг 1-бандида қайд этилган мулк сўралаётган Томонга топширилиши лозим.
3. Агар ушбу Томон, сўралаётган Томон қонунчилиги талабларига мувофиқ ёки учинчи томонларнинг манфаатларини ҳимоя этиш мақсадида топширилган мулкни қайтариш тўғрисида сўраса, ҳар қандай топширилган мулк сўралаётган Томонга бепул қайтарилиши лозим.
1. Ушбу Шартномага кўра тутиб топширилган шахсни сўраётган Томонда ушлаб туриш, таъқиб этиш ёки суд жавобгарлигига тортиш мумкин эмас, қуйидаги ҳоллар бундан мустасно:
(а) тутиб топшириш бўйича амалга оширилган ҳуқуқбузарликлар ёки айнан ўша далилларга асосланиб тутиб топшириш амалга оширилган, бошқача номланган ҳуқуқбузарликлар, агар бундай ҳуқуқбузарлик тутиб топширишга олиб келса, ёки унчалик аҳамиятга эга бўлмаган ҳуқуқбузарлик ўз ичига олса;
(с) сўралаётган Томоннинг ваколатли маъмурлари шахсни ушлаб туришни амалга оширишга рози бўлган ҳуқуқбузарликлар бўйича таъқиб қилиш ёки суд жавобгарлигига тортиш;
(ii) мавжуд бўлган тақдирда сўралаётган Томонга тутиб топширилган шахснинг ҳуқуқбузарликка тааллуқли берган кўрсатмаларининг ҳуқуқий ёзмалари тақдим этилиши лозим; ва
(iii) сўров кўриб чиқилгунга қадар сўралаётган Томон айтган вақт давомида тутиб топширилган шахс сўраётган Томон тарафидан ушлаб туриши мумкин.
2. Ушбу Шартномага кўра тутиб топширилган шахс, унинг тутиб топширилишига қадар бўлган муддатда содир этган ҳуқуқбузарлик бўйича сўралаётган Томоннинг розилигисиз учинчи давлатга тутиб топширилиши мумкин эмас.
3. Ушбу модданинг 1- ва 2-бандлари тутиб топширилган шахсни ушлаб туриш, таъқиб қилиш ёки суд жавобгарлигига тортишга ёки уни учинчи давлатга тутиб топширилишига монелик қилмайди, агар:
(а) шахс тутиб топширилганидан сўнг сўраётган Томоннинг ҳудудини тарк этиб, ихтиёрий равишда қайтса; ёки
(b) шахс кетиши мумкин бўлган кундан бошлаб қирқ беш кун (45) давомида сўраётган Томоннинг ҳудудини тарк этмаса.
Сўраётган Томон тутиб топширилган шахсга нисбатан жиноий иш қўзғаш ёки унга нисбатан жазони ижро этиш ёхуд бу шахсни учинчи давлатга тутиб топшириш тўғрисида сўралаётган Томонни ўз вақтида хабардор қилиши лозим.
1. Бир Томон, учинчи давлат томонидан тутиб топширилган шахсни, бошқа Томон ҳудуди орқали ўз қонунчилигида кўзда тутилган ташишга Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратураси ва Корея Республикаси Адлия вазирлиги ўртасида дипломатик каналлар ёрдамида ёки бевосита ёзма сўров юбориш орқали ҳал қилинади.
2. Транзит Томон ҳудудида ҳеч қандай қўниш режалаштирилмайди деган шарт билан ҳаво транспортидан фойдаланишда транзит тўғрисида рухсат олиш талаб этилмайди. Бу Томоннинг ҳудудида режалаштирилмаган қўниш чоғида бошқа Томондан ушбу модданинг 1-бандида кўзда тутилганидек транзит ташиш тўғрисида сўровнинг тақдим этилишини талаб қилиб олиш мумкин.
1. Сўралаётган Томон тутиб топшириш тўғрисидаги сўров билан боғлиқ унинг юрисдикциясидаги ишни юритиш бўйича келиб чиқадиган ҳар қандай харажатларни қоплайди.
2. Сўралаётган Томон унинг ҳудудида тутиб топширилиши сўралаётган шахснинг ҳибсга олиниши ва ушланиши ёки мулкни хатга олиш ҳамда уни топшириш билан боғлиқ харажатларни қоплайди.
3. Сўраётган Томон сўралаётган Томон ҳудудидан тутиб топширилаётган шахсни топширишда қилинган харажатлар ва транзит харажатларини қоплайди.
1. Томонлар ҳар бир Томоннинг сўровига кўра ушбу Шартномани талқин қилиш ва қўллаш билан боғлиқ маслаҳатлашувларни олиб борадилар.
2. Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратураси ва Корея Республикаси Адлия вазирлиги ушбу Шартноманинг алоҳида ҳолатларини кўриб чиқиш билан боғлиқ, шунингдек бажариш процедураларига кўмаклашиш ва яхшилаш мақсадида бир-бирлари билан маслаҳатлашувлар олиб борадилар.
1. Ушбу Шартнома ратификация қилиниши лозим. Ушбу Шартнома ратификация ёрлиқлари алмашинувидан сўнг кучга киради.
2. Ушбу Шартнома у кучга кирган санага қадар ва ундан кейин содир этилган ҳуқуқбузарликларга нисбатан қўлланилади.
3. Томонларнинг ҳар бири исталган вақтда ёзма хабар қилиш орқали ушбу Шартноманинг амал қилишини тўхтатиши мумкин. Ушбу Шартнома бундай хабарнома юборилган санадан олти (6) ой ўтгач амал қилишдан тўхтайди.
Ушбуни тасдиқлаб, ўзларининг тегишли ҳукуматлари томонидан тегишлича ваколатланган қуйида имзо чекувчилар ушбу Шартномани имзоладилар.
Тошкент шаҳрида 2003 йил 12 февралда, икки нусхада, ўзбек, корейс ва инглиз тилларида тузилди, бунда барча матнлар аутентикдир. Талқин қилишда ҳар қандай келишмовчиликлар келиб чиқса, инглиз тилидаги матн устунлик қилади.