O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASINING “DAVLAT SANITARIYA NAZORATI TO‘FRISIDA”GI QONUNINI JORIY ETISh ChORALARI TO‘G‘RISIDA
LexUZ sharhi
Mazkur qaror O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2021-yil 22-fevraldagi 87-sonli “O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining o‘z ahamiyatini yo‘qotgan ayrim qarorlarini o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblash to‘g‘risida (O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘z ahamiyatini yo‘qotgan qonunchilik hujjatlarini qayta ko‘rib chiqish tizimini joriy etish orqali mamlakatda ishbilarmonlik muhitini yaxshilash chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2020-yil 27-sentabrdagi PF-6075-son Farmoni)”gi qaroriga asosan o‘z kuchini yo‘qotgan.
O‘zbekiston Respublikasining “Davlat sanitariya nazorati to‘g‘risida”gi Qonunini joriy etish tartibi haqida” O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining 1992-yil 3-iyuldagi 658-XII-son qarorini bajarish yuzasidan Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi.
1. Sanitariya normalariga, qoidalariga, gigiyena normativlariga rioya qilmaganligi hamda epidemiyaga qarshi tadbirlar o‘tkazmaganligi natijasida kishilar sog‘lig‘iga yetkazilgan zararni, shuningdek, sanitariya qonunlarini buzganligi uchun diagnostika, davolash va profilaktika ishlariga ketgan xarajatlarni korxonalar, muassasalar, tashkilotlar, birlashmalardan va alohida fuqarolardan undirib olish tartibi haqidagi Nizom ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
2. O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi hozirgi vaqtdagi davlat sanitariya-epidemiologiya xizmati faoliyatini qat’iy belgilab beruvchi sanitariya normalari, qoidalari, gigiyena normativlari va boshqa aktlarni 1992-1993-yillarda qayta ko‘rib chiqsin va belgilangan tartibda tasdiqlasin.
3. O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi Adliya vazirligi bilan birgalikda O‘zbekiston Respublikasining “Davlat sanitariya nazorati haqida”gi Qonuniga binoan 1992-yilning dekabrida belgilangan tartibda amaldagi O‘zbekiston Respublikasining qonunlar majmuasini muvofiqlashtirish bo‘yicha takliflar kiritsin.
4. Ushbu qarorning bajarilishini nazorat qilish Bosh vazir o‘rinbosari o‘rtoq M. Qoraboyevga yuklatilsin.
1. O‘zbekiston Respublikasining “Davlat sanitariya nazorati haqida”gi Qonunining 2, 6 va 31-moddalariga asosan sanitariya normalari, qoidalariga va gigiyena normativlariga rioya qilmaslik, epidemiyaga qarshi chora-tadbirlarni o‘tkazmaslik natijasida odam va aholi guruhlari sog‘lig‘iga zarar keltirib, ular kasallangan va zaharlangan hollarda, mulkchilik shakllaridan qat’i nazar, korxonalar, muassasalar, tashkilotlar, birlashmalar va ayrim fuqarolar diagnostika qilish, davolash uchun hamda epidemiyaga qarshi ko‘rilgan chora-tadbirlarga ketgan xarajatlarni to‘lashga majburdirlar.
2. Sog‘liqqa yetkazilgan zararni undirish haqidagi talabnoma sog‘lig‘ini yo‘qotgan shaxs yoki shaxslar guruhi tomonidan, shuningdek zarur hollarda bevosita hududiy davlat sanitariya-epidemiologiya xizmati tashkilotlarining rahbarlari tomonidan taqdim etiladi.
3. Inson salomatligiga zararli ta’sir etuvchi hamda unga kasallik keltirishi mumkin bo‘lgan omillar quyidagilardir:
atrof-muhitni O‘zbekiston Respublikasi uchun tasdiqlangan sanitariya normalari va gigiyena normativlaridan yuqori ko‘rsatkichga ega bo‘lgan chiqindilar, oqova suvlar va nurlanish (jumladan, radioaktiv)ning havoni, suv manbalarini, yerni kimyoviy, fizikaviy, biologik ifloslantirishi;
sanitariya normalari va qoidalari, gigiyena normativlariga rioya qilmay tayyorlangan va sotilgan sifatsiz oziq-ovqat mahsulotlari, xalq iste’moli mollari va boshqa sanoat buyumlari;
aholining turmushi, dam olishi, tarbiyalanishi, o‘qishi va davolanishini tashkil etish va o‘tkazish, hududlarni, inshootlarni, binolarni asbob-uskunalar va transport vositalarini saqlash borasida sanitariya qonunlarining, sanitariya norma va qoidalari, gigiyena normativlarining buzilishi;
4. Inson yoki aholi guruhi salomatligiga yetkazilgan zararni undirib olish uchun atrof-muhitning salomatlik uchun bevosita zararli ta’sir etuvchi omillari natijasida hozirgi paytda yoki oldin kasallanganligi haqidagi tibbiy muassasaning ekspert xulosasi asos bo‘ladi. Bunday hollarda kishi salomatligiga zarar yetkazgan tomon ozor ko‘rgan kishi oldida moddiy javobgardir va diagnostika, davolash va epidemiyaga qarshi o‘tkazilgan chora-tadbirlar xarajatini to‘laydi.
a) korxona, muassasa, tashkilot va birlashmalarga tibbiy ekspert xulosasi taqdim etilgach, kishi salomatligiga yetkazilgan zarar undiriladi.
Ozor ko‘rgan kishining mehnat qobiliyatini yo‘qotganlik darajasiga (VMEK xulosasi bo‘yicha) qarab uning yo‘qotgan yoki kamaygan oylik maoshiga nisbatan foizlar hisobida zararni undirish miqdori belgilanadi. Belgilangan mablag‘ ozor yetgan kishiga uning mehnat qobiliyatini yo‘qotgan davrida har oyda to‘lab boriladi.
Doimiy to‘lovdan tashqari, aybdor tomon qo‘shimcha ravishda sanatoriya-kurortlarda davolanishga (yo‘llanma va sanatoriyaga borib-kelish haqlari), bemorga yordam beruvchi kishiga, nogironlik transport sotib olishga (sog‘liqni saqlash va ijtimoiy ta’minot tashkilotlari xulosalariga ko‘ra) tovon to‘lab turadi;
ozor yetgan kishi salomatligiga zarar yetkazilganligi oqibatida vafot etgan taqdirda zararni undirish huquqi qonunchilikda belgilangan tartibda belgilanadi;
b) salomatlikka zarar keltirgan korxona, muassasa, tashkilot va birlashmalar davolash-profilaktika muassasalariga, sanitariya-epidemiologiya stansiyalariga yetkazilgan zararni ham to‘lashga majburdirlar, bular quyidagi xarajatlardir;
profilaktika tadbirlarining barcha turlariga ketgan xarajatlar (yuqumli kasalliklar qayd qilinganda, ozor yetganlarni va ular bilan aloqada bo‘lgan kishilarni aniqlash, kasalxonaga yotqizish, dezinfeksiya, dezaktivatsiya, degazatsiya ishlarining hamma turlari, laboratoriya tadqiqotlari o‘tkazish, atrof-muhitni ifloslantirganligi hamda salomatlik uchun zararli bo‘lgan va kasallik keltirib chiqargan omillar, immunoprofilaktik preparatlarni sotib olish va ishlatish).
6. Korxona, muassasa, tashkilot, birlashma va ayrim fuqarolar keltirilgan zararni to‘lashdan bosh tortgan taqdirda da’vo belgilangan tartibda sudda ko‘rib chiqiladi.
7. Etkazilgan zararni to‘lash, mulkchilik shakllaridan qat’i nazar, korxonalar, muassasalar, tashkilotlar va birlashmalarni, ayrim fuqarolarni kishilar salomatligiga zarar yetkazganliklari uchun ma’muriy va jinoiy javobgarlikdan, shuningdek sanitariya normalari va qoidalari hamda gigiyena normativlariga rioya qilish haqidagi talablarni amaldagi qonunga ko‘ra bajarishdan ozod etmaydi.
8. Korxona, muassasa, tashkilot, birlashmalar salomatlikka zarar yetkazilganlik uchun tovon tariqasidagi moliya mablag‘larini bevosita ozor yetgan kishiga to‘laydilar, davolash, diagnostika, sanitariya holatini yaxshilash va epidemiyaga qarshi o‘tkazilgan chora-tadbirlar uchun esa viloyatlar, Toshkent shahri, Qoraqalpog‘iston Respublikasining epidemiya jamg‘armasiga o‘tkazadilar.