27.01.2006 yildagi 142-son
Hujjat kuchini yo‘qotgan 20.02.2023
Hujjat 30.10.2008 sanasi holatiga
Amaldagi versiyaga o‘tish
Keyingi tahrirga qarang.
 LexUZ sharhi
 LexUZ sharhi
Sud amaliyotida vujudga kelayotgan savollar munosabati bilan va “Bankrotlik to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunining (bundan buyon matnda “Bankrotlik to‘g‘risida”gi Qonun, Qonun deb yuritiladi) bir xilda qo‘llanilishini ta’minlash maqsadida O‘zbekiston Respublikasi Oliy xo‘jalik sudi Plenumi “Sudlar to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunining 47-moddasiga muvofiq quyidagi tushuntirishlarni berishga qaror qiladi.
1. “Bankrotlik to‘g‘risida”gi Qonun barcha yuridik shaxslarga (budjet tashkilotlari bundan mustasno) va yakka tartibdagi tadbirkorlarga nisbatan tatbiq etiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
3. Qarzdor, agar uning Qonunning 4-moddasida belgilangan muddatda pul majburiyatlarini qondirishga va (yoki) majburiy to‘lovlar bo‘yicha o‘z majburiyatini bajarishga qodir emasligidan dalolat beruvchi holatlar mavjud bo‘lsa, pul majburiyatlari va (yoki) majburiy to‘lovlar bo‘yicha majburiyati yuzaga kelgan muddatdan qat’i nazar, o‘zini bankrot deb topish to‘g‘risidagi ariza bilan xo‘jalik sudiga murojaat etishga haqli.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
5. Qonunning 9-moddasiga muvofiq qarzdor rahbari, tugatish komissiyasi a’zolari yoki tugatuvchi tomonidan xo‘jalik sudiga qarzdorning arizasi taqdim etilmaganligi Qonunning 8-moddasi uchinchi qismida nazarda tutilgan muddat tugaganidan keyin yuzaga kelgan qarzdorning kreditorlar oldidagi pul majburiyatlari va (yoki) majburiy to‘lovlar bo‘yicha qarzdor rahbarining, tugatish komissiyasi a’zolarining yoki tugatuvchining subsidiar javobgarligiga sabab bo‘ladi. Qayd etilgan shaxslarning subsidiar javobgarligi umumiy yurisdiksiya sudlarida ko‘riladi.
Keyingi tahrirga qarang.
6. Qonunning 10-moddasiga asosan xo‘jalik sudi qarzdorni bankrot deb topish to‘g‘risidagi arizani ish yuritish uchun qabul qilib olgan paytdan e’tiboran kreditorlar qarzdorga o‘z talablarini qondirish maqsadida yakka tartibda murojaat etishga haqli emas.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
8. Sudya bankrotlik to‘g‘risidagi ishni sud majlisida ko‘rishga tayyorlash bilan bir vaqtda kuzatuv taomilini joriy etish masalasini hal qilishi lozim (Qonunning 48 va 62-moddalari). Arizani ish yuritishga qabul qilish va bankrotlik to‘g‘risida ish qo‘zg‘atish haqidagi xo‘jalik sudining ajrimida kuzatuv taomili joriy etilganligi ko‘rsatiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
9. Qonunning 48-moddasiga muvofiq bankrotlik to‘g‘risidagi ishni sud muhokamasiga tayyorlashda sudya XPKda nazarda tutilgan tartibda va Qonunda belgilangan o‘ziga xos xususiyatlarni inobatga olgan holda quyidagi harakatlarni amalga oshiradi:
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
11. Qonunning 18-moddasi birinchi qismiga muvofiq oliy ma’lumotli hamda kamida ikki yillik ish stajiga ega bo‘lgan, shuningdek bankrotlik to‘g‘risidagi ishlar bo‘yicha davlat organida attestatsiyadan o‘tgan va tegishli attestatga ega bo‘lgan shaxslar sud boshqaruvchilari etib tayinlanishi mumkin.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
16. Qonunning 19-moddasi birinchi qismiga va XPK 91-moddasining to‘rtinchi qismiga asosan bankrotlik taomilini amalga oshirishda sud boshqaruvchisi tomonidan xo‘jalik sudiga beriladigan da’vo arizalari va arizalar oldindan davlat boji hamda pochta xarajatlari to‘lanmasdan qabul qilinadi.
Keyingi tahrirga qarang.
17. Qonunning 25-moddasi birinchi qismining oltinchi va yettinchi xatboshilariga muvofiq bankrotlik to‘g‘risidagi ishlar bo‘yicha davlat organi ustav fondida davlat ulushi bo‘lgan korxonalarning bankrotligi taomillari jarayoni hamda sud boshqaruvchilari faoliyati ustidan nazoratni amalga oshiradi, sud boshqaruvchisining faoliyatida qonun hujjatlari muntazam ravishda yoki bir marta qo‘pol ravishda buzilgan taqdirda uni vazifasidan ozod qilish haqida xo‘jalik sudiga ariza bilan murojaat etadi.
Keyingi tahrirga qarang.
Qonunning 26-moddasi uchinchi, to‘rtinchi, beshinchi va oltinchi xatboshilariga ko‘ra bankrotlik to‘g‘risidagi ishlar bo‘yicha davlat organining hududiy boshqarmalari ustav fondida davlat ulushi bo‘lgan va (yoki) O‘zbekiston Respublikasi oldida pul majburiyatlari bo‘yicha qarzi bor korxonalarning bankrotligi to‘g‘risida ish qo‘zg‘atish haqidagi ariza bilan bankrotlik to‘g‘risidagi ishlar bo‘yicha davlat organining ko‘rsatmasiga binoan xo‘jalik sudiga murojaat etadi, ustav fondida davlat ulushi bo‘lgan korxonalarning bankrotligi taomillari jarayoni ustidan nazoratni amalga oshiradi, korxonalarning bankrotligi jarayonlari monitoringini yuritadi, sud boshqaruvchilari faoliyati ustidan nazoratni amalga oshiradi, sud boshqaruvchisini belgilangan tartibda vazifasini bajarishdan ozod qilish zarurligi haqida bankrotlik to‘g‘risidagi ishlar bo‘yicha davlat organiga iltimosnoma bilan murojaat etadi.
Keyingi tahrirga qarang.
18. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan rasmiy nashr belgilangunga qadar Qonunning 52 va 53-moddalariga muvofiq matbuotda e’lon qilinishi lozim bo‘lgan ma’lumotlar respublika va viloyat rasmiy nashrlarida chop etiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Bankrotlik to‘g‘risidagi ish bo‘yicha ish yuritish to‘xtatilganda xo‘jalik sudi Qonunning 50-moddasida ko‘rsatilgan sud hujjatlarini chiqarishga haqli emas. Bunda xo‘jalik sudi tomonidan joriy etilgan bankrotlik taomili davom ettiriladi. Ushbu davr mobaynida sud boshqaruvchisida o‘z vazifasini bajarayotganligi uchun haq olish huquqi saqlanib qolinadi.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Xususan, Qonunning 59-moddasiga ko‘ra bankrotlik to‘g‘risidagi ish bo‘yicha arizalar, shikoyatlar (iltimosnomalar) va kelishmovchiliklarni ko‘rib chiqish natijalari yuzasidan chiqarilgan xo‘jalik sudining ajrimlari ustidan Qonunda belgilangan tartibda va muddatlarda shikoyatlar berilishi (protestlar keltirilishi) mumkin. Ko‘rsatilgan ajrimlar ustidan shikoyatlar (protestlar) ular chiqarilgan paytdan e’tiboran o‘n kun ichida beriladi. Shikoyatlarni (protestlarni) ko‘rib chiqish natijalari bo‘yicha apellatsiya instansiyasi sudi chiqargan ajrim kassatsiya va nazorat tartibida qayta ko‘rib chiqilmaydi (Qonunning 60-moddasi).
Keyingi tahrirga qarang.
Kreditorlar yig‘ilishining qarorini haqiqiy emas deb topish (Qonunning 13-moddasi beshinchi qismi) to‘g‘risidagi xo‘jalik sudining ajrimi ustidan ham shu tartibda shikoyat beriladi (protest keltiriladi).
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
22. Qonunning 50-moddasiga ko‘ra bankrotlik to‘g‘risidagi ish bo‘yicha xo‘jalik sudining qarorlari va ajrimlari darhol ijro etiladi. Lekin, bu hol sud hujjatlari qabul qilingan paytdan e’tiboran qonuniy kuchga kirishini bildirmaydi. Ularning ustidan XPKda nazarda tutilgan tartibda shikoyatlar berilishi (protestlar keltirilishi) mumkin.
Keyingi tahrirga qarang.
23. Qonunning 54-moddasiga muvofiq xo‘jalik sudining qarzdorni bankrot deb topishni rad etish to‘g‘risidagi qarori quyidagi hollarda qabul qilinadi: bankrotlik alomatlari aniqlanmaganda, ya’ni qarzdorga jami talablar Qonunda belgilangan miqdordan kam tashkil etgan hollarda; xo‘jalik sudi bankrotlik to‘g‘risidagi ish bo‘yicha qaror qabul qilgunga qadar kreditorlarning bildirilgan talablari qondirilganda; soxta bankrotlik aniqlanganda.
Keyingi tahrirga qarang.
24. Qonunning 56-moddasiga binoan sud sanatsiyasi yoki tashqi boshqaruv jarayonida qarzdorning to‘lov qobiliyati tiklanganda, kelishuv bitimi tuzilganda va u xo‘jalik sudi tomonidan tasdiqlanganda, bankrotlik to‘g‘risidagi ishda ishtirok etuvchi barcha kreditorlar bildirilgan talablaridan voz kechganda, kreditorlarning talablari reyestriga kiritilgan kreditorlarning barcha talablari har qanday bankrotlik taomili jarayonida qondirilganda bankrotlik to‘g‘risidagi ish yuritish xo‘jalik sudining ajrimi bilan tugatiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
28. Qonunning 91-moddasi birinchi qismiga binoan agar qarzdorning to‘lov qobiliyatini tiklashning haqiqiy imkoniyati aniqlangan bo‘lsa, tashqi boshqaruv kreditorlar yig‘ilishining iltimosnomasi, mol-mulkida davlat ulushi bo‘lgan korxonalar bo‘yicha esa bankrotlik to‘g‘risidagi ishlar bo‘yicha davlat organining arizasi asosida xo‘jalik sudi tomonidan joriy etiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Qonunning 119-moddasi ikkinchi qismida kreditorlar bilan hisob-kitoblarni tugatish uchun belgilangan olti oygacha bo‘lgan muddat tashqi boshqaruv muddatiga kirmaydi.
Tashqi boshqaruv uchun belgilangan muddatning qisqartirilishiga yoki uzaytirilishiga Qonunning 91-moddasi uchinchi qismida nazarda tutilgan muddatlar doirasida kreditorlar yig‘ilishining iltimosnomasiga, bankrotlik to‘g‘risidagi ishlar bo‘yicha davlat organining qaroriga yoki tashqi boshqaruvchining arizasiga binoan yo‘l qo‘yiladi. Tashqi boshqaruv muddatini qisqartirish yoki uzaytirish masalasi ishda ishtirok etuvchi shaxslar sud majlisining vaqti va joyi to‘g‘risida xabardor qilingan holda xo‘jalik sudi tomonidan ko‘rib chiqiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
29. Qonunning 93-moddasiga muvofiq kreditorlar talablarini qondirishga nisbatan moratoriy tashqi boshqaruv joriy etilgunga qadar bajarish muddati kelgan pul majburiyatlariga va (yoki) majburiy to‘lovlarga tatbiq etiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
30. Qonunning 124-moddasiga muvofiq tugatishga doir ish yuritish muddati bir yildan oshishi mumkin emas. Shundan kelib chiqib, xo‘jalik sudining bankrot deb topish va tugatishga doir ish yuritishni boshlash to‘g‘risidagi hal qiluv qarorida tugatish boshqaruvchisi tomonidan tugatishga doir ish yuritish natijalari haqidagi hisobotni taqdim etishning aniq muddatini belgilash lozim.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Qonunning 185-moddasi ikkinchi qismiga binoan qarzdorni bankrot deb topish haqidagi ariza bilan xo‘jalik sudiga murojaat etilganda, arizaga qarzdorni tugatish to‘g‘risidagi qaror ilova qilinishi lozim.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
36. Qonunning 185-moddasiga binoan agar qonun hujjatlarida belgilangan muddatlarda moliya-xo‘jalik faoliyatini amalga oshirmayotganligi va (yoki) o‘zining ustav jamg‘armasini shakllantirmaganligi munosabati bilan tugatilishi to‘g‘risida qaror qabul qilingan yuridik shaxsning mol-mulki qiymati kreditorlarning talablarini qondirish uchun yetarli bo‘lmasa, bunday yuridik shaxs Qonunda nazarda tutilgan tartibda tugatiladi. Ushbu hollar aniqlanganda tugatish komissiyasi (tugatuvchi) tugatilayotgan yuridik shaxsni bankrot deb topish to‘g‘risidagi ariza bilan xo‘jalik sudiga yoki qonun hujjatlarida nazarda tutilgan tegishli choralarni ko‘rish uchun davlat soliq xizmati organiga murojaat etishi shart.
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1999-yil 3-iyuldagi “Moliya-xo‘jalik faoliyatini amalga oshirmayotgan va qonunchilikda belgilangan muddatlarda o‘zlarining ustav jamg‘armalarini shakllantirmagan korxonalarni tugatish tartibi to‘g‘risida”gi 327-sonli Qarorining 2-bandiga asosan moliya-xo‘jalik faoliyatini amalga oshirmayotgan va qonun hujjatlarida belgilangan muddatlarda o‘zlarining ustav jamg‘armalarini shakllantirmagan tugatilayotgan korxonalarning mablag‘lari va mol-mulki yetarli bo‘lmagan taqdirda, ularning budjet va budjetdan tashqari jamg‘armalarga majburiy to‘lovlar bo‘yicha to‘lanmagan qarzlari O‘zbekiston Respublikasi Davlat soliq qo‘mitasining taqdimnomasiga ko‘ra hisob-kitoblar mexanizmini takomillashtirish va budjetga to‘lovlar intizomini mustahkamlash bo‘yicha hukumat komissiyasining qarori bilan hisobdan chiqariladi.
Keyingi tahrirga qarang.
Shu munosabat bilan O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1999-yil 3-iyuldagi 327-sonli Qaroriga binoan xo‘jalik sudining hal qiluv qarori bilan tugatilgan korxonani tugatish jarayonida faqat budjet va budjetdan tashqari jamg‘armalarga majburiy to‘lovlar bo‘yicha qarzlari aniqlanib, davlat soliq xizmati organi yoki tugatish komissiyasi ushbu korxonani bankrot deb topish uchun xo‘jalik sudiga ariza bilan murojaat qilganda, XPK 117-moddasi birinchi qismining 1-bandiga asosan bunday arizani qabul qilish rad etiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Qarzdor — yakka tartibdagi tadbirkorning barcha kreditorlar talablarini qanoatlantirish uchun mol-mulki yetarli bo‘lmasa, u holda sud ijrochisi “Sud hujjatlari va boshqa organlar hujjatlarini ijro etish to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunining 37 va 39-moddalarida belgilangan qoidalarga binoan undiruvni qarzdorning mol-mulkiga qaratish haqidagi ijro varaqasini xo‘jalik sudiga qaytaradi. Xo‘jalik sudi ijro varaqasini qaytarish haqidagi hujjatlarni ko‘rib chiqqandan keyin tugatishga doir ish yuritish tamomlanganligi to‘g‘risida ajrim chiqaradi.
Agar Qonunning 181-moddasi ikkinchi qismiga muvofiq tugatish boshqaruvchisi tayinlangan bo‘lsa, u holda tugatishga doir ish yuritish Qonunning 142 va 144-moddalarida belgilangan qoidalar bo‘yicha tamomlanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
38. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2003-yil 18-apreldagi “Amalga oshirilayotgan iqtisodiy nochor korxonalarni tarkibiy o‘zgartirish va moliyaviy sog‘lomlashtirish samaradorligini oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi 188-sonli Qarorining 4-bandiga muvofiq qarzdor korxona bankrot deb e’lon qilinganda va tugatish ishlari boshlanganda, agar qarzdor kreditori kreditorlar talabnomalari reyestriga kiritilgan, kreditor qarzi bo‘yicha qarzdor kreditor qarzining umumiy summasidan yetmish va undan ko‘p foizi talabiga ega tijorat banki hisoblangan taqdirda, ushbu kreditor, garov predmeti hisoblangan mol-mulkdan tashqari, qarzdor korxonasi (mol-mulki)ni o‘z mulkiga o‘tkazish to‘g‘risida xo‘jalik sudiga ariza bilan murojaat qilish huquqiga egadir.
Bunda, agar kreditorlik qarzi bo‘yicha bank talabi Qonunning 131-moddasiga muvofiq aniqlangan korxonani baholash qiymatidan ko‘p yoki teng bo‘lsa, bank tomonidan Qonunning 134-moddasi birinchi qismida ko‘rsatilgan tartibda navbatdan tashqari xarajatlarni qoplash uchun mablag‘lar qarzdorning yagona hisob raqamiga o‘tkazilganda hamda korxona xodimlarining ish haqlari bo‘yicha qarzdorlik qoplanganda korxona bank mulkiga o‘tkaziladi.
Bankning kreditorlik qarzi bo‘yicha, shuningdek korxona xodimlariga ish haqi to‘lashdagi qarzlarni hamda Qonunning 134-moddasi birinchi qismida belgilangan navbatdan tashqari xarajatlarni to‘lash bo‘yicha talablari summasi korxonaning baholash qiymatidan kam bo‘lgan taqdirda korxonani bank mulkiga o‘tkazish ko‘rsatilgan tafovut hamda navbatdan tashqari xarajatlarni qoplash va korxona xodimlarining ish haqi bo‘yicha qarzlarni to‘lash uchun mablag‘larni bank tomonidan qarzdorning yagona hisob raqamiga o‘tkazish sharti bilan amalga oshiriladi. Ushbu mablag‘lar tugatish boshqaruvchisi tomonidan birinchi navbatda navbatdan tashqari to‘lovlarga va korxona xodimlarining ish haqi bo‘yicha qarzlarni to‘lashga, shuningdek Qonunning 134-moddasida ko‘rsatilgan tartibda yo‘naltiriladi.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
40. Xo‘jalik sudi tomonidan qarzdorni bankrot deb topish va tugatishga doir ish yuritishni boshlash to‘g‘risida hal qiluv qarori qabul qilingan paytdan e’tiboran Qonunning 125-moddasiga binoan ijro hujjatlarini ijro etish tugatiladi, ijro hujjatlari qonun hujjatlarida belgilangan tartibda sud ijrochilari tomonidan tugatish boshqaruvchisiga o‘tkaziladi. Sud xarajatlarini undirish haqidagi ijro hujjatlari xo‘jalik sudi tomonidan tugatish boshqaruvchisiga yuboriladi.
Keyingi tahrirga qarang.
41. Tugatishga doir ish yuritish taomilini o‘tkazish natijalari to‘g‘risida tugatish boshqaruvchisi tomonidan taqdim etilgan hisobot Qonunning 144-moddasiga asosan xo‘jalik sudi tomonidan, zarur hollarda, sud majlisida XPK 128-moddasining birinchi qismi talablariga rioya qilgan holda ko‘riladi. Tugatish boshqaruvchisining hisoboti asosli deb topilsa, tugatishga doir ish yuritish tamomlanganligi haqida ajrim chiqariladi, hisobot asosli deb topilmaganda esa u qaytariladi.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.