03.02.2006 yildagi 1-son
Hujjat 19.05.2018 sanasi holatiga
Amaldagi versiyaga o‘tish
Oldingi tahrirga qarang.
2. Sudlarga tushuntirilsinki, Jinoyat kodeksining 10-moddasida nazarda tutilgan javobgarlikning muqarrarlik prinsipi har doim ham jazo qo‘llanilishi shartligini anglatmaydi.
3. Jinoyat kodeksining 8, 54-moddalari mazmuniga ko‘ra, jazo adolatli bo‘lishi — har bir holatda individual tayinlanishi, jinoyatning xususiyati va ijtimoiy xavflilik darajasiga, aybdorning shaxsiga, shuningdek jazoni yengillashtiruvchi va og‘irlashtiruvchi holatlarga muvofiq bo‘lishi kerak.
6. Jinoyat-protsessual kodeksi 467-moddasining birinchi qismi talabiga ko‘ra hukmda jazoni yengillashtiruvchi va og‘irlashtiruvchi holatlar ko‘rsatilishi lozim.
7. Qonun (JK 55-moddasi) jazoni yengillashtiruvchi holatlar doirasini cheklamaydi. Shu sababli jazo tayinlash paytida ushbu moddada ko‘rsatilmagan boshqa holatlar ham jazoni yengillashtiruvchi holat sifatida hisobga olinishi mumkin (masalan, ijtimoiy xavfliligi katta bo‘lmagan jinoyatning birinchi marta sodir etilishi, sudlanuvchining yosh bolasi borligi, jinoyatning birovga rahmdillik ko‘rsatilishi sababli sodir etilishi, aybdor tomonidan bevosita jinoyat sodir etilganidan so‘ng jabrlanuvchiga tibbiy yoki boshqa tarzda yordam ko‘rsatilishi va h.k.). Bunday holatning jazoni yengillashtiruvchi deb topilganligi haqidagi xulosa hukmda asoslantirilishi kerak.
Keyingi tahrirga qarang.
8. Jazoni og‘irlashtiruvchi holatlar doirasi (JK 56-moddasi) qat’iy belgilangan bo‘lib, u sud tomonidan kengaytirilishi mumkin emas. Biroq, muayyan jinoyatning xususiyatlaridan kelib chiqib, sabablarini hukmda asoslantirgan holda sud ulardan birortasini ham jazoni og‘irlashtiruvchi holat deb topmasligi mumkin.
Jinoyat kodeksi 56-moddasi birinchi qismida ko‘rsatilgan holatlar, agar ular jinoyat tarkibining belgisi sifatida nazarda tutilgan bo‘lsa, jazoni og‘irlashtiruvchi holat deb sanalishi mumkin emas.
9. Takroran va retsidiv jinoyat sodir etilishi qonunda belgilangan asoslar va doirada og‘irroq jazo tayinlanishiga olib kelishini inobatga olib, har bir ish bo‘yicha JK 77—80-moddalariga muvofiq tugallangan yoki olib tashlangan sudlanganlik holati mavjudligi haqidagi materiallar tekshirib chiqilishi va shunga asoslanib, retsidiv jinoyat bor-yo‘qligi to‘g‘risidagi masala hal etilishi kerak.
Jinoyat kodeksi 34-moddasi mazmuniga ko‘ra, retsidiv jinoyat mavjudligi haqidagi masalani hal etishda shaxs sudlanayotgan yoki muqaddam sudlangan qasddan sodir etilgan jinoyat tamom bo‘lgan yoki tamom bo‘lmagan jinoyat ekanligi, shuningdek ushbu jinoyatlardan qay birida bo‘lsin shaxs bajaruvchi yoki ishtirokchi bo‘lganligi ahamiyatga ega emas.
Shaxsni o‘ta xavfli retsidivist deb topish haqidagi masalani hal etishda shuni nazarda tutish lozimki, JK 34-moddasining oltinchi qismiga ko‘ra, o‘n sakkiz yoshgacha sodir qilingan jinoyat uchun sudlanganlik shaxsni o‘ta xavfli retsidivist deb topishda hisobga olinmaydi. Shundan kelib chiqib, agar shaxs muqaddam bir nechta jinoyat uchun sudlangan bo‘lib, ulardan ayrimlarini voyaga yetmagan yoshda sodir etgan bo‘lsa, faqat voyaga yetgan davrda sodir etilgan jinoyatlar uchun sudlanganlik e’tiborga olinishi lozim.
Oldingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
Jinoyat kodeksi 58-moddasiga muvofiq, jinoyatga tayyorgarlik ko‘rganlik hamda jinoyat sodir etishga suiqasd qilganlik uchun mazkur jinoyat uchun qonunda nazarda tutilgan eng ko‘p jazoning to‘rtdan uch qismidan ortiq bo‘lishi mumkin emas. Bunda eng ko‘p jazo deganda, Jinoyat kodeksi Maxsus qismining tegishli moddasida (moddaning qismida) nazarda tutilgan har qanday jazo turining eng yuqori muddati yoki miqdori tushunilishi lozim.
Keyingi tahrirga qarang.
Voyaga yetmaganlarga jazo tayinlash paytida JK 54-moddasida nazarda tutilgan holatlardan tashqari, har bir muayyan holda, shuningdek uning rivojlanish darajasi, turmush sharoiti va tarbiyasi, sog‘lig‘i, jumladan, ruhiy rivojlanish darajasi, jinoyatni sodir etish motivlari, katta yoshdagi shaxslarning uning xulq-atvoriga salbiy ta’siri haqidagi ma’lumotlar, shaxsiga ta’sir qiluvchi boshqa holatlar aniqlanishi va baholanishi lozim.
Oldingi tahrirga qarang.
Shaxs tomonidan bir necha jinoyat sodir etilib, ulardan ayrimlari voyaga yetmagan, qolganlari voyaga yetgan davrda sodir etilgan bo‘lsa, sud jinoyatlar majmui bo‘yicha jazo tayinlayotganida avval JK 82—86-moddalari talablariga rioya etgan holda o‘n sakkiz yoshgacha sodir etilgan jinoyatlar uchun, keyin esa, voyaga yetgandan so‘ng sodir etilgan jinoyatlar uchun jazo tayinlab, so‘ngra JK 59-moddasiga asosan uzil-kesil jazo tayinlaydi.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
Bunday holda jarimani to‘lash uchun Jinoyat kodeksi 44-moddasining uchinchi qismida va 82-moddasining ikkinchi qismida belgilangan muddatlarning o‘tishi kechiktirish (bo‘lib-bo‘lib to‘lash) muddati tugagandan so‘ng boshlanadi.
Oldingi tahrirga qarang.
Majburiy jamoat ishlari, shuningdek JK 44-moddasining uchinchi qismi va 82-moddasining ikkinchi qismida nazarda tutilgan hollarda ilgari tayinlangan jarima jazosini almashtirish tartibida ham qo‘llanilishi mumkin. Bunday holda majburiy jamoat ishlarining eng kam muddati to‘lanmagan jarima summasidan kelib chiqib, bir yuz yigirma soatdan (voyaga yetmaganlarga nisbatan — oltmish soatdan) kamroq bo‘lishi mumkin, biroq to‘rt yuz sakson soatdan (voyaga yetmaganlarga nisbatan-ikki yuz qirq soatdan) oshmasligi lozim.
Keyingi tahrirga qarang.
174. Qonun mazmuniga ko‘ra, (JK 451-moddasining beshinchi qismi) tayinlangan majburiy jamoat ishlari muddatini o‘tashdan bo‘yin tovlaganda, sud majburiy jamoat ishlarining o‘talmagan muddatini majburiy jamoat ishlarining to‘rt soatini ozodlikni cheklashning yoki ozodlikdan mahrum qilishning bir kuniga tenglashtirgan holda hisoblab, ozodlikni cheklash yoki ozodlikdan mahrum qilish tariqasidagi jazo bilan almashtiradi.
176. JPK 541, 542-moddalariga muvofiq majburiy jamoat ishlarining o‘talmagan qismini ozodlikni cheklash yoki ozodlikdan mahrum qilish jazosi bilan almashtirish haqidagi ishlar sud majlisida, odatda, mahkum ishtirokida ko‘rilishi lozim. Bu masala mahkum yashirinib yurganligi yoki sudga kelishdan bo‘yin tovlayotganligi to‘g‘risida ishonchli ma’lumotlar ishda mavjud bo‘lgan holdagina uning ishtirokisiz hal etilishi mumkin.
Axloq tuzatish ishlari, shuningdek JK 44-moddasining uchinchi qismi va 82-moddasining ikkinchi qismida nazarda tutilgan hollarda ilgari tayinlangan jarima jazosini almashtirish tartibida ham qo‘llanilishi mumkin. Bunday holda axloq tuzatish ishlarining minimal muddati to‘lanmagan jarima summasidan kelib chiqib, olti oydan (voyaga yetmaganlarga nisbatan — bir oydan) kamroq bo‘lishi mumkin, biroq uch yildan (voyaga yetmaganlarga nisbatan — bir yildan) oshmasligi lozim.
Oldingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
JK 60-moddasining 5-qismiga ko‘ra, bir necha hukmlar yuzasidan axloq tuzatish ishlariga yoki xizmat bo‘yicha cheklashga hukm qilinib, ish haqi yoki pul ta’minotidan ushlab qolishning har xil miqdori belgilangan hollarda bu jazolarning faqat muddatlari qo‘shiladi. Shunga ko‘ra, bunday hollarda uzil-kesil axloq tuzatish ishlari jazosi tayinlanganida, ish haqi yoki pul ta’minotidan ushlab qolishning eng ko‘p bo‘lgan miqdori belgilanishi lozim. Bir necha jinoyat sodir etganlik uchun JK 59-moddasi tartibida jazo tayinlashda ham shu qoidalarga amal qilinishi lozim.
Oldingi tahrirga qarang.
21. Qonun mazmuniga ko‘ra, (JK 46-moddasining to‘rtinchi qismi) tayinlangan jazo muddatining jami bo‘lib o‘ndan bir qismidan ko‘prog‘ini o‘tashdan bo‘yin tovlangan taqdirda, sud axloq tuzatish ishining o‘talmagan muddatini shu muddatga ozodlikni cheklash yoki ozodlikdan mahrum qilish tariqasidagi jazo turi bilan almashtirishi mumkin. Bunda Jinoyat kodeksining aybdor sudlangan moddasi sanksiyasi axloq tuzatish ishlariga almashtirilishi natijasida kelib chiqqan muddatdan kam ozodlikni cheklash yoki ozodlikdan mahrum qilish jazosini ko‘zda tutishining yoki umuman ozodlikni cheklash yoki ozodlikdan mahrum qilish jazosini ko‘zda tutmasligining ahamiyati yo‘q.
Oldingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
23. Jinoyat-protsessual kodeksining 541, 542-moddalariga muvofiq axloq tuzatish ishining o‘talmagan qismini ozodlikni cheklash yoki ozodlikdan mahrum qilish jazosi bilan almashtirish haqidagi ishlar sud majlisida, odatda, mahkum ishtirokida ko‘rilishi lozim. Bu masala mahkum yashirinib yurganligi yoki sudga kelishdan bo‘yin tovlayotganligi to‘g‘risida ishonchli ma’lumotlar ishda mavjud bo‘lgan holdagina uning ishtirokisiz hal etilishi mumkin.
Agar axloq tuzatish ishining o‘talmagan qismini ozodlikdan mahrum qilish jazosi bilan almashtirish haqidagi materialni ko‘rish vaqtida JPK 533-moddasida ko‘rsatilgan holatlar aniqlansa, sud hukmning ijrosini kechiktirish masalasini muhokama qilishi shart.
Oldingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
251. Ozodlikni cheklash sud tomonidan mahkumga nisbatan yashash joyini u yoki bu sabab bilan tark etishni butunlay taqiqlashdan yoki sutkaning muayyan vaqtida yashash joyidan chiqishni cheklashdan iboratdir (JK 481-moddasi birinchi qismi). Bunda yashash joyi deganda, mahkumning doimiy yashash joyidagi uylar, ko‘p qavatli uylardagi kvartiralar, boshqa imoratlardagi yashash uchun mo‘ljallangan xonalar va boshqa turar joylar tushunilishi lozim (Uy-joy kodeksi 10-moddasi).
Oldingi tahrirga qarang.
252. Jinoyat kodeksi 481-moddasining 3-qismiga muvofiq qo‘llanilayotgan taqiqning (cheklashning) xususiyatlarini hisobga olgan holda, sud mahkumning zimmasiga quyidagi qushimcha taqiqlarni (cheklashlarni) yuklashi mumkin:
Sudlar shuni inobatga olishlari lozimki, mazkur taqiqlar (cheklashlar) JK 481-moddasi birinchi qismida belgilangan majburiy taqiqlar (cheklashlar)ga qo‘shimcha hisoblanganligi sababli, ularni mahkumning zimmasiga yuklatilishi sud hukmining tavsif qismida asoslantirilishi lozim. Shu munosabat bilan mahkumning shaxsi va ishning boshqa holatlari inobatga olingan holda, ushbu qo‘shimcha taqiqlar (cheklashlar) sud tomonidan mahkumga to‘la yoki qisman yuklatilishi mumkin.
253. Jinoyat kodeksi 481-moddasi to‘rtinchi qismiga muvofiq, sud ozodlikni cheklashga hukm qilingan shaxsning zimmasiga o‘zi yetkazgan moddiy va ma’naviy zararning o‘rnini qoplash, ishga yoki o‘qishga joylashish majburiyatlarini, shuningdek uning tuzalishiga ko‘maklashuvchi boshqa majburiyatlarni yuklashi mumkin.
254. JKning 481-moddasi beshinchi qismiga muvofiq, agar ozodlikni cheklashga hukm qilingan shaxs jazoni o‘tash davrida o‘zining jinoiy qilmishlarini anglab yetgan, tuzalish yo‘liga qat’iy o‘tgan, yetkazilgan moddiy va ma’naviy zararning o‘rnini qoplagan bo‘lsa, sud mahkumga nisbatan ilgari tayinlangan taqiqlarni (cheklashlarni) to‘liq yoki qisman bekor qilishi mumkin. Shuni nazarda tutish lozimki, qayd etilgan asoslar bo‘yicha ozodlikni cheklashga hukm qilingan mahkum JK 481-moddasi uchinchi qismiga asosan sud tomonidan unga yuklangan qo‘shimcha majburiyat (ta’qiq)lardangina ozod etilishi mumkin.
Jinoyat-ijroiya kodeksining 443-moddasi beshinchi qismiga muvofiq mahkumni unga yuklatilgan majburiyat (taqiq)lardan to‘liq yoki qisman ozod etish jazoni ijro etish idoralari taqdimnomasiga binoan sud tomonidan JPK 541-moddasida belgilangan tartibda amalga oshiriladi.
Oldingi tahrirga qarang.
Jinoyat-ijroiya kodeksi 444-moddasining uchinchi qismiga muvofiq quyidagilar ozodlikni cheklash tariqasidagi jazoni o‘tashdan qasddan bo‘yin tovlovchilar deb e’tirof etiladi;
Oldingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
bir oydan yigirma yilgacha bo‘lgan muddatga, JK 60-moddasida nazarda tutilgan tartibda esa, — yigirma besh yilgacha bo‘lgan muddatga;
voyaga yetmaganlarga nisbatan — olti oydan o‘n yilgacha bo‘lgan muddatga, JK 86-moddasida nazarda tutilgan tartibda esa, — o‘n besh yilgacha bo‘lgan muddatga;
JK 44-moddasining uchinchi qismida nazarda tutilgan hollarda jarima tariqasidagi jazoni almashtirish tartibida, — uch yildan ko‘p bo‘lmagan muddatga;
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
JK 451-moddasining beshinchi qismida nazarda tutilgan hollarda majburiy jamoat ishlari tariqasidagi jazoni almashtirish tartibida, — bir oydan kamroq muddatga tayinlanishi mumkin;
Oldingi tahrirga qarang.
JK 46-moddasining to‘rtinchi qismida nazarda tutilgan hollarda axloq tuzatish ishlari tariqasidagi jazoni almashtirish tartibida, — bir oydan kamroq muddatga tayinlanishi mumkin.
Uzoq muddatli (yigirma yildan ortiq, lekin yigirma besh yildan ko‘p bo‘lmagan muddatga) ozodlikdan mahrum qilish tariqasidagi jazo faqat ikki turdagi jinoyat — javobgarlikni og‘irlashtiradigan holatlarda qasddan odam o‘ldirish (JK 97-moddaning ikkinchi qismi) va terrorizm (JK 155-moddaning uchinchi qismi) uchun tayinlanishi mumkin. Bunda qonun uzoq muddatli ozodlikdan mahrum qilish jazosi ayollarga, o‘n sakkiz yoshga to‘lmasdan jinoyat sodir etgan shaxslarga va oltmish yoshdan oshgan erkaklarga nisbatan tayinlanishini istisno etadi.
Oldingi tahrirga qarang.
28. JK 50-moddasining oltinchi qismiga muvofiq, ayollarga, shuningdek 60 yoshdan oshgan erkaklarga nisbatan ozodlikdan mahrum qilish tariqasidagi jazo muddati Jinoyat kodeksi Maxsus qismining tegishli moddasida nazarda tutilgan ozodlikdan mahrum qilish jazosi maksimal muddatining uchdan ikki qismidan ortiq bo‘lishi mumkin emas. Jinoyatlar yoki hukmlar majmui bo‘yicha jazo tayinlanayotgan hollar ham bundan mustasno emas.
Oldingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
28. JK 50-moddasining oltinchi qismiga muvofiq, ayollarga, shuningdek 60 yoshdan oshgan erkaklarga nisbatan ozodlikdan mahrum qilish tariqasidagi jazo muddati Jinoyat kodeksi Maxsus qismining tegishli moddasida nazarda tutilgan ozodlikdan mahrum qilish jazosi maksimal muddatining to‘rtdan uch qismidan ortiq bo‘lishi mumkin emas. Jinoyatlar yoki hukmlar majmui bo‘yicha jazo tayinlanayotgan hollar ham bundan mustasno emas.
30. Bir necha jinoyatlar uchun jazo tayinlashda jazo muddati Jinoyat kodeksining har bir moddasi bo‘yicha alohida ko‘rsatiladi. Ozodlikdan mahrum qilish tariqasidagi jazoni o‘tash koloniyasining turi jinoyatlar majmui bo‘yicha jazo tayinlangandan so‘ng belgilanadi.
Oldingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
30-1. Jinoyat kodeksi 51-moddasiga muvofiq, umrbod ozodlikdan mahrum qilish tariqasidagi jazo faqat javobgarlikni og‘irlashtiradigan holatlarda qasddan odam o‘ldirish (JK 97-moddasining ikkinchi qismi) va terrorizm (JK 155-moddasining uchinchi qismi) uchun tayinlanadi.
30-2. Sudlar shuni nazarda tutishlari lozimki, JK 50-moddasi to‘rtinchi qismida, 51-moddasi uchinchi qismida belgilangan qoidalar hukm chiqarilgan yoki ish apellatsiya instansiyasida ko‘rilgan kunda 60 yoshga to‘lgan erkaklarga nisbatan tatbiq etiladi.
31. Sudlarning e’tibori shunga qaratilsinki, JK 72-moddasining birinchi qismiga muvofiq shartli hukm faqat axloq tuzatish ishlari, xizmat bo‘yicha cheklash, intizomiy qismga jo‘natish yoki ozodlikdan mahrum qilish tariqasidagi jazolar tayinlangan holda qo‘llanilishi mumkin.
Shartli hukm faqat JK 72-moddasining birinchi qismida ko‘rsatilgan bir yoki bir necha jazo turi tayinlangan shaxslarga nisbatan qo‘llanilishi mumkin. Agar tayinlangan jazo turidan biri qonunning ushbu normasida ko‘rsatilmagan bo‘lsa, sud JK 72-moddasi birinchi qismida qayd etilgan jinoyatlarga nisbatan shartli hukm qo‘llab, boshqa turdagi jazoni (masalan, muayyan huquqdan mahrum qilish, jarima) real ijro etish to‘g‘risida qaror qiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
Shartli hukm qilishda belgilangan sinov muddatini qisqartirish masalasi JPK 541-moddasining uchinchi qismiga muvofiq mahkumning yashash joyidagi jinoyat ishlari bo‘yicha tuman (shahar) sudi sudyasi tomonidan hal qilinadi.
35. JK 72-moddasining oltinchi qismiga muvofiq, agar shartli hukm qilingan shaxs sinov muddati davomida sud tomonidan unga yuklatilgan majburiyatlarini bajarmasa yoxud jamoat tartibi yoki mehnat intizomini buzganligi uchun unga ma’muriy yoki intizomiy ta’sir chorasi qo‘llanilgan bo‘lsa, sud bunday shaxsning xulqi ustidan nazorat olib boruvchi organ taqdimnomasiga binoan jazoning shartliligini bekor qilib, hukmda belgilangan jazoni ijro etish to‘g‘risida qaror qabul qilishga haqli.
36. Qonun bo‘yicha (JK 72-moddasining sakkizinchi qismi) shartli hukm qilingan shaxs tomonidan sinov muddati davomida yangi jinoyat sodir etilsa, sud unga JK 60-moddasida nazarda tutilgan qoidalar bo‘yicha jazo tayinlaydi. Bunda sud, uzil-kesil jazo tayinlashdan oldin, shartli hukm qilingan shaxsning xulqi ustidan nazorat olib boruvchi organ taqdimnomasi bor-yo‘qligidan qat’iy nazar, birinchi hukmning shartliligini bekor qiladi.
Bunday holda, bir necha hukm yuzasidan jazo tayinlash paytida sud, JK 72-moddasining yettinchi qismida nazarda tutilgan shartlarga rioya etgan holda yana shartli hukm qo‘llashi mumkin.
Oldingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
361. Shartli hukm yuridik tabiatiga ko‘ra, jinoiy jazodan ozod qilinishining bir turi hisoblanadi. Shu sababli sudlar JK 72-moddasida shartli hukmni bekor qilish uchun asos bo‘ladigan holatlar doirasi qat’iy belgilanganligini nazarda tutishlari lozim.
Sudlar shuni ham nazarda tutishlari lozimki, birinchi hukm bo‘yicha shartli sudlanganlik bekor qilinganida, JKning 72-moddasida ko‘rsatilgan asoslarga ko‘ra, sud JK 59-moddasining 8-qismi tartibida uzil-kesil tayinlangan jazoni yana shartli deb topish masalasini muhokama qilishi mumkin.
Bir necha jinoyat sodir etganlik uchun JK 59-moddasining 8-qismi tartibida uzil-kesil jazo tayinlanganligi shaxsning bitta sudlanganligini nazarda tutadi, shartli deb esa JK 72-moddasiga asosan faqat uzil-kesil tayinlangan jazo topilishi mumkin. Shunga ko‘ra, bunday hollarda dastlabki sud hukmlari qonuniy kuchga kirganidan so‘ng bir yildan ko‘p bo‘lgan muddat o‘tgan holatlarda ham sud JK 72-moddasiga asosan shartli jazo asosli tayinlanganligini muhokama qilishi mumkin.
37. JK 57-moddasiga muvofiq, sodir etilgan jinoyatning ijtimoiy xavflilik darajasini jiddiy kamaytiruvchi holatlar aniqlangan taqdirda, Jinoyat kodeksi Maxsus qismi moddasi sanksiyasida nazarda tutilgan eng kam jazodan ham kamroq yoki shu moddada nazarda tutilmagan boshqa yengilroq jazo tayinlanishi mumkin.
Oldingi tahrirga qarang.
38. Jinoyat kodeksining 57-moddasida belgilangan qoidaga ko‘ra, ushbu kodeks Maxsus qismi moddasi sanksiyasida nazarda tutilmagan har qanday yengilroq asosiy jazo turi, jumladan, jarima, muayyan huquqdan mahrum qilish, majburiy jamoat ishlari, axloq tuzatish ishlari, xizmat bo‘yicha cheklash, ozodlikni cheklash, intizomiy qismga jo‘natish kabi jazolar JK 44 — 49-moddalariga rioya qilingan holda tayinlanishi mumkin.
qonun sanksiyasida nazarda tutilganidan ham yengilroq jazo tayinlash paytida hukmning qaror qismida faqat Jinoyat kodeksining tegishli moddasi (qismi, bandi) bo‘yicha JK 57-moddasi qo‘llanilib tayinlangan uzil-kesil jazo chorasi ko‘rsatilishi lozim bo‘lib, yengilroq jazo qo‘llash sabablari hukmning tavsif qismida ko‘rsatilishi kerak;
shaxs jinoyat qonunining turli moddalarida (moddasi qismlarida) ko‘zda tutilgan bir necha jinoyat sodir etganlik uchun sudlanayotgan bo‘lsa, JK 57-moddasi jinoyatlar jami bo‘yicha tayinlangan jazodan keyin emas, balki alohida jinoyatlar uchun jazo tayinlash paytida qo‘llaniladi;
41. Jinoyat kodeksining 43-moddasiga muvofiq, mahkumlarga nisbatan muayyan huquqdan mahrum qilish hamda harbiy yoki maxsus unvondan mahrum qilish kabi qo‘shimcha jazolar qo‘llanilishi mumkin.
Muayyan huquqdan mahrum qilish tariqasidagi qo‘shimcha jazo shaxs aybdor deb topilgan Jinoyat kodeksi Maxsus qismi moddasi sanksiyasi doirasida tayinlanadi. Agar muayyan huquqdan mahrum qilish tariqasidagi jazo Jinoyat kodeksi Maxsus qismi moddasi sanksiyasida nazarda tutilmagan bo‘lsa, u JK 45-moddasida belgilangan asoslar va doirada, qabul qilingan qaror hukmda asoslantirilgan holda qo‘llanilishi mumkin.
42. Agar jinoiy qilmish kvalifikatsiya qilinayotgan qonunda qo‘shimcha jazo majburiy tarzda tayinlanishi belgilangan bo‘lsa, uni faqat JK 57-moddasida nazarda tutilgan hollar mavjud bo‘lganda qo‘llamaslik mumkin bo‘lib, bunday qaror ushbu moddaga havola qilingan holda hukmda asoslantirilishi lozim.
43. Qonun bo‘yicha tayinlanishi majburiy bo‘lgan qo‘shimcha jazoni qo‘llamaslik (JK 57-moddasi qo‘llanilgan hollar bundan mustasno), hukmda muayyan huquqdan mahrum qilish tariqasidagi qo‘shimcha jazo muddatini ko‘rsatmaslik, tayinlangan jazoga ilgarigi hukm bo‘yicha tayinlangan qo‘shimcha jazoning o‘talmagan qismini qo‘shmaslik, qo‘shimcha jazoni faqat jinoyatlar jami bo‘yicha tayinlash kabi hollar jinoyat qonuni noto‘g‘ri qo‘llanilgan deb baholanishiga va JPK 484-moddasi to‘rtinchi bandi hamda 488-moddasi talabiga ko‘ra hukmning bekor bo‘lishiga asos bo‘ladi.
Keyingi tahrirga qarang.
44. Sudlar shuni nazarda tutishlari lozimki, qonunda nazarda tutilganidan ham yengilroq asosiy jazo belgilanishi yoki Jinoyat kodeksi Maxsus qismi moddasida ko‘rsatilmagan boshqa yengilroq asosiy jazo turiga o‘tilishi aybdorga nisbatan qo‘shimcha jazo tayinlash imkoniyatini istisno etmaydi.
45. Jinoyat kodeksining 45-moddasiga muvofiq, aybdor o‘zi egallagan lavozim yoki xizmat faoliyati bilan bevosita bog‘liq holda jinoyat sodir etgan har bir holda, sud, jinoyatning xususiyatidan kelib chiqib, mahkumni u yoki bu mansabni egallash yoki muayyan faoliyat bilan shug‘ullanish huquqidan mahrum qilish masalasini muhokama qilishi shart. Bunday jazoni tayinlash paytida hukmning qaror qismida sudlanuvchi shug‘ullanishi mumkin bo‘lmagan mansab xarakteri yoki faoliyat turi aniq ko‘rsatilishi kerak.
Keyingi tahrirga qarang.
Bunday aniqliklar hukm chiqargan sud tomonidan ham JPK 541-moddasida ko‘zda tutilgan tartibda kiritilishi mumkin.
Oldingi tahrirga qarang.
49. Sudlar shuni nazarda tutishlar lozimki, JK 59-moddasida belgilangan jinoyatlar majmui bo‘yicha jazo tayinlash qoidalari quyidagi hollarda qo‘llaniladi:
Keyingi tahrirga qarang.
Shaxs Jinoyat kodeksi Maxsus qismi aynan bir moddasining turli qismlarida nazarda tutilgan o‘xshash qilmishni sodir etganlikda aybdor deb topilganda jazo shu moddaning og‘irroq jazo belgilangan qismi bo‘yicha tayinlanadi (JK 33-moddasi).
50. Jinoyat kodeksi 59-moddasi va Jinoyat-protsessual kodeksi 468-moddasida belgilangan sudning har bir jinoyat uchun alohida jazo tayinlab, so‘ngra jinoyatlar majmui bo‘yicha uzil-kesil jazo belgilashi shartligi to‘g‘risidagi talablar ham asosiy, ham qo‘shimcha jazo tayinlashga taalluqlidir.
agar jinoyatlar majmuini tashkil etuvchi jinoyatlardan loaqal bittasi og‘ir yoki o‘ta og‘ir jinoyat bo‘lsa, sud Jinoyat kodeksi Umumiy qismida muayyan jazo turi uchun belgilangan doirada jazolarni to‘la yoki qisman qo‘shish qoidasiga amal qiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
Ayni paytda sudlar shuni nazarda tutishlar kerakki, JK 61-moddasining ikkinchi qismiga muvofiq jarima va muayyan huquqdan mahrum qilish tariqasidagi jazolar boshqa turdagi jazolar bilan qo‘shib hisoblanmaydi va alohida ijro qilinadi.
Oldingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
53. Sudlar shuni nazarda tutishlari lozimki, jinoyatlar majmui uchun JK 59-moddasining sakkizinchi qismi bo‘yicha jazo tayinlanganda, uzil-kesil jazo, qoida tariqasida, Jinoyat kodeksining Umumiy qismida belgilangan tartib va miqdorda tayinlanib, birinchi hukm bo‘yicha tayinlangan jazodan kam bo‘lishi mumkin emas. Bunday hollarda birinchi hukm bo‘yicha tayinlangan jazoning o‘talmagan qismidan emas, balki uning to‘liq miqdoridan kelib chiqish shartligiga e’tibor qaratilsin.
JK 59-moddasining sakkizinchi qismiga muvofiq tayinlangan uzil-kesil jazo muddatini belgilashda birinchi hukm bo‘yicha o‘talgan jazo hisobga olinadi.
54. Jinoyat kodeksining 60-moddasida nazarda tutilgan bir necha hukmlar bo‘yicha jazo tayinlash qoidalari birinchi hukm e’lon qilinganidan so‘ng, lekin o‘sha hukm bo‘yicha tayinlangan asosiy va qo‘shimcha jazolar to‘liq o‘talganga qadar mahkum tomonidan yangi jinoyatni sodir etilgan hollarda qo‘llaniladi.
Oldingi tahrirga qarang.
Bunday holda, sud ilgari qasddan jinoyat sodir etganligi uchun sudlangandan keyin Jinoyat kodeksining 56-moddasining “n” bandiga asosan sodir etilgan jinoyatni takroran yoki qasddan yangi jinoyat sodir etishi deb, jazoni og‘irlashtiruvchi holat sifatida inobatga olishi lozim.
Oldingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
Jinoyat kodeksi 60-moddasi uchinchi qismiga muvofiq, agar hukmlardan biri bo‘yicha umrbod ozodlikdan mahrum qilish tariqasidagi jazo tayinlangan bo‘lsa, uzil-kesil jazo yengilroq jazo turini umrbod ozodlikdan mahrum qilish bilan qoplash yo‘li bilan tayinlanadi.
JPK 533-moddasi tartibida ijrosi kechiktirilgan jazo muddati.
Oldingi tahrirga qarang.
Agar yangi jinoyat shaxs tomonidan birinchi hukm bo‘yicha tayinlagan jazo JK 74-moddasiga asosan yoki afv etish, yoxud amnistiya akti asosida yengilrog‘i bilan almashtirilganidan so‘ng sodir etilgan bo‘lsa, ikkinchi hukm bo‘yicha tayinlangan jazoga almashtirilgan yengilroq jazoning o‘talmagan qismi qo‘shiladi.
Oldingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
JK 59-moddasining 8-qismiga muvofiq, jinoyatlar majmui bilan tayinlangan tayinlangan ozodlikdan mahrum qilish yoki ozodlikni cheklash jazosining o‘tash muddatining boshlanishi birinchi hukmga ko‘ra qamoqqa olingan kundan, JK 60-moddasi qoidalariga muvofiq bir necha hukm yuzasidan tayinlangan uzil-kesil jazo muddati esa oxirgi hukm bo‘yicha qamoqqa olingan kundan boshlab hisoblanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.